Θολό τοπίο οι εξαγγελίες, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν είναι διατεθειμένα να αποδεχθούν όλες τις προτάσεις για τη συνολική διευθέτηση χρεών.
Με πανηγυρικό τρόπο επιχείρησε το υπουργείο Οικονομικών να παρουσιάσει το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, ωστόσο φαίνεται πως η πραγματική εικόνα είναι πολύ διαφορετική.
Οι οφειλέτες μπορούν να διευθετήσουν εξωδικαστικά σε έως 240 δόσεις όλες τις οφειλές τους προς το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ενώ για τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων η διευθέτησή τους μπορεί να γίνει σε έως 420 δόσεις.
Το «πάνω» χέρι έχουν οι τράπεζες
Στα ψιλά γράμματα της ρύθμισης, όμως, το «πάνω χέρι» έχουν οι τράπεζες, καθώς δεν είναι δεσμευμένες στην αποδοχή οποιασδήποτε πρότασης για τη συνολική διευθέτηση χρεών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένας οφειλέτες που χρωστά στο Δημόσιο και στις τράπεζες να κινδυνεύει με πλειστηριασμούς και κατασχέσεις, αφού η πιστώτρια τράπεζα δεν είναι υποχρεωμένη να συναινέσει στην προτεινόμενη ρύθμιση.
Σημειώνεται πως βασική προϋπόθεση για την ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό είναι να υπάρχουν οφειλές σε τουλάχιστον δύο πιστωτές, με τους περισσότερους οφειλέτες να χρωστούν σε Δημόσιο (Εφορία, δήμους ή Ταμεία) και στις τράπεζες, είτε είναι ενήμεροι στην αποπληρωμή τους είτε έχουν χαρακτηριστεί «κόκκινοι».
Οπως είχε επισημάνει η «δ» και στο χθεσινό φύλλο της, το πλαίσιο που θα διέπει τους όρους της ρύθμισης προς τις τράπεζες δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα και σήμερα, παρότι η πλατφόρμα έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία και θεωρητικά οποιοσδήποτε οφειλέτης θα μπορεί να εκκινήσει τις διαδικασίες συνολικής ρύθμισης των χρεών του.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι διαχειριστές δανείων (διαχειρίζονται δάνεια που έχουν αγοράσει τα funds) δεν δεσμεύονταν από τον νόμο για τον τρόπο που θα ρυθμίζουν τα δάνεια, δηλαδή η κυβέρνηση είχε δώσει «λευκή επιταγή» στις τράπεζες για τον αριθμό των δόσεων που θα προτείνουν για την ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Τελικά, επιλέχθηκε ο αριθμός των 420 δόσεων, καθώς θέλησαν να αποφύγουν με κάθε τρόπο τη διαγραφή κεφαλαίου, τόκων και προσαυξήσεων που προβλέπει το νέο πλαίσιο.
Τα ψιλά γράμματα
Από τη στιγμή που ένας οφειλέτης υποβάλει αίτηση για τη συνολική ρύθμιση των χρεών του, αρχίζει η αναστολή των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως διαταγές πληρωμής, κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, καθώς και δεσμεύσεις και πλειστηριασμοί στην κινητή και την ακίνητη περιουσία του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης κατοικίας, καθώς και της επαγγελματικής στέγης.
Ωστόσο, δεν θα προστατεύονται οι οφειλέτες για τα χρέη των οποίων έχει οριστεί πλειστηριασμός του ακινήτου τους κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανότητα καταδολίευσης του πλαισίου προστασίας που προσφέρει ο νέος εξωδικαστικός μηχανισμός.
Σύμφωνα με τον νόμο, η πρόταση εξυγίανσης θα ολοκληρώνεται μέσα σε διάστημα δύο μηνών, ωστόσο υπάρχει πρόβλεψη για επέκταση του χρόνου κατά ακόμα έναν μήνα, σε περίπτωση που η υπόθεση χαρακτηριστεί περίπλοκη και οι πιστωτές χρειαστούν επιπλέον χρόνο για την ολοκλήρωση των διαδικασιών.
Στον εξωδικαστικό μηχανισμό δύναται να ενταχθούν τόσο τα ενήμερα όσο και τα «κόκκινα» δάνεια, ωστόσο οι τράπεζες δεν είναι υποχρεωμένες να αποδεχθούν την πρόταση για ένταξη στο νέο πλαίσιο.
Σε περίπτωση που δεν γίνει αποδεκτό το αίτημα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διατηρούν το δικαίωμα κατάθεσης αντιπρότασης, προφανώς με δυσμενέστερους όρους σε σχέση με τον εξωδικαστικό μηχανισμό, καθώς δύσκολα θα αποδεχθούν αποπληρωμή των δανείων σε πολλές δόσεις (π.χ. 420), αλλά και μεγάλη μείωση της μηνιαίας δόσης, που στο νέο πλαίσιο θα ορίζεται με βάση τα εισοδήματα του οφειλέτη.
Μάλιστα, η δόση που θα προκύψει από τον αλγόριθμο της γραμματείας ιδιωτικού χρέους θα είναι ενιαία για όλες τις οφειλές, με αποτέλεσμα τα χρήματα να μοιράζονται αναλογικά στο σύνολο των πιστωτών.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι τράπεζες να καλούνται να εισπράξουν χαμηλότερα ποσά από τις ρυθμίσεις που προτείνουν στους δανειολήπτες, κάτι το οποίο νομικοί που ασχολούνται με τα «κόκκινα» δάνεια εκτιμούν πως είναι πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτό.
Βήμα βήμα η διαδικασία
Οι ρυθμίσεις οφειλών διενεργούνται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού, με τη διαδικασία για νοικοκυριά και επιχειρήσεις να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:
– Δημιουργία αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (http://www.keyd.gov.gr/ ή http://ofeiles.gov.gr)
– Αρση του απορρήτου του/της συζύγου, εξαρτώμενων μελών, συνοφειλετών και εγγυητών (εάν υπάρχουν) και άντληση προσωπικών και οικονομικών στοιχείων
– Επιβεβαίωση κριτηρίων επιλεξιμότητας και διενέργεια ελέγχων και διασταυρώσεων, με σκοπό τον αποκλεισμό στρατηγικών κακοπληρωτών
– Παραγωγή, από την πλατφόρμα, μιας αυτοματοποιημένης πρότασης ρύθμισης οφειλών, βάσει αλγορίθμου με συγκεκριμένους οικονομικούς κανόνες/παραμέτρους (π.χ. αξία ρευστοποίησης, ικανότητα αποπληρωμής)
– Διενέργεια ψηφοφορίας επί της πρότασης ρύθμισης οφειλών από τους πιστωτές. Εάν η πλειοψηφία των πιστωτών συμφωνήσει, τότε η πρόταση αποστέλλεται στον οφειλέτη
– Αξιολόγηση προτεινόμενης συμφωνίας από τον οφειλέτη
– Υπογραφή συμφωνίας αναδιάρθρωσης οφειλών μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών
Τα δεδομένα του οφειλέτη τηρούνται στη βάση δεδομένων της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους για τρία χρόνια από τη λήξη της εκτέλεσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Αν η αίτηση του οφειλέτη δεν καταλήξει σε σύμβαση αναδιάρθρωσης, τα δεδομένα του διαγράφονται από το ηλεκτρονικό αρχείο της Ειδικής Γραμματείας τρία χρόνια μετά την υποβολή τους.
