Του Αχιλλέα Ροδίτη
Το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, 5 Ιανουαρίου 2023, μια εκδήλωση στην Κεφαλονιά συγκέντρωσε πολλά «φώτα» δημοσιότητας. Ήταν η εκδήλωση με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του καθηγητή Νικόλα Φαραντούρη «Η Ενεργειακή Κρίση στην Ελλάδα», που στάθηκε αφορμή διαλόγου για την βιώσιμη ανάπτυξη, την ενεργειακή δημοκρατία αλλά και την αυτοδύναμη Κεφαλονιά του 2030.
Εκδήλωση που λάμπρυνε περαιτέρω απ’ την παρουσία σημαντικών κεντρικών ομιλητών, όπως η Λούκα Κατσέλη, Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών και τέως Υπουργός, ο Παύλος Γερουλάνος, Γραμματέας Τομέα Τουρισμού ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και τέως Υπουργός και ο Αναστάσιος Γερμενής, Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής και Ακαδημαϊκός.
Για το ίδιο βιβλίο, (Εκδόσεις Παπαζήση), είχε μιλήσει στις 17 Οκτωβρίου 2022, σε μια άλλη σημαντική εκδήλωση, στην Αθήνα, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης Τσίπρας. Εστιάζοντας στις αναλύσεις του συγγραφέα για την δίνη της ακρίβειας και τις προτάσεις του για έξοδο απ’ αυτήν.
Καθόλου τυχαία η παρουσία του πρώην Πρωθυπουργού, μιας και ο Νικόλας Φαραντούρης ανήκει από το 2021 στο 30μελες think tank που συγκρότησε ο Αλ. Τσίπρας, με αρμοδιότητα για θέματα Ενέργειας και Ανταγωνισμού. Η «Πολιτεία» είχε την ευκαιρία συζήτησης με τον Καθηγητή, σε μια προσπάθεια να «δει» μέσα από τη δική του οπτική γωνία την κρίση και τους εναλλακτικούς δρόμους. Οι απόψεις του έχουν ξέχωρο ενδιαφέρον…
Όλη η Συνέντευξη του κ. Νικόλα Φαραντούρη στην εφημερίδα “Αχαϊκή Πολιτεία”:
- Κατ’ αρχάς τι μας λέτε μέσα από το νέο σας βιβλίο «Η Ενεργειακή Κρίση στην Ελλάδα – Η δίνη της ακρίβειας, οι προειδοποιήσεις, οι προτάσεις για έξοδο»;
Ήδη από τον Αύγουστο του 2021, η Ελλάδα καταγράφει σε μηνιαία βάση και σχεδόν κάθε μήνα, από τις υψηλότερες τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας πανευρωπαϊκά. Είμαστε οι αρνητικοί πρωταθλητές Ευρώπης. Η Ελλάδα λόγω της μεγάλης διείσδυσης του φυσικού αερίου στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και των δομικών ατελειών, υστερήσεων και στρεβλώσεων στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευάλωτη στην τρέχουσα ενεργειακή κρίση.
Πρόσθετο δομικό πρόβλημα είναι η ολιγοπωλιακή δομή των αγορών ενέργειας. Ωστόσο επί σειρά μηνών δεν ελήφθη καμία ρυθμιστική ή ελεγκτική πρωτοβουλία. Η ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό δείγμα της κυβερνητικής ανεπάρκειας στην οργάνωση και εποπτεία της αγοράς, ολιγωρίας έγκαιρης θεσμικής και ρυθμιστικής θωράκισης και συνειδητής άρνησης μιας δίκαιης και αναλογικής κατανομής των βαρών στην κοινωνία και οικονομία σε περιόδους κρίσης.
Η ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ
- Προσφάτως προειδοποιήσατε ότι το 2023 θα δούμε το υψηλό ενεργειακό κόστος να αντανακλάται και στο καλάθι του σούπερ μάρκετ, διότι εν μέσω κρίσης θα έπρεπε και οι ενεργειακές εταιρείες να επωμιστούν περισσότερα βάρη. Τι προβλέπετε δηλαδή για τη νέα χρονιά σε επίπεδο καθημερινότητας των πολιτών; Περισσότερες δυσκολίες, φτώχεια;
Αυτό γίνεται ήδη διότι το ενεργειακό κόστος αντανακλάται σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα. Η έλλειψη σοβαρών ρυθμιστικών μέτρων στην αγορά ενέργειας πυροδοτεί αυτήν την ακρίβεια που βλέπουμε στο σουπερ μάρκετ και γύρω μας.
ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Η ΜΕΙΩΣΗ ΦΠΑ
- Είπατε ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθεί το ρυθμιστικό μας οπλοστάσιο με έλεγχο και μείωση του ΦΠΑ και του ΕΦΚ στα πετρελαιοειδή. Όμως το αντεπιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι ενδεχόμενη μείωση ΦΠΑ θα έφερνε απώλεια στα έσοδα του δημοσίου, με αποτέλεσμα πολλά απ’ τα μέτρα ύψους 4 δισ. ευρώ που έχουν δρομολογηθεί για το 2023 να πρέπει να διαγραφούν. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Στα δημοσιονομικά σημασία έχει τί προτεραιότητες βάζεις και που ξοδεύεις τελικά τα χρήματα του δημόσιου κορβανά. Γιατί λοιπόν η Κυβέρνηση αποφεύγει να φορολογήσει επιτέλους σοβαρά τα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών και να μειώσει ισόποσα τον ΕΦΚ και τον ΦΠΑ; Οι χριστουγεννιάτικες τροπολογίες περί δήθεν φορολόγησης είναι τουλάχιστον προσχηματικές.
- Εν κατακλείδι, η επόμενη κυβέρνηση όποια κι αν είναι, τι θα πρέπει να κάνει;
Να υιοθετήσει μια σοβαρή δέσμη μέτρων ρυθμιστικών, δημοσιονομικών και ελεγκτικών. Αυτά δεν έχουν γίνει μέχρι στιγμής.
Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ «ΜΑΧΗ»
- Τελικά ο κύβος ερρήφθη για την δική σας υποψηφιότητα στις επόμενες εθνικές εκλογές; Θα είστε υποψήφιος στην μονοεδρική της Κεφαλονιάς και Ιθάκης; Και γιατί;
Γιατί πιστεύω ότι με τη συμμετοχή και όχι με την αποχή μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα στον τόπο μας. Και γιατί θεωρώ ότι η πραγματική μήτρα της δημοκρατίας είναι η εκλογική διαδικασία. Ως προς την Κεφαλονιά και Ιθάκη, είναι ο τόπος που αγαπώ, ο τόπος των παιδικών μου βιωμάτων και ο τόπος που επέλεξα με την οικογένεια μου να επενδύσουμε και να ζήσουμε. Είναι ο τόπος που πιστεύω ότι μπορεί να αποτελέσει μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης ολόκληρης της χώρας. Και πάνω σε αυτό το όραμα εργάζομαι.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο Ν. ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗΣ
- Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού, Ενέργειας και Μεταφορών και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομικά της Ενέργειας, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο Δίκαιο της ΕΕ, του Ανταγωνισμού και των Διεθνών Συναλλαγών. Διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Διετέλεσε επιστημονικός συνεργάτης στα Πανεπιστήμια του Ρότερνταμ, της Δρέσδης και στη Νομική Σχολή Αθηνών.
- Ειδικεύεται σε θέματα Ευρωπαϊκού Δικαίου και Ευρωπαϊκών πολιτικών, Ανταγωνισμού, ελευθέρωσης αγορών, ενέργειας και μεταφορών, προστασίας του περιβάλλοντος και διεθνούς οικονομικού δικαίου. Έχει δημοσιεύσει 10 μονογραφίες, βιβλία και επιμέλειες επιστημονικών τόμων και περισσότερα από 50 άρθρα και μελέτες σε διεθνή περιοδικά και σειρές όπως: European Papers, European Competition Law Review (ECLR), Revue du Marché Commun et de l’ Union européenne (RMCUE) κ.α.
- Έχει εργαστεί ως δικηγόρος στην Goldman Sachs και στην διεθνή δικηγορική εταιρεία Norton Rose σε υποθέσεις Ευρωπαϊκού Δικαίου, Δικαίου του Ανταγωνισμού, Τραπεζικού Δικαίου, Μεταφορών και Ενέργειας. Έχει διατελέσει μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, Νομικός Σύμβουλος και Εκπρόσωπος της Ελλάδος σε Ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς (UNCITRAL, IMO κ.α.), μέλος της Νομικής Επιτροπής της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών κ.α.
- Το 2016-2019 διετέλεσε Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής ένωσης ενεργειακών εταιρειών EUROGAS. Είναι Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών.