Υδρογονάνθρακες, περιβάλλον και τουρισμός. Μπορούν να συνυπάρξουν;
Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Πόσο βάσιμες ή αβάσιμες είναι οι ανησυχίες κατοίκων και φορέων για τις επιπτώσεις στην οικονομία της Ζακύνθου και γενικότερα των νησιών του Ιονίου;
Πόσο πιθανό είναι να συμβεί ένα ατύχημα και σε ποιο βαθμό είναι αντιμετωπίσιμο; Θα είναι ορατές οι πλατφόρμες εξόρυξης; Θα επιβαρυνθεί το περιβάλλον;
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ – Γ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Θα επηρεαστούν οι περιοχές natura; Ποια θα είναι τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες; Πότε θα ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που τέθηκαν, αλλά το βασικότερο, ότι δόθηκαν καθαρές απαντήσεις κατά τη διάρκεια της Ημερίδας “Αναπτυξιακές Προοπτικές για το Νότιο Ιόνιο. Επενδύσεις στην Ενέργεια: Περιβάλλον και Τουρισμός” που διοργάνωσαν χθες στο συνεδριακό κέντρο του ΤΕΙ Ιονίων η εφημερίδα “Πελοπόννησος” και το Ionian Channel.
Σε δύο πάνελ, εισηγητές από την κυβέρνηση, εκπρόσωποι των ΕΛΠΕ, επιστήμονες, αυτοδιοικητικοί, μέλη κοινωνικών, επαγγελματικών φορέων και επιχειρηματίες του τουρισμού, συζητώντας εποικοδομητικά και σε βάθος, έθεσαν και έλυσαν απορίες γύρω από το θέμα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Αρμονική συνύπαρξη
Ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Α΄ Υλών Μιχάλης Βερροιόπουλος, ανοίγοντας την συζήτηση, επεσήμανε ότι η χώρα μας, που είναι εξαρτημένη σε ποσοστό 75% για την ενέργεια που καταναλώνει, πληρώνοντας κάθε χρόνο 14 δις. ευρώ σε εισαγωγές, μπορεί να υποκαταστήσει τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα σε βάθος χρόνου αλλά με πρόγραμμα.
Ο κ. Βερροιόπουλος τόνισε πως η ανάπτυξη υδρογονανθράκων μπορεί να συνδυαστεί αρμονικά και με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, κάτω από ένα αυστηρό πλαίσιο περιβαλλοντικών όρων και προϋποθέσεων, με κοινωνικό έλεγχο δραστηριοτήτων, με εμπλοκή και τοπικών στελεχών της Αυτοδιοίκησης στους ελέγχους των εργασιών εξόρυξης, με διαφάνεια και ενημέρωση. Παράλληλα καθησύχασε τους φόβους των κατοίκων της περιοχής, σημειώνοντας ότι προβλέπεται ένα αυστηρό σύστημα εποπτείας από το δημόσιο, με σεβασμό στο περιβάλλον, τον άνθρωπο και την πολιτιστική κληρονομιά.
Συγκρατημένος ήταν, ωστόσο, σε ότι αφορά στα στα οικονομικά οφέλη από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στα πιθανά κοιτάσματα του Ιονίου, καθώς τα βασικά έσοδα του δημοσίου θα προέρχονται από τα μισθώματα των οικοπέδων, που θα κατευθύνονται στο Ταμείο Αλληλεγγύης Γενεών και σε βάθος 25ετίας εκτιμώνται σε ένα ποσοστό 40% έως 50% από τις πωλήσεις και τον φόρο 25% με το 5% να πηγαίνει στην Αυτοδιοίκηση.
Το μοντέλο που προωθεί η Ε.Ε.
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα Λεωνίδας Αντωνακόπουλος, αναφέρθηκε στο πλαίσιο οικονομικής συνοχής των περιφερειών και στο μοντέλο που προωθεί η Ε.Ε. Ο τουρισμός, κατά τον κ. Αντωνακόπουλο, έχει μονοπωλήσει την τοπική οικονομία, δημιουργώντας ανισορροπίες που χρήζουν διόρθωσης, καθώς πρέπει να αναδειχθούν και άλλες μορφές ανάπτυξης, όπως ο πολιτισμός, η παραγωγή πιστοποιημένων προϊόντων, κ.ά.
Μιλώντας για τους υδρογονάνθρακες, τόνισε ότι δεν είναι ελάσσον θέμα, αφού η επιτυχής εξόρυξη θα προσδώσει στην περιοχή μια νέα αναπτυξιακή διεργασία. Επεσήμανε δε με έμφαση ότι στην ΕΕ υπάρχει αυστηρό θεσμικό πλαίσιο ελέγχου από την έρευνα έως την εκμετάλλευση.
Προτεραιότητα η ασφάλεια, το περιβάλλον και η κοινωνία
Η ασφάλεια, το περιβάλλον και η κοινωνία, είναι ζητήματα ύψιστης προτεραιότητας για τα ΕΛΠΕ, επεσήμανε το στέλεχος της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Παραγωγής της εταιρείας, Γιώργος Μυκονιάτης, ο οποία, όπως υπογράμμισε, έχει την απαραίτητη γνώση και εμπειρία για να προχωρήσει σε εκμετάλλευση υδρογονανθράκων με όρους ασφάλειας και με εταίρους που είναι από τις μεγαλύτερες εταιρείες της πετρελαϊκής βιομηχανίας παγκοσμίως.
Ο κ. Μυκονιάτης, απαντώντας στις ανησυχίες φορέων και κατοίκων, διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει καμία σύνδεση των ερευνών με πρόκληση σεισμών, πως δεν υπάρχει ούτε μια στο εκατομμύριο περίπτωση διαφυγής πετρελαίου σε εκδήλωση σεισμού, καθώς η περιοχή που θα γίνει η γεώτρηση δεν έχει ρήγματα. Ακόμα, επεσήμανε ότι η άντληση θα γίνεται με πλωτά μέσα και όχι με εξέδρες εξόρυξης, ως εκ τούτου δεν θα υπάρχει οπτική όχληση για το νησί.
Τα ΕΛΠΕ προγραμματίζουν την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στο οικόπεδο του Δυτικού Πατραϊκού στα μέσα του 2019. Μέχρι τότε η εταιρεία θα έρθει πάλι στη Ζάκυνθο για να συζητήσει με φορείς και κατοίκους, θα υποβάλλει σχέδια περιβαλλοντικής παρακολούθησης και σχέδια έκτακτης ανάγκης, ενώ θα εκπαιδεύσει και κόσμο για ελέγχους.
Ενδείξεις για μεγάλα κοιτάσματα στην περιοχή
Ο Γιάννης Μπασιάς, πρόεδρος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων παρουσίασε τα γεωλογικά δεδομένα που υπόσχονται μεγάλα κοιτάσματα στην περιοχή, όταν ξεκινήσει η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, μετά από 3-5 χρόνια και αφού οι εταιρείες θα εξετάσουν όλα τα δεδομένα. Ο κ. Μπασιάς καθησύχασε και αυτός για τον κίνδυνο των σεισμών και εκτίμησε ότι τα ωφέλη στην τοπική οικονομία από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων θα είναι μεγάλα.
Κινδυνολογία τα περι σεισμών
Ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Αβραάμ Ζεληλίδης, έκανε λόγο για μεγάλη παραπληροφόρηση από κινδυνολόγους στο θέμα των σεισμών, καθώς, όπως είπε, οι γεωτρήσεις στήνονται πάντα πάνω από «πεθαμένες» γεωλογικά περιοχές. Εκτίμησε μάλιστα, ότι το μπλοκ του Πατραϊκού έχει πάνω από 400 εκ. βαρέλια πετρελαίου.
Σοβαρές ενστάσεις, αντιθέσεις και προβληματισμούς εξέφρασαν εκπρόσωποι του ξενοδοχειακού κλάδου της Ζακύνθου, που φοβούνται ότι τα οφέλη από την εξόρυξη υδρογονανθράκων θα είναι αρκετά σμικρότερα από αυτά που προσφέρει ο τουρισμός σήμερα.
Αρχές και Φορείς κατέθεσαν τις απόψεις τους
Οι εκπρόσωποι φορέων, κατέθεσαν προβληματισμούς για τη συνύπαρξη της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε μια περιοχή που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον τουρισμό.
Ο Μητροπολίτης Δωδώνης Χρυσόστομος στον χαιρετισμό του επεσήμανε την άμεση η ανάγκη ίδρυσης ενός παρατηρητηρίου για τις περιβαλλοντικές διαστάσεις από την εξόρυξη υδρογονανθράκων. Θέση την οποία διατύπωσαν πολλοί από τους συμμετέχοντες και από την πλευρά των τοπικών φορέων και από την πλευρά των επιστημόνων, αλλά και από την πλευρά των εμπλεκομένων στις έρευνες.
Ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων Θεόδωρος Γαλιατσάτος, ανέδειξε τις βασικές ενστάσεις που διατυπώθηκαν και στο Περιφερειακό Συμβούλιο που είχε απορρίψει την στρατηγική μελέτη για τους υδρογονάνθρακες. Μίλησε για τις δυσκολίες εξόρυξης στην περιοχή, που βασίζεται στον παράκτιο τουρισμό, έχει σημεία αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειες και προστατευόμενες περιοχές Natura.
Ο Δήμαρχος Ζακυνθίων Παύλος Κολοκοτσάς, επανέλαβε ότι τόσο ο ίδιος όσο και το Δημοτικό Συμβούλιο έχουν ταχθεί υπέρ της εξόρυξης υδρογονανθράκων αρκεί να πληρούνται οι προϋποθέσεις προστασίας για το περιβάλλον και την εργασία. Επεσήμανε ότι η Ζάκυνθος είναι ένας τουριστικός προορισμός που πρέπει να προστατευθεί, παράλληλα όμως είναι και σεισμογενής περιοχή. Γι΄αυτό ζήτησε οι εταιρίες εξόρυξης πρέπει να έχουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης ατυχημάτων με υποχρεωτική αποκατάσταση ζημιών.
ΜΑΣ ΔΗΛΩΣΑΝ…
ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ
“Είμαστε σε μία εξόχως σεισμογενή περιοχή. Δεν θα πρέπει αυτό να αποτυπώνεται σε όλη αυτή την προσπάθεια την επιστημονική που γίνεται πριν προχωρήσουμε στη διαδικασία των γεωτρήσεων; Η ευρωπαϊκή οδηγία (που ήταν ήδη νόμος του κράτους) δεν πρέπει να ενσωματώνεται σε αυτές τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις; Πώς θα πρέπει να αξιολογήσουμε τις προοπτικές των ανταποδοτικών οφελών για τις τοπικές κοινωνίες; Δεν πρέπει να ξεκαθαριστεί το καθεστώς το οποίο αναφέρεται, ανεξαρτήτως αν είναι κοντά ή μακριά σε σχέση με το πότε θα γίνουν όλα αυτά.
Δεν πρέπει να βλέπουμε εμείς την προοπτική ενός δημόσιου φορέα ο οποίος θα πάρει στα χέρια του την υπόθεση της εξόρυξης των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και που θα προχωρήσουμε από την πολιτική τον εκχωρήσεων σε μία άλλη πολιτική; Τέλος, πώς θα μπορέσει η τοπική κοινωνία να έχει το δικό της λόγο κάθε φορά στη διαδικασία αυτή και τη διαχρονική της εξέλιξη;”.
ΒΕΡΡΟΙΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
Γ.Γ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΟΡΥΚΤΩΝ Α΄ ΥΛΩΝ
“Με υπουργική απόφαση, ο Υπουργός, κ. Σταθάκης θα ορίσει παρατηρητήριο ανά περιφέρεια στο οποίο θα εμπλέκεται η ΕΔΕΥ και τοπικά στελέχη τα οποία θα εκπαιδευτούν από Νορβηγούς (οι οποίοι είναι οι καλύτεροι σε αυτό το θέμα) έτσι ώστε να δημιουργήσουμε μία κρίσιμη μάζα στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης η οποία να μπορεί να ελέγχει αυτό που ονομάζουμε δραστηριότητα υδρογονανθράκων στον τόπο.
Τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια θολή κατάσταση για το ποια είναι τα οικονομικά οφέλη. Αναπτύσσει την επιστημονικότητα στην περιοχή, δίνει εξειδικευμένη δουλειά και μάλιστα για όλο τον χρόνο και μάλιστα καλά αμειβόμενη.
Έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων νοείται μόνο κάτω από συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Πρώτον, μεγιστοποίηση του δημόσιου οφέλους. Δεύτερον, σεβασμός στο περιβάλλον, τον άνθρωπο και την πολιτιστική κληρονομιά. Τρίτον, προώθηση της έρευνας και καινοτομίας με συμμετοχή των ελληνικών επενδυτικών μας ιδρυμάτων και τέταρτον, η ειδίκευση και εργασία για το ανθρώπινο δυναμικό των τοπικών κοινωνιών. Πόροι στην τοπική κοινωνία και οικονομία”.
ΜΥΚΟΝΙΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΥΠ/ΝΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
& ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΛΠΕ
“Αφουγκραζόμαστε τους προβληματισμούς σας. Προκαλούν οι εργασίες σεισμούς; Μολύνεται το περιβάλλον; Εμείς γεώτρηση σε ρήγμα δεν κάνουμε. Γιατί, πρώτον η γεώτρηση θα έχει προβλήματα και δεύτερον το πετρέλαιο δεν θα διαφύγει στην επιφάνεια.
Όταν ανακαλύψουμε ένα κοίτασμα θα το εκμεταλλευτούμε με πλωτά μέσα. Δεν θα υπάρχουν πλατφόρμες. Δεν θα υπάρχουν χερσαίες εγκαταστάσεις. Το πετρέλαιο θα παράγεται και θα έρχεται τάνκερ να το παίρνει και θα φεύγει. Δεν θα υπάρχει καμία οπτική όχληση. Όπως δεν μας βλέπατε τόσα χρόνια, θα εξακολουθήσετε να μην μας βλέπετε. Δεν θα αλλάξει κάτι.
Στην Ιταλία, αλλά και σε διάφορα μέρη της Ελλάδας (π.χ. Θάσος) οι πλατφόρμες φαίνονται. Δεν έχει επηρεαστεί ο τουρισμός. Στη Θάσο κάθε χρόνο έχει 800.000 διανυκτερεύσεις. Συνυπάρχει η έρευνα και η παραγωγή με τον τουρισμό στην περιοχή. Είναι το καλό παράδειγμα”
ΜΠΑΣΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΔΕΥ
“Ως Ε.Δ.Ε.Υ. προχωράμε σε ενημέρωση των εταιρειών και τα υπουργεία. Αμέσως μετά θα ενημερώσουμε ένα ευρύ φάσμα φορέων και αμέσως μετά τις περιφέρειες και τις τοπικές αρχές. Πρέπει να γνωρίζετε που έχουμε φτάσει, ποια είναι τα αποτελέσματα, τα οποία είναι βασισμένα στα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπου εκεί δεν θα υπάρχει καμία παρέκκλιση. Πρέπει να συνεργαστούμε εμείς με εσάς. Μπαίνουμε στην τελική ευθεία.
Λοιπόν, στην περιοχή του Ιονίου αν και έχουν γίνει αρκετοί σεισμοί και δυνατοί, δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα, όπως π.χ. ένα τσουνάμι. Αυτά τα δεδομένα επιτρέπουν στα Ελληνικά Πετρέλαια να έρθουν και να πουν εδώ θα τρυπήσουμε και όχι κάπου αλλού.
Οι οικονομικές επιπτώσεις και οι προοπτικές ανάπτυξης, μετά από μία τριετία, θα είναι θετικές. Θα υπάρξουν θέσεις εργασίας, θα δουλέψουν τα ξενοδοχεία σε άλλη βάση κλπ”
