Ναι ή όχι στα αντίγραφα; Αυτό το ερώτημα απασχολεί όλο και περισσότερο τις τάξεις του Κλήρου τελευταία, ύστερα από την σχεδόν εκρηκτική αύξηση μιας νέας τάσης στον ελλαδικό χώρο, η οποία σχετίζεται με την ενθρόνιση πιστών αντιγράφων ιστορικών εικόνων σε διάφορους ναούς και μονές της επικράτειας.
Όπως κάθε τι, έτσι και αυτή η νέα τάση στα εκκλησιαστικά πράγματα, έχει τους υποστηρικτές της, τους σκεπτικούς αλλά και τους κάθετα διαφωνούντες. Αν κρίνουμε από την συνεχή αύξηση των σχετικών τελετών φαίνεται πως οι υποστηρικτές πολλαπλασιάζονται, αν και δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος ο αριθμός εκείνων που θεωρούν πως έχει χαθεί το μέτρο.
Σύμφωνα με έρευνα του orthodoxia.info, σε αντίθεση με το πρόσφατο παρελθόν που οι ενθρονίσεις πιστών αντιγράφων ήταν κάτι το εξαιρετικά σπάνιο, μόνο τα τελευταία 4 χρόνια έχουν υπάρξει άνω των 20 τέτοιων τελετών.
«Πρωταθλήτρια» στην διανομή πιστών αντιγράφων φαίνεται πως είναι η Μονή Βατοπαιδίου, η οποία σε τακτά χρονικά διαστήματα δωρίζει πιστά αντίγραφα δυο εκ των εφέστιων εικόνων της σε ναούς, μονές και μητροπόλεις σε ολόκληρη την επικράτεια.
Ενδεικτικά:
Τον Ιανουάριο του 2014, μεταφέρθηκε αντίγραφο της Παναγίας Παραμυθίας στην Μητρόπολη Άρτης. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ενθρονίστηκε αντίγραφο της ίδιας εικόνας στον Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου στο Μπραχάμι. Λίγους μήνες μετά, τον Ιανουάριο του 2015, αντίγραφο της Παναγίας Παραμυθίας, δωρήθηκε στην Ι.Μ. Παναγίας Γοργοεπηκόου στην Μάνδρα Αττικής.
Τον Σεπτέμβρη του ίδιου έτους μεταφέρθηκε στη Μυτιλήνη πιστό αντίγραφο της Παναγίας Βηματάρισσας ενώ δυο μήνες μετά ένα άλλο αντίγραφο της στον Κίσσαμο Κρήτης.
Τον Μάρτιο του 2016 αντίγραφο της Παναγίας Παραμυθίας από το Βατοπαίδι ενθρονίστηκε στον Εύοσμο της Θεσσαλονίκης για να ακολουθήσει τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ενθρόνιση της Παναγίας Βηματάρισσας στο Αντίρριο. Τον Οκτώβριο του 2016 είχαμε δυο ενθρονίσεις. Αυτή της Παναγίας Βηματάρισσας στο Βόλο και της Παναγίας Παραμυθίας στην Μονή Ομπλού της Πάτρας. Η χρονιά έκλεισε με ενθρόνιση της Παναγίας Παραμυθίας τον Νοέμβριο στον Άγιο Βασίλειο Πειραιώς.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2017 Το Αγρίνιο υποδέχεται το πιστό αντίγραφο της Παναγίας Παραμυθίας
ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 Το αντίγραφο της Παναγίας Παραμυθίας λιτανεύεται στον Συνοδικό Εσπερινό της εορτής του Αποστόλου Παύλου 
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Με τιμές η υποδοχή του αντιγράφου της Παναγίας Παραμυθίας στην Μάνδρα Αττικής
Τη χρονιά που διανύουμε οι ενθρονίσεις ξεκίνησαν τον Ιανουάριο με αυτήν της Παναγίας Παραμυθίας στο Αγρίνιο. Τον Μάρτιο μεταφέρθηκε στη Νέα Ιωνία Αττικής η Παναγία Βηματάρισσα, ενώ η τελετή ενθρόνισης της στο μητροπολιτικό παρεκκλήσιο όπου θα παραμείνει έγινε πριν λίγες ημέρες.
Τον προηγούμενο Μάϊο η Παναγία Βηματάρισσα ενθρονίστηκε στη Λεμεσό. Λίγες μέρες νωρίτερα είχε προηγηθεί η υποδοχή της Παναγίας Παραμυθίας στην Κρήτη.
Τον Ιούνιο που μας πέρασε η Μονή Βατοπαιδίου δώρησε και ενθρόνισε στην Κόρινθο ένα ακόμη αντίγραφο της Παναγίας Παραμυθίας.
ΚΑΙ ΤΟ ΧΙΛΑΝΔΑΡΙ
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, έδωσε στον κόσμο τη δική της ευλογία και μια άλλη Μονή του Αγίου Όρους, αυτή του Χιλανδαρίου. Τον Ιούνιο ενθρονίστηκε αντίγραφο της ξακουστής Παναγίας «Τριχερούσσας» από το Χιλανδάρι στην Μονή Δοβρά της Βέροιας και δυο μήνες μετά ένα άλλο αντίγραφο δωρήθηκε και ενθρονίστηκε στην πόλη της Κατερίνης.
Στην ίδια τάση ενθρόνισης αντιγράφων, εντάσσεται και αυτή του αντιγράφου της ιστορικής εικόνας των Ρώσων ορθοδόξων, της Παναγίας του Καζάν, τον Ιούνιο του 2016 στις Μυκήνες.
ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, οι έξοδοι της σημαντικότερης εικόνας του Αγίου Όρους είναι εξαιρετικά σπάνιες. Ακόμη πιο μετρημένες όμως είναι και οι άδειες για την δημιουργία αντιγράφων της, παρά τη «βροχή» σχετικών αιτημάτων που δέχεται κάθε χρόνο η ιερά κοινότητα.
Οι περιπτώσεις κατά της οποίες η Ι. Κοινότητα του Αγίου Όρους μπαίνει στην διαδικασία κατασκευής πιστών αντιγράφων είναι εξαιρετικά σπάνιες και συγκεκριμένες. Το 2012 παραχωρήθηκε ένα αντίγραφο του «Άξιον Εστίν» στην Εκκλησία της Βουλγαρίας ως συμμετοχή της Αθωνικής πολιτείας στους εορτασμούς για τον ένα αιώνα λειτουργίας του καθεδρικού ναού του αγίου Αλεξάνδρου Νέφσκι.
Ένα χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 2013 το Άγιον Όρος δώρισε αντίγραφο της ίδιας εικόνας στην ιστορική Μητρόπολη Δράμας με την ευκαιρία των εορτασμών των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της.
Υποδοχές αντιγράφων του «Άξιον Εστίν» έγιναν και σε άλλες περιοχές όπως τον Οκτώβριο του 2014 στην Μολδαβία ή τον Μάϊο του 2017 στη Μεγάρχη Τρικάλων αλλά δεν συνδέονται με την επίσημη Ι. Κοινότητα.
ΝΑΙ ΜΕΝ ΑΛΛΑ…
Όπως ήταν αναμενόμενο η συνεχώς αυξανόμενη τάση μεταφοράς αντιγράφων έχει προκαλέσει σοβαρό προβληματισμό. Από τη μια πλευρά υπάρχουν οι υποστηρικτές της τάσης αυτής οι οποίοι επιχειρηματολογούν πως σε εποχές δύσκολες όπως αυτή που διανύουμε τα τελευταία χρόνια, οτιδήποτε μπορεί να ενισχύσει την πίστη του λαού και να τον φέρει πιο κοντά στον Θεό και την Εκκλησία δεν μπορεί να θεωρείται κατακριτέο.
Υποστηρίζουν δε, πως με την κίνηση αυτή Μητροπόλεις, Ναοί και Μονές σε ολόκληρη την επικράτεια δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς με ιστορικές Μονές του Άθωνα βοηθώντας στη διατήρηση μακραίωνων παραδόσεων του τόπου.
Στα παραπάνω επιχειρήματα έρχονται να απαντήσουν όσοι παρακολουθούν με σκεπτικισμό την όλη δραστηριότητα κάνοντας λόγο για ευτελισμό των κειμηλίων. «Είναι άλλο να δημιουργούνται μικρά αντίγραφα των ιστορικών εικόνων ώστε ο κάθε πιστός να έχει τη δυνατότητα να τις προσκυνά στο σπίτι του και άλλο να δημιουργούνται ακριβή αντίγραφα στα οποία να τους αποδίδονται τιμές σαν να είναι το πρωτότυπο» σημειώνουν.
Ορισμένοι δε, που δηλώνουν οτι περισσότερο ενοχλούνται παρά «αναπαύονται» από όλο αυτό, κάνουν λόγο για ενέργειες που θυμίζουν περισσότερο «franchise» παρά οτιδήποτε άλλο.
ΕΜΜΕΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΣ
Μέχρι στιγμής τόσο ο Αρχιεπίσκοπος όσο και η Ιερά Σύνοδος δεν έχουν εκφραστεί δημόσια για το φαινόμενο. Στην πράξη έχουν αφεθεί ελεύθεροι οι Μητροπολίτες να πράττουν κατά το δοκούν. Όσοι συμφωνούν με την λογική το πράττουν όσοι πάλι όχι απλώς αποφεύγουν να προκαλέσουν τέτοια γεγονότα ή ακόμη και αρνούνται να δώσουν άδειες στις ενορίες που το ζητούν.
Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του orthodoxia.info η ΔΙΣ έλαβε απόφαση, την οποία όμως δεν ανακοίνωσε στο επίσημο Δελτίο Τύπου, που εκδίδει μετά από κάθε συνεδρίαση, σύμφωνα με την οποία πλέον για κάθε παρουσία ηγουμένου Μονής του Αγίου Όρους σε περιοχές της Εκκλησίας της Ελλάδος, δεν θα αρκεί η άδεια ή η πρόσκληση του οικείου Μητροπολίτη αλλά θα πρέπει να έχει προηγηθεί και η άδεια της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.
Πηγή: orthodoxia.info.gr
