Πέρσι τέτοια εποχή, η λέξη lockdown μας ήταν αδιάφορη και στο σπίτι μας, ίσως να μην υπήρχε ούτε μία μάσκα. Η «κοινωνική αποστασιοποίηση» δε μας αφορούσε, ενώ αν κάποιος μας έλεγε πως μία πανδημία θα έφερνε τα πάνω κάτω στη ζωή μας, πιθανότατα να θεωρούσαμε πως είναι τρελός ή συνωμοσιολόγος.
H Παγκόσμια Τράπεζα έκανε την ανασκόπηση της χρονιάς κι εξηγεί πώς αυτή η άνευ προηγουμένου κρίση στην υγεία, άλλαξε τα πάντα.
Η φτώχεια
Η πανδημία έπληξε σημαντικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα και τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, ενώ ανάγκασε εκατομμύρια συνανθρώπους μας να ζήσουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Φέτος, έπειτα από δεκαετίες σταθερής προόδου, εξαιτίας του κορονοϊού αυξήθηκε ο αριθμός εκείνων που ζουν με λιγότερα από 1.90 δολάρια την ημέρα.
Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει πως η «νέα φτώχεια» θα αγγίξει κυρίως τη Νότια Ασία, με την Υποσαχάρια Αφρική να ακολουθεί. Σύμφωνα με την τελευταία της αναφορά, μάλιστα, «πολλοί από τους νέους φτωχούς πιθανότατα δραστηριοποιούνται σε υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών, στην οικοδομή και τις κατασκευές – τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο από τον εγκλεισμό».
Η οικονομική κατάρρευση
Τα μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας και την αποσυμφόρηση των μονάδων υγείας, επηρέασαν σε τεράστιο βαθμό την οικονομική ανάπτυξη. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η Παγκόσμια Τράπεζα, «ο κορονοϊός προκάλεσε μία παγκόσμια κρίση που όμοιά της δεν έχουμε ξαναδεί – η κρίση στην παγκόσμια υγεία και οι ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, οδηγούν στη μεγαλύτερη παγκόσμια ύφεση από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο κι έπειτα». Η πρόβλεψή της, μάλιστα, είναι πως 150 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να ζήσουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Οι μετανάστες στέλνουν λιγότερα χρήματα στις πατρίδες τους
Τις περασμένες δεκαετίες, τα χρήματα που έστελναν οι μετανάστες στις οικογένειές τους, πίσω στην πατρίδα τους, έπαιζαν τεράστιο ρόλο στην καταπολέμηση της φτώχειας. Τώρα, αυτό άλλαξε. Παρότι αναμένεται να υπάρξει μία μικρή αύξηση το 2021, η ζημιά που έχει προκληθεί είναι ήδη τεράστια. Μάλιστα, ο αριθμός των ανθρώπων που θα αναζητήσουν μία καλύτερη τύχη μακριά από το σπίτι τους, αναμένεται να μειωθεί. Πολλοί, επίσης, επιστρέφουν στον τόπο τους.
Η επίδραση στις επιχειρήσεις
Η πανδημία κράτησε πίσω σχεδόν κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα. Εταιρείες από κάθε γωνιά του ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση καθώς το μέλλον τους είναι αβέβαιο. Χρειάστηκε να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα, να θέσουν σε διαθεσιμότητα το προσωπικό, να μάθουν να λειτουργούν σε καινούργιους, ψηφιακούς ρυθμούς. Βέβαια, επειδή τα έσοδά τους ήταν πολύ περιορισμένα, πραγματοποιήθηκαν περικοπές στους μισθούς και τα ωράρια των εργαζομένων.
Οι οικογένειές τους, ως αποτέλεσμα, χρειάστηκε να κάνουν θυσίες που θα φανούν στις επόμενες γενιές.
Το υψηλό κόστος του συστήματος υγείας
Η πανδημία έφερε στο φως την ανάγκη για την πρόσβαση όλων σ’ ένα αποτελεσματικό και οικονομικά προσιτό σύστημα υγείας. Ακόμη και πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, οι κάτοικοι των αναπτυσσόμενων κρατών πλήρωναν τεράστια ποσά για να έχουν όσα εμείς θεωρούμε δεδομένα. Περισσότεροι από 900 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας υπέφεραν, ενώ κάθε χρόνο πάνω από 90 εκατομμύρια οδηγούνταν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας εξαιτίας του υψηλού αυτού κόστους.
Επιπλέον, ενισχύθηκε και η κρίση στην εκπαίδευση. Ακόμη και πριν εμφανιστεί ο κορονοϊός, το 53% των παιδιών που προέρχονται από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος δεν έχουν τις βασικές ικανότητες στη γραφή και την ανάγνωση – ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί.
Οι σχολικές τάξεις έκλεισαν
Το lockdown μας σύστησε την τηλεκπαίδευση. Περισσότερες από 160 χώρες έκλεισαν τα σχολεία τους και τουλάχιστον 1.5 δισεκατομμύριο παιδιά και έφηβοι έπρεπε να συνεχίσουν από το σπίτι.
Η επίδραση του κορονοϊού στην παιδεία θα φανεί στις επόμενες δεκαετίες. Κι όχι επειδή πολλοί μαθητές έμειναν πίσω, αλλά επειδή οι νέες γενιές θα χάσουν πολλές οικονομικές ευκαιρίες. Θα χαθούν, συνολικά, 10 τρισεκατομμύρια δολάρια – σχεδόν το 10% του παγκοσμίου GDP – ενώ οι χώρες θα απομακρυνθούν περισσότερο από τα σχέδιά τους για την αντιμετώπιση της φτώχειας.
Οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες, τις αναγκάζουν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις για την κατανομή του εισοδήματός τους, καθώς καλούνται να στερηθούν βασικά αγαθά για να αντεπεξέλθουν στις νέες συνθήκες. Υπάρχει, έτσι, έντονη ανησυχία για την αύξηση των μαθητών που αφήνουν το σχολείο για να εργαστούν.
Η διαδικτυακή ανισότητα
Η πανδημία κατέστησε απαραίτητη τη σύνδεση στο διαδίκτυο – είτε για την εργασία μας, είτε για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Αυτή, όμως, είναι μία πολυτέλεια που λείπει από πολλούς.
Η ανισότητα με βάση το φύλο
Ο κορονοϊός διεύρυνε το χάσμα των φύλων. Στην αρχή του 2020, οι γυναίκες είχαν δει τεράστια πρόοδο στον επαγγελματικό και οικονομικό τομέα. Διέπρεπαν στην εργασία τους, κατακτούσαν υψηλά ιστάμενες θέσεις, η αμοιβή τους πλησίαζε περισσότερο εκείνη των ανδρών. Τελικά, όλα άλλαξαν.
Οι γυναίκες έχασαν τη δουλειά τους πολύ γρηγορότερα από τους άνδρες, επειδή δραστηριοποιούνται σε χώρους που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα από το lockdown – ο τουρισμός και η λιανική είναι τρανά παραδείγματα. Πολλές έμειναν πίσω στην καριέρα τους επειδή έπρεπε να συνδυάσουν την τηλεργασία με το νοικοκυριό, ενώ τα κορίτσια της επόμενης γενιάς αναμένεται να χάσουν ευκαιρίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, επειδή θα πρέπει να φροντίσουν το σπίτι τους.
Σύμφωνα με την UNESCO, εξαιτίας της πανδημίας 11 εκατομμύρια μαθήτριες ίσως δεν επιστρέψουν ποτέ στο σχολείο.
Η πείνα
Πέρα από τις δυσκολίες στην εκπαίδευση, αγόρια και κορίτσια έχουν να αντιμετωπίσουν μία ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση: Την πείνα. Ακόμη και πριν τον κορονοϊό, πολλά δεν τρέφονταν σύμφωνα με τις ανάγκες τους επειδή οι γονείς τους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να τους προσφέρουν αρκετή τροφή.
Τώρα, υπολογίζεται πως 83 έως 132 εκατομμύρια άνθρωποι θα υποσιτιστούν.
