Το πακέτο των μέτρων κατά της ενεργειακής ακρίβειας, παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Επιβάλλεται έκτακτος φόρος στους παραγωγούς ενέργειας με φυσικό αέριο για δύο μήνες (Ιούλιο και Αύγουστο), με τα έσοδα να κατευθύνονται στην επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Όσον αφορά στις επιδοτήσεις, αυτές θα αφορούν τα πράσινα και κίτρινα τιμολόγια του Αυγούστου, όπως είχε γράψει η Ναυτεμπορική.
Το ύψος της επιδότησης, όπως και το ύψος του έκτακτου φόρου, θα ανακοινωθούν όταν θα υπάρχει πλήρης εικόνα – δηλαδή προς τα τέλη Ιουλίου.
Παράλληλα δημιουργείται ένας μηχανισμός ανάκτησης των κερδών σε συνέχεια των προβλέψεων της πρόσφατης Οδηγίας της ΕΕ 1711/2024.
«Το υπουργείο Ενέργειας υπάρχει για να υπερασπίζεται τον καταναλωτή» υπογράμμισε ο κ. Σκυλακάκης.
Πώς διαμορφώνονται οι τιμές
Ο κ. Σκυλακάκης άρχισε τις ανακοινώσεις, εξηγώντας πώς ακριβώς διαμορφώνονται οι τιμές ρεύματος και ποιοι είναι οι παράγοντες που τις επηρεάζουν.
«Το ευρωπαϊκό σύστημα, το οποίο έχει αδυναμίες, αλλά είναι υποχρεωτικό, δεν επιτρέπει κρατική ρύθμιση τιμών ή μονοπώλια. Τα κράτη – μέλη μπορούν να κάνουν παρεμβάσεις, αλλά αυτές δεν έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα. Οι τιμές διαμορφώνονται από το πόσες νέες ανανεώσιμες πηγές μπαίνουν στο σύστημα. Όσο περισσότερες μπαίνουν, τόσο θα υποχωρούν οι τιμές μακροπρόθεσμα», εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης.
Για τον λιγνίτη και για το φυσικό αέριο, οι τιμές διαμορφώνονται από δύο εξωγενείς παράγοντες, στις οποίες καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να παρέμβει: Οι τιμές των ρύπων και οι πανευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου. Οι τιμές του φυσικού αερίου σε σχέση με το 2019 έχουν διπλασιαστεί και των ρύπων έχουν τριπλασιαστεί. «Οι εξωγενείς παράγοντες λοιπόν είναι εξαιρετικά δυσμενείς. Το θετικό που έχει υπάρξει είναι ότι έχουμε πολύ περισσότερες ΑΠΕ».
Πρόσθεσε επίσης ότι υπάρχει και ένας τρίτος σημαντικός παράγοντας: Οι διασυνδέσεις με τα συστήματα του εξωτερικού.
Τα χρωματιστά τιμολόγια
Ο κ. Σκυλακάκης σημείωσε πως μία σημαντική παρέμβαση τον τελευταίο χρόνο ήταν η θέσπιση των χρωματιστών τιμολογίων, που δίνουν διάφορες επιλογές στους καταναλωτές. Το είδος του τιμολογίου δεν είναι «μία μαγική σφαίρα». Το ποιο διαλέγουμε εξαρτάται από το ενεργειακό μας προφίλ, σημείωσε ο υπουργός, ενώ πρόσθεσε πως ρόλο παίζει και το κατά πόσο ο καταναλωτής θέλει να αναλάβει ρίσκο.
Όσον αφορά στους αγρότες, ο υπουργός τόνισε πως τους συμφέρει να μπουν στο ΓΕΑ. Όπως είπε τους εξασφαλίζει για δύο χρόνια για όλη τους την ενέργεια τιμές προ κρίσης. Έχουν περιθώριο να μπουν έως τον Οκτώβριο, με τον κ. Σκυλακάκη να αναφέρει ότι τους παροτρύνει να μπουν άμεσα.
Μέτρα κατά στρατηγικών κακοπληρωτών και ρευματοκλοπών
Σε αυτό το μέτωπο υπάρχει πρόοδος χάρη στους ελέγχους, ώστε οι κακές αυτές συμπεριφορές να μην επιβαρύνουν.
Η πορεία των τιμών φέτος και πώς επηρεάζονται από την υπόλοιπη Ευρώπη
Ο κ. Σκυλακάκης θύμισε πως στα πράσινα τιμολόγια οι τιμές τον Ιανουάριο ήταν κάτω και από τον Δεκέμβριο που είχαμε επιδοτήσεις. Στη συνέχεια είχαμε πτώση στις τιμές την άνοιξη. Τον Ιούλιο η τιμή ανέβηκε και πάλι και έφτασε οριακά πάνω από τον Ιανουάριο, παραμένοντας όμως πολύ χαμηλά.
Τι συνέβη από την 11η Ιουλίου; «Ένας συνδυασμός καύσωνα διαρκείας στην Ελλάδα, ένας απρόβλεπτος καύσωνας από την Ουκρανία έως και τα Βαλκάνια, αυξημένη ζήτηση και αδυναμίες στις διασυνδέσεις. Το αποτέλεσμα των αδύναμων διασυνδέσεων είναι η Αυστρία να έχει τιμές 100 ευρώ, τη στιγμή που η Ουγγαρία τη νύχτα έχει 800 ευρώ. Γεμίζουν τα καλώδια και γίνεται αποσύζευξη των δύο ενεργειακών συστημάτων», είπε ο υπουργός. Οι πανάκριβες τιμές που δημιουργούνται στην Ουγγαρία κατεβαίνουν στον Νότο και πιέζουν προς τα επάνω και τις δικές μας τιμές.
Εμείς τα βράδια κάναμε συνήθως εισαγωγές ενέργειας από τη Βουλγαρία. Τώρα εξάγουμε λίγο προς τη Βουλγαρία και εισάγουμε από την Ιταλία.
Η εικόνα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας
Να θυμίσουμε ότι οι παρεμβάσεις αυτές έρχονται ύστερα από την εκτίναξη των τιμών χονδρικής του ρεύματος στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
Ενδεικτικό είναι ότι το ανοδικό σερί στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας συνεχίζεται και σήμερα με νέα υψηλή τιμή στα 218,77 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 176,33 ευρώ ανά μεγαβατώρα χθες, με τη μέγιστη ωριαία τιμή να καταγράφει νέα ρεκόρ στα 759,92 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Τα «ουρανοκατέβατα κέρδη»
Ο κανονισμός για την επιβολή πλαφόν στους παραγωγούς έχει τελειώσει. Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει έκτακτο μηχανισμό, αλλά έχει όρους σε αυτόν που δεν μπορούν με τίποτα να εφαρμοστούν. Πρέπει για παράδειγμα να διαρκεί η κρίση ήδη τρεις μήνες για να ενεργοποιηθεί.
«Η κυβέρνηση όμως δεν μπορεί να μείνει με δεμένα τα χέρια», τόνισε ο υπουργός. «Δεν μπορούμε να μείνουμε αδρανείς όταν έχουμε ουρανοκατέβατα κέρδη», πρόσθεσε. Για αυτόν τον λόγο αποφασίστηκε αντίδραση με 3 κινήσεις.
Τα 3 μέτρα που αποφασίστηκαν
- Έκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο για Ιούλιο και Αύγουστο.
- Επιδότηση των νοικοκυριών για τον Αύγουστο. Το πώς και το πόσο θα ανακοινωθεί όταν υπάρχει πλήρης εικόνα, στα τέλη Ιουλίου.
- Έρχεται άμεσα νομοθετική ρύθμιση για έναν μηχανισμό ανάκτησης των κερδών σε συνέχεια των προβλέψεων της πρόσφατης Οδηγίας της ΕΕ 1711/2024 όπου και περιλαμβάνεται το συγκεκριμένο μέτρο ως μέρος ενός ευρύτερου πλέγματος μέτρων αντιμετώπισης κρίσεων.
Η εξειδίκευση
«Θα σταθούμε δίπλα στον Έλληνα καταναλωτή με στοχευμένες παρεμβάσεις», τόνισε από την πλευρά της και η υφυπουργός Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, η οποία εξειδικεύει αυτή την ώρα τα μέτρα.
Η κ. Σδούκου διευκρίνισε πως δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τον έκτακτο μηχανισμό αυτή τη στιγμή, ωστόσο θα υπάρξει άμεσα νομοθετική ρύθμιση, ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί, αν υπάρξουν οι συνθήκες.
- Η έκτακτη ειδική εισφορά στους παραγωγούς με φυσικό αέριο θα είναι υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Η διάρκεια θα είναι τουλάχιστον δίμηνη, με πρώτο μήνα αναφοράς τον μήνα Ιούλιο. Η εισφορά θα υπολογίζεται επί της ποσότητας φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται από κάθε υπόχρεο παραγωγό. Το ακριβές ύψος θα προσδιοριστεί τις επόμενες μέρες. «Πρωταρχικός στόχος είναι να υπστηρίξουμε προσωρινά τους καταναλωτές ενέργειας», σημείωσε.
- Οι επιδοτήσεις σε πράσινα και κίτρινα τιμολόγια: Μέσω του ποσού που θα συγκεντρωθεί από την έκτακτη εισφορά, θα επιδοτηθούν για τον μήνα Αύγουστο όσους είναι συμβεβλημένοι σε πράσινα και κίτρινα τιμολόγια. Το όριο της κατανάλωσης θα είναι οι 500 κιλοβατώρες.
«Θα εξαντλήσουμε όλα τα διαθέσιμα μέτρα που έχουμε στην εργαλειοθήκη μας», κατέληξε η κ. Σδούκου.
