Μπλόκο σε αδειδοτήσεις για εγκατάσταση αιολικών και μικρών υδροηλεκτρικών πάρκων βάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την θεσμοθέτηση των 6 πρώτων «Απάτητων Βουνών» (Λευκά Όρη, Ταΰγετος, Σμόλικας, Τύμφη, Σάος και Χατζή).
Ως Απάτητα Βουνά ορίζεται η Περιοχή Ανευ Δρόμων (ΠΑΔ) με την περιμετρική ζώνη ενός χιλιομέτρου αυτής (ΠΑΔ + ακτίνα 1 χλμ) όπου απαγορεύεται η διάνοιξη νέων δρόμων και η δημιουργία άλλων τεχνητών επεμβάσεων που μεταβάλλουν ή αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον. Επιπλέον, υπάγονται σε καθεστώς υψηλής προστασίας και δεν θα μπορούν να γίνονται πλέον χωροθετήσεις ΑΠΕ.
Η θεσμοθέτηση των έξι πρώτων ΠΑΔ συνοδεύεται με την απαγόρευση διάνοιξης νέων δρόμων πέραν των νόμιμα υφιστάμενων (δηλαδή των δασικών δρόμων που ήδη υπάρχουν) και την αποτροπή διεύρυνσης της τεχνητής επιφάνειας που υπάρχει στις περιοχές μέσω του κατακερματισμού, δηλαδή της διάνοιξης νέων δρόμων και της περαιτέρω ανθρωπογενούς παρέμβασης.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, «δεν θα προχωρούν αδειοδοτήσεις για εγκατάσταση έργων ΑΠΕ στις 6 αυτές περιοχές και όσα υπάρχουν ήδη θα ξηλωθούν». Σύμφωνα με πληροφορίες αρκετές είναι οι αδειοδοτήσεις σε εξέλιξη, ενώ υπάρχουν άδειες για αρκετές εκατοντάδες μεγαβάτ, κυρίως στον Σάο, στα Λευκά Ορη και στο όρος Χατζή.
Οι περιοχές που θα ενταχθούν -σε πρώτη φάση- στα «Απάτητα Βουνά» είναι οι εξής:
● Λευκά Όρη – Έκταση: 382,06 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 0-2.453 μ.
● Σάος – Έκταση: 97,30 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 0-1.611 μ.
● Σμόλικας – Έκταση: 102,89 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 782-2.637 μ.
● Τύμφη – Έκταση: 202,75 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 460-2.497μ.
● Ταΰγετος – Έκταση: 143,23 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 432-2.407μ.
● Χατζή – Έκταση: 45,61 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 598-2.038μ.
«Τα «Απάτητα Βουνά» αποτελούν ένα φρένο στην υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, χωρίς όμως να βάζουν εμπόδια σε επενδύσεις, καθώς αφορούν σε περιοχές ανέγγιχτες στο πέρασμα του χρόνου» τόνισε ο υφυπουργός Γ.Αμυράς και ανέφερε πως η απαγόρευση είναι νόμιμη καθώς αποδίδεται σε λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος.
Τι απαγορεύεται
Με Υπουργική Απόφαση που θα εκδοθεί ανά περιοχή:
● Απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, η επέκταση των υφιστάμενων ανεξαρτήτως κατηγορίας, καθώς και κάθε είδους τεχνική επέμβαση, μεταβολή ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος.
● Δεν θίγονται νομίμως υφιστάμενα έργα και η συντήρηση τους (δασικοί δρόμοι).
● Επιτρέπεται η σήμανση, επισκευή, συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων ορειβατικών και πεζοπορικών μονοπατιών, χωρίς τη χρήση μηχανοκίνητων μέσων πρόσβασης και με την προϋπόθεση ότι οι επεμβάσεις θα υλοποιούνται με φυσικά υλικά.
● Εξαιρούνται από τους όρους και τους περιορισμούς έργα για σκοπούς Εθνικής Άμυνας, όπως καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
● Εξαιρούνται των απαγορεύσεων έργα και επεμβάσεις που υλοποιούνται λόγω εκτάκτου ανάγκης (σεισμών, πλημμυρών, θεομηνιών, πυρκαγιάς κ.λπ.) εφόσον μετά λαμβάνεται μέριμνα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και έργα και επεμβάσεις που κρίνονται απαραίτητες για λόγους προστασίας ή/και αποκατάστασης του φυσικού και δασικού περιβάλλοντος.
Τα οφέλη από τα Απάτητα Βουνά
● Συνεισφέρουν στη διατήρηση της φυσικής βιοποικιλότητας.
● Εμποδίζουν την είσοδο ξενικών ειδών.
● Παρέχουν διαδρομές μετανάστευσης και ενδιάμεσων στάσεων σε είδη πανίδας.
● Δεσμεύουν άνθρακα και μειώνουν τις επιπτώσεις των αερίων του θερμοκηπίου.
● Διατηρούν τη συνδεσιμότητα και την ακεραιότητα του οικοσυστήματος.
● Προσφέρουν αναψυχή, εκπαίδευση και επιστημονική γνώση στους πολίτες.
● Ρυθμίζουν και προστατεύουν τις υπηρεσίες του οικοσυστήματος: παροχή καθαρού νερού, έλεγχος διάβρωσης, υγιές έδαφος, ποιότητα αέρα, κλιματική ρύθμιση, επικονίαση καλλιεργειών, υψηλή ανθεκτικότητα στην επιδημία παρασίτων.
Πως σχετίζονται οι δρόμοι με την απώλεια της βιοποικιλότητας
Οι δρόμοι διευκολύνουν τη διακίνηση ανθρώπων και αγαθών και είναι άμεσα συνυφασμένοι με την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Παρά τα σημαντικά οφέλη της ύπαρξης χρηστικού οδικού δικτύου, οι δρόμοι σχετίζονται με τις πέντε κυριότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας παγκοσμίως, οι οποίες είναι κατά φθίνουσα σειρά σοβαρότητας:
– Η αλλαγή χρήσης γης.
– Η άμεση εκμετάλλευση των πόρων.
– Η κλιματική αλλαγή.
– Η ρύπανση.
– Τα ξενικά είδη πανίδας.
Οι δρόμοι θεωρούνται επομένως μία από τις βασικότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης της λειτουργίας των οικοσυστημάτων παγκοσμίως, ιδίως όταν εισέρχονται σε φυσικά οικοσυστήματα και πρώην αδιατάρακτες περιοχές.
Τα ενδιαιτήματα των ειδών συρρικνώνονται, οι πληθυσμοί απομονώνονται, η θνησιμότητα της άγριας πανίδας από προσκρούσεις σε οχήματα στο οδικό δίκτυο αυξάνεται.
Παράλληλα, όλες οι οικοσυστημικές υπηρεσίες που συνδέονται με το έδαφος, όπως η αποικοδόμηση ή ο κύκλος του αζώτου χάνονται, αφού το έδαφος σφραγίζεται και
μετατρέπεται σε τεχνητή γη.
Έμμεσες είναι οι επιπτώσεις και στην ανθρώπινη υγεία με την αύξηση της ρύπανσης και τη διευκόλυνση της εξάπλωσης ασθενειών.
