Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, που τιμάται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, δεν είναι μια απλή γιορτή, αλλά μια υπενθύμιση των αγώνων των γυναικών για ισότητα, δικαιώματα και κοινωνική δικαιοσύνη. Η ιστορία της ημέρας αυτής είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εργατικές διεκδικήσεις, τις φεμινιστικές κινητοποιήσεις και την αδιάκοπη μάχη για έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου.
Οι ρίζες της επετείου: Από τη βιομηχανική επανάσταση στην πολιτική αφύπνιση
Η αρχή των κινητοποιήσεων που οδήγησαν στην καθιέρωση της Ημέρας της Γυναίκας τοποθετείται στα τέλη του 19ου αιώνα, σε μια εποχή όπου οι γυναίκες εργάζονταν υπό άθλιες συνθήκες στα εργοστάσια, με χαμηλούς μισθούς, εξαντλητικά ωράρια και χωρίς εργασιακά δικαιώματα.
Στις 8 Μαρτίου 1857, γυναίκες εργαζόμενες στη βιομηχανία υφαντουργίας στη Νέα Υόρκη οργάνωσαν μια από τις πρώτες διαδηλώσεις διαμαρτυρόμενες για τις συνθήκες δουλειάς. Αν και καταστάλθηκε βίαια από την αστυνομία, η διαμαρτυρία αυτή έγινε το σύμβολο των διεκδικήσεων που ακολούθησαν.
Το 1908, περισσότερες από 15.000 γυναίκες βάδισαν ξανά στους δρόμους της Νέας Υόρκης, απαιτώντας μικρότερο ωράριο εργασίας, καλύτερους μισθούς και δικαίωμα ψήφου. Ένα χρόνο αργότερα, το 1909, το Σοσιαλιστικό Κόμμα των Ηνωμένων Πολιτειών κήρυξε την πρώτη εθνική Ημέρα της Γυναίκας στις ΗΠΑ, θέτοντας τη βάση για τη διεθνοποίησή της.
Η διεθνής αναγνώριση και η καθιέρωση της 8ης Μαρτίου
Το 1910, η Γερμανίδα σοσιαλίστρια Κλάρα Τσέτκιν πρότεινε στο Διεθνές Συνέδριο Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη την καθιέρωση μιας διεθνούς ημέρας αφιερωμένης στις γυναίκες και στους αγώνες τους. Η πρόταση έγινε δεκτή και το 1911 η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας τιμήθηκε για πρώτη φορά σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Δανία και η Ελβετία, με εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες να συμμετέχουν σε διαδηλώσεις.
Η ημέρα απέκτησε ακόμα πιο ισχυρό συμβολισμό μετά τα γεγονότα του 1917 στη Ρωσία, όταν μια μεγάλη διαδήλωση εργατριών στην Αγία Πετρούπολη στις 8 Μαρτίου (με το τότε Ιουλιανό ημερολόγιο) αποτέλεσε την αφετηρία της Ρωσικής Επανάστασης, οδηγώντας στην ανατροπή του Τσάρου και στην παραχώρηση του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες.
Ο ΟΗΕ και η σύγχρονη σημασία της ημέρας
Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αναγνωρίστηκε επίσημα από τα Ηνωμένα Έθνη το 1977, ενώ από τη δεκαετία του 1990 καθιερώθηκε θεματικά κάθε χρόνο με στόχο την ευαισθητοποίηση για την ισότητα των φύλων.
Σήμερα, η 8η Μαρτίου είναι μια ημέρα που τιμά τις κατακτήσεις των γυναικών στον τομέα της εργασίας, των πολιτικών δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τις προκλήσεις που παραμένουν, όπως:
- Η μισθολογική ανισότητα
- Η έμφυλη βία και η κακοποίηση
- Οι στερεοτυπικοί ρόλοι των φύλων
- Η ανισότιμη πολιτική και κοινωνική εκπροσώπηση
Οι γυναικοκτονίες
Οι γυναικοκτονίες αποτελούν μια από τις πιο ακραίες μορφές έμφυλης βίας, αποδεικνύοντας ότι, παρά τις κατακτήσεις στον τομέα των δικαιωμάτων, οι γυναίκες εξακολουθούν να κινδυνεύουν λόγω του φύλου τους. Κάθε δολοφονία μιας γυναίκας από σύζυγο, σύντροφο ή άλλο άνδρα που θεωρεί ότι έχει εξουσία πάνω της, δεν είναι ένα μεμονωμένο έγκλημα, αλλά ένα κοινωνικό φαινόμενο που πηγάζει από βαθιά ριζωμένες πατριαρχικές αντιλήψεις. Ο αγώνας για τη ζωή και την ελευθερία των γυναικών περνά μέσα από τη δικαιοσύνη, την αλλαγή νοοτροπίας, την εκπαίδευση και τη στήριξη των θυμάτων πριν να είναι αργά.
Ημέρα μνήμης και αγώνα για τη ζωή
Η 8η Μαρτίου δεν είναι μόνο μια μέρα μνήμης, αλλά και ένα κάλεσμα για δράση, για να σταματήσει η ατιμωρησία και να διασφαλιστεί ότι καμία γυναίκα δεν θα ζει με τον φόβο.
Η 8η Μαρτίου δεν είναι απλώς μια γιορτή, αλλά ένας σταθμός στη συνεχιζόμενη μάχη για την ισότητα. Είναι μια ημέρα που υπενθυμίζει ότι η ιστορία των γυναικών γράφτηκε και γράφεται μέσα από διεκδικήσεις, και ότι ο δρόμος για έναν κόσμο ισότητας δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
📌 PRESS DESK
