Γράφει η Ξανθή Γούναρη
Ένα νέο κύμα ακρίβειας, που θα ξετινάξει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, προεξοφλεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η νέα εκτόξευση του λειτουργικού και μεταφορικού κόστους των επιχειρήσεων εν μέσω έντονων πληθωριστικών πιέσεων απειλεί με σημαντικές ανατιμήσεις τα βασικά είδη τροφίμων.
Οι τιμές του σιταριού και του καλαμποκιού ήδη κινούνταν στα ύψη. Τα futures του σιταριού στο Σικάγο έχουν κάνει άλμα περίπου 12% από την αρχή του έτους, ενώ τα futures του καλαμποκιού εκτινάχθηκαν κατά 14,5% την ίδια περίοδο.
Επίσης η τιμή τη σόγιας έχει βρεθεί στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, ενώ η τιμή του φοινικέλαιου, ένα προϊόν που χρησιμοποιείται σχεδόν στο 50% των προϊόντων σούπερ μάρκετ, στην αγορά της Μαλαισίας εκτοξεύθηκε σε νέο ρεκόρ. Στα όρια του ιστορικού υψηλού βρίσκονται και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης της κανόλας στις ΗΠΑ.
Την ίδια ώρα, οι αυξανόμενες τιμές των βρώσιμων ελαίων θα μπορούσαν να είναι ο επόμενος καταλύτης που θα εκτοξεύσει τον Δείκτη Τιμών Τροφίμων (FFPI) του FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας), σε νέο υψηλό ρεκόρ για τον Φεβρουάριο. Προς το παρόν, ο FFPI βρίσκεται κοντά σε υψηλό ρεκόρ όσον αφορά τις τιμές Ιανουαρίου.
Ποια προϊόντα ακριβαίνουν
Ψωμί, είδη αρτοποιίας, ζυμαρικά, δημητριακά, αλεύρια, μαγειρικά έλαια, μαργαρίνες, γαλακτοκομικά και κρέας είναι τα πρώτα «θύματα» της ρωσο-ουκρανικής κρίσης με το «καλάθι» των νοικοκυριών να γίνεται βαρύ και ασήκωτο, ειδικά για τους πιο ευάλωτους.
Να σημειωθεί ότι στην εγχώρια αγορά, ήδη προετοιμάζονται νέες ανατιμήσεις στο ψωμί και σε άλλα είδη αρτοποιίας, καθώς και στα ζυμαρικά.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι τιμές στο αρνί και το κατσίκι έχουν αυξηθεί κατά 17,6%, το ελαιόλαδο κατά 15,4% και τα λαχανικά κατά 14,4%.
Τέλεια καταιγίδα
Η Ουκρανία είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος προμηθευτής τροφίμων της ΕΕ, παρέχοντας περίπου το ¼ των εισαγωγών δημητριακών και φυτικών ελαίων, ενώ καλύπτει σχεδόν τις μισές ποσότητες καλαμποκιού, που έχει ανάγκη η Ευρώπη.
Ακόμη πιο κομβικός είναι ο ρόλος της Ουκρανίας στην προμήθεια τροφίμων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Οι αναλυτές εντοπίζουν την προσφορά τροφίμων ως έναν από τους πολλούς σημαντικούς παράγοντες πίσω από τις επαναστάσεις της Αραβικής Άνοιξης. Η Αίγυπτος, για παράδειγμα, είναι σημαντικός αγοραστής ουκρανικών σιτηρών.
Με την πρώτη ματιά, η ευρωπαϊκή επισιτιστική ασφάλεια δεν απειλείται. Η ΕΕ είναι εξαγωγέας τροφίμων και η Ουκρανία, παρά το γεγονός ότι είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος, συμβάλλει μόλις στο 4,9% στις συνολικές εισαγωγές προϊόντων αγροδιατροφής της ΕΕ. Αυτό την καθιστά τον τέταρτο μεγαλύτερο εξαγωγέα γεωργικών προϊόντων διατροφής στην ΕΕ, μετά το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Βραζιλία και τις Η.Π.Α.
Ωστόσο, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, καθώς η Ευρώπη έχει πολύ μεγαλύτερες εξαρτήσεις από ορισμένα προϊόντα.
Το 88% του ηλιέλαιου της Ευρώπης, το 41% του κραμβόσπορου και το 26% του μελιού προέρχονται από την Ουκρανία.
Την ίδια ώρα, η Ρωσία αποτελεί μία εκ των μεγαλύτερων εξαγωγέων λιπασμάτων στον κόσμο. Οποιαδήποτε σύγκρουση ή κυρώσεις ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση των τιμών λιπασμάτων, περιορίζοντας τόσο την παραγωγή όσο και τις τιμές των τροφίμων.
