Μπορεί στους περισσότερους δημοφιλείς προορισμούς ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, να έχουν ομαλοποιηθεί οι τουριστικές ροές μετά την πανδημία, ωστόσο δεν έχουν εκλείψει τα προβλήματα σε επίπεδο έλλειψης εργαζομένων τόσο για τον κλάδο της φιλοξενίας όσο και γενικότερα για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις αεροπορικές και τουριστικές υπηρεσίες.
Δεν είναι τυχαίο ότι και την εφετινή περίοδο, όπως και πέρυσι, οι ξενοδοχειακές και άλλες τουριστικές επιχειρήσεις επιχειρούν να «δεσμεύσουν» νωρίτερα το προσωπικό τους ενόψει έναρξης της σεζόν -πολύ νωρίτερα σε σχέση με τα χρόνια πριν την πανδημία.
Παρ΄ ότι το πρόβλημα είναι κοινό για τους περισσότερους προορισμούς, υπάρχουν και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ανά προορισμό που πρέπει να αντιμετωπιστούν για την σταδιακή επιστροφή των εργαζομένων στον τουριστικό τομέα.
Στην Ελλάδα, από την ανάλυση πρόσφατης έρευνας που έκανε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για την απασχόληση στα ξενοδοχεία προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα για τις πιο περιζήτητες ειδικότητες στον ξενοδοχειακό κλάδο. Η έρευνα μεταξύ άλλων αναφέρεται στα κενά θέσεων που δεν μπόρεσαν να καλύψουν τα ξενοδοχεία κατά τη διάρκεια του 2022.
Οι 10 ειδικότητες για τις οποίες προέκυψαν τα μεγαλύτερα κενά σε απόλυτο αριθμό θέσεων είναι οι εξής:
(1) Καμαριέρα (έλλειψη 7.360 θέσεων)
(2) Σερβιτόρος (έλλειψη 5.164 θέσεων)
(3) Βοηθός Σερβιτόρου (έλλειψη 3.883 θέσεων)
(4) Receptionist (έλλειψη 3.460 θέσεων)
(5) Λαντζέρης (έλλειψη 2.860 θέσεων)
(6) Barista/Barman – Barwoman (έλλειψη 2.729 θέσεων)
(7) Καθαριστής Εσωτερικών και Εξωτερικών Χώρων (έλλειψη 2.404 θέσεων)
(8) Μάγειρας Β’ (έλλειψη 2.340 θέσεων)
(9) Τεχνική Υποστήριξη Συντήρηση (έλλειψη 2.054 θέσεων)
(10) Μάγειρας Γ’ (έλλειψη 1.908 θέσεων).
Επίσης, καταγράφηκαν τουλάχιστον σε άλλες 27 ειδικότητες ελλείψεις εργαζομένων, σε μικρότερους αριθμούς και ειδικότερα στις εξής:
(1) Mάγειρας Α,
(2) Γενικός Διευθυντής
(3) Revenue/Reservations
(4) Front Office Manager
(5) Λογιστής/ Βοηθός Λογιστή
(6) Λινοθηκάριος
(7) Sales Manager
(8) Προσωπικό πωλήσεων,
(9) HouseKeeping Director
(10) Κηπουρός
(11) Βellman/Doorman
(12) Βοηθός Receptionist
(13) Προϊστάμενη Ορόφου
(14) Marketing Manager
(15) Αποθήκες/Αποθηκάριος
(16) Σπα
(17) Guest Relations,
(18) Μετρ
(19) Executive Chef
(20) F&B Manager
(21) Πληροφορικός -ΙΤ
(22) Προσωπικό μάρκετινγκ
(23) Ζαχαροπλάστης,
(24) Concierge,
(25) Βοηθός Ζαχαροπλάστη
(26) Βοηθός Κηπουρού
(27) Sommelier
Να σημειωθεί ότι από το σύνολο των ξενοδοχείων, το 40% των ξενοδοχείων εμφάνισε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας το 2022.
Ο θυμός των απολύσεων λόγω κορωνοϊού αποτρέπει τους εργαζόμενους στις ΗΠΑ να επιστρέψουν στη φιλοξενία
Το ίδιο πρόβλημα έλλειψης εργαζομένων αντιμετωπίζουν και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον Conrad N. Hilton College of Global Hospitality Leadership, δεν είναι λίγοι οι εργαζόμενοι στον τομέα της φιλοξενίας που απολύθηκαν ή τέθηκαν σε αδράνεια κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και αρκετοί από αυτούς αισθάνονται θυμό, συνεπώς είναι απίθανο να επιστρέψουν στον κλάδο.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών της πανδημίας το 2020, τα ταξίδια και η κίνηση στην εστίαση μειώθηκαν ραγδαία, ασκώντας σοβαρή οικονομική πίεση στις επιχειρήσεις φιλοξενίας, ειδικά στους τομείς της διαμονής και των τροφίμων και ποτών. Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ, ο κλάδος της φιλοξενίας έχασε σχεδόν 8 εκατ. θέσεις εργασίας, καθιστώντας τον κλάδο αυτόν που έχει πληγεί περισσότερο από την πανδημία, όσον αφορά τη μείωση του εργατικού δυναμικού.
Σχετικά, ο καθηγητής κ. Juan Madera, ένας εκ των μελών της ερευνητικής ομάδας, επεσήμανε ότι κανένας κλάδος δεν ήταν προετοιμασμένος, πόσο μάλλον ο ευάλωτος κλάδος της φιλοξενίας και συμπλήρωσε, η λύση που εφάρμοσαν οι επιχειρήσεις για τη μείωση του κόστους και τη διάσωση της επιχείρησης, ήταν να αφήσουν τους ανθρώπους τους να φύγουν και μετά να προσπαθήσουν να τους ξαναπροσλάβουν.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά, η συνολική αγορά εργασίας στις ΗΠΑ έχει ξεπεράσει τα προ πανδημίας επίπεδα. Ωστόσο, ο κλάδος της φιλοξενίας παραμένει πολύ πίσω στην ανάκαμψή του, με περίπου 1,3 εκατ. θέσεις εργασίας να παραμένουν διαθέσιμες από τον Ιούλιο του 2022.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Madera, η συνάδελφός του στο Hilton College, υποψήφια Ph.D. και καθηγήτρια κα Iuliana Popa και δύο πρώην φοιτητές του, θέλησαν να καταλάβουν το γιατί. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Hospitality and Tourism Management, η ομάδα εστίασε σε δύο βασικά συναισθήματα: Τον θυμό και τον φόβο. Σε μια πειραματική μελέτη βασισμένη σε σενάρια, η ερευνητική ομάδα συνέλεξε δεδομένα από 300 και άνω διαδικτυακές έρευνες και περισσότερες από 100 απαντήσεις. Οι συμμετέχοντες περιελάμβαναν φοιτητές φιλοξενίας, καθώς και νυν, πρώην και επίδοξους επαγγελματίες του κλάδου της φιλοξενίας.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι ο θυμός ήταν ένας μεγαλύτερος παράγοντας στην εξήγηση γιατί αυτοί οι εργαζόμενοι δεν επιστρέφουν. Ήταν θυμωμένοι για το πώς η βιομηχανία ανταποκρίθηκε στην πανδημία, ανέφερε ο κ. Madera.
Από πλευράς της, η κα Popa σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν μια προβληματική τάση για τον κλάδο. Εάν οι ειδικευμένοι εργαζόμενοι αλλάξουν κλάδο λόγω απώλειας θέσεων εργασίας εν μέσω ενός άλλου αρνητικού γεγονότος σε ολόκληρο τον κλάδο, μπορεί να είναι δύσκολο για τις επιχειρήσεις να βρουν ειδικευμένους υπαλλήλους μόλις ξεκινήσει η ανάκαμψη και η επαναπρόσληψη. Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι που απολύθηκαν ή τέθηκαν σε αδράνεια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πιθανότατα μετακόμισαν σε διαφορετικές βιομηχανίες συνολικά, σε κάτι πιο σταθερό και λιγότερο εξαρτώμενο από αυτές τις προσωπικές αλληλεπιδράσεις όπου οι δεξιότητές τους ήταν μεταβιβάσιμες, καταλήγει.
Σε αντίθεση με άλλους κλάδους, ο κλάδος της φιλοξενίας λόγω της φύσης της επιχείρησης, αντιμετώπιζε ήδη προκλήσεις στην εύρεση και διατήρηση εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης. Οι εργαζόμενοι στον κλάδο της φιλοξενίας αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες, είτε αυτές ήταν χαμηλοί μισθοί, είτε εργασία τα Σαββατοκύριακα, τις αργίες και τη νύχτα. Πρόκειται για μια πολύ απαιτητική δουλειά, οπότε το να περάσει κανείς όλα αυτά και μετά να απολυθεί, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, υπογράμμισε η κα Popa.
Η ερευνητική ομάδα κατέληξε σε ορισμένες συστάσεις για τις επιχειρήσεις, όπως το να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προσφέρουν υψηλότερες αμοιβές και μεγαλύτερα οφέλη, καθώς και καλύτερες συνθήκες εργασίας στους εργαζόμενούς τους, κυρίως για την προστασία της υγείας τους. Ωστόσο, η πιο σημαντική προτεραιότητα, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, είναι η ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων με τους υπαλλήλους τους.
Είναι σημαντικό οι οργανισμοί να κατανοήσουν αυτόν τον θυμό μεταξύ των εργαζομένων και να δημιουργήσουν καλύτερη επικοινωνία μαζί τους. Εάν υπάρξει άλλη κρίση στον κλάδο, θα θέλουν να γνωρίζουν ότι υπάρχει ένα σχέδιο και ότι θα προστατεύονται, οικονομικά, συναισθηματικά και σωματικά.
Ωστόσο, παρά τον τεράστιο αντίκτυπο της πανδημίας και τη συνεχιζόμενη πρόκληση για την αποκατάσταση του εργατικού δυναμικού, υπάρχουν άνθρωποι που εξακολουθούν να έχουν κίνητρο να εργαστούν στη φιλοξενία, επειδή είναι μια μοναδική βιομηχανία και μέσα από αυτήν οι εργαζόμενοι μπορούν να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο, να έχουν προσωπική αλληλεπίδραση με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, γεγονός που θα μπορούσε να προσελκύσει και ανθρώπους εκτός του κλάδου, καταλήγει η επιστημονική ομάδα.
Φωτογραφία εξώφυλλου από Rodrigo Salomón Cañas από το Pixabay
