ΘΕΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ
ΘΕΜΑ : Ενέργειες που έχουν γίνει σχετικά με την ανάγκη «Προστασίας των ακτών της Βορειοδυτικής Κέρκυρας από την διάβρωση».
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος της παράταξης «ΙΟΝΙΟ ΔΥΝΑΤΑ ΚΑΘΕ ΝΗΣΙ ΨΗΛΑ» Μουζακίτης Σπ. Νικόλαος.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Η διάβρωση των ακτών αποτελεί μια φυσική διαδικασία που οφείλεται στη συνεχή επίδραση του νερού εις βάρος του εδάφους, με αποτέλεσμα την οπισθοχώρηση της ξηράς. Η θάλασσα, τα ποτάμια, τα υπόγεια ύδατα, ο άνεμος και η θερμοκρασία διαβρώνουν συνεχώς την χέρσο τείνοντας να εξαλείψουν το ανάγλυφο της γης.
Οι κυριότεροι φυσικοί παράγοντες διάβρωσης είναι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι άνεμοι και οι θυελλώδεις κυματισμοί, τα παράκτια ρεύματα και οι παλίρροιες, οι μεταβολές των κλιματικών παραμέτρων.
Οι διαδικασίες και οι παράγοντες που ευθύνονται για τη διάβρωση διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της ακτής. Έτσι λοιπόν, ο βαθμός διάβρωσης των ακτών εξαρτάται από:
- τη γεωμορφολογία, την κλίση και την τοπογραφία της ακτής (π.χ. αμμώδης ή βραχώδης, με ή χωρίς βλάστηση, ήπια ή απότομη κλίση, ακτή σε κόλπο ή σε ανοιχτή θάλασσα),
- τις επικρατούσες κλιματικές και υδροδυναμικές συνθήκες (άνεμοι, επιμήκη ρεύματα, χαρακτηριστικά κυματισμών κ.ά.) καθώς και τη συχνότητα και ένταση των ακραίων καιρικών και κυματικών φαινομένων,
- τα αποθέματα ιζημάτων στην περιοχή (ακτή κοντά σε ποτάμι ή όχι),
- τις τεκτονικές κατακόρυφες κινήσεις του στερεού φλοιού της γης,
- τη βιολογική σύνθεση της παραλίας.
Με βάση τα παραπάνω φαίνεται πως η διάβρωση των ακτών αποτελεί ένα σύνθετο φυσικό φαινόμενο και οφείλεται σε συνδυασμό διαφόρων παραγόντων, τόσο φυσικών όσο και ανθρωπογενών, οι οποίοι επιδρούν σε διαφορετικές χωρικές και χρονικές κλίμακες και με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τον τύπο της ακτής. Επιπλέον, τις τελευταίες, δεκαετίες το φαινόμενο της διάβρωσης εντείνεται ακόμα περισσότερο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής αλλά και της αυξανόμενης συγκέντρωσης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις παράκτιες περιοχές.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, που αποτελεί τη χώρα με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη, η παράκτια διάβρωση αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη περιβαλλοντική απειλή αφού περίπου το 28.6% της ακτογραμμής της βρίσκεται υπό διάβρωση, κατατάσσοντάς την 4η ως προς την παράκτια τρωτότητα μεταξύ των παράκτιων κρατών-μελών της ΕΕ.
Η παράκτια διάβρωση έχει σημαντικές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις καθώς μεγάλος αριθμός παρακτίων οικοσυστημάτων και ανθρώπινων δραστηριοτήτων βρίσκονται στην παράκτια ζώνη και οι ακτές αποτελούν έναν πολύ σημαντικό φυσικό πόρο και τουριστικό προϊόν για την Ελλάδα.
Όσον αφορά στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων δεν υπάρχουν συστηματικές μελέτες που να σχετίζονται με την παράκτια διάβρωση και την εκτίμηση της τρωτότητας των ακτών λόγω κλιματικών αλλαγών. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα EUROSION, από τα 1056 km περίπου του συνολικού μήκους ακτογραμμής της τα 260 km βρίσκονται υπό διάβρωση, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 24.6% της ακτογραμμής, ενώ η έκταση των παρακτίων οικοσυστημάτων που απειλούνται από την διάβρωση εκτιμάται σε 355 km2.
Επιπλέον, η ΠΙΝ είναι νησιωτική Περιφέρεια με έντονη τουριστική ανάπτυξη και με ιδιαίτερο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων της χωροθετείται στην παράκτια ζώνη. Συνεπώς, η διάβρωση των ακτών λόγω κλιματικών αλλαγών θα έχει σημαντικές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, οι οποίες είναι οι εξής:
- Υποβάθμιση και απώλεια παραλιών,
- Υποβάθμιση και απώλεια παρακτίων οικοσυστημάτων, προστατευόμενων περιοχών και βιοποικιλότητας και κατ’ επέκταση η μείωση της φυσικής άμυνας των παρακτίων περιοχών έναντι των μελλοντικών κλιματικών αλλαγών και αύξηση των κινδύνων πλημμύρας,
- Απώλεια εκτάσεων γης και αλλαγή χρήσεων γης,
- Υφαλμύρωση υπογείων υδάτων,
- Κατολισθήσεις,
- Καταστροφή παρακτίων κτιρίων και υποδομών (δρόμοι, παράκτια τεχνικά έργα),
- Επιπτώσεις στην τουριστική δραστηριότητα και τις τουριστικές υποδομές.
Με βάση τα παραπάνω κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων και δράσεων για την προστασία των ακτών της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Για να ληφθούν, όμως, τα απαραίτητα μέτρα χρειάζεται συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης της ακτογραμμής.
Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων από το 2019 μαζί με άλλες 2 Περιφέρειες και 5 Δήμους εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE , με το οποίο προβλέπεται η παρακολούθηση διάβρωσης σε 50 παραλίες της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
Στις 21 Δεκεμβρίου 2018 υπεγράφη μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το Συμφωνητικό επιχορήγησης για την υλοποίηση του έργου 8-ετούς διάρκειας με το ακρωνύμιο LIFE IP – AdaptinGR , που αφορά στην προσαρμογή στην Κλιματική αλλαγή.
Στο παραπάνω έργο , συντονιστής του οποίου είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας , συμμετέχουν 19 ωφελούμενοι , εκ των οποίων ένας είναι η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Κύριος στόχος του έργου είναι η εφαρμογή πιλοτικών έργων/δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις 3 Περιφέρειες (Στερεάς Ελλάδας , Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων) και στους 5 Δήμου (Κατερίνης , Κομοτηνής , Λάρισας , Αγίων Αναργύρων – Καματερού και Ρόδου) που συμμετέχουν , τα οποία θα αποτελέσουν και «καλά παραδείγματα» προσαρμογής για άλλες περιοχές.
Η πιλοτική δράση με την οποία συμμετέχει η ΠΙΝ στο έργο αφορά στην αποτύπωση , παρακολούθηση και καταγραφή της διάβρωσης των ακτών της ΠΙΝ με την χρήση μη επανδρωμένων ιπτάμενων οχημάτων , ώστε να προσδιοριστούν οι πιο ευάλωτες στην παράκτια διάβρωση περιοχές και στην συνέχεια να καταστεί δυνατή η προστασία τους και συνεπώς η αύξηση της ανθεκτικότητάς τους και της προσαρμοστικότητας τους σε μελλοντικές κλιματικές αλλαγές.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η ΠΙΝ από το 2019 επί θητείας του αείμνηστου Σάκη Τσούκα ως Αντιπεριφερειάρχη Ενέργειας , είχε εκπονήσει το προσχέδιο του ΠεΣΚΑ (Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή) , το οποίο βρισκόταν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος , για το οποίο δεν γνωρίζω αν έχει εκδοθεί το ανάλογο Π.Δ. σήμερα.
Σε ότι αφορά τώρα το σοβαρότατο πρόβλημα διάβρωσης στην Β-Δ Κέρκυρα και μετά από συνεχείς οχλήσεις πολιτών και Προέδρων Τοπικών Κοινοτήτων κυρίως των περιοχών, Περουλάδων, Σιδαρίου και Καρουσάδων, καθώς και μετά από επιτόπιο έλεγχο που πραγματοποιήσαμε πριν από περίπου 1,5 χρόνο με την Περιφερειάρχη τότε κ. Κράτσα τον Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος κ. Ιωάννου και την παρουσία αείμνηστου κ. Νικολάου Μηλιώτη ως Αντιπεριφερειάρχη Πολιτικής προστασίας αλλά και πολλών τοπικών παραγόντων , διαπιστώσαμε ότι υπάρχει σημαντική διάβρωση τμήματος της ακτογραμμής και ειδικότερα στις παραλίες Λογγάς (Περουλάδες), Canal d’ Amour (Σιδαρίου), Ακρωτηρίου Δράστη, Αγίου Ιωάννη Καρουσάδων.
Ενάμιση χρόνο μετά επισκεπτόμενος ξανά τις εν λόγω περιοχές κατόπιν οχλήσεων κυρίως συμπολιτών μας , (επισυνάπτονται φωτογραφίες) , εκφράζω την έντονη ανησυχία μου για το επικίνδυνο αυτό φαινόμενο και θεωρώ ότι ο Δήμος Βόρειας Κέρκυρας και η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, ως Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οφείλουν να δράσουν άμεσα πλέον για την κατάλληλη θωράκιση της περιοχής, καθότι τα σημεία αυτά, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, επισκέπτονται πλήθος πολιτών – των οποίων η ασφάλεια κινδυνεύει– και φυσικά, υπάρχει και σοβαρός πλέον κίνδυνος για τις όμορες ιδιοκτησίες.
Προς τον σκοπό αυτό και για την αντιμετώπιση μελετητικά του σοβαρού αυτού προβλήματος το Περιφερειακό Συμβούλιο με την υπ΄ αριθμ. 133-14/27-05-2023 απόφασή του , 133-14-2023 9ΓΚΠ7ΛΕ-ΦΟΨ ΔΙΑΥΡΩΣΗ ΑΚΤΩΝ(1)στα πλαίσια της 5ης Τροποποίησης Προσχεδίου Ετήσιου Προγράμματος Δράσης 2023 , ενέκρινε πίστωση ύψους 37.200,00 € με τίτλο «Τεχνικός Σύμβουλος για την προστασία των ακτών Βορειοδυτικής Κέρκυρας από την Διάβρωση» , με σκοπό την ωρίμανση και την αποπληρωμή μελέτης που είχε ξεκινήσει ο Δήμος Κέρκυρας το 2013.
Με βάση την κρισιμότητα του θέματος και την επικινδυνότητα πλέον της προαναφερθείσας περιοχής της Β-Δ Κέρκυρας επιθυμούμε την συζήτησή του στην επερχόμενη ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας έτσι ώστε να μας ενημερώσετε τόσο για την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE , την εξέλιξη ΠεΣΚΑ (Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή) αλλά κυρίως αν υπάρχει κάποια εξέλιξη με τον προαναφερθέντα «Τεχνικό Σύμβουλο για την διάβρωση των ακτών της Β-Δ Κέρκυρας» ή αν όχι ποιες ενέργειες σχεδιάζετε άμεσα να κάνετε.
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος της παράταξης «ΙΟΝΙΟ ΔΥΝΑΤΑ ΚΑΘΕ ΝΗΣΙ ΨΗΛΑ»
Μουζακίτης Σπ. Νικόλαος.
