Γράφει ο Ηλίας Γεωργάκης
Σε τέσσερα επίπεδα κυμαίνονται οι νέες οικονομικές ενισχύσεις των εισοδημάτων μισθωτών και συνταξιούχων, μετά και τις πρόσφατες κυβερνητικές ανακοινώσεις για τον κατώτατο μισθό.
Πρόκειται για:
1. Τη νέα σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 7,5% από την Πρωτομαγιά (πέραν του 2% από 1/1/2022).
2. Τη νέα μείωση ασφαλιστικών εισφορών στις επικουρικές συντάξεις από 1/6/2022.
3. Την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης από 1/1/2023.
4. Την αύξηση όλων των συντάξεων από το νέο έτος έως 6%.
Τα μέτρα αφορούν παρεμβάσεις οι οποίες συμπληρώνουν το μείγμα εισοδηματικής ενίσχυσης ως ανάχωμα στη μεγάλη ακρίβεια.
Ειδικότερα:
1. Έρχεται αύξηση κατά 50 ευρώ τον μήνα που ισοδυναμεί με αύξηση κατά περίπου 7,5% στον κατώτατο μισθό από την 1η Μαΐου για περίπου 700.000 εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα. Ειδικότερα, η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα τον διαμορφώσει στα 713 ευρώ από 663 ευρώ που είναι σήμερα. Η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα συμπαρασύρει και μια σειρά από επιδόματα που συνδέονται με τις κατώτατες αποδοχές. Το επίδομα ανεργίας θα αυξηθεί κατά 31 ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 438,25 ευρώ από 407,25 που είναι σήμερα. Ετσι από την αύξηση του κατώτατου μισθού αυξάνονται από την 1η Μαΐου επιδόματα, βοηθήματα, παροχές, γονικές άδειες, αποδοχές προγραμμάτων εργασιακής εμπειρίας και κοινωφελούς εργασίας του ΟΑΕΔ.
2. Κατά μισή ποσοστιαία μονάδα θα μειωθούν από την 1η Ιουνίου οι εισφορές προς τα επικουρικά Ταμεία (ΕΤΕΑΕΠ, ΤΕΚΑ). Συγκεκριμένα από την 1η Ιουνίου οι εισφορές για επικούρηση θα μειωθούν στο 3% για τους εργοδότες και σε 3% για τους εργαζομένους, από 3,25% που είναι σήμερα για την κάθε πλευρά. Ταυτόχρονα θα μειωθούν και τα ποσά των εισφορών που προβλέπονται για τις τρεις κλίμακες εισφορών για τους μη μισθωτούς. Υπενθυμίζεται ότι έως τώρα οι εισφορές μειώθηκαν κατά 0,9 ποσοστιαία μονάδα τον Ιούνιο του 2020 (και κατά 3% τον Ιανουάριο του 2021). Συνεπώς υπολείπεται μια μείωση κατά 0,60% από τη συνολική μείωση των πέντε ποσοστιαίων μονάδων έως το 2023 που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, ανάλογα με τις αντοχές του προϋπολογισμού και τη γενικότερη οικονομική κατάσταση.
3. Αυξήσεις θα λάβουν οι συνταξιούχοι το 2023 καθώς «ξεπαγώνει» η αναπροσαρμογή τους, η οποία είχε ανασταλεί από το 2010, την περίοδο του πρώτου Μνημονίου. Η απαγόρευση των αυξήσεων των συντάξιμων αποδοχών λήγει στις 31/12/2022 και όπως προανήγγειλε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας από το 2023 θα δοθούν αυξήσεις που αναλογούν στις συντάξεις, έπειτα από 12 χρόνια δραστικών περικοπών. Το μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής που θα σταλεί στο τέλος του μηνός στην ΕΕ εκτιμάται ότι θα προβλέπει πληθωρισμό 5%-6% και αύξηση του ΑΕΠ 3,5%. Σχεδόν στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και οι εκτιμήσεις της ΤτΕ που προβλέπουν αύξηση του ΑΕΠ το 2022 κατά 3,8% και πληθωρισμό στο 5,2%. Με βάση αυτά τα οικονομικά μεγέθη, το ποσοστό της αύξησης θα ανερχόταν σε 4,5%. Δηλαδή ο συνταξιούχος που λαμβάνει σύνταξη 1.000 ευρώ θα έβλεπε στην τσέπη του μια αύξηση 45 ευρώ τον μήνα. Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι αυξήσεις της τάξεως του 4,5%, που τα προηγούμενα χρόνια θα ήταν υπολογίσιμες, σήμερα θα εξανεμισθούν από τον πληθωρισμό που δεν φαίνεται να αποκλιμακώνεται σύντομα. Διευκρινίζεται ότι περίπου 850.000 συνταξιούχοι δεν δικαιούνται αυξήσεις, καθώς διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά η οποία προέκυψε μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων. Δηλαδή λαμβάνουν υψηλότερο ποσό σύνταξης από αυτήν που θα έπαιρναν αν η σύνταξή τους υπολογιζόταν με βάση τα όσα προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Αυτό σημαίνει ότι αυξήσεις θα πάρουν δύο στους τρεις και κυρίως οι νέοι συνταξιούχοι. Αντίθετα, οι παλαιοί συνταξιούχοι που έχουν θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 50 ευρώ δεν θα δουν καμία καθαρή αύξηση το 2023. Η λεγόμενη προσωπική διαφορά θα μειώνεται λογιστικά ισόποσα με τις ετήσιες αυξήσεις έως ότου μηδενιστεί, για να ανοίξει ο δρόμος των αυξήσεων με ζεστό χρήμα στην τσέπη και για τους εν λόγω συνταξιούχους. Για παράδειγμα, στο ενημερωτικό σημείωμα συνταξιούχου με σύνταξη 1.000 ευρώ εμφανίζεται ως προσωπική διαφορά το ποσό των 90 ευρώ. Αν αποφασιστούν το 2023 αυξήσεις 4,5%, δηλαδή 45 ευρώ τον μήνα, η προσωπική διαφορά του εν λόγω συνταξιούχου θα μειωθεί στα 45 ευρώ. Οταν μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, τότε θα περιμένει να δει και καθαρή αύξηση στη σύνταξη.
Σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο (και ισχύοντα) Βρούτση 4670/2020, η αναπροσαρμογή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα ανέλθει στο άθροισμα:
- Του 50% της ετήσιας μεταβολής του ΑΕΠ το 2022
- Του 50% της ετήσιας μεταβολής του πληθωρισμού το 2022.
4. Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης «για όλους» από το 2023 σημαίνει ότι μετά τους φορολογούμενους με εισοδήματα από τον ιδιωτικό τομέα για τους οποίους έχει παγώσει η εισφορά για τα εισοδήματα του 2021 και του 2022, εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι, οι οποίοι επιβαρύνονται σήμερα με εισφορά αλληλεγγύης, θα δουν αύξηση στις αποδοχές τους που ξεκινούν από 22 ευρώ και ξεπερνούν ακόμη και τα 676 ευρώ τον χρόνο, για συγκεκριμένες κατηγορίες δημοσίων λειτουργών. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται με προοδευτική κλίμακα συντελεστών, κυμαινόμενων από 2,2% έως και 10%, σε όσους φορολογούμενους αποκτούν συνολικό ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο των 12.000 ευρώ. Δηλαδή για τους συνταξιούχους και τους εργαζομένους στον δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, θα απαλλαγούν όσοι έχουν μηνιαίες αποδοχές άνω των 1.000 ευρώ.
