Τα πληρώματα του ΕΚΑΒ και ο αγώνας δρόμου με την πανδημία . Διακομιδές και αεροδιακομιδές

Ο Στέργιος Ρομοσιός, το ταίρι του κ. Ζιώγα στο ασθενοφόρο, εξηγεί πόσο απαιτητική είναι η μεταφορά διασωληνωμένων ασθενών. Χρειάζεται αυξημένη προσοχή και παρουσία γιατρού στην κινητή μονάδα. «Πρέπει να πάρεις μηχανήματα μαζί, το οξυγόνο, τον τραχειοσωλήνα. Κατά τη μεταφορά πρέπει να προσέχεις πάρα πολύ στον δρόμο τους κραδασμούς και τις στροφές, ταυτόχρονα όμως πρέπει να πας και γρήγορα, με τη σειρήνα», τονίζει.

Μέσα στη βάρδιά τους συνήθως πραγματοποιούν έως και τρεις παρόμοιες μεταφορές. Υπήρξε 24ωρο στην Αττική, στο τρίτο κύμα της πανδημίας, κατά το οποίο έγιναν συνολικά 30 διακομιδές διασωληνωμένων ασθενών, ενώ συνήθως τα αντίστοιχα περιστατικά μπορεί να είναι 8 με 10. Εάν προστεθούν σε αυτά και οι εκατοντάδες ασθενείς που χρειάζονται καθημερινά μεταφορά προς κάποιο νοσοκομείο από το σπίτι τους για λόγους που σχετίζονται με την πανδημία, αλλά και για διαφορετικά προβλήματα υγείας, τότε τα νούμερα είναι πολύ μεγάλα.

Η πίεση που υπάρχει στις ΜΕΘ και στους απλούς θαλάμους νοσηλείας αποτυπώνεται και εκτός νοσοκομείων, στον αγώνα δρόμου που όλο και πιο συχνά δίνουν τα πληρώματα των ασθενοφόρων.

Οι αριθμοί

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραχώρησε στην «Κ» το ΕΚΑΒ Αθήνας, από την 1η Μαρτίου 2021 έως και τις 12 Απριλίου 2021 έγιναν 8.786 διακομιδές COVID-19. Σε αντίστοιχο διάστημα στο δεύτερο κύμα (1/11/2020-10/12/2020) είχαν φτάσει τις 2.560, ενώ στο πρώτο κύμα της πανδημίας (1/3/2020-10/4/2020) οι διακομιδές για τον νέο κορωνοϊό ήταν 1.090.

Τον περασμένο μήνα η φωτογραφία με την ουρά των ασθενοφόρων κατά την εφημερία στον «Ευαγγελισμό» έκανε τον γύρο του Διαδικτύου. Γιατροί που περιέγραψαν στην «Κ» τις ασφυκτικές εφημερίες τους σε άλλα νοσοκομεία έλεγαν πως ορισμένα ασθενοφόρα φτάνουν στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και δεν μεταφέρουν απλώς έναν ασθενή, αλλά συγγενείς που νοσούν μαζί. Δεν ήταν κάτι που συναντούσαν με αυτή τη συχνότητα παλιότερα.

«Στο τρίτο κύμα πηγαίνουμε σε σπίτια και παίρνουμε σχεδόν όλη την οικογένεια ή αν δεν παραλάβουμε όλη την οικογένεια μπορεί να παραλάβουμε αυτούς που έχουν τα πιο βαριά συμπτώματα, αλλά όλη η οικογένεια στο σπίτι να είναι με COVID και μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι. Είναι καθημερινό αυτό το φαινόμενο, να παίρνουμε δύο και τρεις από κάθε σπίτι», λέει στην «Κ» ο Χρήστος Μαλτέζος, υπεύθυνος ενιαίου συντονιστικού κέντρου στο ΕΚΑΒ Αθηνών.

«Είχαμε μια μικρή αύξηση στα περιστατικά μετά τον Ιανουάριο και μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου, αλλά ακολούθησε μεγάλη εκτίναξη έως το τέλος του Μαρτίου».
Όπως παρατηρεί ο ίδιος, κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας υπήρξε μείωση της τάξης του 50% στις κλήσεις πολιτών για μη COVID-19 περιστατικά. «Πιθανόν ο κόσμος από φόβο δεν πήγαινε τότε στο νοσοκομείο, άλλωστε πάντοτε υπάρχει και ένα ποσοστό που κάνει κατάχρηση στο 166 και δεν το χρησιμοποιούσαν πλέον», λέει.

Στο τρίτο κύμα, όμως, αυτό άλλαξε. Είναι ενδεικτικό ότι από τον Μάρτιο του 2021 μέχρι και τα μέσα του τρέχοντος μήνα, βάσει των στοιχείων του ΕΚΑΒ Αθήνας, οι διακομιδές για μη COVID-19 περιστατικά ξεπέρασαν τις 29.000.

Για να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις, ζήτησαν ενισχύσεις από παραρτήματα του ΕΚΑΒ ανά την Ελλάδα που δεν αντιμετώπιζαν τον ίδιο φόρτο. Στην Αθήνα ήρθαν πληρώματα ασθενοφόρων από την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Θράκη. Ο κ. Μαλτέζος λέει ότι με την αυξημένη πλέον δύναμη σε προσωπικό έχουν φτάσει στην Αττική κατά το τρίτο κύμα της πανδημίας στα 80 ασθενοφόρα ανά βάρδια. Συνήθως, κατά μέσον όρο, τα ασθενοφόρα που διατίθενται για την πρωινή και την απογευματινή βάρδια είναι 65, ενώ τη νύχτα ο αριθμός τους πέφτει στα 35.

Δεν γίνεται διαχωρισμός στα πληρώματα που αναλαμβάνουν τους ασθενείς με COVID-19 σε σχέση με άλλα περιστατικά εκτός της πανδημίας. Ο ρόλος τους σε κάθε βάρδια είναι διττός. Εφόσον όμως μεταφέρουν ασθενή με τον νέο κορωνοϊό, θα χρειαστεί έπειτα να καθαριστεί το όχημα για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο διασποράς στην επόμενη διακομιδή.

Τρία σημεία απολύμανσης λειτουργούν στην Αττική και ένα από αυτά βρίσκεται στα κεντρικά του ΕΚΑΒ, πίσω από το νοσοκομείο «Γεώργιος Γεννηματάς». Οι καθαριστές σημειώνουν την ώρα άφιξης κάθε οχήματος, τον αριθμό της πινακίδας, ψεκάζουν και τρίβουν ξανά και ξανά σε βάρδιες, όλο το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα.

Τα βήματα της διακομιδής

Τα βήματα της διαχείρισης διαπιστωμένων και ύποπτων περιστατικών της νόσου COVID-19 από τα πληρώματα του ΕΚΑΒ έχουν τεθεί από την αρχή της πανδημίας. Εάν ο ασθενής είναι περιπατητικός, τότε προβλέπεται να τον παραλάβει ο ένας εκ των δύο διασωστών και να τον συνοδεύσει στην καμπίνα. Ο οδηγός παραμένει στο τιμόνι φορώντας την καθαρή στολή.

Εάν χρειαστεί να μεταφερθεί ο ασθενής με φορείο ή καρέκλα, τότε μετά την παραλαβή ο οδηγός θα πρέπει να αφαιρέσει προσεκτικά τη στολή του προτού καθίσει στη θέση του. Θα την τοποθετήσει αρχικά σε πλαστική σακούλα και έπειτα μέσα σε χάρτινο κιβώτιο το οποίο θα καλυφθεί με νέα σακούλα απόρριψης μολυσματικών υλικών. Η καμπίνα του οδηγού πρέπει να διατηρηθεί καθαρή. Βάσει των ίδιων οδηγιών, κατά τη διακομιδή το παράθυρο μεταξύ καμπίνας οδηγού και ασθενούς είναι ερμητικά κλειστό. Ο ιματισμός, δηλαδή το σεντόνι που μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί, πρέπει να μπαίνει σε υδατοδιαλυτή σακούλα για να πλυθεί έπειτα σε υψηλή θερμοκρασία.

Τον Ιούλιο ο Παύλος Ζιώγας θα συμπληρώσει 14 χρόνια υπηρεσίας ως διασώστης σε πλήρωμα ασθενοφόρου του ΕΚΑΒ. Στο παρελθόν είχε εργαστεί ως οδηγός φορτηγού και στην οικοδομή. «Μου άρεσε να βοηθάω κόσμο», λέει για την απόφασή του να αλλάξει επάγγελμα. «Όποιος έχει κάνει άλλες δουλειές εκτός ΕΚΑΒ γνωρίζει πώς είναι να κουράζεσαι και να ιδρώνεις, αυτή η δουλειά όμως είναι πιο ψυχοφθόρα. Οι διασώστες βλέπουν την αγωνία στα μάτια των ανθρώπων. Είναι και ο χρόνος. Παλεύουμε με τον χρόνο. Ήρθε και η COVID-19 και μας κάνει να αγωνιούμε παραπάνω».

Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει στο πλευρό του στο ίδιο ασθενοφόρο τον διασώστη Στέργιο Ρομοσιό. Τα «ταίρια» σε κάθε όχημα είναι συνήθως σταθερά. Εχει μάθει ο ένας τις συνήθειες του άλλου, στα δύσκολα μπορεί κάποιος από τους δύο να χρειαστεί μεγαλύτερη στήριξη για να κρατηθεί η ισορροπία. Η πορεία του κ. Ρομοσιού ήταν διαφορετική. Από την ηλικία των 20 ετών μπήκε για πρώτη φορά σε ασθενοφόρο (αρχικά σε ιδιωτικό και αργότερα στο ΕΚΑΒ) και έχει συμπληρώσει 16 χρόνια σε αυτή τη δουλειά.

«Δεν είναι εύκολο, έχει να κάνει με την ψυχολογία. Εκεί που είσαι ήρεμος και οι σφυγμοί σου κοντά στους 60 με 70, θα προκύψει ένα περιστατικό και θα φτάσεις στους 120. Σε στρεσάρει. Δεν είμαστε φτιαγμένοι ως άνθρωποι για να διαχειριστούμε εύκολα ακόμη και ένα θανατηφόρο τροχαίο. Όσο περνάει ο καιρός, βρίσκεις και τις άμυνές σου», λέει.

Έπειτα από ένα χρόνο πανδημίας η κόπωση λειτουργεί αθροιστικά. Οι άδειες έχουν ανασταλεί από τον Φεβρουάριο του 2020 (με εξαίρεση ένα μικρό διάλειμμα μέσα στο καλοκαίρι), ενώ μέλη του προσωπικού έχει χρειαστεί να κινητοποιηθούν και σε κάποια από τα ρεπό τους για να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες του τρίτου κύματος.

«Υπάρχει πράγματι κόπωση σε όλο το προσωπικό, αλλά υπάρχει και ένα πείσμα ότι δεν θα ηττηθούμε, θα πάμε μέχρι τέλους. Πράγματι είναι μια διαδικασία δύσκολη. Ειδικά οι συνάδελφοι που βρίσκονται στα ασθενοφόρα θα πρέπει να προσέξουν, να ντυθούν και να ξεντυθούν, να μη μεταφέρουν από τη δουλειά στο σπίτι τους το μικρόβιο», λέει ο κ. Μαλτέζος.

«Το άγχος είναι όταν πηγαίνεις σπίτι και έχεις την οικογένεια. Θα βγάλεις τα ρούχα απ’ έξω για να μη ρισκάρεις μήπως είναι μολυσμένα», επισημαίνει ο κ. Ρομοσιός.

Όταν στα απλά ασθενοφόρα υπάρχει μεγάλος όγκος δουλειάς στη διακομιδή ασθενών COVID-19, συνήθως αυτός θα μετατοπιστεί μία με δύο εβδομάδες αργότερα και στις κινητές μονάδες του ΕΚΑΒ που μεταφέρουν διασωληνωμένους. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τον αριθμό νέων εισαγωγών στους απλούς θαλάμους νοσοκομείων και τη μετέπειτα πίεση στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Μια διακομιδή διασωληνωμένου ασθενούς είναι χρονοβόρα. Μπορεί να διαρκέσει από δύο έως και τρεις ώρες, ανάλογα και με τις αποστάσεις μεταξύ των νοσοκομείων.

Τον περασμένο μήνα, κατά την κορύφωση της πίεσης στα νοσοκομεία της Αττικής, ο πρόεδρος του ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ Νίκος Παπαευσταθίου είχε περιγράψει πώς στο συντονιστικό κέντρο του ΕΚΑΒ παρακολουθείται επί 24ώρου βάσεως μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία δηλώνεται σε πραγματικό χρόνο η διάθεση νέων κλινών ΜΕΘ, πότε δηλαδή απελευθερώνεται κάποιο κρεβάτι, είτε από έξοδο ασθενούς είτε εξαιτίας του θανάτου κάποιου νοσηλευομένου.

«Από εκεί και πέρα καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ανθρωπίνως, έτσι ώστε η μονάδα που διαθέτει το κρεβάτι να επιλέξει ποιο είναι το περιστατικό από τη λίστα αναμονής το οποίο μπορεί να διαχειριστεί, για να το διακομίσουμε με τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ, με κινητές μονάδες ουσιαστικά, με ταχύτητα και με ασφάλεια στον υγειονομικό σχηματισμό που έχει το κενό κρεβάτι», είχε δηλώσει ο κ. Παπαευσταθίου.

Πίσω στα κεντρικά του ΕΚΑΒ, η απολύμανση του οχήματος των Ζιώγα και Ρομοσιού μόλις έχει ολοκληρωθεί. Παίρνουν ένα κουτί με νέα σετ μέσων ατομικής προστασίας σε περίπτωση που τα χρειαστούν για το επόμενο περιστατικό. «Η μονάδα βορείων. Στη διάθεση κέντρο, διαβιβάστε», λέει ο κ. Ζιώγας στον ασύρματο. Το επόμενο σήμα δεν θα αργήσει.