Σύμφωνα με τις προδιαγραφές σύνταξής τους, τα Τ.Π.Σ., θα πρέπει να διέπονται από τις αρχές της βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης, στο πλαίσιο των οποίων ρυθμίζουν την εκτός σχεδίου δόμηση, προτείνουν επεκτάσεις σχεδίων πόλεων όπου απαιτείται κλπ. Το 1ο Στάδιο του ΤΠΣ περιλαμβάνει την καταγραφή, επεξεργασία και τον σχολιασμό βασικών χωρικών παραμέτρων που είναι απαραίτητες, καθώς και τον εντοπισμό των τάσεων και προοπτικών χωρικής ανάπτυξης και οργάνωσης των οικισμών. Στη συνέχεια, αφού αξιολογηθεί η υφιστάμενη κατάσταση και εξαχθούν κατάλληλα συμπεράσματα, αναπτύσσονται εναλλακτικά σενάρια και επιλέγεται το καταλληλότερο μέσα από μια διαδικασία διαβούλευσης.
Άποψή μας είναι πως η βιώσιμη ανάπτυξη, συνίσταται τόσο στην προστασία του περιβάλλοντος, όσο και στο σχεδιασμό υποδομών αλλά και πολιτικών οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης. Τα προτεινόμενα εναλλακτικά σενάρια δεν φαίνεται να υπεισέρχονται καθόλου σε αυτά τα ζητήματα, τουλάχιστον όχι σε αυτό το στάδιο, αλλά αποφασίζουν για όλες τις περιοχές και τους οικισμούς με παρόμοια κριτήρια.
Δείκτης χωρητικότητας
Ο Πληθυσμός βάσης βασίζεται στην στατιστική επεξεργασία των δεδομένων των απογραφών 2011-2021, ώστε να προκύψει ο πληθυσμός που αναμένεται να έχει ο εκάστοτε οικισμός έως το 2039. Ο σχεδιασμός θα έπρεπε κατά την άποψή μας να στοχεύει, μεταξύ άλλων, και στην ανατροπή της συρρίκνωσης του πληθυσμού στις περιοχές όπου αυτή παρατηρείται, επομένως θα προτείναμε τον ορισμό ενός «Πληθυσμού-στόχου» αντί για τον οριζόμενο πληθυσμό βάσης.
Ο πληθυσμός χωρητικότητας φαίνεται να λαμβάνει υπ’ όψιν το σύνολο των τουριστικών καταλυμάτων ως διαθέσιμες κατοικίες. Όταν όμως έχουμε το δεδομένο πως το καλοκαίρι, λόγω τουρισμού, ο πληθυσμός υπερτριπλασιάζεται, η ανωτέρω παραδοχή φέρνει τη στέγη σε άμεσο ανταγωνισμό με την τουριστική κατοικία. Αυτό θεωρούμε πως έχει οδηγήσει σε μια υπερεκτίμηση του πληθυσμού χωρητικότητας, και ενδείξεις αποτελούν οι τιμές που λαμβάνει σε πολλούς οικισμούς (ενδεικτικά: 5.498 για τα Καρδακάτα, 3.099 για τα Κομποθεκράτα, 3.827 για τα Φαρακλάτα, 3.280 για την Αγία Ειρήνη, 7.170 για τον Πόρο, 4.059 για Βλαχάτα, 4.632 για Λακήθρα, 5.084 για Μεταξάτα, 5.229 για Περατάτα κλπ.). Φαίνεται να μην έχει ληφθεί υπ’ όψιν πως σε όλους σχεδόν τους οικισμούς υπάρχουν οικόπεδα τα οποία δεν μπορούν να δομηθούν, λ.χ. λόγω μη ύπαρξης κατάλληλου προσώπου, ή πως πολλά οικόπεδα σχεδίων πόλεων παραμένουν αδιάθετα (ανήκουν στο δημόσιο) και δεν είναι δυνατή η εκμετάλλευσή τους για την ανέγερση κατοικιών.
Το όριο του 0,40 του δείκτη χωρητικότητας που αποτελεί κριτήριο για το αν μια πόλη ή οικισμός χρειάζεται επέκταση σχεδίου ή ορίων αντίστοιχα, θεωρούμε πως δεν είναι ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Θα έπρεπε οι κατευθύνσεις του σχεδιασμού να μην βασίζονται αποκλειστικά στον πληθυσμό, την μεταβολή του και τη χωρητικότητα των οικισμών, αλλά στη φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής, σε συνδυασμό με τις υποδομές και την αναμενόμενη ανάπτυξή της.
Επέκταση σχεδίων
Όσον αφορά στις περιοχές όπου προτείνεται επέκταση σχεδίου πόλεως, επειδή η ιστορία έχει δείξει πως πρόκειται για χρονοβόρα διαδικασία (π.χ. περίπτωση Πολεοδόμησης Λάσσης), θα πρέπει να προβλεφθεί η εκμετάλλευση των ιδιοκτησιών κατά το μεταβατικό στάδιο έως την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού.
Αργοστόλι
Με δεδομένο το σημαντικό και ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα εύρεσης στέγης, λόγω ανάπτυξης της τουριστικής κατοικίας, θα πρέπει να χωροθετηθεί νέα έκταση για την ανάπτυξη εργατικής κατοικίας αλλά και φοιτητικής εστίας.
Θεσμοθέτηση χώρων στάθμευσης στο σχέδιο του Αργοστολίου, όπως για παράδειγμα η πρότασή μας για δημιουργία τέτοιου χώρου στην περιοχή των Λυκιαρδοπουλάτων. Διαφωνούμε με την πρόταση της αλλαγής χρήσης του οικοπέδου του νοσοκομείου (Ο.Τ.57) σε χώρο στάθμευσης, καθώς θα προκαλέσει μια κίνηση οχημάτων στο κέντρο της πόλης η οποία θα επιβαρύνει τις κυκλοφοριακές συνθήκες.
Ορισμός της περιοχής της παλιάς αγοράς για εμπορική χρήση, ώστε να διατηρηθεί ο ιστορικός της χαρακτήρας. Θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι χρήσεις στα Ο.Τ. της παραλίας, όπου δεν επιτρέπεται χρήση Κ.Υ.Ε. (π.χ. εστιατόριο).
Να δημιουργηθεί πάρκο αστικού πρασίνου στο Ο.Τ. του μνημείου των Ριζοσπαστών. Θυμίζω το είχαμε προτείνει σε παλαιότερη εκδήλωσή μας για τον συμμετοχικό σχεδιασμό.
Να ληφθεί υπ’ όψιν η ανάγκη για την προστασία και ανάδειξη του υγρότοπου του Κουτάβου και της γύρω περιοχής (χάραξη αιγιαλού-παραλίας, θεσμοθέτηση υγρότοπου κλπ, ανάδειξη αλσυλλίου κλπ)
Να τροποποιηθεί η χρήση για το οικόπεδο στο Ασπρόχωμα, ώστε να γίνει χώρος πρασίνου. Να μεταφερθεί ο χώρος για Δημαρχείο σε οικόπεδο στη νέα επέκταση της πόλης.
Τέλος, αναφορικά με το σχέδιο πόλεως Αργοστολίου, θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι τροποποιήσεις που έχουν προταθεί ή έχουν καταστεί αναγκαίες τα τελευταία χρόνια και δεν έχουν προχωρήσει για διάφορους λόγους, όπως π.χ. επερχόμενη μείωση κοινοχρήστων χώρων, ώστε να λυθούν επιτέλους προβλήματα που χρονίζουν.
Να λυθεί το ζήτημα της χωροθέτησης του καταφυγίου αδέσποτων ζώων στην Κρανιά, είτε με χωροθέτηση σε νέα θέση, σε συνεργασία με το Δήμο.
Στην ΖΟΕ που εκτείνεται στην περιοχή του Φαναριού, να προβλεφθεί ήπια οικιστική ανάπτυξη. Η ισχύουσα χρήση πολιτισμού δεν απέδωσε.
Το θεσμοθετημένο σχέδιο της Λάσσης, δεν επιδέχεται άλλες τροποποιήσεις στη παρούσα φάση. Οι ιδιοκτήτες της περιοχής είναι δέσμιοι του πολεοδομικού σχεδίου πολλά χρόνια.
Οικισμοί Δήμου Αργοστολίου
Για τους οικισμούς που βρίσκονται πλησίον του Αργοστολίου θα πρέπει να υπάρξει στόχος να αναλάβουν μεγαλύτερο μέρος της οικιστικής ανάπτυξης της πόλεως. Προτείνεται να εξεταστεί επέκταση των ορίων τους, κυρίως εντός των προτεινόμενων ΠΕΧΓ2, όπου συνορεύουν με τέτοιες, ενώ για συγκεκριμένα τμήματα των οικισμών προτείνεται να μπουν σε καθεστώς πολεοδομικού σχεδιασμού, ώστε να λυθούν προβλήματα οδικού δικτύου, κοινοχρήστων και δημόσιων χώρων κλπ.
Σε οικισμούς που διαθέτουν σχέδιο πόλης παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις με πολλά ρυμοτομούμενα οικόπεδα, εσφαλμένη υλοποίηση δρόμων και κοινόχρηστων χώρων κλπ. Θα πρέπει να μπουν οι βάσεις για την οριστική επίλυση όλων αυτών των θεμάτων.
Κατ΄αναλογία, σε όλους τους οικισμούς προτείνεται να εξεταστούν συγκεκριμένα τμήματα των οικισμών προκειμένου να μπουν σε καθεστώς πολεοδομικού σχεδιασμού, ώστε να λυθούν προβλήματα οδικού δικτύου, κοινοχρήστων και δημόσιων χώρων κλπ.
Ιδιαίτερα για τη Λειβαθώ, η οποία αποτελεί μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη περιοχή του Δήμου μας, χωρίς ωστόσο να διαθέτει σύστημα διαχείρισης λυμάτων, με την αναμενόμενη ανάπτυξη της περιοχής καθίσταται αναγκαία η χωροθέτηση εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων.
Προσεισμικοί οικισμοί: Να δοθεί προοπτική αναβίωσής τους ως διατηρητέοι, με κατάλληλο σχεδιασμό και υποδομές.
Πόρος
Θεωρούμε την πόλη του Πόρου ιδιαίτερης σημασίας για την ανάπτυξη της περιοχής, για την οποία δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν τα εξής:
1. Ότι στην πόλη του Πόρου βρίσκονται πολλά αδιάθετα οικόπεδα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ώστε να προκύψει ο πληθυσμός χωρητικότητας που υπολογίζεται (7.170), είτε λόγω ιδιοκτησιακού, είτε λόγω προβλεπόμενων χρήσεων, είτε λόγω γεωλογικής ή άλλης ακαταλληλότητας.
2. Ότι υπάρχει ήδη Πολεοδομική Μελέτη Επέκτασης του Σχεδίου πόλεως Πόρου, την οποία ζητούμε να λάβετε υπ’ όψιν και να την προσαρμόσετε στα σημερινά δεδομένα.
Εκτός σχεδίου δόμηση
Θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της εκτός σχεδίου γης στην Κεφαλονιά τελεί υπό κάποιο καθεστώς προστασίας (δασικές περιοχές, natura, αρχαιολογικοί χώροι, τόποι φυσικού κάλους κλπ) και αυτό φαίνεται στο μεγαλύτερο μέρος του νησιού, όπου αυτό το περιβάλλον παραμένει ανέγγιχτο.
Επίσης πως στο νησί μας υπάρχει έντονος κατακερματισμός της γης, γεγονός που έχει δημιουργήσει μικρά γεωτεμάχια, όπως μπορεί κανείς να δει στις περιοχές όπου λειτουργεί κτηματολόγιο ή στα πρώτα αποτελέσματα της νέας κτηματογράφησης.
Να λάβουμε υπ’ όψιν πως ο Σ.Δ. των γεωτεμαχίων αποτελεί περιουσιακό στοιχείο των πολιτών και δεν είναι δίκαιη η στέρηση της δυνατότητας εκμετάλλευσής του. Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα μεταφοράς μέρος του Σ.Δ. που καταργείται όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα συνενώσεων.
Όροι δόμησης
Θεωρούμε ότι θα πρέπει να επανεξεταστούν τόσο οι προτεινόμενοι Συντελεστές Δόμησης (Σ.Δ.) ανά περιοχή, όσο και οι αρτιότητες.
Ενδεικτικά προτείνουμε ο Σ.Δ. για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις από 0,09 να αυξηθεί σε 0,18 και να επανακαθοριστεί η αρτιότητα για την ανέγερση ξενοδοχείου σε περιοχές κατοικίας σε ένα εύλογο -μικρότερο- εμβαδόν λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα στοιχεία κτηματογράφησης
Σε όλες τις περιοχές να δίνεται δυνατότητα για ανέγερση κατοικίας 186 τ.μ. με την αρτιότητα στα 4 στρ. και να δίνεται επιπλέον δόμηση π.χ. για αγροτικές αποθήκες στις γεωργικές χρήσεις.
Υδατορέματα
Για τα υδατορέματα θα πρέπει να διευκρινιστεί πως η απόσταση είναι εκατέρωθεν των φρυδιών των πρανών της διαμορφωμένης κοίτης. Να προβλεφθεί μεγαλύτερη απόσταση όπου δεν εντοπίζεται διαμορφωμένη κοίτη, λόγω διάχυσης των υδάτων. (π.χ. 30-50 μ. από τον άξονα του ρέματος).
Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν φάση ότι πολλοί δρόμοι που εξυπηρετούν την πρόβαση σε ολόκληρες περιοχές, είναι κατ’ ουσίαν ρέματα των οποίων η κοίτη εξυπηρετεί τη διέλευση οχημάτων έχοντας τσιμεντοστρωθεί κλπ.
Προστατευόμενες περιοχές
Το πλεονέκτημα της Κεφαλονιάς σε σχέση με άλλους τουριστικούς προορισμούς είναι ο μοναδικός φυσικός πλούτος που διαθέτει. Ο Εθνικός Δρυμός του Αίνου, τα σπήλαια, οι βιότοποι, οι δεκάδες διαφορετικές και ποικιλόμορφες παραλίες καθιστούν την Κεφαλονιά μοναδική.
Προτείνουμε τον χαρακτηρισμό κάποιων περιοχών ως Προστατευόμενα τοπία ή Προστατευόμενους φυσικούς σχηματισμούς, όπως για παράδειγμα οι παραλίες Φτέρη και Κουτσουπιά, οι καταρράκτες της Γραδούς κ.α.
Υποδομές
Ένα χωροταξικό σχέδιο αποσκοπεί στη διαχείριση και ορθολογική χρήση του χώρου με στόχο την ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Έτσι λοιπόν εκτός από τις χρήσεις γης και την οικιστική ανάπτυξη πρέπει να προβλέπει τις βασικές υποδομές που εξυπηρετούν το σχέδιο.
Αυτές εν συντομία είναι:
· Οδικό δίκτυο (εθνικές, επαρχιακές, τοπικές οδοί)
· Λιμάνια και μαρίνες
· Δίκτυα ύδρευσης και υδροληψίας, Αντλιοστάσια
· Δίκτυα και συστήματα αποχέτευσης ,Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
· Υποδομές διαχείρισης ομβρίων υδάτων
· Θέσεις στάθμευσης,
Ορισμένες από αυτές, όπως το οδικό δίκτυο, αναπτύσσονται παράλληλα με την οικιστική επέκταση. Ωστόσο, άλλες, όπως οι λιμενικές εγκαταστάσεις (εμπορικά, τουριστικά λιμάνια, μαρίνες, αλιευτικά καταφύγια), οι υποδομές ύδρευσης , η διαχείριση ομβρίων υδάτων (λιμνοδεξαμενές, λεκάνες ανάσχεσης) και οι υποδομές διαχείρισης αποβλήτων, πρέπει να χωροθετηθούν άμεσα, καθώς διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη συνολική ανάπτυξη.
Τα δίκτυα αποχέτευσης των οικισμών και η σύνδεση τους σε βιολογικούς καθαρισμούς είναι από τις πιο σημαντικές υποδομές. Προστατεύουν το περιβάλλον, τους υπόγειους υδάτινους πόρους, τις θάλασσες και τα οικοσυστήματα. Η Λειβαθώς αποτελεί την ταχύτερα αναπτυσσόμενη περιοχή του Δήμου Αργοστολίου, αλλά δεν διαθέτει σύστημα διαχείρισης λυμάτων. Αν και υπήρξε σχετική μελέτη και το έργο είχε ενταχθεί για χρηματοδότηση το 2012, δεν προχώρησε και η χρηματοδότηση χάθηκε. Επιπλέον, πολλοί οικισμοί με πληθυσμό άνω των 250 κατοίκων στερούνται οποιασδήποτε δομής διαχείρισης λυμάτων.
Προτείνουμε:
1. Να αποφασιστεί η βέλτιστη λύση για τη διαχείριση των λυμάτων στην Λειβαθώ, είτε με νέες εγκαταστάσεις επεξεργασίας, είτε με διαμοιρασμό των λυμάτων στους υφιστάμενους βιολογικούς καθαρισμούς Αργοστολίου και Σκάλας., ώστε να γίνουν οι κατάλληλες χωροθετήσεις.
2. Για τους οικισμούς άνω των 250 κατοίκων να γίνουν μελέτες σκοπιμότητας για 2οβάθμιους βιολογικούς καθαρισμούς και απόρριψη των επεξεργασμένων λυμάτων σε φυσικούς ή τεχνικούς αποδέκτες ή 3οβάθμιους με επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων για άρδευση.
3. Χωροθέτηση εγκατάστασης παραλαβής και προεπεξεργασίας λυμάτων από βυτιοφόρα στην Κρανιά. Αυτή την στιγμή τα βυτιοφόρα πηγαίνουν στον βιολογικό καθαρισμό στην Λάσση δημιουργώντας κυκλοφοριακό πρόβλημα, ακαλαισθησία και οσμές. Δημιουργούν δυσλειτουργία στο βιολογικό καθαρισμό αφού το βιολογικό φορτίο ενός βυτίου είναι πολύ μεγάλο και εκτός προδιαγραφών εισόδου του βιολογικού. Η εγκατάσταση είναι απλή και χαμηλού κόστους.
Καταθέτουμε τα ανωτέρω θέματα στη διαβούλευση του 1ου Σταδίου του ΤΠΣ και αναμένουμε στενή συνεργασία, τόσο με τη δημοτική αρχή, όσο και με την μελετητική ομάδα, για την εξειδίκευση των προτάσεών μας κατά περίπτωση.
Για την Δημοτική Παράταξη «Κεφαλονιά, νησί για όλους»
Αλέξανδρος Παντελειός Διονύσης Τρωϊάνος Δημήτρης Κεκάτος
