Το πρωί στο Αργοστόλι ξεκινά με ένα γνώριμο – αλλά κάθε άλλο παρά διακριτικό – ήχο. Ένα παρατεταμένο σφύριγμα πλοίου σκίζει τον αέρα και ξυπνά τα σπίτια. Δεν είναι εκδήλωση ενθουσιασμού ούτε τουριστικό happening. Είναι κανονισμός.
Τα κρουαζιερόπλοια που καταπλέουν και αποπλέουν από το λιμάνι του Αργοστολίου σφυρίζουν γιατί το προβλέπει ο νόμος: ο Διεθνής Κανονισμός Αποφυγής Συγκρούσεων (COLREGs) επιβάλλει τη χρήση ηχητικών σημάτων όταν ένα πλοίο εκτελεί ελιγμό, αλλάζει πορεία, εξέρχεται από λιμένα ή κινείται σε περιοχές περιορισμένης ορατότητας. Και στον κόλπο του Αργοστολίου, η εικόνα είναι πολύ πιο σύνθετη απ’ ό,τι δείχνει:
-
Υπάρχουν θαλαμηγοί αρόδου – πολλά από αυτά αγκυροβολημένα κοντά στη διαδρομή των κρουαζιερόπλοιων.
-
Δραστηριοποιούνται τουριστικά σκάφη, ημερόπλοια , φέρι μπότ, αλιευτικά τουρισμού, ψαρόβαρκες , που συχνά κινούνται σε χαμηλές ταχύτητες και δεν διαθέτουν πάντα ασυρματική επικοινωνία με τους μεγάλους εμπορικούς στόλους.
-
Η κίνηση στον κόλπο είναι σχεδόν συνεχής τους καλοκαιρινούς μήνες.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, το παρατεταμένο σφύριγμα ενός κρουαζιερόπλοιου δεν είναι αυθαιρεσία, είναι σήμα ασφαλείας – προειδοποίηση προς κάθε σκάφος ή πλωτό μέσο που ενδέχεται να εμποδίσει ή να μην αντιληφθεί έγκαιρα την κίνησή του.
Όμως… τι γίνεται με την πόλη;
Αν και τα σφυρίγματα είναι απολύτως νόμιμα και αναγκαία, δεν παύουν να είναι ηχητικά ισχυρά και διαπεραστικά – με ένταση που αγγίζει ή και ξεπερνά τα 110 dB, όσο δηλαδή μια ροκ συναυλία ή ένα κομπρεσέρ. Και τα σπίτια της πόλης, σε απόσταση αναπνοής από το λιμάνι, το ακούν πρώτο το σήμα.
Κατά τους θερινούς μήνες, που τα κρουαζιερόπλοια προσεγγίζουν το Αργοστόλι νωρίς το πρωί ή αποχωρούν αργά το απόγευμα, οι ώρες σφυρίγματος συμπίπτουν συχνά με τις ώρες κοινής ησυχίας. Δεν είναι λίγοι οι κάτοικοι που παραπονούνται για συστηματική ενόχληση, ενώ ηχητικά σήματα έχουν καταγραφεί ακόμη και κατά τις μεσημβρινές ώρες, όταν τα σχολεία, τα σπίτια και οι επαγγελματίες περιμένουν λίγη ηρεμία.
Όταν η ασφάλεια “χτυπά” την καθημερινότητα
Το ερώτημα δεν είναι αν τα σφυρίγματα είναι νόμιμα. Είναι.
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει τρόπος να εξισορροπηθούν η ναυτική ασφάλεια με την ποιότητα ζωής στην πόλη.
Σε αρκετά λιμάνια του εξωτερικού – ακόμη και με πιο έντονη ναυτιλιακή κίνηση – έχουν γίνει βήματα:
-
Εφαρμόζονται ζώνες αργής πλεύσης, ώστε να μειώνεται η ανάγκη για ηχητικά σήματα.
-
Χρησιμοποιούνται πλοηγοί και επικοινωνία VHF αντί για κόρνα, όπου είναι εφικτό.
-
Γίνεται ηλεκτροδότηση πλοίων από την ξηρά, ώστε να μειωθούν γενικά οι θόρυβοι στα λιμάνια.
-
Οι λιμενικές αρχές συνεργάζονται με δήμους και ναυτιλιακές ώστε τα «εθιμοτυπικά» σφυρίγματα να αποφεύγονται – χωρίς να αγγίζεται η ασφάλεια.
Η ευθύνη ανήκει στο Λιμεναρχείο και στο Λιμενικό Ταμείο
Το πρόβλημα δεν λύνεται με απαγορεύσεις, αλλά με οργάνωση και προληπτικά μέτρα. Το Λιμεναρχείο Κεφαλληνίας και το Λιμενικό Ταμείο Κεφαλονιάς και Ιθάκης, ως αρμόδιοι φορείς για τη λειτουργία του λιμένα Αργοστολίου, οφείλουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες με υιοθέτηση πρακτικών που εφαρμόζονται διεθνώς – όπως:
-
Καθορισμός ζωνών χαμηλής ταχύτητας για όλα τα σκάφη στον κόλπο,
-
Χαρτογράφηση ναυτικής κυκλοφορίας και οριοθέτηση ασφαλών διαδρόμων,
-
Υποχρεωτική χρήση VHF για τουριστικά και επαγγελματικά σκάφη,
-
Επικαιροποίηση κανονισμών λιμένα για σαφή σήμανση και οδηγίες ελιγμών,
- Ενημέρωση εταιριών κρουαζιέρας για την απαγόρευση σφυριγμάτων για χαιρετισμό.
Μέτρα που μπορούν να μειώσουν την ανάγκη για σφυρίγματα, χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια.
Η προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα είναι αδιαπραγμάτευτη. Αλλά και η ποιότητα ζωής στην ξηρά δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Είναι ΤΩΡΑ ώρα για πρωτοβουλίες, συνεργασία και σχέδιο. (Λέμε τώρσ…)
Συντακτική Ομάδα του Kefalonia Press
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Αποσπάσματα από τον Κανονισμό COLREGs – Ηχητικά Σήματα Πλοίων
Κανονισμός 34 – Σήματα Ελιγμών και Προειδοποίησης
Όταν δύο πλοία με μηχανική πρόωση είναι σε οπτική επαφή και υπάρχει πιθανότητα σύγκρουσης, χρησιμοποιούνται τα εξής σήματα με το συρίγγιο (κόρνα):
-
Ένα σύντομο σφύριγμα: «Αλλάζω πορεία προς τα δεξιά (προς δεξιάν)»
-
Δύο σύντομα σφυρίγματα: «Αλλάζω πορεία προς τα αριστερά (προς αριστεράν)»
-
Τρία σύντομα σφυρίγματα: «Η μηχανή μου κινείται προς τα πίσω (ανάποδα)»
-
Ένα παρατεταμένο σφύριγμα: Σήμα προειδοποίησης όταν το πλοίο εγκαταλείπει το λιμάνι ή εκτελεί ελιγμό σε στενό πέρασμα
Κανονισμός 35 – Ηχητικά Σήματα σε Συνθήκες Περιορισμένης Ορατότητας
Όταν επικρατεί περιορισμένη ορατότητα (π.χ. ομίχλη, δυνατή βροχή ή νύχτα χωρίς φώτα), τα πλοία οφείλουν να εκπέμπουν:
-
Πλοίο εν κινήσει (σε πλεύση): Ένα παρατεταμένο σφύριγμα κάθε 2 λεπτά
-
Πλοίο σταματημένο αλλά όχι αγκυροβολημένο: Δύο παρατεταμένα σφυρίγματα κάθε 2 λεπτά
-
Ρυμουλκούμενο πλοίο: Ένα παρατεταμένο και δύο σύντομα σφυρίγματα
-
Αγκυροβολημένο πλοίο: Χτύπημα καμπάνας ή γκονγκ γρήγορα για 5 δευτερόλεπτα κάθε 1 λεπτό
Παράρτημα ΙΙΙ – Τεχνικές Λεπτομέρειες για τις Συσκευές Ηχητικών Σημάτων
Οι κόρνες των πλοίων (συρίγγια) πρέπει να πληρούν τα εξής:
-
Εύρος ακουστής συχνότητας: 70 έως 700 Hz
-
Ελάχιστη ένταση ήχου: Περίπου 110 dB για μεγάλα πλοία, ώστε να ακούγονται μέχρι και 2 ναυτικά μίλια
-
Τα σήματα πρέπει να είναι διακριτά, καθαρά και να πληρούν τα πρότυπα διάρκειας που ορίζονται (π.χ. «σύντομο» = ~1 δευτερόλεπτο, «παρατεταμένο» = 4–6 δευτερόλεπτα)
