Αλλάζει το επίδομα ανεργίας, γίνεται «κυμαινόμενο», διατηρώντας της βάση του.
Οι παρεμβάσεις «τομή» σε όσα μέχρι σήμερα ξέραμε για το επίδομα ανεργίας, θα επισημοποιηθούν τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, ενώ πρόκειται να τεθούν σε ισχύ πιλοτικά εντός του έτους
Ειδικότερα, «κυμαινόμενο» ανά τρίμηνο, από 391 έως 610 ευρώ, αναμένεται να είναι εφεξής το επίδομα ανεργίας που θα χορηγεί η ΔΥΠΑ στους δικαιούχους, σε μια κορυφαία μεταρρύθμιση της εν λόγω παροχής.
Στις παρεμβάσεις που προγραμματίζονται περιλαμβάνεται και η καταβολή πρόσθετου ποσού (π.χ. 100 ή 200 ευρώ ανάλογα την περίπτωση), που θα λειτουργεί ως μπόνους, πάνω από το βασικό επίδομα ανεργίας. Το εν λόγω μπόνους θα το εισπράττουν όσοι έχουν πολλά χρόνια ασφάλισης (π.χ. πάνω από 20 έτη), έχουν ικανοποιητικές αποδοχές (π.χ. πάνω από 1.500 ευρώ) και ταυτόχρονα δεν έχουν λάβει έως τώρα καθόλου επιδότηση ανεργίας.
Ήδη, όπως σημειώνει η Ναυτερμπορική, το πλάνο που επεξεργάζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες, θέλουν το σημερινό ποσό (479,05 ευρώ), να αυξομειώνεται ανά τρίμηνο, χωρίς ωστόσο να αλλάζει το όριο των 12 μηνών που χορηγείται η συγκεκριμένη παροχή.
Έτσι, με βάση τον αρχικό προγραμματισμό που έχει γίνει και εν αναμονή της μελέτης από τον ΟΟΣΑ για το συγκεκριμένο θέμα, η αναπροσαρμογή του επιδόματος ανεργίας μπορεί να οδηγήσει αρχικά σε αύξησή του, από τα 479, στα επίπεδα των 610 ευρώ.
Μια αύξηση που θα προκύπτει από το γεγονός ότι για το α’ τρίμηνο της ανεργίας, αντί για το 55% του ημερομίσθιου του ανειδίκευτου εργάτη επί 25 ημέρες που είναι σήμερα, το επίδομα θα μπορούσε να αυξηθεί στο 70%, ώστε να είναι υψηλότερο. Εν συνεχεία θα υπάρξει ανάλογη μείωση του συγκεκριμένου ποσοστού για κάθε ένα από τα υπόλοιπα τρία τρίμηνα που απομένουν για να συμπληρωθεί το 12μηνο της παροχής.
Η μείωση θα είναι τέτοια, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι το ίδιο, δηλαδή η παροχή να μην υπερβαίνει τα 5.748,6 ευρώ, που χορηγούνται έως τώρα, σε ετήσια βάση. Έτσι, σε ένα πρώτο επίπεδο, ο σχεδιασμός που έχει γίνει είναι για το δεύτερο τρίμηνο ανεργίας το ποσό να υποχωρεί στο 65% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη επί 25 ημέρες (566,15 ευρώ). Το γ’ τρίμηνο να περιορίζεται στο 55% όπως είναι και σήμερα (479 ευρώ) και το δ’ τρίμηνο να καταλήγει στο 45% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη επί 25 ημέρες (391,95 ευρώ).
Επιτροπή της Βουλής
Οι πρώτες σχετικές αναφορές έγιναν από τον διοικητή της ΔΥΠΑ, Σπύρο Πρωτοψάλτη, στην παρουσίαση που πραγματοποίησε στην Ειδική Διαρκή Επιτροπή της Βουλής για την Κοινωνική Ασφάλιση. Εκεί, ο κ. Πρωτοψάλτης επισήμανε ότι η ΔΥΠΑ έχει χρησιμοποιήσει τα εργαλεία τεχνικής βοήθειας που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχει αναθέσει στον ΟΟΣΑ μελέτη για ένα νέο σύστημα επιδότησης της ανεργίας, «που θα είναι πιο προσαρμοσμένο στη σύγχρονη μεταβατική αγορά εργασίας, πιο ανταποδοτικό και πιο δίκαιο». Όπως τονίστηκε κατά τη σχετική παρουσίαση, τα βασικά σημεία του νέου συστήματος θα είναι τα εξής:
Ανταποδοτικότητα και δικαιοσύνη: Το σύστημα θα αναγνωρίζει τα χρόνια εργασίας και τις εισφορές που έχει καταβάλει κάποιος και δεν θα εξομοιώνει εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις. Για παράδειγμα, σήμερα, είτε δουλεύει κάποιος για δύο χρόνια με τον κατώτατο μισθό είτε εργάζεται 20 χρόνια με μισθό 1.500 ευρώ, λαμβάνει το ίδιο επίδομα για το ίδιο χρονικό διάστημα.
Αποτελεσματικότητα: Αναμένεται να συγχωνευθούν ή ακόμα και να καταργηθούν πολύπλοκες διαδικασίες, για να διασφαλιστεί η απλοποίηση και η αποτελεσματικότητα της παροχής.
Εμπροσθοβαρές: Δεν θα χορηγείται το ίδιο ποσό κάθε μήνα όπως τώρα, αλλά θα ξεκινάει μεγαλύτερο και θα μειώνεται σταδιακά. Αυτό σημαίνει ότι το επίδομα ανεργίας θα είναι δυναμικά εμπροσθοβαρές, ώστε να προσφέρει μεγαλύτερη στήριξη τους πρώτους μήνες ανεργίας, από την απότομη μείωση εισοδήματος.
Ουσιαστικά, με τις παρεμβάσεις που προωθούνται στο νέο επίδομα ανεργίας θα ενσωματωθεί το παλιό, μαζί με το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας, που είναι πιθανό να καταργηθεί. Δύο σκέλη Έτσι, το νέο επίδομα θα απαρτίζεται από δύο μέρη:
Το πρώτο μέρος θα είναι το πιο σταθερό, καθώς θα το λαμβάνουν όσοι έχουν την ελάχιστη προϋπόθεση ένταξης. Το ύψος του θα εξαρτάται από τον εκάστοτε νόμιμο κατώτατο μισθό όπως τώρα, αλλά θα ξεκινάει από πιο ψηλά και θα μειώνεται ανά τρίμηνο.
Το δεύτερο μέρος θα είναι πιο μεταβλητό και θα το λαμβάνουν μόνο όσοι έχουν προϋποθέσεις και άρα θα έχουν συνεισφέρει περισσότερα στο ασφαλιστικό σύστημα σε ένα ευρύτερο χρονικό διάστημα. Ο υπολογισμός του θα συναρτάται από την ασφαλιστική ιστορία και το ύψος των αποδοχών του εκάστοτε δικαιούχου.
Όλες οι παρεμβάσεις, που θα επισημοποιηθούν τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, πρόκειται να τεθούν σε ισχύ πιλοτικά εντός του έτους, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Διάρθρωση ανεργίας
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΔΥΠΑ, το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων τον Δεκέμβριο ανήλθε σε 263.312 άτομα, από τα οποία 136.333 (ποσοστό 51,8%) είναι κοινοί άνεργοι και λοιπές κατηγορίες επιδοτούμενων ανέργων και 126.979 (ποσοστό 48,2%) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων. Οι άνδρες ανέρχονται σε 111.024 (ποσοστό 42,2%) και οι γυναίκες σε 152.288 (ποσοστό 57,8%).
Από το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων, οι 115.947 (ποσοστό 44,0%) είναι κοινοί, 1.971 (ποσοστό 0,7%) είναι οικοδόμοι, 126.979 (ποσοστό 48,2%) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων, 15.478 (ποσοστό 5,9%) είναι εποχικοί λοιποί (αγροτικά), 2.790 (ποσοστό 1,1%) είναι εκπαιδευτικοί και 147 (ποσοστό 0,1%) είναι λοιποί.
Συνολικά, καταγράφηκαν 1.039.752 άνεργοι στη ΔΥΠΑ τον Δεκέμβριο, άρα στο 25,32% βρίσκεται το ποσοστό όσων έλαβαν κάποιας μορφής επιδότηση.
