Στα σκαριά των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται πως βρίσκεται η υλοποίηση του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ» για ανακαινίσεις κατοικιών νοικοκυριών.
Όπως αναφέρουν νεότερες πληροφορίες, μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία για την υποβολή αιτήσεων του «Εξοικονομώ 2025» ( δηλαδή στις 13 Απριλίου) μετά θα διατεθούν επιπλέον 391 εκατ. ευρώ για το νέο πρόγραμμα το οποίο εκτιμάται πως θα έχει προϋπολογισμό ύψους 400 εκατ. ευρώ με 500 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς όταν “τρέξει” ο τελευταίος κύκλος του προγράμματος θα διατεθούν συνολικά 3 δισ. ευρώ για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και μέσω αυτού αναμένεται να αναβαθμιστούν περισσότερα από 280.000 σπίτια.
Μάλιστα για δύο λόγους φαίνεται πως είναι αναγκαίο να “τρέξει ” σύμφωνα με πληροφορίες ο τελευταίος γύρος του προγράμματος Εξοικονομώ. Αναλυτικά αυτοί είναι οι εξής:
- Ο ένας είναι πως, η Ελλάδα μπορεί να δείξει στο τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης πως συνεχίζει τις προσπάθειες της για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των παλαιών ακινήτων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε από εθνικούς πόρους είτε με χρηματοδότηση κάποιας άλλης κοινοτικής πρωτοβουλίας.
- Ο άλλος είναι ότι ο τελευταίος κύκλος του προγράμματος συνδέεται με την ενεργειακή αναβάθμιση συνολικά 400.000 κατοικιών μέχρι και το τέλος του 2030 που αυτός είναι ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Υπενθυμίζεται δε πως οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για το «Εξοικονομώ 2025» μέχρι και τις 13 Απριλίου και τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος είναι τα εξής:
1) Ο προϋπολογισμός
Ο προϋπολογισμός του προγράμματος διαμορφώνεται συνολικά στα 434.000.000 ευρώ και σε 396.100.000 ευρώ ανέρχονται οι πόροι που είναι για την άμεση ενίσχυση των ωφελουμένων.
Σε αυτό το τελευταίο ποσό συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ και από τα χρήματα αυτά τα 27.380.184,33 ευρώ διατίθεται για οικογένειες με μέλος/μέλη ΑμεΑ ενώ τα 91.267.281,11 ευρώ κατευθύνονται προς τους πληγέντες.
2) Ποια σπίτια αφορά και ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Στο πρόγραμμα αυτά μπορούν να συμμετάσχουν κτίρια που χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία (μονοκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα) και χορηγούνται ξεχωριστά κίνητρα σε ευάλωτα νοικοκυριά με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων και ειδικού προϋπολογισμού. Ενώ υπάρχει και πρόβλεψη για τους σεισμοπαθείς, τους πυρόπληκτους και τους πλημμυροπαθείς στις πληγείσες περιοχές της Ελλάδας.
Σε κάθε περίπτωση στο πρόγραμμα μπορούν να λάβουν μέρος τα φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα/επικαρπία/ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία ή μισθωτές που μισθώνουν επιλέξιμη κατοικία. Το τελευταίο αποδεικνύεται με την ύπαρξη μισθωτήριου συμβολαίου, με διάρκεια υπολειπόμενης ισχύος μίσθωσης τουλάχιστον 7 ετών κατά την υποβολή της αίτησής τους στο πρόγραμμα.
3) Ποιες δαπάνες είναι επιλέξιμες
Επιλέξιμες δαπάνες θεωρούνται μεταξύ άλλων:
- η τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης
- η αντικατάσταση κουφωμάτων,
- το σύστημα ζεστού νερού χρήσης με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, όπως είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smarthome) και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες).
- η αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης,
4) Το ποσοστό επιχορήγησης
Το ποσοστό επιχορήγησης που λαμβάνουν οι ωφελούμενοι διαμορφώνεται ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία στην οποία ανήκουν. Υπενθυμίζεται δε πως στις ειδικές κατηγορίες εντάσσονται:
- οι πληγέντες φυσικών καταστροφών,
- οι οικογένειες με μέλος ή μέλη με αναπηρία (ΑμεΑ)
- και οι οικογένειες με 3 εξαρτώμενα τέκνα.
5) Οι αιτήσεις για το πρόγραμμα
Παράλληλα τα στοιχεία για το «Εξοικονομώ 2025» έδειξαν πως υποβλήθηκαν περισσότερες από 13.124 αιτήσεις μέχρι το τέλος Μαρτίου, ενώ ο στόχος είναι να αναβαθμιστούν ενεργειακά 11.500 σπίτια .
Ποια προγράμματα του Εξοικονομώ έχουν «τρέξει»
4 επιμέρους προγράμματα έχουν «τρέξει» από το 2019 μέχρι και το 2024. Τα χρήματα αυτά έχουν διατεθεί σε δράσεις αναβάθμισης κτιρίων κατοικιών, οι οποίες, ως αριθμός, ξεπερνούν τις 140.000. Συγκεκριμένα, από το 2019, μέσω των προγραμμάτων «Εξοικονομώ», έχουν ενταχθεί αναλυτικά:
- «Εξοικονομώ – Αυτονομώ 2019»: 34.716 κατοικίες, με συνολική επιδότηση 829 εκατ. ευρώ.
- «Εξοικονομώ 2021»: 71.875 κατοικίες, με συνολική επιδότηση 808 εκατ. ευρώ.
- «Εξοικονομώ 2023»: 32.371 κατοικίες, με συνολική επιδότηση 365 εκατ. €.
- «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους»: 6.670 κατοικίες, εκ των οποίων οι 3.834 επέλεξαν και το εργαλείο του σκέλους της ανακαίνισης, με συνολική επιδότηση συνολικά 85 εκατ. €.
Τα οφέλη
Συνολικά, οι παρεμβάσεις επιτυγχάνουν σε εξοικονόμηση περίπου 120 εκατ. ευρώ στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως (0,2€/kWh).
Παράλληλα, βέβαια, οι παρεμβάσεις αυτές επαύξησαν την αξία της περιουσίας, αφού τα ενεργειακά αναβαθμισμένα σπίτια είναι σαφώς προτιμότερα στην αγορά ακινήτων.
Η ανάγκη για έναν νέο γύρο στο πιο γνωστό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης απορρέει από δύο λόγους. Ο πρώτος είναι, στο τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης, η Ελλάδα να μπορεί να παρουσιάσει ότι δεν εγκαταλείπει τις προσπάθειες για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των παλαιών κατοικιών, το οποίο θα συνεχίσει με χρηματοδότηση από κάποια άλλη κοινοτική πρωτοβουλία, είτε από αμιγώς εθνικούς πόρους. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο τελευταίος αυτός κύκλος του «Εξοικονομώ» κάνει μία σύνδεση με τον μελλοντικό σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος για ενεργειακή αναβάθμιση συνολικά 400.000 κατοικιών μέχρι και το τέλος του 2030, στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Παράταση
Σε αυτήν τη χρονική φάση «τρέχει» το «Εξοικονομώ 2025», με την πλατφόρμα του προγράμματος να δέχεται αιτήσεις μέχρι και τις 13 Απριλίου, μετά την παράταση που πήρε το πρόγραμμα από την προηγούμενη προθεσμία που έληγε στις 20 Μαρτίου.
Η νέα παράταση κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου να διευκολυνθούν οι υποψήφιοι δικαιούχοι στην προσπάθεια συλλογής και υποβολής των δικαιολογητικών, καθώς, παρά τις προσπάθειες για απλοποίηση, υπάρχουν ακόμη γραφειοκρατικά προβλήματα και οι ενέργειες που απαιτούνται από την πλευρά των πολιτών είναι συχνά χρονοβόρες. Ταυτόχρονα, όπως δείχνουν τα στοιχεία (τουλάχιστον για το «Εξοικονομώ 2025»), η ανταπόκριση των νοικοκυριών είναι μέτρια. Μέχρι το τέλος Μαρτίου είχαν υποβληθεί παραπάνω από 13.124 αιτήσεις, ενώ ο στόχος είναι να επωφεληθούν και να αναβαθμιστούν ενεργειακά 11.500 κατοικίες.
