Γράφει : Γιάννης Αγουρίδης
Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας αναφορικά με τις καταθέσεις των Ελλήνων στις τράπεζες. Στα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος φαίνεται ότι οι πολύ πλούσιοι κατέστησαν…πολύ πλουσιότεροι εν μέσω πανδημίας.
Όπως φαίνεται από τα στοιχεία που παραθέτει η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία Έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα οι έχοντες καταθέσεις πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ είναι περίπου 84. Και άλλοι 80 είναι εκείνοι που έχουν καταθέσεις από 5 εκατ ευρώ μέχρι 10 εκατ ευρώ.
Στον αντίποδα, περίπου 4,5 εκατομμύρια λογαριασμοί κατάθεσης έχουν υπόλοιπο μέχρι 5.000 ευρώ.
Μεγάλη άνοδος
Αξίζει να σημειωθεί πως οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων σημείωσαν μεγάλη αύξηση από το τέλος του 2019 ως το τέλος του 2021, καθώς εκτινάχθηκαν σχεδόν κατά 20 δισ. ευρώ υψηλότερα (19,736 δις. για την ακρίβεια), υπό την επίδραση της αναγκαστικής αποταμίευσης την περίοδο των lockdown, λόγω πανδημίας.
Ωστόσο, αυτό δε συνεπάγεται ότι όλοι οι καταθέτες αύξησαν κατά το ίδιο ποσοστό τα ποσά που διατηρούν στις τράπεζες. Οι λίγοι που διατηρούν ποσά 1 – 5 εκατ. ευρώ είχαν στη διετία αύξηση καταθέσεων κατά 41,7%, ενώ η ακόμη πιο μικρή ομάδα καταθετών με ποσά 5 – 10 εκατ. ευρώ είχαν αύξηση κατά 52,3%. Οι πολύ πλούσιοι, με ποσά άνω των 10 εκατ. ευρώ, σχεδόν διπλασίασαν τις καταθέσεις τους (+91,8%).
Στις κατηγορίες των καταθετών, με ποσά 5.000 – 1 εκατ. ευρώ, καταγράφονται διψήφια ποσοστά αυξήσεων, από 15,7% έως 37,3%. Όμως, όσοι έχουν μέχρι 5.000 ευρώ, είδαν μείωση καταθέσεων κατά 4,3% το 2021, που εξανέμισε ένα μεγάλο μέρος της αύξησης του 2020, με αποτέλεσμα συνολικά στη διετία το ποσοστό της αύξησης των καταθέσεών τους να είναι χαμηλό, μόλις 4,4%. Μάλιστα, η παρούσα συγκυρία της μεγάλης ενεργειακής κρίσης ενδεχομένως να οδηγήσει σε μειώσεις μέσα στο επόμενο διάστημα.
Οι κατηγορίες
Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τον Δεκέμβριο του 2021 ανά κατηγορία λογαριασμών η εικόνα είναι η εξής:
-περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια είναι οι λογαριασμοί καταθέσεων με υπόλοιπο μέχρι 5.000 ευρώ.
-2 εκατομμύρια λογαριασμοί έχουν υπόλοιπο από 5.000 έως 50.000 ευρώ.
-360 χιλιάδες είναι οι λογαριασμοί με υπόλοιπο κατάθεσης από 50.000- 100.000 ευρώ .
-110 χιλιάδες λογαριασμοί έχουν υπόλοιπο κατάθεσης από 100.000 μέχρι 500.000 ευρώ.
-5.200 λογαριασμοί έχουν υπόλοιπο κατάθεσης από 500.000 ευρώ μέχρι 1 εκατ .ευρώ.
-1.300 λογαριασμοί με υπόλοιπο κατάθεσης από 1 εκατ. ευρώ μέχρι 5 εκατ. ευρώ.
-80 λογαριασμοί με υπόλοιπο από 5 εκατ. ευρώ μέχρι 10 εκατ. ευρώ
-και άλλοι 84 είναι οι λογαριασμοί με υπόλοιπο κατάθεσης πάνω από 10 εκατ. ευρώ.
Σύνθεση
Επίσης στην Έκθεση σημειώνεται πως:
Όσον αφορά την ποσοστιαία σύνθεση των καταθέσεων φυσικών προσώπων με βάση το υπόλοιπο του λογαριασμού, το μεγαλύτερο μερίδιο στις τράπεζες με ποσοστό 41%-42% το έχει διαχρονικά η κατηγορία υπολοίπου 5.000-50.000 ευρώ.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά τους λογαριασμούς ύψους 100.000-500.000 ευρώ, με ποσοστό που κυμαίνεται γύρω στο 23-24%, και ακολουθεί η κατηγορία 50.000-100.000 ευρώ με 19%-20%.
H χαμηλότερη κατηγορία λογαριασμών, κάτω των 5.000 ευρώ, αντιπροσωπεύει το 9-10% του συνόλου των καταθέσεων των φυσικών προσώπων, ενώ οι κατηγορίες άνω των 500.000 ευρώ αντιπροσωπεύουν γύρω στο 6% του συνόλου.
Και ακόμα επισημαίνεται ότι μέσα στην πανδημία με τα μέτρα στήριξης οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων ενισχύθηκαν το διάστημα αυτό συνολικά κατά 19,7 δισ. ευρώ.
Τη μικρότερη αύξηση είχαν τα υπόλοιπα των καταθέσεων μέχρι 5.000 ευρώ, ενώ οι καταθέσεις από 5.000 μέχρι 100.000 ευρώ ήταν αυτές που αυξήθηκαν περισσότερο.
Γιατί χάνουν μερίδιο τα νοικοκυριά
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γενικό συμπέρασμα της ΤτΕ, καθότι στην έκθεση αναφέρεται ότι τα τελευταία έτη παρατηρείται σταδιακή διεύρυνση του μεριδίου των επιχειρηματικών καταθέσεων και σταδιακή υποχώρηση του μεριδίου των νοικοκυριών στο σύνολο των καταθέσεων του τραπεζικού συστήματος. Αυτό είναι συνεπές με το ότι η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις εξελίσσεται γενικώς θετικότερα από το 2016 και μετά, ενώ ενισχύθηκε ιδιαίτερα στη διάρκεια της πανδημίας. Αντίθετα για τα νοικοκυριά, αρνητική επίδραση στις καταθέσεις ασκεί η συνεχιζόμενη καθήλωση της καθαρής ροής τραπεζικών δανείων προς τον τομέα αυτό σε αρνητικά επίπεδα εδώ και πολλά έτη.
Το ήμισυ περίπου του συνολικού υπολοίπου των καταθετικών λογαριασμών φυσικών προσώπων αφορά καταθέσεις έως 50.000 ευρώ, το 44% αφορά λογαριασμούς από 50.000-500.000 ευρώ και το υπόλοιπο 6% περίπου τις κατηγορίες άνω των 500.000 ευρώ.
Μεταξύ Δεκεμβρίου 2019 και Δεκεμβρίου 2021, το μεγαλύτερο μέρος (το 60%) της απόλυτης αύξησης των καταθέσεων στα φυσικά πρόσωπα προήλθε από τις κατηγορίες λογαριασμών μεταξύ 5 χιλ. και 100 χιλ. ευρώ, ενώ ένα επιπλέον 25% της απόλυτης αύξησης προήλθε από την κατηγορία 100 χιλ. έως 500 χιλ. ευρώ. Η επιμέρους εξέταση των ετών 2020 και 2021, δείχνει ότι για τους πολύ χαμηλούς λογαριασμούς φυσικών προσώπων με υπόλοιπο μέχρι 5.000 ευρώ, η αύξηση των καταθέσεων που σημειώθηκε το 2020 αντιστρέφεται γρήγορα σε μείωση το 2021, ενώ για τους λογαριασμούς μέχρι 50.000 ευρώ η άνοδος αρχίζει να επιβραδύνεται κάπως.
