Σε όλο τον κόσμο, η περίοδος των γιορτών, οποιωνδήποτε γιορτών, είναι συνυφασμένη με τοπικές ή διεθνείς σπεσιαλιτέ: σαλάτα Olivier για την Πρωτοχρονιά στη Ρωσία, κουάκερ με κόκκινα φασόλια για το ηλιοστάσιο στην Κορέα, Haleem για το Ραμαζάνι στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή, κιμάς για τα Χριστούγεννα στην Αγγλία, ψωμί Pogača για ορθόδοξους Πάσχα, κέικ μπανάνας για τη Σεληνιακή Πρωτοχρονιά στο Βιετνάμ.
Όποια κι αν είναι η γιορτή και όπου κι αν γιορτάζεται, υπάρχει συνήθως ένα είδος ιδιαίτερου φαγητού που τη συνοδεύει.
Σε πολλές χώρες, όμως, οι γιορτές έχουν γίνει συνώνυμες με το υπερβολικό φαγητό και τη σπατάλη φαγητού.
Την ώρα που περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της πείνας και σχεδόν το 1/3 (30,4%) του παγκόσμιου πληθυσμού με επισιτιστική ανασφάλεια, το 40% του συνόλου των παραγόμενων τροφίμων -αρκετά παραπάνω από το έως τώρα υπολογιζόμενο- καταλήγει στα σκουπίδια.
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF), κάθε χρόνο χάνονται συνολικά 2,5 δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων φυτικής και ζωικής προέλευσης.
Πρόκειται για μία τεράστια αύξηση άνω 1 δισεκατομμυρίου τόνων και για σχεδόν διπλάσια ποσότητα από αυτή που ανέφερε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), στην τελευταία σχετική έκθεσή του, προ δεκαετίας.
Και το φαγητό δεν είναι το μόνο πράγμα που σπαταλάται όταν δεν τρώγεται, τονίζει ο FAO. Χάνονται, επίσης, όλοι οι πόροι (όπως πολλαπλασιαστικό υλικό, σπόροι, νερό, ζωοτροφές κ.λπ.), χρήματα και εργασία που απαιτούνται για την παραγωγή του.
Τις ημέρες, λοιπόν, αυτές που γιορτάζουμε μαζί με τους ανθρώπους που αγαπάμε και απολαμβάνουμε να τρώμε γύρω από ένα τραπέζι όλοι μαζί, ας έχουμε κατά νου και την αξία της εξοικονόμησης τροφίμων.
Έξι tips
Με την προτροπή «αυτές τις γιορτές, να θυμάστε ότι το να έχετε αρκετό φαγητό είναι προνόμιο, μην το σπαταλήσετε», ο FAO δίνει έξι tips ώστε να αποφύγουμε τη σπατάλη τροφίμων στα τραπέζια των γιορτών. Συγκεκριμένα, προτείνει:
1. Να είστε ρεαλιστές: Σχεδιάστε εκ των προτέρων και μην ετοιμάζετε φαγητό για 50 άτομα, αν περιμένετε μόνο 5!
2. Καταψύξτε τα υπολείμματα ή δώστε τα στους καλεσμένους: Εάν μαγειρεύετε πάρα πολύ φαγητό, δεν είναι ντροπή -κάθε άλλο- να δώσετε σε ταπεράκι στους καλεσμένους σας από τις λιχουδιές που τους άρεσαν, να πάρουν μαζί τους φεύγοντας. Ό,τι περισσέψει, βάλτε το αμέσως στην κατάψυξη για άλλη μια μέρα. Γενικά, το φαγητό δεν πρέπει να αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από δύο ώρες.
3. Μετατρέψτε το φαγητό που περίσσεψε στο μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο της επόμενης μέρας: Υπάρχουν πολλές δημιουργικές συνταγές στο διαδίκτυο για τη χρήση φαγητού που περίσσεψε. Μάλιστα, αρκετά πιάτα όπως, γκούλας, fattoush και panzanella ξεκίνησαν από την επιθυμία να μην σπαταληθούν τα φρούτα, τα λαχανικά ή ακόμα και το περιττό ψωμί. Φροντίστε να αποθηκεύσετε τυχόν υπολείμματα στο ψυγείο και να το χρησιμοποιήσετε το συντομότερο δυνατό.
4. Τελειώστε τα υπολείμματα πριν φτιάξετε κάτι καινούργιο: Το ένστικτο να φτιάξετε κάτι διαφορετικό για κάθε γεύμα είναι αρκετά σύνηθες, αλλά πριν μαγειρέψετε ένα νέο φαγητό, δείτε αν έχετε κάτι ήδη έτοιμο και εξακολουθεί να είναι ασφαλές για κατανάλωση. Εναλλακτικά, μετατρέψτε τα παλιά σας περισσεύματα σε νέο πιάτο. Απλώς θυμηθείτε να αποφύγετε να ξαναζεστάνετε τα τρόφιμα και στη συνέχεια να τα ξαναβάλετε στο ψυγείο αργότερα.
5. Επιτρέψτε στους καλεσμένους να σερβιριστούν μόνοι τους, ώστε να μπορούν να διαλέξουν όση ποσότητα θέλουν: Όσο ωραίο κι αν είναι να εξυπηρετεί κανείς τους καλεσμένους του, ένας οικοδεσπότης μπορεί να μην υπολογίζει με ακρίβεια πόσο κάποιος θέλει να φάει και συνήθως του παραφορτώνει το πιάτο. Και μια συμβουλή για τα απορρίμματα φαγητού για τους επισκέπτες: όταν ένα γεύμα είναι αυτο-σερβιρισμένο, μην παίρνετε περισσότερα από όσα μπορείτε να φάτε!
6. Δωρίστε ό,τι δεν χρησιμοποιείτε: Εάν αγοράζετε επιπλέον κονσέρβες, αποξηραμένα προϊόντα ή άλλα μη ευπαθή τρόφιμα που μπορείτε να δωρίσετε, υπάρχουν πολλές τοπικές οργανώσεις αλληλεγγύης που δέχονται ευχαρίστως αυτά τα τρόφιμα. Ελέγξτε στο διαδίκτυο για μέρη κοντά σας που δέχονται δωρεές.
