Γράφει Σίσσυ Σταυροπιερράκου
Υποχρεωτικά μέσω της ψηφιακής εφαρμογής myProperty θα υποβάλλονται οι δηλώσεις φόρου κληρονομιάς από την 1/1/2023, όπως προβλέπει η απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή που αποσαφηνίζει τη διαδικασία υποβολής της ηλεκτρονικής δήλωσης φόρου κληρονομιάς κινητών και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος.
Οι δηλώσεις κληρονομιάς που έχουν υποβληθεί στις Δ.Ο.Υ. μέχρι την έναρξη ισχύος της απόφασης και για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί η πράξη προσδιορισμού του φόρου, διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ., χωρίς να απαιτείται η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή τους μέσω της εφαρμογής myProperty.
Η εφαρμογή έχει τεθεί από χθες σε λειτουργία και οι πιστοποιημένοι στο myAADE συμβολαιογράφοι δημιουργούν Δηλώσεις Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων, Δωρεών, Γονικών Παροχών και Κληρονομιών και εκτυπώνουν αντίγραφα των δηλώσεων αυτών.
Φυσικά Πρόσωπα μπορούν να εισέλθουν στην εφαρμογή είτε ως αγοραστές, είτε ως πωλητές, είτε ως δωρητές/γονείς, είτε ως δωρεοδόχοι/τέκνα, είτε ως κληρονόμοι/κληροδόχοι κ.λπ., είτε ως νόμιμοι εκπρόσωποί τους (Φυσικών και Νομικών Προσώπων), να ανακτήσουν τη Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων, Δωρεάς, Γονικής Παροχής και Κληρονομιάς που έχει κοινοποιήσει προς αυτούς ένας συμβολαιογράφος, ώστε να την υποβάλουν ή να μη την υποβάλουν (απορρίψουν) οριστικά και να υποβάλλουν δηλώσεις φόρου κληρονομιάς για κινητά.
Ποιες δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά
Σύμφωνα με την απόφαση υποβάλλονται ηλεκτρονικά, μέσω της εφαρμογής myProperty της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης για θανάτους από 01/01/2022 και μετά:
1) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς του υπόχρεου σε δήλωση κληρονόμου ή νόμιμου εκπροσώπου Νομικού Προσώπου, εφόσον δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής αυτής, για κινητά περιουσιακά στοιχεία με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης myAADE.
2) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής, συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης myAADE. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ. Οι αρχικές δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής: Από την 02/11/2022 προαιρετικά και από την 01/01/2023 υποχρεωτικά.
Οι τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται από την 01/12/2022 προαιρετικά και από την 01/01/2023 υποχρεωτικά μέσω της εφαρμογής.
Ποιες δηλώσεις δεν υποβάλλονται ηλεκτρονικά
Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου»:
α) οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός ΑΠΑΑ,
β) οι δηλώσεις αναβολής φορολογίας,
γ) οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά και δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου κληρονόμου, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,
δ) οι δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας ε) οι αρχικές δηλώσεις που η συνολική αξία του ενεργητικού κάθε δήλωσης υπολείπεται της συνολικής αξίας του παθητικού της ίδιας δήλωσης κληρονομιάς.
►Διαβάστε και: Εφορία: Από «κόσκινο» 2.500 παλαιές υποθέσεις μεταβιβάσεων ακινήτων
Πώς υποβάλλονται δηλώσεις που περιλαμβάνουν κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία
Υποβάλλεται κοινή ηλεκτρονική δήλωση η οποία συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, όταν από τον έλεγχο της εφαρμογής διασφαλίζεται η καταβολή του φόρου σε δόσεις. Όταν από τον έλεγχο της εφαρμογής δεν διασφαλίζεται για τα κινητά η καταβολή του φόρου σε δόσεις, υποβάλλεται χωριστή ηλεκτρονική δήλωση και ο φόρος θα πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ. Εφόσον ο φορολογούμενος επιθυμεί να δώσει εμπράγματη ασφάλεια για την καταβολή του φόρου των κινητών σε δόσεις, τότε υποβάλλει χειρόγραφη δήλωση στη ΔΟΥ.
Για μόνο κινητά περιουσιακά στοιχεία υποβάλλεται ηλεκτρονική δήλωση από τον συμβολαιογράφο όταν συντάσσεται συμβολαιογραφική πράξη ή από τον κληρονόμο ή νόμιμο εκπρόσωπο Νομικού Προσώπου, όταν δεν συντάσσεται συμβολαιογραφική πράξη.
Οταν από τον έλεγχο της εφαρμογής προκύπτει ότι δεν διασφαλίζεται η καταβολή του φόρου σε δόσεις εμφανίζεται μήνυμα ότι, αν η δήλωση υποβληθεί, ο φόρος, εφόσον βεβαιωθεί, θα πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ, εντός 3 εργάσιμων ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Εφόσον ο φορολογούμενος επιθυμεί να παράσχει εμπράγματη ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή για την καταβολή του φόρου σε δόσεις, τότε υποβάλλει χειρόγραφη δήλωση στη ΔΟΥ.
Ο προσδιορισμός του φόρου
Με την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς εκδίδεται η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου κατά περίπτωση, η οποία κοινοποιείται στο υπόχρεο σε φόρο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, καθώς και η ταυτότητα οφειλής.
Εφόσον συντάσσεται πράξη αποδοχής κληρονομιάς, ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία αυτής και να την επισυνάψει στην εφαρμογή myProperty εντός 15 εργάσιμων ημερών.
Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς και ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε 60 ημέρες από την υποβολή αυτής.
Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος, καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους, για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών εντός 5 εργάσιμων ημερών και εφόσον αυτά δεν μεταβάλλουν την φορολογητέα αξία της δήλωσης, αναρτώνται από τον φορολογούμενο στην εφαρμογή myProperty. Εάν η προσκόμισή τους μεταβάλλει την φορολογητέα αξία, απαιτείται και η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.
Η ηλεκτρονική διαδικασία
Η δήλωση κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία, εφόσον δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής αυτής, υποβάλλεται από τον υπόχρεο σε δήλωση (κληρονόμο ή νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο σε περίπτωση νομικού προσώπου) με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet.
Δηλώσεις κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet.
Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, η υποβολή αυτής από τον υπόχρεο συνεπάγεται την αποδοχή του περιεχομένου της και της ακρίβειας των δηλουμένων από τους κληρονόμους.
Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.
Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής υποβολής της δήλωσης κληρονομιάς, λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Με τη δήλωση, εφόσον πρόκειται για ακίνητο, συμπληρώνονται τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων.
Εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές, συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα σχετικά δικαιολογητικά.
Για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών.
Επίσης, σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις, αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή, εφόσον υπάρχουν, καθώς και ο φόρος που βεβαιώθηκε σε κάθε δήλωση και συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά.
