Οι παλαιότεροι φαντάζομαι θα έχετε ακούσει το «Φοβάμαι». Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Βασίλη Παπακωνσταντίνου (σε στίχους Ανδρέα Πανταζής και μουσική Γιάννη Ζουγανέλη).
Γράφει ο Προκόπης Γιόγιακας
Το 1982 που το άκουσα για πρώτη φορά ήμουν 17 χρόνων, και δεν πίστευα ποτέ πως θα ερχόταν μια μέρα που θα φοβόμουν τόσο πολύ για το μέλλον και για όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα…
Σήμερα, 39 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του τραγουδιού, βρίσκομαι σε αυτή την κατάσταση. Έχω την αίσθηση πως και πολλοί από εσάς το ίδιο νιώθετε. Ο κορωνοϊός μπορεί να έφερε τα πάνω – κάτω στη ζωή μας, αλλά αυτό που με φοβίζει περισσότερο, είναι το γεγονός πως η κατάσταση που τείνει να διαμορφωθεί μπορεί να απειλήσει τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να ζούμε και να λειτουργούμε στις δυτικές δημοκρατίες.
Καταλαβαίνετε νομίζω τι εννοώ. Και όσο κι αν θέλεις να είσαι αισιόδοξος, μην μου πείτε, τουλάχιστον οι συνομήλικοί μου, πως δεν υπάρχουν στιγμές, που το μυαλό πάει στην ταινία «1984» που γυρίστηκε με βάση το ομότιτλο μυθιστόρημα του Τζωρτζ ‘Οργουελ;
Όπως και εσείς, έτσι και εγώ, αναρωτήθηκα πολλές φορές πώς μας προέκυψε αυτό το… κακό. Μιλώντας με τον Γενικό Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών και εθνικό εκπρόσωπο για την κλιματική αλλαγή/ καθηγητή Φυσικής της Ατμόσφαιρας Χρήστο Ζερεφό, ομολογώ πως φοβήθηκα ακόμη περισσότερο για όλα αυτά που μπορεί ( βάζω τη λέξη «μπορεί» για να είναι πιο ανεκτή η κατάσταση) να συμβούν στο μέλλον…
Εφιαλτικό σενάριο…
-«Υπάρχει ένα σενάριο, το οποίο υποστηρίζουν πολλοί επιστήμονες, και εγώ, πως ο κορωνοϊός μπορεί να προήλθε από το λιώσιμο των πάγων στη Σιβηρία», μου λέει.
-Δηλαδή άνοιξε ο Ασκός του Αιόλου;
-« Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο που λέει πως μια από τις «παρενέργειες» από το λιώσιμο των πάγων είναι η εμφάνιση νέων ιών και μικροβίων ή η επανεμφάνιση αρχαίων μικροοργανισμών για τους οποίους σήμερα δεν είναι διαθέσιμες οι απαραίτητες άμυνες…», συμπληρώνει.
Αν και τίποτα μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί, ούτε και το σενάριο να έγινε « διαρροή» από κάποιο εργαστήριο, εντούτοις, όλα αυτά ακούγονται –και είναι εφιαλτικά…
-Και πώς μεταδόθηκε κύριε καθηγητά;
-«Σύμφωνα με το σενάριο, οι απελευθερωμένοι ιοί μπορούν να μεταφερθούν είτε με τα πτηνά, είτε με τον αέρα και να μολύνουν ολόκληρες περιοχές, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν με τις περισσότερες πανδημίες ( 8 στις 10) στην Ασία. Και η Κίνα, απ’ όπου ξεκίνησε η πανδημία ( με βάση τα όσα γνωρίζουμε) είναι στο διάβα των ανέμων και των τροχιών των μεταναστευτικών πουλιών».
Κορωνoϊός και Δημοκρατία
Η συζήτηση με τον καθηγητή Χρήστο Ζερεφό, για το τι μας δίδαξε ο κορωνοϊός, για το περιβάλλον στον πλανήτη και όχι μόνο, πέρα από αυτά που ξέραμε, άναψε για τα καλά.
-Μπορεί δηλαδή ο κορωνοϊός να πλήξει και τη δημοκρατία και τη λειτουργία της στο Δυτικό κόσμο;
-«Δεν ξέρω κατά πόσο μια πανδημία μπορεί να πλήξει μια δημοκρατία. Είναι πιθανό να συμβεί, όπως συνέβη στην κλασσική Αθήνα…», μου επισημαίνει.
Για να φρεσκάρω λίγο τη μνήμη σας, στην αρχαιότητα ο λοιμός των Αθηνών ουσιαστικά κατέλυσε την Αθηναϊκή Δημοκρατία. Όπως διαβάζω ( στην ιστοσελίδα της Μηχανής του Χρόνου), μέσα σε πέντε χρόνια έχασαν τη ζωή τους ίσως το ¼ του πληθυσμού της πόλης-κράτους που ήταν τότε, υπό πολιορκία από την Σπάρτη.
Κι αν οι πανδημίες αρχίζουν να εμφανίζονται συχνότερα;
-«Πρόβλημα με τη λειτουργία της δημοκρατίας θα υπάρξει αν οι πανδημίες αρχίσουν στο μέλλον να εμφανίζονται συχνότερα…», συνεχίζει ο Χρήστος Ζερεφός.
-Δηλαδή;
-«Τον περασμένο αιώνα είχαμε 10 επιδημίες. Μία κάθε 10 χρόνια από τις οποίες οι 8 προέρχονται από την ανατολική Ασία (Κίνα). Αν η συχνότητα εμφάνισής τους αυξηθεί και γίνεται π.χ. μια πανδημία κάθε 3-4 χρόνια, τότε, είναι σίγουρο πως θα έχουμε μεγαλύτερο πρόβλημα τόσο κοινωνικό όσο και οικονομικό και θα απειληθούν ακόμη και μεγάλες δημοκρατίες».
Είδατε τώρα γιατί μοιράστηκα μαζί σας τις ανησυχίες μου για την κατάσταση που τείνει να διαμορφωθεί η οποία μπορεί να απειλήσει τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να ζούμε και να λειτουργούμε στις δυτικές δημοκρατίες;
Κοινωνική καταστροφή και το παράδειγμα της Κίνας που πρέπει να ακολουθήσουμε…
Η… σκοτεινή πλευρά έχει και συνέχεια.
-«Ο κορωνοϊός προκάλεσε κοινωνική καταστροφή. Και αυτή έγινε μέσω της απομόνωσης ιδιαίτερα των μαθητών στις μικρότερες τάξεις, και της προσκόλλησής τους στις οθόνες με πολύωρη προσήλωση σε έναν ψεύτικο κόσμο και απομάκρυνσής τους από την κοινωνία», μου εξηγεί ο Χρήστος Ζερεφός.
Και συνεχίζει:
«Αυτό, η Κίνα το διαπίστωσε έγκαιρα. Γι’ αυτό και έβγαλε νόμο…»
Όπως διαβάζω, μόλις τρείς ώρες εβδομαδιαίως μπορούν να απολαμβάνουν τα διαδικτυακά παιγνίδια οι ανήλικοι χρήστες στην Κίνα: μόνο μια ώρα, μεταξύ 8μμ και 9 μμ την Παρασκευή και τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες. Κατά πόσο αυτός ο περιορισμός ( που ανακοινώθηκε τον περασμένο Αύγουστο) εφαρμόζεται στην πράξη δεν ξέρω να σας απαντήσω.
-«Εύχομαι αυτό το παράδειγμα να το ακολουθήσουμε όλοι για το καλό της μαθητιώσας νεολαίας που είναι το μέλλον όλου του πλανήτη…», υποστηρίζει ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός.
Η φωτεινή πλευρά και η ανθρωπόπαυση…
Λένε πως κάθε νόμισμα έχει δυο πλευρές. Ας δούμε και μια άλλη πλευρά του κορωνοιού.
-«Ο κορωνοϊός μας έμαθε πως την περίοδο της ανθρωπόπαυσης ( σ.σ.: ο όρος αναφέρεται στη συνολική μείωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων κυρίως στα lockdown που επιβλήθηκαν για την ανάσχεση της πανδημίας) το περιβάλλον στις πόλεις άλλαξε», μου αναφέρει ο Χρήστος Ζερεφός.
-«Μας έδειξε πως μπορεί να είναι ένα περιβάλλον πιο καθαρό, πιο αθόρυβο και πιο φιλικό προς τον άνθρωπο. Με την απαγόρευση της κυκλοφορίας και των άλλων δραστηριοτήτων μειώθηκαν οι ρύποι στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης κατά 40%, ο θόρυβος κατά 80% και είδαμε να προσελκύονται στις άλλοτε πολυσύχναστες ακτές και λιμάνια δελφίνια.
»Είδαμε έναν πιο γαλανό ουρανό από τη μείωση των αιωρούμενων σωματιδίων. Και όλο αυτό αντιπροσωπεύει ένα κομμάτι από το μελλοντικό περιβάλλον όπου οι συγκοινωνίες δεν θα καίνε ορυκτά καύσιμα αλλά θα κινούνται αθόρυβα με ηλεκτρισμό, με λιγότερους ρύπους και θόρυβο…».
Καταλαβαίνετε τώρα πως η Κλιματική Αλλαγή δεν είναι απλώς δυο λέξεις; Πως το λιώσιμο των πάγων μπορεί να συμβαίνει στην άλλη άκρη του πλανήτη αλλά μας επηρεάζει όλους σε όποια γειτονιά του πλανήτη κι αν μένουμε;
Γι’ αυτό, συνεχίζω να ανησυχώ για όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα…
