Η ιστορία των Δήμων στο νομό μας 1864-2019 (Β μέρος)

Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «μεταφόρτωση» (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του kefaloniapress.gr

Β. Πρώτη μεταρρυθμιστική προσπάθεια,1912

Οι επαρχίες και οι προαναφερόμενοι δήμοι ισχύουν έτσι μέχρι το 1912 όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιχείρησε πρώτος να αναμορφώσει το αυτοδιοικητικό σύστημα της χώρας. Με τον νόμο ΔΝΖ’ «Περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων» κατακερματίστηκαν οι δήμοι και δημιουργήθηκαν χιλιάδες κοινότητες σε ολόκληρη την επικράτεια. Το ίδιο συνέβη και στην Κεφαλονιά.

Γράφει η Μαρία Μαρκάτου – Αλυσανδράτου

Έτσι το 1914, με την εφαρμογή του νόμου «ΔΝΖ της 10.2.1912», δήμοι θεωρούνται οι πόλεις με πληθυσμό πάνω από 10.000 κατοίκους και κοινότητες με πληθυσμό πάνω από 300 κατοίκους. Στο νομό μας τότε οι δήμοι διαμορφώθηκαν ως εξής:

-Στην Επαρχία  Κραναίας συγχωνεύονται οι 6 δήμοι σε έναν, αυτόν του Αργοστολιού, με έδρα το Αργοστόλι που αποτελείται πλέον από τις κοινότητες στις οποίες διασπάστηκαν οι προηγούμενοι κι έχει συνολικό πληθυσμό 27.134 κατοίκους.

-Στην επαρχία Πάλης γίνεται το ίδιο, μένει μόνο ο δήμος Ληξουρίου με έδρα το Ληξούρι και πληθυσμό στο σύνολο της επαρχίας 13.700 κατοίκους.

-Στην επαρχία Ιθάκης, μένει  επίσης μόνο ένας δήμος αντί τεσσάρων που υπήρχαν πριν, που ονομάζεται δήμος Ιθάκης με έδρα την Ιθάκη (Βαθύ) και  πληθυσμό 9.181 κατοίκους.

-Στην επαρχία Σάμης δεν υφίσταται πλέον δήμος παρά μόνο κοινότητες σε σύνολο 14.196 κατοίκων.

Γ. Σχέδιο Καποδίστριας, 1997

Το 1997 με το σχέδιο «Καποδίστριας» (Νόμος 2539/97) επί Κώστα Σημίτη, πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η χώρα διαιρέθηκε σε 13 περιφέρειες, 51 νομούς, 910 δήμους και 124 κοινότητες.

Στο νομό μας εκείνη την εποχή δημιουργούνται και πάλι πολλοί δήμοι, συγκεκριμένα 8  και 1 αυτόνομη δημοτική κοινότητα:

1.ΔΗΜΟΣ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ με έδρα το Αργοστόλι, πληθυσμό 12.503 κατοίκους και 11 Δημοτικά Διαμερίσματα, τον πρώην δήμο Αργοστολίου και τις πρώην κοινότητες:

1. Αγκών
2. Δαυγάτα
3. Διλινάτα
4. Ζόλα
5. Θηναία
6. Κουρουκλάτα
7. Νύφιον
8. Τρωιανάτα
9. Φαρακλάτα
10. Φάρσα

2.ΔΗΜΟΣ ΛΕΙΒΑΘΟΥΣ με έδρα τις Κεραμειές, πληθυσμό 4.644 κατοίκους και 11 Δημοτικά Διαμερίσματα, τις πρώην κοινότητες:

1. Βλαχάτα Εικοσιμίας
2. Καραβάδος
3. Κεραμειές
4. Λακήθρα
5. Λουρδάτα
6. Μεταξάτα
7. Μουσάτα
8. Περατάτα
9. Πεσάδα
10. Σβορωνάτα
11. Σπαρτιά

3.ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΙΟΥ-ΠΡΟΝΩΝ με έδρα την Πάστρα, πληθυσμό 3.610 κατοίκους και 11 Δημοτικά Διαμερίσματα, τις πρώην κοινότητες:

1. Αγία Ειρήνη
2. Αγιος Νικόλαος
3. Αργίνια
4. Βαλεράνιος
5. Μαρκόπουλον
6. Μαυράτα
7. Ξενόπουλον
8. Πάστρα
9. Πόρος
10. Σκάλα
11. Χιονάτα

4.ΔΗΜΟΣ ΠΑΛΙΚΗΣ με έδρα το Ληξούρι, πληθυσμό 7.386 κατοίκους και 15 Δημοτικά Διαμερίσματα, τον πρώην δήμο Ληξουρίου και τις πρώην κοινότητες:

1. Αγία Θέκλη
2. Αθέρας
3. Δαμουλιανάτα
4. Καμιναράτα
5. Κατωγή
6. Κοντογενάδα
7. Κουβαλάτα
8. Μονοπολάτα
9. Ρίφιον
10. Σκινέας
11. Σουλλάροι
12. Φαβατάτα
13. Χαβδάτα
14. Χαβριάτα

5.ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΗΣ με έδρα την Σάμη, πληθυσμό 2.530 κατοίκους και 6 Δημοτικά Διαμερίσματα, τις πρώην κοινότητες:

1. Γριζάτα
2. Καραβόμυλος
3. Πουλάτα
4. Πυργίον
5. Σάμη
6. Χαλιωτάτα

6.ΔΗΜΟΣ ΕΡΙΣΟΥ με έδρα τις Βασιλικάδες, πληθυσμό 1.470 κατοίκους και 13 Δημοτικά Διαμερίσματα, τις πρώην κοινότητες:

1. Αντιπάτα Ερίσου
2. Ασος
3. Βαρύ
4. Βασιλικιάδες
5. Καρυά
6. Κοθρέας
7. Κομιτάτα
8. Μεσοβούνια
9. Νεοχώριον
10. Πατρικάτα
11. Πλαγιά
12. Τουλιάτα
13. Φισκάρδον

7.ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΑΡΕΩΝ με έδρα την Αγία Ευφημία, πληθυσμό 1.371 κατοίκους και 3 Δημοτικά Διαμερίσματα με τους οικισμούς τους:

1. Αγία Ευφημία
2. Διβαράτα
3. Μακρυώτικα

Ωστόσο,ο Δήμος Πυλαρέων είχε ήδη συσταθεί από το 1992, όταν τότε με νομοθετική ρύθμιση δινόταν η ευκαιρία για συγχώνευση και σύσταση δήμων πανελλαδικά. Στο νησί μας  την ευκαιρία  άρπαξαν μόνο οι κοινότητες Αγίας Ευφημίας με πρόεδρο τον Μουστάκη Γεράσιμο, Διβαράτων με πρόεδρο τον Παπαλεξανδράτο Γεράσιμο και Μακρυώτικων με πρόεδρο τον Αλυσανδράτο Σπύρο,που συγχωνεύτηκαν κι ίδρυσαν το Δήμο Πυλαρέων, ο οποίος και παρέμεινε ως είχε με την διοικητική μεταρρύθμιση του Καποδίστρια.

8.ΔΗΜΟΣ ΙΘΑΚΗΣ με έδρα το Βαθύ, πληθυσμό 3.212 κατοίκους και 8 Δημοτικά Διαμερίσματα, τον πρώην δήμο Ιθάκης και:

1. Ανωγή
2. Εξωγή
3. Κιόνι
4. Λεύκη
5. Περαχώρι
6. Πλατρειθιά
7. Σταυρός

9.ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΜΑΛΩΝ με έδρα τα Βαλσαμάτα και πληθυσμό 1.030 κατοίκους.

 Δ. Σχέδιο Καλλικράτης, 2010

Το 2010 με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» (Νόμος 3852/2010) επιχειρήθηκε η νέα και πιο πρόσφατη  μεταρρύθμιση στη χώρα μας από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Η Ελλάδα αποτελείτο  από 7 αποκεντρωμένες διοικήσεις, 13 περιφέρειες και 352 δήμους.

Τότε στο νησί μας επέρχεται η μεγαλύτερη των αλλαγών, συγχωνεύτηκαν όλοι οι προαναφερόμενοι δήμοι και συστάθηκε ένας, ο ενιαίος ο Δήμος Κεφαλονιάς με έδρα το Αργοστόλι. Ο δήμος Ιθάκης παρέμεινε ως ήταν. Ο συνολικός πληθυσμός του νομού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ήταν 35.801 κάτοικοι.

Ε. Διάσπαση ενιαίου δήμου, 2019

Εννιά χρόνια αργότερα στο νησί μας μετά από απαίτηση των τοπικών κοινωνιών, επέρχεται μια ακόμη αλλαγή. Ο ενιαίος δήμος διασπάται και ξαναδημιουργούνται τρεις με το νόμο 4600/2019:

1.ΔΗΜΟΣ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ με έδρα το Αργοστόλι και αποτελούμενος από τις Δημοτικές Ενότητες Αργοστολίου, Ελειού-Πρόννων, Λειβαθούς και Ομαλών.

2.ΔΗΜΟΣ ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ με έδρα το Ληξούρι και αποτελούμενος από την Δημοτική Ενότητα Παλικής.

3.ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΗΣ με έδρα την Σάμη και αποτελούμενος από τις Δημοτικές Ενότητες Ερίσου, Πυλαρέων και Σάμης.

Ο νομός μας από το 1864 που ενώθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα μέχρι και σήμερα παρουσιάζει πληθυσμιακά μεγάλες διακυμάνσεις:

Το 1865 λίγους μήνες μετά την Ένωση, ο νομός Κεφαλονιάς έχει πληθυσμό 80.979 κατοίκους, το 1896 έχει 83.363, ενώ το 1907 ο πληθυσμός έχει μειωθεί σε 71.235 κατοίκους, το 1920 αριθμεί 65.220 και το 1951 αριθμεί  47.369 κατοίκους. Μετά τους σεισμούς του 1953 ο νομός ακολουθεί φθίνουσα πορεία. Στην απογραφή του 1961, την πρώτη μετά τους σεισμούς, ο πληθυσμός είχε μειωθεί  στους 39.793 μόνιμους κατοίκους και στην τελευταία απογραφή του 2011  συνολικά στο νομό καταγράφηκαν 35.801 μόνιμοι κάτοικοι.

Ωστόσο, η Κεφαλονιά μας με έκταση 786,6 km² είναι το έκτο μεγαλύτερο  νησί στην Ελλάδα μετά την Κρήτη, την Εύβοια, τη Λέσβο, τη Ρόδο και τη Χίο και η Ιθάκη μας ξακουστή παγκοσμίως.

Πηγές:

• Ελευθερίου Σκιαδά  Ιστορικό διάγραμμα των δήμων της Ελλάδος 1833-1912
• Επίσημα έγγραφα του κράτους
• Τεύχη από ΦΕΚ της εκάστοτε εποχής
• Επίσημα έντυπα απογραφών
• Ιστορικά αρχεία Κοργιαλένειου Βιβλιοθήκης.