Μικροσκοπικά ακάρεα που ζουν στους πόρους του δέρματος στο πρόσωπό μας, μπορεί να βαίνουν προς ένα εξελικτικό αδιέξοδο, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση του DNA τους.
Περισσότεροι από το 90% από εμάς «φιλοξενούν» τα μήκους 0,3 χιλιοστών ακάρεα στις λιπαρές πτυχές του προσώπου, με τα περισσότερα από αυτά να ζουν στους πόρους κοντά στις μύτες και τις βλεφαρίδες μας.
Το ακάρεο Demodex folliculorum περνά ολόκληρη τη ζωή του ζώντας στους θύλακες του δέρματός μας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας τρέφονται με τις λιπαρές εκκρίσεις του δέρματός μας, τη νύχτα φεύγουν από τον πόρο για να βρουν συντρόφους και να βρουν νέους θύλακες στους οποίους θα αναπαραχθούν και θα γεννήσουν τα αυγά τους.
Αν η σκέψη αυτή σας κάνει να θέλετε να πλύνετε το πρόσωπό σας, ξεχάστε το. Κουβαλάτε τα ακάρεα από τότε που γεννηθήκατε -μεταδίδονται από τη μητέρα στο μωρό κατά τη διάρκεια του θηλασμού- και ζουν πολύ βαθιά στους πόρους για να ξεπλυθούν. Και εκτός αυτού, τα χρειαζόμαστε, λέει η δρ Alejandra Perotti του Πανεπιστημίου του Reading, η οποία συνέγραψε τη μελέτη.
«Πρέπει να τα αγαπάμε γιατί είναι τα μόνα ζώα που ζουν στο σώμα μας σε όλη μας τη ζωή και πρέπει να τα εκτιμούμε γιατί καθαρίζουν τους πόρους μας», τονίζει. «Εκτός αυτού, είναι χαριτωμένα», συμπληρώνει η δρ Perotti.
Τα ακάρεα έχουν τέσσερα ζεύγη κοντόχοντρων ποδιών το καθένα με ένα ζευγάρι νύχια. Πέρα από αυτό, έχουν ένα μακρύ σώμα που μοιάζει με σκουλήκι και το οποίο, στο μικροσκόπιο, μπορεί μερικές φορές να φανεί να προεξέχει από τους θύλακες της τρίχας μας.
Αλλά η πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Molecular Biology and Evolution, έδειξε πόσο απίστευτα στενή είναι η σχέση τους με τον άνθρωπο.
Οι ερευνητές ανέλυσαν το γονιδίωμα των ακάρεων και διαπίστωσαν ότι διαθέτει τον μικρότερο αριθμό λειτουργικών γονιδίων από όλα τα αρθρόποδα (έντομα, αραχνοειδή και καρκινοειδή). Τα ζώα έχουν γίνει τόσο εξαρτημένα από τον ανθρώπινο ξενιστή τους που το γονιδίωμά τους «διαβρώνεται» – απογυμνώνεται στο ελάχιστο των γονιδίων που χρειάζονται για να επιβιώσουν, καταλήγουν οι ερευνητές.
Διαπίστωσαν ότι το γονίδιο που κανονικά ρυθμίζει την αφύπνιση και τον ύπνο στα αρθρόποδα έχει χαθεί. Αντ’ αυτού, ο οργανισμός ανιχνεύει τις αλλαγές στα επίπεδα της ορμόνης μελατονίνης στις εκκρίσεις του δέρματός μας. Αυξάνεται όταν κοιμόμαστε, λέγοντας στο Demodex να σηκωθεί και μειώνεται όταν ξυπνάμε, όπως μεταδίδει το Sky News.
Έχουν επίσης χάσει το γονίδιο που προστατεύει το σώμα τους από την υπεριώδη ακτινοβολία, άλλωστε ποιο το νόημα όταν βγαίνεις έξω μόνο τη νύχτα;
Το γεγονός ότι η οικολογία τους συγχρονίζεται τόσο στενά με τον άνθρωπο δείχνει ότι το είδος αυτό έχει αρχίσει να μετατρέπεται από εξωτερικό παράσιτο σε εσωτερικό συμβιωτή -έναν οργανισμό που εξαρτάται πλήρως από εμάς για την ύπαρξή του.
Καθώς η γενετική τους ποικιλομορφία συρρικνώνεται -και μαζί με αυτήν και η ικανότητά τους να εγκαταλείπουν τον ξενιστή τους και να βρίσκουν νέους συντρόφους- κινδυνεύουν επίσης ενδεχομένως να εξαφανιστούν τελικά, είτε όταν το κάνει ο άνθρωπος είτε ως αποτέλεσμα κάποιας σημαντικής αλλαγής στο περιβάλλον τους.
Κάποτε πίστευαν ότι οι Demodex ήταν η αιτία των κοινών δερματικών παθήσεων, αλλά σε υγιείς ανθρώπους τα στοιχεία δείχνουν ότι οι Demodex βοηθούν στην πραγματικότητα στην πρόληψη προβλημάτων όπως η ακμή, ξεμπλοκάροντας τους πόρους.
Αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο πρέπει να νοιαζόμαστε γι’ αυτές, λέει ο δρ Perotti: «Ζούμε σε έναν κόσμο όπου θα πρέπει να προστατεύουμε τη βιοποικιλότητα -και αυτά είναι τα δικά μας ζώα».
