Ο Άγιος Δημήτριος, εμπνέει με το βίο του, το μαρτύριό του, αλλά και τα θαύματά του τον ορθόδοξο αγιογράφο, ο οποίος συνθέτει ποικίλες εικόνες.
Ο Άγιος Δημήτριος συχνά απεικονίζεται μπροστά στο Μαξιμιανό, στη φυλακή, ευλογώντας το Νέστορα, αλλά επιπλέον επειδή ο Άγιος Δημήτριος είναι και ένας από τους στρατιωτικούς και συγχρόνως προστάτης της Θεσσαλονίκης, που πολλές φορές έσωσε από διάφορους κινδύνους, οι παραστάσεις, στις οποίες ο άγιος εικονίζεται στρατιωτικός, είτε πεζός είτε καβαλάρης, είναι συνηθισμένες στην ορθόδοξη αγιογραφία όπως αναφέρει το dogma.gr.
Μεταξύ αυτών των αγιογραφιών ο Άγιος Δημήτριος απεικονίζεται και έφιππος σε κόκκινο άλογο, σε αντίθεση με το λευκό άλογο του Άη Γιώργη.
Στην εικόνα αυτή ο άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται καβαλάρης με στρατιωτική στολή πάνω σε κόκκινο άλογο φονεύοντας με το δόρυ του τον τσάρο των Βουλγάρων Σκυλογιάννη. Πρόκειται για το θαύμα που έγινε τον Οκτώβριο του 1207 έξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης.
Ο τσάρος των Βουλγάρων Ιωαννίτζης που οι Βυζαντινοί αποκαλούσαν Σκυλογιάννη, φονεύτηκε κατά την παράδοση από τον άγιο Δημήτριο, όταν εκείνος πολιορκούσε τη Θεσσαλονίκη. Στο πρόσωπο του αγίου Δημητρίου η Θεσσαλονίκη βλέπει πάντοτε τον προστάτη της, το στήριγμά της. (Ηαπελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους το 1912 συνέπεσε με την ημέρα της γιορτής του αγίου μας).
Δίκαια ο άγιος Δημήτριος αποκαλείται από τον υμνωδό της Εκκλησίας «ο μέγας φρουρός της Θεσσαλονίκης, ο ρύστης εν τοις κινδύνοις ο εξαίρετος, πρόμαχος ο κράτιστος» (Κανώνδεύτερος). Σ’ έναν άλλο Κανόνα, που συνέθεσε ο Συμεών Θεσσαλονίκης, ο άγιος Δημήτριος φέρεται να λέει στην προστατευόμενή του πατρίδα Θεσσαλονίκη’ «…μη φοβού ουν, πατρίς μου, εμέ κατέχουσα, τους εχθρούς σου γαρ πάντας πατάξω εν Χριστώ και φυλάξω σε την τιμωσανμε».
Δίκαια παρατηρήθηκε, πως από όλες τις εικόνες του Αγίου Δημητρίου, η εικόνα του έφιππου αγίου αγαπήθηκε περισσότερο, γιατί ενσαρκώνει τα ελληνικά ιδεώδη της παλληκαριάς και της λεβεντιάς. Στη συνείδηση των πιστών ο άγιος Δημήτριος δεν έιναι μόνο, κατά τον υμνωδό, «κρηπίς ακατάβλητος και θεμέλιος άρρηκτος και πολιούχος, οικιστής και υπέρμαχος» της πόλεως της Θεσσαλονίκης και «εν πολλοίς και πολλάκις κινδύνοις χαλεποίς των Θεσσαλονικέων προϊστάμενος», αλλά και ομέγας υπέρμαχος της οικουμένης.
Για τούτο ψάλλει η Εκκλησία μας, «Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις, σε υπέμαχον η οικουμένη, αθλοφόρετα έθνη τροπούμενον. Ως ουν Λυαίου καθείλες την δύναμιν, εν τω σταδίω θαρρύνας τον Νέστορα, ούτως Άγιε, μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος» (απολυτίκιο του αγίου).
Κοιτωντας την εικονα του αγιου μεγαλομαρτυρος Δημητριου του Μυροβλητου και συγκεκριμενα εφιππο πανω στο αλογο του, η απεικονιση αυτη μας οδηγει σε καποια νοηματα θεολογικα, που εχουν αντικτυπο ειδικα στους καιρους μας τους χαλεπους.
Ο αγιος Δημητριος εζησε σε συγκεκριμενο καιρο, τοπο και χρονο,υπηρξε ενας περιφανης βλαστος της μεγαλουπολεως Θεσσαλονικης και εκληθη να εκπληρωσει εναν μεγαλο και ιερο σκοπο στην επιγεια ζωη του.Εισηχθη κατα τη νηπιακη του ηλικια ,οπως συναγεται,με το αγιον βαπτισμα στους κολπους της Εκκλησιας του Χριστου και κατεταγη με το μαρτυρικο του τελος στις ταξεις των μεγαλομαρτυρων.Μετειχε επισης με την εισοδο του στην Εκκλησια, οπως και ο καθε πιστος μεχρι σημερα, του τρισσου αξιωματος του Χριστου.
α) μετοχη στο προφητικο αξιωμα. Ο αγιος Δημητριος ελαβε σπουδαια χριστιανικη ανατροφη και παιδεια απο τη νεαρα του ακομα ηλικια.Κατεστη γνωστης του θεληματος του Θεου μεσα απο τις αγιες Γραφες και εγκολπουμενος τα θεια νοηματα της εσπευσε να καταστησει αυτα γνωστα και στους γυρω του στο ειδωλολατρικο περιβαλλον μεσα στο οποιο μεγαλωσε και εζησε.Η πατριδα του Θεσσαλονικη εξαλλου υπηρξε μια απο τις πρωτες πολεις στην Ελλαδα και Ευρωπη που εδεχθη τον μεγα των εθνων αποστολο Παυλο,ο οποιος απηυθυνε προς την των Θεσσαλονικεων μητροπολη τις Ακαι Β ομωνυμες προς Θεσσαλονικεις επιστολες του.Ο αγιος εντρυφωντας στα αποστολικα λογια και μεσα απο αυτες τις επιστολες ,αλλα και σε οσες ο μεγας Αποστολος απηυθυνε και προς αλλες Εκκλησιες που ειχε κατα τοπους ιδρυσει (οι οποιες αρχισαν ηδη να διαδιδονται και να κυκλοφορουν στους μετεπειτα χρονους μεχρι και της εποχης του αγιου)τα εκανε βιωμα του και αποκτημα ισχυρο,ωστε να καταστει πρωτος διδασκαλος της νεοτητας στην ειδωλοκρατουμενη πολη του, οδηγωντας με παρρησια προφητου και διδασκαλου στο Χριστο και τους αλλους συνομηλικους του.
β) μετοχη στο βασιλικο αξιωμα του Χριστου. Ο αγιος Δημητριος καιτοι ετιμηθη με στρατιωτικο αξιωμα,εντουτοις ανεδειχθη μεγας του Βασιλεως Χριστου και Θεου στρατηλατης.Ο τοτε ηγεμων της πολεως Μαξιμιανος εκτιμωντας το περιφανες γενος και τις τοσες αρετες του αγ Δημητριου, τον διωρισε επαρχο και δουκα της Θεσσαλιας και Μακεδονιας δωριζοντας του τον αναλογο υπατικο ορατιωνα και τα σχετικα διασημα, τα οποια κατα μυστικο τροπο υπηρξαν και διακριτικα εμφανη του ρολου τον οποιο εκληθη να διαδραματισει και στον οποιο τον προωθουσε δωριζοντας τα ταυτοχρονα και ο Ουρανιος Βασιλεας του Χριστος.Ο αγιος Δημητριος σαν ανωτατος αξιωματικος καιτοι συναναστρεφομενος σε ειδωλολατρικο περιβαλλον με ειδωλολατρες ,διαφυλαξε ανοθευτο τον εαυτο του απο τις συνηθειες των συγχρονων του, επιδεικνυοντας μια αξιοθαυμαστη καρτερια και εγκρατεια στη συμπεριφορα του,αφου ηταν δοσμενος εξολοκληρου στον Χριστο,με του Οποιου τη δυναμη και τη συνεργεια ανεδειχθη ανωτερος καθε μικροτητος ,εως οτου οδηγουμενος για απολογια στον ηγεμονα υστερα απο καταγγελιες απεκαλυψε πλεον καθαρα την χριστιανικη του ιδιοτητα και ταυτοτητα αναγνωριζοντας τον Ιησουν Χριστο ως τον Μονο Αληθινο Θεο και Παντοκρατορα Βασιλεα.
γ) μετοχη στο αρχιερατικο αξιωμα του Χριστου.Ως επισφραγισμα της αξιοθαυμαστης παρρησιας του αγ Δημητριου και του απαραμιλλου σθενους του επηκολουθησε το μαρτυριο του.Ελλογχευθη σε ολο του το σωμα απο φανατικους λογχοφορους του ηγεμονος.Η πρωτη του λογχευσις ηταν στη δεξια του πλευρα γιατι,καθως λεγεται οταν ειδε ο μαρτυρας τους στρατιωτες να καταφθανουν φανατισμενοι προς το μερος του υψωσε μονος του τη δεξια χειρα του και εδεχθη στην πλευρα του την πρωτη λογχευση.Ο αγιος Δημητριος προσεφερθη ως αμωμο και εθελοθυτον σφαγιο προς τον σφαγιασθεντα αμωμον Αμνον του Θεου με τον οποιο συμβασιλευει πλεον αιωνιως, η δε σφαγη του χριστομιμητος κατα τους εγκωμιαστες βιογραφους του,και σαν αριστειο απο τον Δωρεοδοτη η αναβλυσις εκ των οπων απο τις λογχες των δημιων ανεξαντλητου μυρου,εξ ου και Μυροβλητης.
Αυτα τα λιγα νοηματα θα μπορουσε να λεχθει οτι απορρεουν σημερα στον καθε ανθρωπο και ειδικα στον συνειδητο φιλαγιο αγωνιστη στην θεα της απεικονισεως του χριστομιμητου Μεγαλομαρτυρος αγιου Δημητριου ως εφιππου.Καιτοι σημερα δεν επεστη-μεχρι τωρα η αναγκη για ομολογια αιματος, ομως στις σημερινες προκλησεις καλουμαστε ολοι μας , ο καθενας χωριστα να προφερει ως μετεχων του τρισσου αξιωματος του Χριστου απο την ημερα της βαπτισεως του,τα του αγ Δημητριου λογια “ο Κυριος Ιησους Χριστος ειναι Θεος Αληθινος και Βασιλευς Παντοκρατωρ”και με τα λογια και με τον κατα το δυνατο προσωπικο πνευματικο αγωνα του συνεργουσης παντοτε εις αυτο Η Θεια Χαρις η παντα τα ασθενη θεραπευουσα και τα ελλειποντα αναπληρουσα.
Ειδικα για την εδω τοπικη Εκκλησια,η εορτασιμος και παγκοσμιος πανηγυρις του μεγαλομαρτυρος Δημητριου συμπιπτει με την αποδοση της εορτης της ανακομιδης του των Ορθοδοξων προστατου οσιου Γερασιμου του θαυματουργου.Και οι δυο αγιοι εδοξασαν απο την πλευρα τους ο καθενας τον Θεο. Ο αγιος Δημητριος με το αιμα του μαρτυριου του, ο αγιος Γερασιμος με το μαρτυριο της συνειδησεως.Οι μεγαλοι πατερες τονιζουν οτι, το μαρτυριο της συνειδησεως εξισωνεται με το αιμα του μαρτυρος, γεγονος που προβαλλει πανταχου τους αγιους και ειδικα στην τοπικη Εκκλησια ως οροσημα και οδοδεικτες , ως φωτεινους και απλανεις αστερες και σπουδαια παραδειγματα προς τη σωτηρια και τη θεωση μεσα απο τη σταυροαναστασιμη του καθενος πορεια.Αμην.