Χημική ανάλυση με τη χρήση εναντιομερούς αερίου, χρωματογραφίας-φασματομετρίας μάζας.
Μέλλιου Ελένη, Μαγιάτης Προκόπιος*, Σκαλτσούνης Αλέξιος-Λέανδρος
Τομέας Φαρμακογνωσίας, Φαρμακευτικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 157 71.
Το αιθέριο έλαιο που περιέχεται στο φλοιό του καρπού του περγαμόντου (Citrus aurantium subsp. bergamia, syn. Citrus bergamia) είναι ένα υψηλής αξίας αιθέριο έλαιο το οποίο έχει πλήθος εφαρμογών στην αρωματοποιία, την ποτοποιία και την κοσμητολογία.
Η καλλιέργεια του περγαμόντου, συνολικής εκτάσεως 200 στρεμμάτων, πραγματοποιήθηκε στην περιοχή Βλαχάτα της νήσου Κεφαλληνίας. Τον Ιανουάριο του 2007 πραγματοποιήθηκε συλλογή φύλλων και καρπών σε διάφορα στάδια ωρίμανσης. Ο φλοιός των καρπών (300g από κάθε δείγμα) διαχωρίστηκε με το χέρι από τον υπόλοιπο καρπό και το αιθέριο έλαιο παραλήφθηκε είτε με ψυχρή πίεση είτε μετά από υδραπόσταξη για 3 ώρες σε συσκευή Clevenger. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο υπολογισμένη επί νωπού βάρους φλοιού ήταν 0.8%. Τα φύλλα (4 kg) υποβλήθηκαν σε υδραπόσταξη με ημιβιομηχανικό αποστακτήρα.
Τα αιθέρια έλαια που παραλήφθησαν, αναλύθηκαν αρχικά με αέριο χρωματογραφία μάζας σε στήλη DB-5 και στη συνέχεια σε χειρόμορφη στήλη b-Dex sm. Η ταυτοποίηση των συστατικών έγινε μετά από σύγκριση των δεικτών Kovats και του φάσματος μάζας με βιβλιογραφικά δεδομένα καθώς και με συγχρωματογράφηση με πρότυπες ουσίες. Διαπιστώθηκε ότι το κυρίως συστατικό του ροδέλαιου ήταν η (-)-οξική λιναλοόλη με οπτική καθαρότητα >99% η οποία και προσδίδει το χαρακτηριστικό άρωμα στο περγαμόντο. Αλλα σημαντικά συστατικά ήταν η (-)-λιναλοόλη, το (+)-λιμονένιο και το γ-τερπινένιο.
Ενας από τους δείκτες που συχνά χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει την άριστη ποιότητα αιθερίου ελαίου περγαμόντου είναι ο λόγος λιναλοόλη/οξική λιναλοόλη ο οποίος πρέπει να είναι 0.3.
Η ανάλυση έδειξε ότι στο τελικό στάδιο ωρίμανσης του καρπού ο δείκτης ήταν 0.32. Χαρακτηριστικό είναι επίσης είναι και το άθροισμα λιναλοόλη+οξική λιναλοόλη η οποία στο δείγμα που μελετήθηκε ήταν >56%. Συγκριτικά στο αιθέριο έλαιο περγαμόντου Καλαβρίας, (Ιταλίας) που θεωρείται το καλύτερο στον κόσμο η αντίστοιχη τιμή ήταν <50%.
Η υψηλή ποιότητα αιθερίου ελαίου περγαμόντου με βάση τους μελετηθέντες χημικούς δείκτες επιβεβαίωσε την παρατήρηση ότι η καλύτερη περιοχή στον κόσμο για την καλλιέργεια του περγαμόντου είναι οι ακτές του Ιονίου.
Η παρούσα μελέτη παρέχει ισχυρά υποστηρικτικά στοιχεία για την περαιτέρω αξιοποίηση του περγαμόντου Κεφαλληνίας ως ένα νέο γεωργικό-βιομηχανικό προϊόν για την Ελλάδα.
