Έως και 50 φορές περισσότερο θα πληρώσουν όσοι κατέχουν ακίνητα σε περίπου 1.500 περιοχές.
Διεύρυνση της φορολογικής βάσης όσων πληρώνουν ΕΝΦΙΑ κατά 20% σχεδιάζουν στο υπουργείο Οικονομικών. Η εφαρμογή του σχεδίου ένταξης όλων των περιοχών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών αλλά και η προσαρμογή των τιμών των ακινήτων στα επίπεδα της αγοράς θα φέρουν αυξήσεις σε τουλάχιστον 1.500 περιοχές της χώρας. Σε πολλές περιπτώσεις οι αυξήσεις αυτές αφορούν περιοχές-φιλέτα οι οποίες παραμένουν εκτός αντικειμενικών τιμών, με αποτέλεσμα να πληρώνουν πάρα πολύ χαμηλό ΕΝΦΙΑ.
Οι αλλαγές αυτές όμως θα επηρεάσουν και περιοχές που δεν υπάγονται στις ακριβές, με αποτέλεσμα χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων στην καλύτερη περίπτωση να δουν τη μείωση του ΕΝΦΙΑ να εξανεμίζεται λόγω του υπολογισμού του φόρου στη βάση των νέων αντικειμενικών τιμών. Η αύξηση των τιμών ζώνης θα φέρει επίσης επιβαρύνσεις σε δεκάδες φόρους και τέλη τα οποία υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες.
Οι μεγάλες αλλαγές βέβαια αφορούν κυρίως ιδιαίτερα εμπορικές περιοχές, με ακίνητα τα οποία έχουν πολύ μεγάλη εμπορική αξία. Ωστόσο το γεγονός ότι οι περιοχές αυτές ήταν εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών είχε αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες τους να πληρώνουν ΕΝΦΙΑ μερικές δεκάδες ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι μετά τις αλλαγές σε 3.000 περιοχές, σε περίπου 1.500 που θεωρούνται φιλέτα ο φόρος θα αυξηθεί έως και 50 φορές.
Με βάση το παλιό σύστημα πολυτελείς κατοικίες στα λεγόμενα κοσμοπολίτικα νησιά πλήρωναν όσο ΕΝΦΙΑ πληρώνουν και οι ιδιοκτήτες μεσαίων διαμερισμάτων στο κέντρο της Αθήνας. Αντίστοιχα και τα αγροτεμάχια τα οποία βρίσκονται σε προνομιακές περιοχές και έχουν τεράστια εμπορική αξία. Με τον προηγούμενο τρόπο υπολογισμού ο ΕΝΦΙΑ ήταν μερικά μόνο ευρώ, ενώ τώρα ο φόρος αναμένεται να είναι από 20 έως και 50 φορές υψηλότερος.
Οι περιοχές οι οποίες αναμένεται να επηρεαστούν κυρίως είναι η Μύκονος, η Πάρος, η Σαντορίνη, η Τήνος, η Κέρκυρα, η Τζια, το Πόρτο Χέλι, η Χαλκιδική και άλλες με υψηλή εμπορική αξία. Βέβαια σε αυτές τις περιπτώσεις μαζί με τα ξερά θα καούν και τα χλωρά, καθώς σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν και κατοικίες μόνιμων κατοίκων μικρής εμπορικής αξίας (ειδικά στα νησιά του Αιγαίου), οι οποίοι από την επόμενη χρονιά θα κληθούν να πληρώσουν πολλαπλάσιο ΕΝΦΙΑ.
Η κυβέρνηση επιθυμεί από τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει μετά την ένταξη περισσότερων περιοχών στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών να προχωρήσει σε μια μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ επιπλέον 10% μέσα στο 2020.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει η επέκταση του αντικειμενικού συστήματος σε όλη τη χώρα να έχει ολοκληρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2020. Αμέσως μετά θα ξεκινήσει ο υπολογισμός του φόρου με τα νέα δεδομένα, ώστε τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ το 2020 να έχουν τις νέες τιμές.
Οι περιοχές που θα ακριβύνουν τα ακίνητα
Η αντίστροφη μέτρηση για τις αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων ξεκίνησε. Πριν από το καλοκαίρι του 2020 τα ακίνητα σε όλη τη χώρα θα έχουν νέες αξίες, ενώ περισσότερες από 3.000 περιοχές θα αποκτήσουν για πρώτη φορά τιμές ζώνης. Με βάση τις νέες τιμές θα υπολογίζονται όλοι οι φόροι που βαρύνουν τα ακίνητα, από τον ΕΝΦΙΑ και τους φόρους μεταβίβασης μέχρι το τεκμήριο της κατοικίας αλλά και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ).
Η 15μελής ειδική ομάδα εργασίας του υπουργείου Οικονομικών «τρέχει» ήδη τη δύσκολη άσκηση της αναπροσαρμογής και ευθυγράμμισης των αντικειμενικών με τις εμπορικές αξίες, ενώ στο παιχνίδι θα μπουν και οι πιστοποιημένοι εκτιμητές ακινήτων οι οποίοι θα κληθούν να ξετυλίξουν το κουβάρι των τιμών. Ο ρόλος τους θα επικεντρωθεί στις περιοχές οι οποίες, ενώ είναι εντός σχεδίου δόμησης, παραμένουν για πολλά χρόνια εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της φορολογητέας αξίας να γίνεται από τις κατά τόπους Εφορίες βάσει των λεγόμενων συγκριτικών στοιχείων.
Με τις τιμές πώλησης των κατοικιών να βρίσκονται σε ανοδική τροχιά, αναμένεται άλμα και στις αντικειμενικές αξίες ειδικά στις περιοχές που η ψαλίδα μεταξύ των τιμών της αγοράς και των τιμών της Εφορίας είναι μεγάλη. Airbnb και Golden Visa έχουν ανατρέψει τον χάρτη της κτηματαγοράς και έχουν ανεβάσει τις τιμές πώλησης των κατοικιών τόσο στο κέντρο της Αθήνας όσο και σε πολλές περιοχές του Λεκανοπεδίου, της Θεσσαλονίκης και των μεγάλων πόλεων της χώρας. Οπως δείχνουν και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, έχει πλέον διαμορφωθεί ένα νέο σκηνικό στην αγορά των ακινήτων. Οι αυξήσεις που καταγράφονται τους τελευταίους μήνες στις τιμές πώλησης των κατοικιών αναμένεται να συμπαρασύρουν προς τα πάνω τις τιμές ζώνης.
Στo κόκκινο
Με βάση τη σημερινή εικόνα της αγοράς, οι περιοχές στις οποίες οι αντικειμενικές αξίες θα βρεθούν στο κόκκινο είναι κυρίως αυτές όπου η ψαλίδα μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών παραμένει ανοιχτή ακόμα και μετά την τελευταία αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης τον Ιούνιο του 2018. Ετσι, «υποψήφιες» για αύξηση των αντικειμενικών αξιών είναι:
Συνοικίες του κέντρου της Αθήνας όπως Κουκάκι, Εξάρχεια, Κυψέλη, Κολωνάκι, Αμπελόκηποι, Παγκράτι, Σύνταγμα, Χίλτον. Στο κέντρο της Αθήνας οι τιμές πώλησης των κατοικιών καταγράφουν αύξηση πάνω από 25%. Η μέση τιμή πώλησης των κατοικιών στην καρδιά του Λεκανοπεδίου διαμορφώθηκε στα 1.522 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο στο τρίτο τρίμηνο του 2019, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2018 οι κατοικίες πωλούνταν προς 1.214 ευρώ το τετραγωνικό.
Περιοχές των νότιων προαστίων: Η Αθηναϊκή Ριβιέρα έχει γίνει πόλος έλξης ξένων αλλά και Ελλήνων που επενδύουν στο εγχώριο real estate. Τους τελευταίους μήνες οι τιμές έχουν κάνει άλμα. Η μέση τιμή πώλησης των κατοικιών στα νότια προάστια της Αττικής έχει διαμορφωθεί στα 2.553 ευρώ το τετραγωνικό από 2.313 ευρώ το τετραγωνικό που ήταν το τρίτο τρίμηνο του 2018. Οι τιμές κινούνται ακόμα υψηλότερα στην παραλιακή ζώνη της Γλυφάδας, της Βούλας, της Βουλιαγμένης, του Ελληνικού. Στις περιοχές αυτές καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αποκλίσεις μεταξύ εμπορικών και αντικειμενικών αξιών και οι τιμές της Εφορίας θα τραβήξουν την ανηφόρα.
Πειραιάς και προάστια Αττικής: Μεγαλύτερες τιμές ζώνης θα δουν πολλά προάστια του Λεκανοπεδίου τα οποία το τελευταίο διάστημα έχουν πάρει τα πάνω τους, όπως το Μαρούσι, ο Χολαργός, το Χαλάνδρι αλλά και ο Πειραιάς και πολλές από τις λεγόμενες «λαϊκές» συνοικίες στη Νίκαια, στο Αιγάλεω, στο Περιστέρι. Στα βόρεια προάστια του Λεκανοπεδίου οι μέσες τιμές πώλησης των κατοικιών έχουν διαμορφωθεί στα 2.211 ευρώ το τετραγωνικό, όταν στο τρίτο τρίμηνο του 2018 ήταν 2.083 ευρώ το τετραγωνικό. Μεγάλο άλμα σημειώνουν οι τιμές πώλησης στον Πειραιά. Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση 17,6% στο τρίτο τρίμηνο του 2019, με τις τιμές πώλησης των κατοικιών να κινούνται στα 1.361 ευρώ το τετραγωνικό κατά μέσο όρο, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2018 ήταν 1.158 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. «Υποψήφιες» για αύξηση των αντικειμενικών αξιών είναι πολλές από τις 4.132 περιοχές της χώρας όπου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε τον περασμένο Ιούνιο να κρατήσει τις τιμές στα ίδια επίπεδα.
Περιοχές της Θεσσαλονίκης: Εντυπωσιακή άνοδο σημειώνουν τους τελευταίους μήνες οι τιμές πώλησης των κατοικιών στον Δήμο Θεσσαλονίκης, με τα στοιχεία από τα μεσιτικά γραφεία να δείχνουν αύξηση των τιμών που φθάνει το 28%. Στη συμπρωτεύουσα οι κατοικίες πωλούνται κατά μέσο όρο 1.308 ευρώ το τετραγωνικό όταν πριν από έναν χρόνο πωλούνταν προς 1.019 ευρώ το τετραγωνικό.
3.000 περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος. Πρόκειται για περιοχές και οικισμούς που, ενώ είναι εντός σχεδίου δόμησης, παραμένουν για πολλά χρόνια εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της φορολογητέας αξίας να γίνεται από τις κατά τόπους Εφορίες βάσει των λεγόμενων συγκριτικών στοιχείων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολυτελείς βίλες που βρίσκονται σε περιοχές-φιλέτα στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, στο Πόρτο Χέλι να φορολογούνται ελάχιστα μόνο και μόνο γιατί βρίσκονται σε οικισμούς στους οποίους δεν υπάρχουν τιμές ζώνης.
Στην Αττική χαρακτηριστικές περιπτώσεις περιοχών που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος και θα ενταχθούν στο σύστημα της Εφορίας είναι η περιοχή Τουρκοβούνια πάνω από το Γαλάτσι και το Ψυχικό, η περιοχή του Σισμανόγλειου στα σύνορα Αμαρουσίου – Μελισσίων, ο Παράδεισος Αμαρουσίου, το Πολύδροσο Χαλανδρίου – Αμαρουσίου, η περιοχή Μπαλάνα στον Γέρακα και κομμάτι της Νέας Μάκρης Αττικής.
