ις προϋποθέσεις και τα ψιλά γράμματα της νέας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών αναλύει στην «Η» η δικηγόρος Νεφέλη – Ελπίδα Σωτηρόπουλου, που εξειδικεύεται σε υποθέσεις δανειοληπτών και αναγκαστικής εκτέλεσης.
Όπως εξηγεί η ίδια, «από την 1η Ιουνίου 2021 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 4738/2020 περί ρύθμισης των οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας. Από την ημερομηνία αυτή εκκινά και η ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού για τη ρύθμιση των οφειλών, η οποία λειτουργεί σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 29 Ν. 4738/2020 και επομένως πλέον οι οφειλέτες έχουν δυνατότητα ρύθμισης μέσω αυτής.
Οι 6 κανόνες
Πιο συγκεκριμένα:
- Στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού εντάσσονται τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα τα οποία έχουν πτωχευτική ικανότητα, με ορισμένες εξαιρέσεις που εισάγονται με την παρ. 2 του άρθρου 7 του νόμου (οι πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών παρόχων επενδυτικών υπηρεσιών που λειτουργούν στην Ελλάδα, οι Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) και οι Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), καθώς και οι διαχειριστές τους, τα πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα, οι ασφαλιστικές ή αντασφαλιστικές επιχειρήσεις).
- Σκοπός της πλατφόρμας είναι να πραγματοποιηθεί ηλεκτρονικά μόνο, εξωδικαστικά και για το σύνολο των οφειλών του εκάστοτε προσώπου ρύθμιση.
- Προβλέπεται αποπληρωμή οφειλών τόσο προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης όσο και προς τις τράπεζες.
- Ως μέγιστος αριθμός δόσεων αποπληρωμής οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης έχουν οριστεί οι 240.
- Αντίστοιχα για τις τράπεζες ο μέγιστος αριθμός δόσεων της ρύθμισης για αποπληρωμή της οφειλής είναι οι 420 δόσεις. Βέβαια σε αυτόν τον αριθμό δόσεων μπορούν να φτάσουν οφειλές που προέρχονται από εμπραγμάτως εξασφαλισμένες απαιτήσεις.
- Υπάρχει πρόβλεψη 240 δόσεων για τις μη εξασφαλισμένες απαιτήσεις των φυσικών προσώπων και 180 δόσεων για τα νομικά πρόσωπα.
Οι 6 προϋποθέσεις
Βασικές προϋποθέσεις για την υπαγωγή στην πλατφόρμα, όπως τίθενται και από το άρθρο 7 του Ν. 4738/2020, είναι:
- Να μην οφείλεται τουλάχιστον το 90% των συνολικών οφειλών σε έναν χρηματοδοτικό φορέα.
- Να μην είναι το σύνολο των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ.
- Να μην έχει υποβληθεί αίτηση πτώχευσης ή αίτηση για την υπαγωγή σε άλλο καθεστώς ρύθμισης οφειλών (π.χ. νόμος Κατσέλη).
- Να μην υπάρχει ήδη δικαστική απόφαση ρύθμισης οφειλών με προηγούμενο καθεστώς.
- Αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο, να μην έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση.
- Ο οφειλέτης που έχει εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές θα πρέπει να επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. Η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης μπορεί να οφείλεται είτε στη μείωση των εισοδημάτων του είτε στην αύξηση των δαπανών του.
Η διαδικασία προβλέπει την υποβολή αίτησης ενδιαφέροντος από τον οφειλέτη, ο οποίος παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στα οικονομικά και περιουσιακά του δεδομένα τόσο στο Δημόσιο και το ΚΕΑΟ, όσο και στους χρηματοδοτικούς φορείς – τράπεζες, funds. Συνεπώς, με την παροχή της σχετικής εξουσιοδότησης για άρση του τραπεζικού και φορολογικού – ασφαλιστικού απορρήτου, τα στοιχεία του οφειλέτη είναι πλέον στην διάθεση των πιστωτών του. Αφού αντληθούν όλα τα στοιχεία που αφορούν στις οφειλές και τα οικονομικά – περιουσιακά στοιχεία, μέσω της πλατφόρμας θα ορίζεται η ρύθμιση αυτόματα για το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης μέσω του ΚΕΑΟ.
Οι διαφορές για τους χρηματοδοτικούς φορείς
Τα πράγματα διαφοροποιούνται για την περίπτωση των χρηματοδοτικών φορέων (που περιλαμβάνουν τόσο τις τράπεζες αλλά και τις περιπτώσεις των funds), καθώς εδώ θα μπορούν να υποβάλλουν πρόταση ρύθμισης και οι ίδιοι οι πιστωτές. Στη διαδικασία αυτή οι τράπεζες – funds, το Δημόσιο ή οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης μπορούν να κοινοποιήσουν πρόσκληση στον οφειλέτη για υποβολή αίτησης εντός προθεσμίας 45 ημερών. Εάν ο οφειλέτης, παρά την ως άνω πρόσκληση, δεν υποβάλει αίτηση υπαγωγής, το γεγονός αυτό αξιολογείται αρνητικά σε περίπτωση επιγενόμενης υποβολής αίτησης από τον ίδιο τον οφειλέτη.
Συνέπεια της διαδικασίας υποβολής της αίτησης είναι η αναστολή των διαδικασιών πλειστηριασμών του Κώδικα Δεοντολογίας. Πλην όμως αυτό αφορά μόνο νέους πλειστηριασμούς και όχι διαδικασίες για τις οποίες ήδη υφίστανται προγράμματα ή εκθέσεις ή έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες εκτέλεσης.
Στα χέρια των πιστωτών η πρωτοβουλία
Είναι επομένως σαφές ότι πλέον η πρωτοβουλία περνάει στα χέρια των πιστωτών οι οποίοι και θα μπορούν με δική τους πρωτοβουλία να επισπεύσουν και εντέλει να εκμηδενίσουν τις δυνατότητες προστασίας των οφειλετών, αλλά και κατόπιν ανενόχλητοι να προχωρήσουν σε διαδικασίες ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών.
Με την ισχύ του εξωδικαστικού μηχανισμού, παρά το γεγονός ότι έχει καλλιεργηθεί μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα ότι είναι μια διαδικασία που θεωρητικά θα μπορούσε και να αποβεί «χείρα βοηθείας» προς τους οφειλέτες, εντούτοις δεν παύει να κρύβει παγίδες και μένει μόνο να δούμε αν αυτή τη φορά η πλατφόρμα για την εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών θα φανεί αντάξια των προσδοκιών. Μη λησμονούμε ότι οι τράπεζες και τα funds δεν έχουν επιδείξει έως και σήμερα μεγάλη διάθεση για τα λεγόμενα «γενναία κουρέματα». Ένα είναι σίγουρο: το ζήτημα του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών θα κριθεί στην καθημερινή πρακτική».
