Ζητήσαμε απο το Δήμος Σάμης και την μελετήτρια κα Πηνελόπη Κουγιανού την παρουσίαση της μελέτης για την διαμόρφωση της πλατείας της Ασσου μετά τις καταστροφές του Ιανού. Η παρουσίαση έχει γίνει ήδη στο κοινό της Ασσου.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Περιφέρεια ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ
Δήμος ΣΑΜΗΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ
ΕΡΓΟ : ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ -ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΑΣΣΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΖΗΜΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ
ΤΟΝ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΚΥΚΛΩΝΑ ΙΑΝΟ
ΜΕΛΕΤΗ: ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΟΥΓΙΑΝΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΜΠ
Αντικείμενο της μελέτης είναι η διαμόρφωση της παράκτιας πλατείας του παραδοσιακού οικισμού της Άσσου και των βασικών οδών που διέρχονται ή καταλήγουν σε αυτήν καθώς και η αποκατάσταση των καταστροφών που προκλήθηκαν από το μετεωρολογικό φαινόμενο «ΙΑΝΟΣ».
Στο αντικείμενο της μελέτης περιλαμβάνεται η συνολική διαμόρφωση της πλατείας και των γύρω οδών, η ανάπλαση του χώρου των μνημείων, η αποκατάσταση των αναλημματικών τοιχίων προς την ακτή, η διαμόρφωση προσβάσεων προς την παραλία, οι διαμορφώσεις καθιστικών, η υπόδειξη της θέσης των φωτιστικών σωμάτων, η ορθή απορροή των όμβριων.
Η κατάσταση του οικισμού έχει επιβαρυνθεί σημαντικά μετά τις καταστροφικές συνέπειες που προκάλεσε ο κυκλώνας «Ιανός» στις 17 Σεπτεμβρίου του 2020.
Οι φθορές στις κατασκευές του δημόσιου χώρου είναι ιδιαίτερα εκτεταμένες στο παραλιακό μέτωπο με καταστροφή των τοιχίων προς την ακτή, στην πλατεία και στους δρόμους που καταλήγουν στην ακτή.
Η έντονη ροή υδάτων και φερτών υλικών κατά μήκος τής οδού Ρύακος είχε σαν αποτέλεσμα εκτός των καταστροφών που προκλήθηκαν στα κτίρια, την καταστροφή μεγάλου μέρους του οδοστρώματος και των κατασκευών του δημόσιου χώρου τα οποία χρήζουν άμεσης αποκατάστασης.
Ο νέος προτεινόμενος σχεδιασμός στα πλαίσια της παρούσας μελέτης, διέπεται από μια σειρά συνθετικών αρχών οι οποίες έχουν σαν στόχο την απόδοση ενός σύγχρονου χαρακτήρα στον χώρο με τη χρήση ανθεκτικών υλικών με διαχρονική αισθητική.
Βασικές αρχές:
• Η ένταξη της επέμβασης στο τοπίο και την κλίμακα του οικισμού
• Η προστασία της παραλίας και η ανάδειξη της ακτογραμμής.
• Ο σεβασμός στον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού
• Η εξασφάλιση ενός σύγχρονου αστικού περιβάλλοντος με κατασκευές που θα εξασφαλίζουν διάρκεια στο χρόνο.
Η πρόταση ουσιαστικά στοχεύει στην απόδοση ενός σύγχρονού χαρακτήρα στον οικισμό και εστιάζει στην λιτότητα των επεμβάσεων σε συνδυασμό με την ποιότητα και την αρτιότητα της κατασκευής.
Στην ευρύτερη περιοχή της πλατείας θα υλοποιηθεί ένα διευρυμένο λιθόστρωτο επίπεδο χωρίς εμπόδια και ενδιάμεσες ψηλές κατασκευές με φυσική κλίση προς την ακτογραμμή. Η αίσθηση του χώρου της πλατείας διευρύνεται, ο χώρος παραμένει ελεύθερος από ψηλές διαμορφώσεις για απρόσκοπτη κίνηση των κατοίκων και των επισκεπτών αλλά και για την πραγματοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Το στοιχείο που θα κυριαρχεί είναι η ενιαία δαπεδόστρωση με φυσικούς λίθους, η οποία θα καλύπτει όλη την πλατεία και την διερχόμενη οδό, σαν ένα ενιαίος τάπητας με διαχρονικά υλικά σε αρμονία με την ιστορία και την παράδοση του οικισμού.
Στην περίμετρο σε επιλεγμένα σημεία της πλατείας δημιουργούνται πόλοι στάσης με καθιστικά ιδιαίτερης μορφολογίας και χρήσης.
Η πρώτη στάση με την μορφή κερκίδων δημιουργείται για την πρόσβαση προς την παραλία όπου μεγάλοι αναβαθμοί – κερκίδες οριοθετούν την χερσαία διαμόρφωση και λειτουργούν σαν μικρό αμφιθέατρο με θέα την θάλασσα και τον λόφο του Κάστρου.
Μέσω της κλιμακωτής αυτής διαμόρφωσης δίνεται η φυσική διέξοδος για την απορροή του νερού προς την ακτή στο σημείο που δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από την πρόσφατη πλημμύρα.
Το δεύτερο μεγάλο καθιστικό δημιουργείται στην περιοχή της πλατείας των μνημείων κάτω από τη σκιά του πλάτανου και αποτελεί μια μεγάλη πλατφόρμα – εξέδρα με επιφάνεια από ξύλο, που μπορεί να παραλάβει πολλές εναλλακτικές χρήσεις: να λειτουργεί σαν ελεύθερο καθιστικό, σαν σκηνή εκδηλώσεων, σαν εξέδρα για μουσική.
Στην περίμετρο του πλατώματος των μνημείων δημιουργείται επίσης ένα γραμμικό καθιστικό σχήματος Π που οριοθετεί το πλάτωμα. Η δημιουργία αυτού του καθιστικού αποτελεί το όριο προς την ακτή και αξιοποιεί την δυνατότητα άμεσης οπτική επαφής με την αμμουδιά, τη θάλλασσα και το Κάστρο.
Ο χώρος των μνημείων αναδιαμορφώνεται διατηρώντας την σημερινή του γεωμετρία ως χώρος μνήμης του οικισμού και πλάτωμα που συνομιλεί άμεσα με το απέναντι Κάστρο.
Τα τοιχία προς την παραλία θα υλοποιήσουν την θεσμοθετημένη γραμμή του Αιγιαλού και κατασκευάζονται με λιθοδομή από φυσικούς λαξευτούς ορθογωνικούς λίθους.
Μικρότερα χτιστά καθιστικά με ξύλινες καθιστικές επιφάνειες δημιουργούνται στην περίμετρο της πλατείας σε επιλεγμένα σημεία.
Στην δυτική είσοδο της πλατείας, ο χώρος ελευθερώνεται από χαμηλές φυτεύσεις και αναδεικνύεται η επιγραφή που έχει τοποθετηθεί για την συμβολή της Γαλλικής κυβέρνησης στην ανοικοδόμηση της Άσσου μετά τους σεισμούς του 1953.
Στην περιοχή της πλατείας δεν επιτρέπεται η στάθμευση αλλά μόνο η στάση των οχημάτων με στόχο τον εφοδιασμό των παρακείμενων κατοικιών ή καταστημάτων.
Η κεντρική οδός που διέρχεται από την πλατεία οριοθετείται από ομοεπίπεδο με την πλακόστρωση διαχωριστικό διάζωμα από σκυρόδεμα ενώ κατα μήκος τοποθετούνται αποτρεπτικά στάθμευσης (Bollards) από αναδομημένους λίθους.
Από την οδό θα διέρχονται απρόσκοπτα τα οχήματα άμεσης ανάγκης.
Ολοι οι χώροι της πλατείας είναι προσβάσιμοι από Άτομα ΜΚ. Η πρόσβαση ΑΜΚ στην παραλία πραγματοποιείται από ένα δρομάκι με ήπια κλίση, στα δυτικά, από το οποίο εκκινεί μια ξύλινη ράμπα για πρόσβαση στην θάλασσα.
Τα προτεινόμενα υλικά έχουν σαν στόχο την αντοχή στο χρόνο και στο μικροκλίμα της περιοχής, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή βιωσιμότητα της επέμβασης.
Τα υλικά των δαπεδοστρώσεων επιλέγονται με στόχο την σηματοδότηση των βασικών διαδρομών και κινήσεων και των λειτουργιών του χώρου.
Στις εκτεταμένες δαπεδοστρώσεις των μεγάλων ελεύθερων χώρων της πλατείας χρησιμοποιούνται σκληροί εως πολυ σκληροί λίθοι ανοιχτού χρώματος που προσδίδουν ψυχρές βιοκλιματικές ιδιότητες.
Στην επιφάνεια της πλατφόρμας του χώρου των μνημείων και στα σταθερά καθιστικά χρησιμοποιείται ξύλο από σανίδες Αφρικανικής ξυλείας ανθεκτικής σε υγρό περιβάλλον.
Κατά μήκος της κεντρικής οδού της πλατείας θα τοποθετηθούν σε θέσεις που φαίνονται στα σχέδια της μελέτης αποτρεπτικά κολωνάκια (Bollards) τύπου TIP της Bellitalia – (Urbangreen).
Η διατήρηση των ψηλών δέντρων που υπάρχουν στην περιοχή αποτελεί μια από τις βασικές αρχές του σχεδιασμού. Τα ψηλά δέντρα αποτελούν και τα κύρια στοιχεία σκίασης των χώρων στάσης στην πλατεία. Τα μικρότερα δέντρα που βρίσκονται στην πλατεία διατηρούνται εν μέρει ή μεταφυτεύονται σε νέες θέσεις εντασσόμενα στον σχεδιασμό.
Ο φωτισμός, βασικό συστατικό του σχεδιασμού, επιλέγεται με κριτήριο τη μείωση της φωτορύπανσης και την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας.
Προτείνεται γενικά η εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων με λαμπτήρες φωτοδιόδων (LED) για χαμηλή κατανάλωση, υψηλή ενεργειακή απόδοση και περιορισμένες ανάγκες συντήρησης.
Σημαντικό κριτήριο για το σύνολο των φωτιστικών σωμάτων που θα επιλεγούν είναι η αντοχή τους στο χρόνο, η καταλληλότητα για τοποθέτηση στο παραθαλάσσιο περιβάλλον και η ένταξή τους στην αισθητική των νέων διαμορφώσεων.
