Ήταν σαν σήμερα, ακριβώς 23 Οκτωβρίου έναν χρόνο πριν, όταν ο ιστορικός χρόνος πέρασε από το λιμάνι της Σάμης κι έριξε έστω για λίγο και μετά από αρκετό καιρό το βλέμμα του στο νησί της Κεφαλονιάς. Ένα βλέμμα ικανό να ξαναφωτίσει για μια ακόμη φορά, αν και τελείως ανέλπιστα για την εποχή, μια ολόκληρη ιστορική παράδοση, τέτοια που έφερε το νησί μας πρωτοπόρο σε μεγάλους και καταξιωμένους πλέον αγώνες.
Ήταν η στιγμή που μετά από 20 ολόκληρες ημέρες κινητοποίησης, από το πρωί έως το άλλο πρωί, το καράβι με τις ανεμογεννήτριες αναγκαζόταν “ηττημένο” να εγκαταλείψει την Σάμη, με τον κόσμο στο λιμάνι αγκαλιασμένο και φανερά συγκινημένο να προσπαθεί να συνειδητοποιήσει το μέγεθος και το περιεχόμενο της νίκης του. Μιας νίκης που τόσο όλοι και όλες μας είχαμε ξεχάσει, το χρώμα και την… γεύση της, σε αυτές τις εποχές τις… αντίθετες και αρκετά καταπονημένες.
Η νίκη αυτή της τοπικής κοινωνίας μας, όσο κι αν δεν φιλοδοξεί να διεκδικήσει δάφνες μιας πιο συγκροτημένης ή και γενικευμένης ανατροπής, δεν είναι και του πεταματού, όπως κάποιοι θα ήθελαν -και το επιχείρησαν κιόλας- να την παρουσιάσουν. Για τους δικούς τους λόγους. Κι αν για εμάς, όσους και όσες δηλαδή περάσαμε έστω και λίγο από το λιμάνι της Σάμης κατά την διάρκεια της 20ήμερης κινητοποίησης, η νίκη αυτή στέκει ως μνημείο αντίστασης, υπεράσπισης και αγώνα, η σημασία της και κυρίως ο συμβολισμός της αναγνωρίστηκε και αναγνωρίζεται πολύ πιο πέρα από το δικό μας νησί και αρκετά παραπέρα από ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο, αυτό της τελικής μη εκφόρτωσης των ανεμογεννητριών. Γιατί ακριβώς όπως γράφτηκε και όχι από εμάς, 20 ολόκληρες μέρες με τον κόσμο συνεχόμενα να εξεγείρεται, δεν είναι και τόσο συνηθισμένο γεγονός στα χρόνια μας. Και συνέβη εδώ, στο δικό μας νησί, την Κεφαλονιά.
Οι 20 αυτές ημέρες που συνοψίστηκαν, θριαμβευτικά θα λέγαμε, στην τελική νίκη της 23ης του Οκτώβρη, τα είχαν… όλα. Ξεκινώντας με το ενστικτωδώς αυθόρμητο ξέσπασμα μιας ολόκληρης κοινωνίας βουτηγμένης στην λάσπη μιας καταστροφής, χωρίς έτοιμες συνταγές και προετοιμασίες βγαλμένες από μεθοδολογικά εγχειρίδια, απλά, αθώα και όμορφα δηλαδή, αποκτώντας στην συνέχεια και μάλιστα μέσα σε λίγες μόνο ώρες με σχεδόν μαθηματική συνέπεια τα χαρακτηριστικά ενός αυτό-οργανωμένου μαζικού και δυναμικού κινήματος, για να περάσει με τον πιο ιδανικό τρόπο στην ωριμότητα της συναπόφασης και συνδιαμόρφωσης μέσα από ανοιχτές λαϊκές συνελεύσεις, με εντυπωσιακά μάλιστα χαρακτηριστικά αυτά της μαζικότητας και της τελικής ομοφωνίας. Κι ας ήμασταν τόσοι πολλοί με τόσες διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές αναφορές, που παραμερίσαμε τις όποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις, αλλά που μας ένωσε ένα μεγάλο “μέγεθος”.
Και να μην ξεχάσουμε φυσικά τις συναυλίες που οργανώθηκαν σε κλάσματα δευτερολέπτου, τις προβολές ταινιών, τις συλλογικότητες που γεννήθηκαν εκείνη την περίοδο, τις φιλίες που ήρθαν, τις γνωριμίες ανθρώπων, τις πολιτικές συζητήσεις και τόσα άλλα που αναγκαστικά μένουν πιο πίσω, όταν η μνήμη αναγκάζεται να επιμείνει σε άλλα σημεία, όπως πχ στον τρόπο που νικήθηκε η απόπειρα καταστολής με ΜΑΤ της πολυήμερης κινητοποίησης, στη στιγμή που ανοίγοντας η πύλη του λιμανιού ένα πραγματικό ποτάμι ανθρώπων και μάλιστα με τόσα νέα παιδιά γέμισε την προβλήτα ή στον τρόπο που επιχειρήθηκε να ματαιωθεί ο σκοπός του αγώνα μας από θεσμικούς χειρισμούς που προέκυψαν ή ακολούθησαν.
Αρκετά από όλα αυτά θα άξιζαν πράγματι μιας πιο εμπεριστατωμένης προσέγγισης, καθώς δύσκολα συναντάς στην πράξη την γέννηση ενός πραγματικού κινήματος με αυτόν ακριβώς τον τρόπο και την δημιουργία ενός τόσο συμπαγούς και αποτελεσματικού μετώπου ανθρώπων που αψηφώντας τα σημεία των καιρών, δημιούργησαν κάτι τόσο… νικηφόρο. Και ίσως κάποτε, στον ιστορικό χρόνο, μια τέτοια προσέγγιση, ανάλυση ή μελέτη όλων εκείνων που ζήσαμε ή δημιουργήσαμε τον Οκτώβρη του 2020, αποδώσει στο Κίνημα του Λιμανιού της Σάμης, αυτά που σήμερα αποτελούν δικές μας -όχι ίσως και τόσο αντικειμενικές- διαπιστώσεις.
Όπως και να χει, είναι κάτι που πολλοί και πολλές θα συμφωνούσαμε, ακόμη κι αν δεν έζησαν ή δεν συμμερίστηκαν το παθιασμένο ξέσπασμα μιας ολόκληρης κοινωνίας πριν από έναν χρόνο. Η… αναγκαστική αποχώρηση του φορτηγού πλοίου με τις ανεμογεννήτριες στις 23 του Οκτώβρη, έφερε στην Κεφαλονιά μια ασυνήθιστη ίσως πρωτοπορία. Με τον σπόρο του επίσης μεγαλειώδους αντί-εξορυκτικού κινήματος που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη και που αναγνωρίστηκε σε ολόκληρη τη χώρα για την δημιουργικότητά, την μαχητικότητα και την μαζικότητα του πέρα μάλιστα από τα… συνηθισμένα, η μεγάλη νίκη των κατοίκων του νησιού στη Σάμη, των φορέων του και όλων μαζί, ενωτικά, κάτω από το σύνθημα “ΟΧΙ άλλα αιολικά στην Κεφαλονιά”, γονιμοποίησε ένα πρωτόγνωρο περιβαλλοντικό και κοινωνικό, άρα και πολιτικό κίνημα με αναφορές πολύ πιο πέρα από τα περιβαλλοντικά ζητήματα και πολύ πιο μακριά από τα νησιά μας.
Αυτό το Κίνημα έχει πλέον παρελθόν, έχει όμως και παρόν όσο και οι νωπές μνήμες του λιμανιού της Σάμης, όσο κι αν πολεμηθεί και με όποιον τρόπο, ακόμη δηλαδή και με τις πρόσφατες διώξεις.
Σε αυτό το κίνημα, ακριβώς όπως γεννήθηκε και υπάρχει, ένα είναι το πεπρωμένο του: να έχει και μέλλον. Ένα μέλλον με ακόμη περισσότερες νίκες από αυτήν της 23ης του Οκτώβρη. Του δικού μας Οκτώβρη.
Νίκες που θα έρθουν με τον πιο αναγκαίο τρόπο, γιατί μόνο έτσι θα μπορούμε να ζούμε και να αναπνέουμε, να βγάζουμε το ψωμί μας και να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με τον πλούτο του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος και όχι με την επιδοματική φτώχεια της κάθε λογής, εγκληματικής καταστροφής.
Σταύρος Αντύπας
