Η μπαλουμποσυκιά (φραγκοσυκιά) και ως αντιπυρικός φράχτης

Από τα πιο χαρακτηριστικά κακτοειδή στις χώρες της Μεσογείου και ένα πραγματικά πολύ εντυπωσιακό φυτό με νοστιμότατους καρπούς!

Γενικά Χαρακτηριστικά

Opuntia ficus-indica το βοτανολογικό όνομα της Φραγκοσυκιάς ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είδη κακτοειδών όχι μόνο στην χώρα μας αλλά σε ολόκληρη την Μεσόγειο, με καταγωγή από το Μεξικό.

Πολυετής πολύκλαδος κάκτος ιδιαίτερα εντυπωσιακής εμφάνισης και με ύψος, που ανάλογα με την ποικιλία, μπορεί να προσομοιάζει εκείνο ενός δέντρου και να ξεπερνά τα 4-5 μέτρα, ενώ και σε παράπλευρη ανάπτυξη επίσης επεκτείνεται αντίστοιχα.

Δεν έχει κορμό και οι σαρκώδεις και μεγάλου μεγέθους βλαστοί σε σχήμα ελλειπτικού δίσκου είναι ενωμένοι μεταξύ τους στις άκρες και γεμάτοι αγκάθια, τα οποία στην πραγματικότητα όπως και σε όλα τα κακτοειδή αποτελούν τα …φύλλα του φυτού.

Περιμετρικά των βλαστών εμφανίζονται οι καρποί της, τα Φραγκόσυκα, που ανάλογα με την ποικιλία έχουν λευκή, έντονα κίτρινη-πορτοκαλί ή κοκκινωπή σάρκα. Η επιφάνεια τους καλύπτεται από λεπτό χνούδι και πολλά πολλά αγκαθάκια, ενώ στο εσωτερικό διαθέτουν …άπειρα κουκουτσάκια που βεβαίως δεν αφαιρούνται, όπως συχνά επιχειρούν τουρίστες από βόρειες χώρες στην πρώτη τους επαφή με τα φραγκόσυκα 🙂 αλλά τρώγονται μαζί με το υπόλοιπο μέρος του πολύ γλυκού και ιδιαίτερης διατροφικής αξίας αυτού φρούτου.

Και οι βλαστοί της Φραγκοσυκιάς είναι βρώσιμοι και τόσο στο Μεξικό όσο και σε άλλες χώρες χρησιμοποιούνται στην τοπική γαστρονομία.

Εκτός της καλλιέργειας ως καρποφόρο η Φραγκοσυκιά χρησιμοποιείται πολύ συχνά και ως καλλωπιστικό και κυρίως για την δημιουργία απροσπέλαστου φράκτη σε κήπους, εξοχικά σπίτια κλπ.

Φροντίδα

Χώμα: Ευδοκιμεί ακόμη και στα πιο άγονα και πετρώδη εδάφη.

Θέση: Επιλέξτε ένα πλήρως ηλιόλουστο σημείο αφού η Φραγκοσυκιά είναι ιδιαίτερα ανθεκτική στην ζέστη και τον ήλιο.

Χωρίς πρόβλημα αναπτύσσεται και σε παράκτιες τοποθεσίες καθώς μένει ανεπηρέαστη από την αλατότητα του εδάφους.

Για αρκετό χρόνο μπορεί να καλλιεργηθεί και σε δοχεία φύτευσης, απλά όσο μεγαλύτερο είναι  ένα φυτό τόσο δυσκολότερη η μετέπειτα μεταφύτευσή του στο έδαφος λόγω των αγκαθωτών βλαστών.

Πότισμα: Όπως τα περισσότερα κακτοειδή και  η Φραγκοσυκιά είναι ιδιαίτερα ανθεκτική στην ξηρασία και μπορεί να επιζήσει για πολύ μεγάλο διάστημα μόνο με την ποσότητα νερού – ατμοσφαιρικής υγρασίας που  αποθηκεύει στο εσωτερικό των βλαστών της.

Για το λόγο αυτό αποτελεί και ένα από τα πιο δημοφιλή είδη για δημιουργία αντιπυρικού φράχτη σε κατοικίες, καλλιέργειες ή βοσκοτόπιτα, αφού λόγω της εσωτερικής υγρασίας των βλαστών καίγεται δύσκολα και  χωρίς να μεταδίδει τις φλόγες σε παράπλευρα φυτά.

Χρειάζεται πολύ αραιό πότισμα, μόνο κατά το ζεστό διάστημα του καλοκαιριού, κυρίως για να είναι ικανοποιητική η καρποφορία της. Φυτά που καλλιεργούνται αποκλειστικά για καλλωπιστικούς λόγους και όχι για τα Φραγκόσυκα θα επιζήσουν ακόμη και αν ποτίζονται πολύ σπάνια γι΄αυτό και είναι από τα καταλληλότερα είδη για φυτεύσεις σε εξοχικές – παραθεριστικές και όχι μόνιμες κατοικίες και γενικά άνυδρους κήπους.

Το υπερβολικό πότισμα είναι η πιο συχνή αιτία μαρασμού του ιδιαίτερα ανθεκτικού αυτού φυτού, τα δε σημάδια ότι δέχεται περισσότερο νερό απ΄όσο χρειάζεται είναι ίδια με αυτά που παρουσιάζουν άλλα είδη στην ξηρασία, με πιο κοινό σύμπτωμα το κιτρίνισμα των βλαστών που ανά σημεία μοιάζουν “καμμένοι”.

Λίπανση: Χωρίς να της είναι απολύτως αναγκαίο μπορεί την άνοιξη να χρησιμοποιηθεί ένα βιολογικό σκεύασμα, για ενίσχυση της καρποφορίας της.

Κλάδεμα: Δεν χρειάζεται κλάδεμα, παρά μόνο αφαίρεση τυχόν ξερών βλαστών ή αν θέλετε να κατευθύνετε διαφορετικά από την φυσική τους ανάπτυξη κάποιους βλαστούς. Για το κόψιμό τους αποφύγετε κυρίως τα διαστήματα έντονου κρύου και προτιμήστε να κλαδέψετε την Φραγκοσυκιά την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Ανθοφορία – Πολλαπλασιασμός

Ανάλογα με το αν πρόκειται για πρώϊμη ή όψιμη ποικιλία η ωρίμανση των καρπών γίνεται  μέσα του καλοκαιριού ή φθινόπωρο αντίστοιχα και  η πρώτη καρποφορία πραγματοποιείται 3-4 χρόνια μετά την αρχική φύτευση της Φραγκοσυκιάς.

Τον Ιούνιο η όψη του φυτού είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή καθώς στην άκρη των καρπών εμφανίζονται τα πολύ ιδιαίτερου σχηματισμού άνθη του.

Ο πολλαπλασιασμός της Φραγκοσυκιάς γίνεται και με σπόρους αλλά κυρίως με μοσχεύματα από τμήματα των βλαστών.

Τα κομμένα κομμάτια, αφού παραμείνουν για μερικές μέρες πάνω στο χώμα έως να επουλωθεί ελαφρά η τομή του κοψίματος, τοποθετούνται λοξά και βυθισμένα κατά το ήμισυ στο χώμα σε μικρές γλάστρες από όπου και μεταφυτεύονται όταν ριζώσουν, περίπου 8-12 εβδομάδες αργότερα.

Η Φραγκοσυκιά ανήκει στα είδη που αναπαράγονται πολύ εύκολα, είναι δε χαρακτηριστικό ότι σε κάποιες χώρες αυτοφυείς “άναρχες” καλλιέργειες συχνά καταστρέφονται ώστε να μην αναπτύσσονται εις βάρος άλλων ειδών της περιοχής που σε μικρό διάστημα μπορούν πραγματικά να υπερκαλύψουν.
Πρόκειται γενικά για ένα από τα πιο εντυπωσιακά είδη κάκτου, ταυτισμένo με το υπαίθριο καλοκαιρινό τοπίο της χώρας μας τόσο σε νησιωτικές όσο και ηπειρωτικές περιοχές και ταυτόχρονα για ένα είδος με πραγματικά ελάχιστες απαιτήσεις σε φροντίδα σε σχέση με την πλειοψηφία των καρποφόρων.