Γράφει Μαρία Λιλιοπούλου
Λύση πριν το Πάσχα και πριν το κλείσιμο της Βουλής για τη διεξαγωγή των εκλογών υπόσχεται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εκτός σχεδίου δόμηση για τα «τυφλά» οικόπεδα που δεν έχουν πρόσωπο στο οδικό δίκτυο.
Ο υφυπουργός, Νίκος Ταγαράς αν και δεν άνοιξε τα χαρτιά του ως προς την οριστική λύση που θα επιλεγεί καθώς ήδη εξετάζονται διαφορετικά σενάρια με στόχο να μην τεθεί ζήτημα ακύρωσης της ρύθμισης από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), απαντώντας σε σχετική ερώτηση της βουλευτή του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, Τόνιας Αντωνίου δεσμεύτηκε ότι θα υπάρξει μεταβατική διάταξη, η οποία θα κατατεθεί στη Βουλή πριν το Πάσχα.
Να σημειωθεί ότι οι ιδιοκτήτες οικοπέδων σε εκτός σχεδίου δόμησης περιοχές είναι αυτήν την περίοδο ανάστατοι καθώς βλέπουν αγοραπωλησίες να «παγώνουν», δικαιώματα οικοδομησιμότητας να χάνονται και περιουσίες να εξαερώνονται. Αιτία η πρόσφατη απόφαση του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου που αφορούσε σε ένα οικόπεδο στην Πάτμο, για το οποίο είχε εκδοθεί οικοδομική άδεια. Ωστόσο, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης δεν μπορεί να οικοδομείται ένα οικόπεδο εκτός σχεδίου εάν δεν έχει «πρόσωπο» σε δρόμο.
Πρακτικά το ΣτΕ εκτίμησε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων για να εξασφαλιστεί η οικοδομησιμότητα, αλλά απαιτείται ήδη από το 1985 και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο για τη δόμηση ενός ακινήτου.
Και αυτό παρόλο που – όπως εξήγησε και ο κ. Ταγαράς – νομοθετικά από το νόμο του 2003 επιτρεπόταν κατ΄εξαίρεση το δικαίωμα έκδοσης οικοδομικής άδειας εφόσον το οικόπεδο είχε δημιουργηθεί πριν την ισχύ του νόμου.
Η απόφαση ερμηνεύτηκε από πολλούς ως ουσιαστική κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης με αποτέλεσμα εδώ και περίπου δύο μήνες χιλιάδες ιδιοκτήτες μικρών οικοπέδων να βλέπουν την περιουσία τους να απαξιώνεται: «Έχει επικρατήσει απόλυτο χάος. Είναι προφανές ότι η απόφαση οδηγεί σε απαξίωση της εκτός σχεδίου περιουσίας των πολιτών και μάλιστα με τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία», σημείωσε η κυρία Αντωνίου.
Προσέθεσε επίσης ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να αμφισβητηθούν οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί στο παρελθόν και ιδιοκτήτες που αγόρασαν αγροτεμάχια βλέποντας την αξία τους να εκμηδενίζεται να καταφύγουν στα δικαστήρια για να δικαιωθούν.
Την κατάσταση περιπλέκει ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι η αντιμετώπιση της απόφασης φαίνεται πως δεν είναι ενιαία από όλες τις Πολεοδομίες, οι οποίες λειτουργούν μάλλον ασύμμετρα ως προς το ζήτημα αφού άλλες συνεχίζουν να εγκρίνουν άδειες σε εκτός σχεδίου περιοχές και άλλες όχι.
Λύση πριν το Πάσχα
Το μέγεθος του προβλήματος παραδέχτηκε και ο κ. Ταγαράς ανακοινώνοντας πως «το υπουργείο επεξεργάζεται εξαιρετικά και ως μεταβατική διάταξη και πριν κλείσει η βουλή πριν το Πάσχα διάταξη, η οποία θα δίνει απάντηση σαφή στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί μετά την απόφαση 176/2030 του ΣτΕ».
Εξήγησε ότι αν και στο υπουργείο ανέμεναν την απόφαση, η οποία τελικά ελήφθη μόλις λίγες ημέρες πριν, στις 30 Μαρτίου, από το διάστημα που είχε δημοσιοποιηθεί μέρος της απόφασης, είχε ήδη ξεκινήσει η επεξεργασία διαφορετικών σεναρίων: «Είμαστε σε φάση επεξεργασίας για την εξεύρεση μεταβατικής λύσης που θα δίνει απάντηση σε ένα θέμα που είναι εξαιρετικά δύσκολο και έχει πράγματι δημιουργήσει αναστάτωση στην κοινωνία. Κι αυτό διότι υπάρχουν άδειες που έχουν εκδοθεί, αγοραπωλησίες που έχουν γίνει με δικαιώματά που έχουν εδραιωθεί από πλευράς βεβαιώσεων. Πρέπει να μπορέσουμε να λύσουμε το ζήτημα με ασφάλεια δικαίου λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες που καθορίζει η απόφαση του ΣτΕ και είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε αυτό», υπογράμμισε ο κ. Ταγαράς.
Η λύση – όπως όλα δείχνουν – θα αφορά το διάστημα έως την ολοκλήρωση των πολεοδομικών σχεδίων, η διαδικασία σύνταξης των οποίων έχει ήδη ξεκινήσει με την υποχρέωση να έχουν υλοποιηθεί έως το 2025.
Η χρυσή τομή που αναζητείται είναι αυτή που θα καλύψει ένα διττό στόχο:
- Τη δυνατότητα δόμησης αγροτεμαχίων προ του 1985 ακόμα κι αν δεν έχουν πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο.
- Την ενδεχόμενη υπό προυποθέσεις δυνατότητα δόμησης και στα μετά το 1985 και πριν το 2003 οικόπεδα.
«Πράγματι υπάρχει αναστάτωση στην κοινωνία και τους ιδιοκτήτες σε ό,τι αφορά το δικαίωμα της οικοδομησιμότητας στην εκτός σχεδίου δόμηση. Η μεταβατική διάταξη θα έρθει μέχρι την ολοκλήρωση ενός ιστορικά διαχρονικού κενού σε ό,τι αφορά το ποιος και πως χαρακτηρίζεται κοινόχρηστος δρόμος στην εκτός σχεδίου περιοχή με την πολεοδομική έννοια και όχι με την έννοια της ιδιοκτησίας», σημείωσε ο υφυπουργός.
Από την πλευρά της η κυρία Αντωνίου ζήτησε η λύση να δοθεί μεθοδικά και όχι βίαια και κυρίως να συμπεριλαμβάνει όλες τις ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως μεγέθους: «Δε γίνεται να κινδυνεύει το περιβάλλον από μικρούς ιδιοκτήτες αλλά για τα μεγάλα ξενοδοχεία οι όροι δόμησης να ρυθμίζονται ad hoc και με προνομιακό τρόπο. Δε γίνεται η κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης να είναι μόνο για ιδιοκτησίες μικρότερες των 4 στρεμμάτων που στο παρελθόν ήταν κατά παρέκκλιση άρτιες και οικοδομήσιμες να καταργείται μετά από 2 χρόνια περιθώριο για την έκδοση οικοδομικής άδειας και να επιτρέπεται η δόμηση σε οικόπεδα μεγαλύτερα των 8 στρεμμάτων αν αφορούν τουριστικές υποδομές».
Η πορεία των πολεοδομικών σχεδίων
Εθνικό στοίχημα, το οποίο η Ελλάδα παλεύει να κερδίσει από τα διατάγματα του 1923 χαρακτήρισε τον πολεοδομικό σχεδιασμό ο κ. Ταγαράς. Σημείωσε ότι αξιοποιώντας πόρους ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης στόχος είναι να μπει πολεοδομική τάξη: «Παρεμβαίνουμε χωροταξικά στο 70% της επικράτειας ώστε έως το 2025 να έχουν ολοκληρωθεί τα σχέδια για να ακολουθήσει η έγκριση των Προεδρικών Διαταγμάτων για την ασφάλεια δικαίου του σχεδιασμού».
Σήμερα – συμπλήρωσε – προχωρούν 226 Ειδικά και Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια εκ των οποίων τα 128 σύντομα συμβασιοποιούνται και τα υπόλοιπα 98 αναμένεται να δημοπρατηθούν. «Παράλληλα προχωρούν οι Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή, οι οριοθετήσεις οικισμών, ο χαρακτηρισμός των δρόμων. Σε 69 δήμους στη νησιωτική Ελλάδα βρισκόμαστε ήδη στη φάση της κατακύρωσης του αναδόχου για να υπογραφεί η σύμβαση, να ολοκληρωθεί η καταγραφή του υπάρχοντος οδικού δικτύου ώστε να καταλήξουμε στην κύρωση των κοινόχρηστων οδών».
