Απορρίπτει το ενδεχόμενο διαγραφής χρεών, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε απαντητική επιστολή της προς τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνο Μίχαλο.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ανακοίνωση του επιμελητηρίου, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, απαντώντας εκ μέρους της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε επιστολή του κ. Μίχαλου, υπεραμύνεται των δράσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πανδημία και τη στήριξη των επιχειρήσεων. Παράλληλα, θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει επωφεληθεί αρκετά από τις δράσεις και τις πολιτικές της ΕΕ όχι μόνο την περίοδο της πανδημίας, αλλά ακόμη και τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια.
Από την πλευρά του, ο κ. Μίχαλος τονίζει ότι εξακολουθεί να αποτελεί αίτημα των ελληνικών και των ευρωπαϊκών επιμελητηρίων, αλλά και του επιχειρηματικού κόσμου, η απομείωση των χρεών των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από τις εθνικές τους κυβερνήσεις, διαμέσου όμως της συγχώρεσης χρέους των χωρών-μελών της ΕΕ. Η εμμονή σε μια σκληρή δημοσιονομική πολιτική από μέρους της ηγεσίας της ΕΕ στην παρούσα συγκυρία, είναι οικονομικά ανόητη και πολιτικά εκρηκτική, τονίζει ο κ. Μίχαλος. Και επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαία, για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων που προκάλεσε η πανδημία, μια σημαντική μείωση του χρέους όλων των κρατών-μελών της ΕΕ, ώστε με τη σειρά τους να μπορέσουν απρόσκοπτα να περιορίσουν τα χρέη των επιχειρήσεων που προκλήθηκαν από μία άνευ προηγουμένου υγειονομική κρίση.
Σε κάθε περίπτωση, εξηγεί ο κ. Μίχαλος, η ΕΕ θα πρέπει να καταλάβει ότι αυτή είναι η καταλληλότερη στιγμή για να αναδειχθεί εκ νέου η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Και να προκρίνει τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την επιβίωση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των ευρωπαϊκών οικονομιών, δείχνοντας την απαιτούμενη ευελιξία με την παράκαμψη και την αναπροσαρμογή «σκληροπυρηνικών» ευρωπαϊκών Συνθηκών. Σε διαφορετική περίπτωση, είναι βέβαιο ότι όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά και πολλές άλλες χώρες της ΕΕ, θα βρεθούν μπροστά στον κίνδυνο μιας νέας βαθειάς οικονομικής κρίσης.
Ακολουθεί η επιστολή-απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτή αναφέρεται στην ανακοίνωση του επιμελητηρίου:
«Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με ημερομηνία 25 Φεβρουαρίου 2021. Η πρόεδρος μου ζήτησε να απαντήσω εκ μέρους της.
Θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας ότι η αντίδραση της ΕΕ στην πανδημία και την οικονομική ύφεση ήταν πληρέστατη και ταχύτατη. Η ΕΕ έχει παράσχει την απαραίτητη ευελιξία στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων, καθώς και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, επιτρέποντας στις κυβερνήσεις των κρατών μελών να παρέχουν στήριξη έκτακτης ανάγκης σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Δημιούργησε αρκετά νέα μέσα στήριξης, μεταξύ των οποίων οι Πρωτοβουλίες Επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού (CRII και CRII+) και το SURE (ένα νέο μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης).
Στο πλαίσιο του SURE η Επιτροπή έχει ήδη εκταμιεύσει 75,5 δισ. ευρώ από συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο 100 δισ. ευρώ -2,7 δισ. ευρώ έχουν ήδη εκταμιευθεί προς την Ελλάδα, ενώ άλλα 2,5 δισ. ευρώ ακολουθούν τον Μάιο του 2021. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει συστήσει ένα ειδικό Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων, κινητοποιώντας υποστήριξη για επιχειρήσεις σε όλη την ΕΕ, ιδίως μικρομεσαίες. Μέχρι σήμερα έχει εγκριθεί ποσό 1,8 δισ. ευρώ για χρηματοδότηση προγραμμάτων στην Ελλάδα. Εδώ και δώδεκα μήνες τα μέτρα αυτά έχουν βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις άμεσες επιπτώσεις της πανδημίας.
Αναφέρετε ότι τα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα επωφεληθεί από τα κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ. Ο ιδρυτικός κανονισμός του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τέθηκε σε ισχύ στις 19 Φεβρουαρίου 2021. Αυτό σημαίνει ότι όλα τα κράτη μέλη είναι πλέον σε θέση να καταθέτουν τα σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητάς τους, η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για την εκπόνηση των σχεδίων τους. Σύμφωνα με τον κανονισμό, μόλις τα κράτη μέλη θα έχουν παρουσιάσει τα σχέδιά τους, η Επιτροπή θα τα αξιολογήσει άμεσα, εντός δύο μηνών. Κατόπιν αιτήματος ενός κράτους μέλους, το οποίο υποβάλλεται μαζί με το σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ποσό ίσο με έως και το 13% της χρηματοδοτικής συμμετοχής και, εφόσον χρειάζεται, έως και το 13% του δανείου του εν λόγω κράτους μέλους, μπορεί να καταβάλλεται με μορφή προχρηματοδότησης εντός, στο μέτρο του δυνατού, δύο μηνών μετά την υιοθέτηση των νομικών δεσμεύσεων (δηλαδή της συμφωνίας χρηματοδότησης και, εφόσον ενδείκνυται, της δανειακής σύμβασης).
Η Ελλάδα έχει ήδη υποβάλει το δικό της Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με το οποίο αιτείται 30,5 δισ. ευρώ με μορφή επιχορηγήσεων και δανείων (17,8 δισ. ευρώ με μορφή επιχορηγήσεων ή 9,5%, και 12,7 δισ. ευρώ με μορφή δανείων ή 6,8% του ΑΕΠ του 2019). Επομένως, το κονδύλιο της προχρηματοδότησης του 13% για την Ελλάδα ανέρχεται σε 3,96 δισ. ευρώ και οι πρώτες πληρωμές μπορούν να γίνουν μετά την έγκριση του ελληνικού Σχεδίου από το Συμβούλιο και την υιοθέτηση της νομικής δέσμευσης από την Επιτροπή. Θα ακολουθήσουν περαιτέρω εκταμιεύσεις, εφόσον η Ελλάδα επιτύχει τα ορόσημα και τους στόχους που παρατίθενται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τις επενδύσεις.
Επίσης, η συντονισμένη και άμεση δράση σε επίπεδο ΕΕ έχει ενισχύσει την εμπιστοσύνη της αγοράς. Ο θετικός αυτός αντίκτυπος στις αγορές αποδίδεται στο πρόγραμμα NextGenerationEU, το μεγαλύτερο μέσο του οποίου είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Στην περίπτωση της Ελλάδας θα πρέπει, επίσης, να επισημάνουμε τους ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους που απολαμβάνει σε ό,τι αφορά τα δάνεια τα οποία χορηγήθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία περίπου από τα άλλα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητα (ΕΜΣ). Η Ελλάδα ήδη επωφελείται από σημαντικά μέτρα ανακούφισης χρέους, μεταξύ των οποίων η άρση της προσαύξησης επιτοκίου σε ό,τι αφορά τη δόση για την επαναγορά χρέους του 2ου ελληνικού προγράμματος του 2018, η χρήση των κερδών SMP του 2014 από τον διαχωρισμένο λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), καθώς και η επαναφορά της μεταφοράς των κερδών ANFA και SMP στην Ελλάδα, η περαιτέρω μετάθεση τοκοχρεολυσίων του ΕΤΧΣ κατά 10 χρόνια, και η επιμήκυνση της μέγιστης μέσης σταθμισμένης ληκτότητας κατά 10 χρόνια, ανάλογα με το ποσό που εγκρίνεται βάσει του προγράμματος.
Σε ό,τι αφορά τη διαγραφή χρέους, η απαλλαγή από την υποχρέωση εξόφλησης κρατικού χρέους που σήμερα βρίσκεται στην κατοχή του ευρωσυστήματος -δηλαδή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των εθνικών κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ- δεν είναι συμβατή με τις Συνθήκες, επειδή θα παραβίαζε την απαγόρευση χρηματοδότησης χρέους με νομισματικά μέσα, που έχει θεσπιστεί βάσει του άρθρου 123 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
