ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ
Το Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, έργο ζωής της αείμνηστης Ελένης Κοσμετάτου, η οποία είχε την αμέριστη συμπαράσταση του συζύγου της, Μαρίνου Κοσμετάτου, και την οικονομική στήριξη του ευεργέτη Ευαγγέλου Τυπάλδου Μπασιά, λειτουργεί αδιαλείπτως από το 1968. Εφέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια λειτουργίας του.
Σ’ αυτό το διάστημα προσέφερε σημαντικό έργο: δέχθηκε πλήθος επισκεπτών από την Ελλάδα και προπαντός από το εξωτερικό, εξυπηρέτησε ερευνητές, φοιτητές και δημοσιογράφους, υποδέχτηκε πάμπολλα σχολικά τμήματα, δέχθηκε σπουδαστές και φοιτητές για πρακτική άσκηση, έδωσε απαντήσεις σε ερωτήματα πολιτών…., αλλά η έλλειψη χώρου δεν επιτρέπει την ανάπτυξη προγραμμάτων, σύμφωνα με τις σύγχρονες μουσειολογικές και εκπαιδευτικές αντιλήψεις και απαιτήσεις.
- Το Κοργιαλνένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο βρίσκεται στο ισόγειο της Κοργαλενείου Βιβλιοθήκης
Τα πρώτα εκθέματα του Μουσείου ήταν αντικείμενα που ο Μαρίνος Κοσμετάτος διέσωσε από τα ερείπια, αρκετές φορές πολλά χρόνια μετά τους σεισμούς, από αντικείμενα που το ζεύγος Κοσμετάτου προσέφερε στο Μουσείο και από δωρεές ιδιωτών. Οι προσφορές συνεχίστηκαν και συνεχίζονται ακόμη με αποτέλεσμα τα αντικείμενα του Μουσείου να ανέρχονται σε τρισήμισυ χιλιάδες, έτσι ώστε να ασφυκτιούν μέσα στις βιτρίνες από έλλειψη χώρου. Τα εκθέματα καλύπτουν την περίοδο από τις αρχές του δεκάτου έκτου αιώνα έως τους σεισμούς 1953, αλλά τα περισσότερα ανήκουν στον δέκατο ένατο αιώνα.
Τα αντικείμενα του Μουσείου κατανέμονται σε διάφορες συλλογές:
Αστική συλλογή, που είναι και η μεγαλύτερη. Περιλαμβάνει αντικείμενα από την καθημερινότητα των αστών των πόλεων Αργοστολίου και Ληξουρίου: έπιπλα και είδη οικιακού εξοπλισμού, σερβίτσια και άλλα οικιακά σκεύη, είδη ρουχισμού δαντέλλες κάθε είδους, φορεσιές, είδη καλλωπισμού, είδη διακόσμησης, κοσμήματα και άλλα μικροαντικείμενα από πολύτιμα μέταλλα, μουσικά όργανα και έργα τέχνης, ιδιαίτερα προσωπογραφίες.
Αγροτική Συλλογή, χάριν της οποίας το μουσείο, που είναι κατ’ εξοχήν ιστορικό, φέρει στον τίτλο του και την ένδειξη Λαογραφικό. Δυστυχώς έχει εσφαλμένα επικρατήσει να ονομάζεται Λαογραφικό κι αυτό βέβαια δεν το ευνοεί καθόλου. Γιατί οι επισκέπτες της πόλης νομίζουν ότι θα δούν ένα ακόμη μουσείο με αντικείμενα από την καθημερινότητα των χωρικών και το πολύ πολύ μερικά έργα λαϊκής τέχνης και δεν είναι πρόθυμοι να το επισκεφτούν. Περιλαμβάνει αντικείμενα από την καθημερινότητα των χωρικών: εργαλεία, αντικείμενα και σκεύη σχετικά με τις γεωργοκτηνοτροφικές ασχολίες, είδη ρουχισμού και δαντέλλες, είδη οικιακού εξοπλισμού, ενδυμασίες κ. ά.
Ιστορική Συλλογή. Περιλαμβάνει λίγα αντικείμενα από τους αγώνες του Εικοσιένα, ιδιαίτερα σχετικά με τη Μάχη του Λάλα, από τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571), νομίσματα κ. ά.
Εκκλησιαστική Συλλογή. Περιλαμβάνει δύο τέμπλα και άλλα ξυλόγλυπτα, εικόνες μεταβυζαντινές, επτανησιακές και ρώσικες, λιθανάγλυφα, εκκλησιαστικά σκεύη. Ανάμεσά τους και το αρχαιότερο έκθεμα του Μουσείου, ένας ξυλόγλυπτος σταυρός αγιορείτικης τέχνης από το 1521.
Φωτογραφικό Αρχείο που περιλαμβάνει φωτογραφίες από την προσεισμική Κεφαλονιά, ιδιαίτερα από τις δύο πόλεις Ληξουρίου και Αργοστολίου και πολύ λιγότερες από την ύπαιθρο. Η αξία του είναι πολύ μεγάλη, γιατί εκτός των άλλων διασώζει τα δημόσια μνημεία και την αρχιτεκτονική μορφή του νησιού πριν από τους σεισμούς του 1953. Περιλαμβάνει επίσης φωτογραφίες των ερειπίων και φωτογραφίες από την ανοικοδόμηση.
Αρχείο Ιστορικών Εγγράφων, που περιλαμβάνει έγγραφα και αντίγραφα εγγράφων από Αρχεία του εξωτερικού που έχουν ενδιαφέρον για την ιστορία του νησιού. Ανάμεσά τους και το Αρχείο των Αδελφών Χαρμπούρη.
Στο Μουσείο ανήκει επίσης και η Συλλογή Στέφανου και Φραγκίσκου Βαλλιάνου που εκτίθεται αυτοτελώς σε ιδιαίτερο χώρο στον όροφο της Βιβλιοθήκης. Περιλαμβάνει κυρίως μεταβυζαντινές και ρώσικες εικόνες, σταυρούς και άλλα λειτουργικά αντικείμενα, αρχαιότητες.
Στο Κοργιαλένειο Ίδρυμα ανήκει επίσης και η Συλλογή Χαροκόπου που επίσης περιλαμβάνει κυρίως εικόνες.
15 πίνακες του σύγχρονου ζωγράφου, Κώστα Κουνάδη, που ο ζωγράφος χάρισε στο ίδρυμα.
Το Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου είναι μια πραγματική κιβωτός διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, με πολύ αξιόλογα εκθέματα, τα οποία βοηθούν στην αναπαράσταση, σε μεγάλο βαθμό, του νεότερου ιστορικού παρελθόντος και του αναστοχασμού της ταξικής του κοινωνίας, ενώ πολλά από τα έργα τέχνης που διαθέτει συμμετέχουν στην αφήγηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Τέχνης.
Ενδιαφέροντα συμπεράσματα προκύπτουν από τη σύγκριση της αγροτικής συλλογής με την αστική: οι χωρικοί διέθεταν επίσης υψηλό γούστο και οι φορεσιές τους και τα είδη οικιακού εξοπλισμού διέφεραν από τα αντίστοιχα αστικά μόνο ως προς την ποιότητα των υλικών.
Η έφορος του Κ.Ι.Λ.Μ.
Δώρα Μαρκάτου
- Ιστορικός τέχνης
- Αναπλ. Καθηγ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
