Κάτω από το…χαλί προσπαθεί να κρύψει η κυβέρνηση της ΝΔ τις «χαμηλές πτήσεις» αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης. Εάν αυτή η συνθήκη συνεχιστεί και μέσα στο επόμενο διάστημα, τότε θα υπάρξουν συνέπειες και στην ελληνική οικονομία, κάτι το οποίο έχουν επισημάνει πλήθος εγχώριων και ξένων οικονομικών αναλυτών αλλά και φορέων, όπως το ΙΟΒΕ και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Όπως έδειξαν και τα στοιχεία του προϋπολογισμού που δημοσιοποιήθηκαν χθες, τα οποία δείχνουν ότι τα έσοδα από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν φτάσει στο 7μηνο τα 159 εκατ. ευρώ, ενώ ο στόχος ήταν 1,797 δισ. ευρώ (απόσταση 1,638 δισ. ευρώ). Παράλληλα, οι δαπάνες για το Ταμείο Ανάκαμψης άγγιξαν τα 876 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, ενώ ο στόχος είχε τεθεί στα 3,617 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει πως η εκτέλεση αγγίζει το 24,7%.
Είναι δε χαρακτηριστικό πως η κυβέρνηση αποφάσισε προ ημερών να συσταθεί εντός της Ειδικής Υπηρεσία Συντονισμούς του Ταμείου Ανάκαμψης, μια νέα επιτροπή ειδικών (task force) που θα συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση και θα παρακολουθεί την πορεία των 750 ενταγμένων έργων και των υποέργων ώστε να εντοπίζει δυσλειτουργίες στην επίτευξη των οροσήμων και να τις λύνει. Αυτή και μόνο η κίνηση δείχνει ότι κάτι δεν πηγαίνεται και τόσο καλά ενώ η κυβέρνηση θα πρέπει νmoα εκπληρώσει και μια σειρά από προαπαιτούμενα για τις επόμενες δόσεις κάτι που φαίνεται ότι θα είναι πολύ δύσκολο.
Σε κάθε περίπτωση, εάν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί και κατά το επόνο διάστημα, δεν αποκλείεται η Ελλάδα να χρειαστεί να απορροφήσει ένα ποσό άνω των 2,5 δισ. ευρώ κατά το τελευταίο τετράμηνο του 2024. Είναι πέρα από σαφές ότι εάν δεν επιτευχθεί κάτι τέτοιο, τότε θα υπάρξουν επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία, ενώ σε περίπτωση που η λογική αυτή ακολουθηθεί και το 2025, τότε δεν αποκλείεται η χώρα μας ζητά παράταση στη «ζωή» του Ταμείου Ανάκαμψης και πέραν του 2026.
Το επόμενο βήμα και τα μέτωπα
Στο κρίσιμο κεφάλαιο του Ταμείου Ανάκαμψης υπάρχουν δύο μέτωπα που θα πρέπει να κλείσουν. Το πρώτο είναι η Ελλάδα να εισπράξει το 1 δισ. ευρώ των επιχορηγήσεων της 4ης δόσης. Το δεύτερο είναι ότι θα πρέπει να υποβληθεί το αίτημα εκταμίευσης για την πέμπτη δόση των 3,6 δισ. ευρώ (2,3 δισ. από δάνεια και 1,3 δισ. από επιχορηγήσεις). Προηγουμένως, βέβαια, θα πρέπει να ολοκληρώσει εγκαίρως τα 29 ορόσημα της επόμενης δόσης.
Το επόμενο μεγάλο βήμα για το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι η έγκαιρη υποβολή του αιτήματος για την πέμπτη δόση που σχεδιάζεται να υποβληθεί στις Βρυξέλλες εντός του Οκτωβρίου. Για να γίνει αυτό η χώρα μας θα πρέπει να έχει καλύψει δύο στόχους του προγράμματος αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο πρώτος έχει να κάνει με την ψηφιοποίηση των αρχείων του Δημοσίου κατά τουλάχιστον 30% και ο δεύτερος με την ολοκλήρωση της δημόσιας ανάρτησης του 85% των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο.
Από κει και πέρα για την πέμπτη δόση θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί 29 ορόσημα που περιλαμβάνουν από αναθέσεις συμβάσεων έως και συγκεκριμένες δράσεις για την περαιτέρω ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης, κάτι που συναντά δυσκολίες στην υλοποίηση.
Πάντως, σύμφωνα με μια τελευταία μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , η Ελλάδα έχει ποσοστό εκταμιεύσεων συμβασιοποιημένων δανείων στο 35% με συνολικό προϋπολογισμό δανείων 12 δισ. ευρώ εκ των οποίων από το Ταμείο καλύπτονται τα 5,17 δισ. ευρώ. Όπως εξήγησε πριν λίγο καιρό ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, η Ελλάδα θα αιτηθεί 1,3 δισ. επιχορηγήσεις και 2,3 δισ. δανειοδοτήσεις, σημειώνοντας πως μετά και την καταβολή του πέμπτου αιτήματος, οι συνολικές εκταμιεύσεις της χώρας μας από το Ταμείο Ανάκαμψης θα ανέλθουν άμεσα σε 18,2 δισ. ευρώ. Το θέμα όμως είναι και το τι γίνεται σε σχέση με την απορρόφηση.
Το παράδειγμα της Πολιτικής Προστασίας
Για παράδειγμα, η πραγματική απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης για την Πολιτική Προστασία και την Κλιματική Κρίση, φτάνουν μόλις στο 1%. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες για πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών, όπου η πραγματική απορρόφηση πόρων, ειδικά για εναέρια μέσα πυρόσβεσης, προσεγγίζει το μηδέν, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το Παρατηρητήριο του Ινστιτούτου ΕΝΑ στις 20 Ιουνίου.
Ενώ ο προϋπολογισμός για 24 έργα που αφορούν την Πολιτική Προστασία και την πρόληψη των πυρκαγιών ξεπερνάει το μισό δισεκ. Ευρώ (556,63 εκατ), οι πραγματικές δαπάνες, δηλαδή οι πληρωμές στους αναδόχους ώστε να ολοκληρωθούν τα έργα, είναι μόλις 5,34 εκατ. ευρώ.
Η τελευταία επικαιροποίηση των στοιχείων είναι από τις 31/3. Ωστόσο μια ματιά στους πίνακες του Ελλάδα 2.0, δείχνει ότι η κατάσταση παραμένει η ίδια, αφού σε κομβικά έργα οι προβλεπόμενες πιστώσεις για το 2024 είναι μηδενικές.
