Παναγής Καππάτος – Ομιλία στην Ολομέλεια για το Ν/Σ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (27/1/2021)
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, το οποίο συζητούμε, μας δίνει μια εξαιρετική ευκαιρία, μια ευκαιρία να τοποθετηθούμε ουσιαστικά στην τόσο αναγκαία συζήτηση για μια νέα δημόσια πολιτική για τη νησιωτικότητα, τη θάλασσα και τη γαλάζια ανάπτυξη.
Επειδή οι αριθμοί και τα δεδομένα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μας δίνουν τη δυνατότητα να αντιληφθούμε τόσο το περιβάλλον, όσο και τις συνθήκες στο πλαίσιο των οποίων νομοθετούμε σήμερα, αξίζει να δούμε τι ισχύει μέχρι και σήμερα.
Το 18,7% της συνολικής επιφάνειας του εδάφους της χώρας μας αποτελείται από νησιά με πληθυσμό που αντιστοιχεί στο 15,1% του συνολικού εγχώριου πληθυσμού. Οι συνταγματικές προβλέψεις των άρθρων 101 και 106 μάς υποχρεώνουν να υιοθετήσουμε μία ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, αναγνωρίζεται η ανάγκη διάκρισης της αναπτυξιακής παρέμβασης σε ειδικές κατηγορίες χώρου, προκειμένου να διευκολυνθεί η εδραίωση συστήματος ανοιχτών και ανταγωνιστικών αγορών.
Από τα δεδομένα αυτά καθίσταται αντιληπτό το διακύβευμα για το οποίο συζητούμε σήμερα. Αυτό δεν είναι άλλο από τη θαλάσσια οικονομία και τη γαλάζια ανάπτυξη, έναν τομέα δημόσιας πολιτικής στον οποίο, μάλλον αδικαιολόγητα μέχρι σήμερα, είχε ανατεθεί δευτερεύων ρόλος.
Με το σχέδιο νόμου για μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο φαίνεται πως κάτι αλλάζει. Κάτι αλλάζει με την υιοθέτηση ενός συνεκτικού πλαισίου νησιωτικής πολιτικής, που αξιοποιεί τις αναπτυξιακές προοπτικές των νησιών μας και μεριμνά για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή του νησιωτικού χώρου.
Την ίδια ώρα θεσμοθετούμε την εθνική στρατηγική για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο. Με εκείνη να συντάσσεται κάθε πέντε έτη και να αξιολογείται ως προς την αποτελεσματικότητά της ετησίως, είναι σημαντικό το γεγονός πως αφορά στο σύνολο των νησιωτικών περιφερειών, εκείνων των περιφερειών με νησιωτικά συμπλέγματα, καθώς επίσης και τα μεμονωμένα νησιά.
Πέραν της γεωγραφικής αναφοράς, μια σειρά δραστηριότητες που άπτονται της θαλάσσιας οικονομίας περιλαμβάνονται σε αυτή μας την πρωτοβουλία. Η λιμενική πολιτική, οι ναυτιλιακές υποδομές, οι θαλάσσιες μεταφορές, καθώς και η ασφάλεια στη θάλασσα είναι λίγοι μόνο από τους τομείς που καλύπτει η εθνική στρατηγική για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική. Μάλιστα, στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής συστήνεται το Εθνικό Μητρώο Θαλάσσιας Οικονομίας, όπου μπορούν να εγγραφούν φορείς που σχετίζονται με αυτήν.
Ένα ακόμη εργαλείο που εισάγεται με αυτό το σχέδιο νόμου είναι η πλατφόρμα ενιαίας παρακολούθησης και τεκμηρίωσης στους τομείς της εθνικής στρατηγικής. Με την πλατφόρμα αυτή παρέχεται η δυνατότητα μιας πλήρους εικόνας της αποδοτικότητας των καινοτομιών που εισάγουμε.
Σε κάθε περίπτωση, τα χρηματοδοτικά προγράμματα είναι εκείνα που λειτουργούν ως κινητήρια δύναμη και αναπτυξιακά εργαλεία στο πλαίσιο της νέας πολιτικής για τη θάλασσα. Πρόκειται για εργαλειοθήκη, που καλύπτει καίριες ανάγκες της δημόσιας πολιτικής στο πλαίσιο τριών χρηματοδοτικών προγραμμάτων.
Το πρώτο, υπό τον τίτλο «Νέαρχος», αφορά χρηματοδότηση έργων δημοσίου χαρακτήρα, μεταξύ άλλων, στους τομείς των λιμενικών υποδομών και εγκαταστάσεων, μια παρέμβαση εξ ορισμού σημαντική, ιδίως δε για τα μικρά και απομακρυσμένα νησιά.
Το δεύτερο εργαλείο είναι το πρόγραμμα χρηματοδότησης νησιωτικής επιχειρηματικότητας, ένα εργαλείο αναγκαίο για την αντιμετώπιση των δυσχερειών στην αγορά που προκαλεί η γεωγραφική απομόνωση, επιβαρύνοντας τις νησιωτικές επιχειρήσεις. Στόχος δεν είναι άλλος από την παροχή σειράς χρηματοδοτήσεων σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αντικειμενικά προβλήματα και δραστηριοποιούνται σε τομείς της θαλάσσιας οικονομίας.
Το τρίτο χρηματοδοτικό εργαλείο είναι εκείνο του Ταμείου Θαλάσσιας – Γαλάζιας Οικονομίας, με στόχο τη χρηματοδότηση δράσεων για την ανάπτυξη και την προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας.
Συμπερασματικά, το τρίπτυχο «νησιωτικότητα, θαλάσσια οικονομία, γαλάζια ανάπτυξη» αποτελεί το δομικό εκείνο στοιχείο της νέας νησιωτικής πολιτικής, μιας πολιτικής που επιτέλους αποκτά η χώρα.
Στο τρίτο κεφάλαιο του σχεδίου νόμου ρυθμίζουμε ζητήματα που αφορούν τους ναυτικούς μας και τη ναυτική εκπαίδευση. Ως Βουλευτής προερχόμενος από νομό νησιωτικό και τόπο ναυτικό είμαι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος σε τομείς που αφορούν ακριβώς αυτή μας την ιδιαιτερότητα. Σε μια περίοδο που η πανδημία του κορωνοϊού πλήττει εθνικές οικονομίες και κοινωνίες, η ελληνική ναυτιλία και οι άνθρωποί της, που εργάζονται υπό συνθήκες δύσκολες, αξίζουν και χρειάζονται τη στήριξή μας. Δείτε για παράδειγμα την αναστολή των συμβάσεων ναυτολόγησης για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του έτους που διανύουμε. Σήμερα οι ναυτικοί μας γίνονται δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού και τους παρέχεται ασφαλιστική και υγειονομική κάλυψη, ένα μέτρο δίκαιο, ηθικό και αναγκαίο για τη ζωή των εργαζομένων του κλάδου.
Σχετικά, τώρα, με τα άρθρα που αφορούν ζητήματα εκπαίδευσης είναι σημαντικό να αναδείξουμε τη δουλειά και τις ανάγκες της ναυτικής παιδείας, πολύ περισσότερο σε μια περίοδο που οι συνθήκες ώθησαν επιτακτικά την εκπαίδευση προς την εξ αποστάσεως διαδικασία. Καλούμαστε, επομένως, να διευκολύνουμε την από απόσταση ναυτική επαγγελματική εκπαίδευση, επιτρέποντας την τροποποίηση των κανονισμών σπουδών για την υλοποίηση της εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Καλούμαστε επίσης να κατανοήσουμε τις ιδιαιτερότητες της υγειονομικής κρίσης, καθιστώντας τις διαδικασίες διδασκαλίας και μάθησης, προμήθειας του αναγκαίου ηλεκτρονικού εξοπλισμού αλλά και παροχής των υπηρεσιών υποστήριξης απλούστερες και πιο γρήγορες.
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ως νησιωτικός νομός η Κεφαλονιά έχει το προνόμιο να φιλοξενεί μία από τις ακαδημίες εμπορικού ναυτικού της χώρας μας. Δεν θα μπορούσε άλλωστε ο τόπος των μεγάλων Νίκου Καββαδία και Ιωάννη Φωκά να απέχει από τον χάρτη της ναυτικής μας εκπαίδευσης. Λαμβάνω από το Βήμα της Βουλής των Ελλήνων την πρωτοβουλία να σας ζητήσω, κύριε Υπουργέ, σε συνέχεια της τελευταίας επίσκεψής σας τον περασμένο Οκτώβριο στο νησί, να στηρίξετε την περαιτέρω ανάπτυξη της ναυτικής εκπαίδευσης στον τόπο μας. Είμαστε στη διάθεσή σας, στο πλαίσιο μιας κοινής προσπάθειας, να πάμε τη ναυτιλία στα νησιά μας ένα ακόμη βήμα πιο μπροστά.
