Γράφει ο Γιάννης Φώσκολος
Σε δύο βασικά στάδια αναµένεται να ξεδιπλωθεί το σχέδιο των επόµενων παρεµβάσεων στην αγορά εργασίας, στο πλαίσιο αντιµετώπισης της βαθιάς κρίσης που προκαλεί η εξάπλωση του κορονοϊού. Το πρώτο στάδιο αφορά στην επανάληψη εντός του Μαΐου και του Ιουνίου των έκτακτων µέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και σταδιακά υλοποιούνται. Το δεύτερο στάδιο αφορά στην «επόµενη µέρα», µετά τη λήξη της έκτακτης συνθήκης, και θα περιλαµβάνει ευρύτερου χρονικού ορίζοντα µέτρα, τα οποία αναµένεται να αναπτυχθούν το δεύτερο εξάµηνο του 2020.
Πολλά εξαρτώνται και από το ενδεχόµενο να υπάρξει δεύτερο κύµα πανδηµίας το φθινόπωρο. Κάτι που εντείνει τους φόβους για τα «κρούσµατα» που θα κληθεί να διαχειριστεί η ελληνική οικονοµία. Ηδη, σύµφωνα µε τα στοιχεία της «Εργάνης», τον περασµένο Μάρτιο χάθηκαν 41.903 θέσεις εργασίας (85.276 συγκριτικά µε τον Μάρτιο του 2019). Πρόκειται για αρνητικό ρεκόρ 20ετίας, που προέκυψε κυρίως από τη µείωση κατά 50% των εποχικών προσλήψεων. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, προεξοφλείται πως η αναπροσαρµογή του κατώτατου µισθού θα αναβληθεί πιθανότατα για το 2021.
Πληροφορίες αναφέρουν πως ο κορονοϊός φαίνεται να βάζει «φρένο» στις διαδικασίες που είχαν ξεκινήσει στα τέλη Φεβρουαρίου, καθώς δεν υπάρχουν -όπως λέγεται- εντός της παρούσας συνθήκης τα απαραίτητα στοιχεία για να προχωρήσουν οι αρµόδιοι φορείς στις προβλεπόµενες εκτιµήσεις. Επειδή, µάλιστα, προβλέπεται ύφεση για το 2020, η όποια αναπροσαρµογή, εάν προχωρούσε, δεν αποκλείεται να έπρεπε να καταλήξει σε µείωση αντί για αύξηση… «Τα αποτελέσµατα στην αγορά εργασίας λόγω κορονοϊού είναι παροδικά» δήλωσε µε αφορµή τη δηµοσιοποίηση της «Εργάνης» ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης.
Σχολιάζοντας τις ροές της µισθωτής απασχόλησης, εκτίµησε πως τα «έκτακτα, αναγκαία και προσωρινά µέτρα», που έχουν κοινό παρονοµαστή τη ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας, «φρέναραν τις ισχυρές αρνητικές επιδράσεις που πήγαιναν να δηµιουργηθούν». Αναλύοντας συνδυαστικά και τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για ανεργία 16,4% τον Ιανουάριο, ο κ. Βρούτσης εκτίµησε πως η αποκλιµάκωση της ανεργίας θα ανατραπεί λόγω των δυσµενών, σε παγκόσµια κλίµακα, εξελίξεων, προσθέτοντας ωστόσο πως «η όποια ανακοπή της αποκλιµάκωσης ή αύξηση της ανεργίας θα είναι παροδική και αντιµετωπίσιµη».
800 ευρώ για ακόμη ένα 45ήμερο
Οπως έγραψε το «Εθνος της Κυριακής», η δεύτερη φάση της έκτακτης συνθήκης, µετά τον Απρίλιο, θα αντιµετωπιστεί µε το ίδιο µείγµα µέτρων που βρίσκεται σε εφαρµογή. Ερχεται, δηλαδή, δεύτερος κύκλος ειδικών αποζηµιώσεων 800 ευρώ, για ακόµη ένα 45ήµερο. Στο σχήµα αυτό θα µπουν από τον Μάιο και οι επιστήµονες, που για τον Απρίλιο θα λάβουν επίδοµα τηλεκατάρτισης 600 ευρώ. Εκτιµάται πως η χρονική περίµετρος των έκτακτων οικονοµικών µέτρων θα επεκταθεί τον Μάιο και τον Ιούνιο – πάντα ανάλογα µε την πορεία εξάπλωσης του ιού. Με τη φόρµουλα αυτή οι εργαζόµενοι σε αναστολή σύµβασης, που θα µείνουν ως το τέλος στον µηχανισµό, θα επιδοτηθούν µε 1.600 ευρώ για 3 µήνες. ∆εν αποκλείεται στη δεύτερη φάση να ληφθεί πρόνοια και για ειδικές κατηγορίες που έµειναν λιγότερο ή περισσότερο εκτός νυµφώνος στο πρώτο πακέτο.
Για παράδειγµα, στο… µικροσκόπιο έχουν µπει οι µη επιδοτούµενοι µακροχρόνια άνεργοι (12 µήνες και πλέον στο µητρώο του ΟΑΕΔ), ιδιαίτερα όσοι είναι ακόµη σε σχετικά πρώιµο στάδιο, πολλοί εκ των οποίων χάνουν το µηνιαίο επίδοµα των 200 ευρώ λόγω του εισοδηµατικού κριτηρίου. Πρόσφατα ο ΟΑΕ∆ ανακοίνωσε την ενίσχυση του προγράµµατος για τους µακροχρόνια ανέργους 55-67 ετών. Αµέσως µετά το Πάσχα αναµένεται να ξεκινήσουν οι αιτήσεις και για το πρόγραµµα της νέας κοινωφελούς εργασίας, που αφορά σε 36.500 θέσεις 8µηνης απασχόλησης σε δήµους, περιφέρειες κ.α., ενώ σε τροχιά βρίσκονται και άλλα προγράµµατα κατάρτισης και απασχόλησης. Η δίµηνη παράταση του επιδόµατος ανεργίας δεν αποκλείεται να επεκταθεί, συµπεριλαµβάνοντας αυτήν τη φορά και όσους έχασαν το δικαίωµα επιδότησης εντός Απριλίου. Στον… προθάλαµο των µέτρων περιµένουν και άλλες κατηγορίες, όπως οι εργαζόµενοι σε επίσχεση, οι αγρότες, οι εποχικοί που δεν καλύφθηκαν, οι επισφαλώς εργαζόµενοι που δεν είναι δηλωµένοι στην «Εργάνη» κ.ά.
Αναπλήρωση εισοδήματος
Το δεύτερο στάδιο των µέτρων σχεδιάζεται για την επόµενη µέρα. Για αυτή την περίοδο προετοιµάζονται πακέτα ενίσχυσης των επιχειρήσεων και προγράµµατα στήριξης της απασχόλησης. Ενα από αυτά προβλέπεται να χρηµατοδοτηθεί κατά κύριο λόγο από το πρόγραµµα SURE, έναν κοινοτικό «κουµπαρά» 100 δισ. ευρώ που σχηµατίζεται για να υποστηρίξει εργαζόµενους έναντι των κινδύνων απόλυσης και απώλειας εισοδήµατος. Σε αυτό το πλαίσιο αναµένεται να αναπτυχθεί ένα πρόγραµµα που θα στοχεύει κατά κύριο λόγο στην αναπλήρωση του εισοδήµατος των µισθωτών, οι οποίοι θα µπαίνουν σε ευέλικτα σχήµατα λόγω µετατροπής της σύµβασης εργασίας τους.
Αντίστοιχα θα καλύπτονται και οι εισφορές του µισθωτού. Η κρατική επιδότηση µισθού και εισφορών αναµένεται να υπολογίζεται ποσοστιαία, ανάλογα µε τη µείωση που θα έχει ο εργαζόµενος στις απολαβές του λόγω της αντίστοιχης µείωσης του χρόνου απασχόλησης. Η απώλεια δεν θα καλύπτεται στο σύνολό της -µέχρι, δηλαδή, το ύψος του εκάστοτε µισθού πλήρους απασχόλησης- αλλά σε ένα τµήµα της. Το µέτρο θα έχει περιορισµένο και συγκεκριµένο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης και δεν αποκλείεται να «τρέξει» έως τα τέλη του 2020. Στόχος είναι να στηριχθούν επιχειρήσεις και εργαζόµενοι σε όλο το φάσµα της µισθωτής απασχόλησης και όπου προκύπτουν µετατροπές συµβάσεων. Οπως άλλωστε έχει εξαγγελθεί, υπό διαµόρφωση βρίσκονται και κλαδικές πολιτικές για τοµείς όπως ο πρωτογενής τοµέας, ο τουρισµός, η ναυτιλία, η ενέργεια και οι µεταφορές.
