ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥΣ ΣΑΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
12 Μαϊου 2019
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι του Δήμου Σάμης,
δεν έχω καμιά αμφιβoλία πως όλοι, ανεξάρτητα από πολιτική ή κομματική τοποθέτηση, γνοιάζεστε για την περιοχή του Δήμου Σάμης, από το Πυργί μέχρι και το Φισκάρδο, για την οικονομική, τουριστική, κοινωνική και πολιτιστική της ανάπτυξη. Όμως, επιτρέψτε μου, να ασχοληθώ αποκλειστικά με την πόλη της Σάμης και τη γύρω της περιοχή, ιδιαίτερα με το πολιτιστικό της πρόσωπο, το οποίο, όσον αφορά σε καίρια ζητήματα ουσιαστικής ανάπτυξης και περαιτέρω προσφοράς, ιδιαίτερα προς τη νεολαία, τις τελευταίες δεκαετίες είναι μάλλον ανύπαρκτο.
Βέβαια, σήμερα, ένας λόγος ισχυρός που ο πολιτισμός έχει «υποχωρήσει», είναι η οικονομική κρίση. Αν και στερείται ουσιαστικής βάσης ένα τέτοιο επιχείρημα για την περιοχή μας (ως γνωστόν, εισέρεε προς τον πρώην Δήμο Κεφαλονιάς ένα σημαντικότατο ποσό από τον τουρισμό, κυρίως λόγω των σπηλαίων), ωστόσο, πιστεύω ότι πολλά μπορούν να γίνουν με σχετικά μικρές δαπάνες, αρκεί ο πολιτισμός να μπει σε μια ικανή προτεραιότητα. Και, εν προκειμένω, για να έχει προεξάρχουσα θέση στα προγράμματα των συνδυασμών, είναι απαραίτητο οι υποψήφιοί τους να πιστεύουν στην τεράστια και σε βάθος χρόνων συμβολή του.
Στο μακρινό παρελθόν εκδηλώσεις με κέντρο τη Σάμη αλλά και τα γύρω χωριά, αποτύπωναν ένα ενδιαφέρον και ουσιαστικό από λαογραφικής απόψεως πολιτιστικό πρόσωπο, το οποίο ατόνισε και στη συνέχεια εξαφανίστηκε. Τη θέση του πήραν άλλες εκδηλώσεις που, ορισμένες από αυτές (π.χ. τα πανηγύρια του καλοκαιριού), συνέχισαν να θυμίζουν την παλιά «αίγλη» μέσα από ένα πιο σύγχρονο πρόσωπο. Όμως, πολιτισμός δεν είναι μόνον οι γιορτές και τα πανηγύρια που γίνονται με πρωτοβουλία των πολιτιστικών συλλόγων των χωριών και με δικά τους έξοδα.
Στο σημείο αυτό υπογραμμίζω και τη σημαντική συμβολή του πολιτιστικού συλλόγου Σάμης στο παρελθόν και για τα Εόρτια, αλλά και για τις άλλες δράσεις του, όπως επίσης και τη συμβολή του Δήμου σε διάφορα θέματα όπως αυτό της φιλαρμονικής και ως ένα βαθμό του θεατρικού εργαστηρίου που ήδη έχει σταματήσει η λειτουργία και η δράση του.
Αλλά, πολιτισμός είναι και η σύνδεση του τόπου και των ανθρώπων του με εμβληματικά και συνάμα αναπτυξιακά έργα τα οποία πολλαπλώς θα ενισχύσουν τις προαναφερόμενες δράσεις και εκδηλώσεις, αλλά όχι μόνον αυτές. Θα θέσουν παράλληλα με την περαιτέρω πνευματική και μορφωτική ανάπτυξη όλων και τις βάσεις για μια ουσιαστική πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής με την εισροή εσόδων αλλά και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Επιπλέον, θα προσφέρουν, το κυριότερο, στους νέους, που είναι το μέλλον του τόπου, ισχυρά πρότυπα και εναύσματα για περαιτέρω καλλιέργεια αλλά και για παραμονή τους στον τόπο μας.
Ακολούθως, αναφέρομαι σε μια μικρή πολιτιστική χαρτογράφηση της περιοχής (αναφορά σε μερικά μόνο μνημεία, ασφαλώς υπάρχουν και άλλα).
1. ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: Η νεολαία της Σάμης τη χρειάζεται. Μια αίθουσα για ανταλλαγή απόψεων, για σύσφιγξη των σχέσεων με ευχάριστες δράσεις (π.χ. σκάκι, πιγκ πογκ, εκθέσεις ζωγραφικής, εκδηλώσεις με φλέγοντα νεανικά θέματα κ.ά), θα έδινε ζωή στην περιοχή και νεανική όψη. Όπως επίσης εκδηλώσεις με συνέχεια (π.χ. ανάδειξη της δράσης μορφών της διανόησης, της τέχνης και της επιστήμης), θα είχαν ένα μόνιμο, έναν ιδανικό χώρο.
2. ΑΡΧΑΙΕΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ: Δεν θα μιλήσω για ανασκαφές ούτε για αναστηλώσεις, που μπορούν να γίνουν μεσο- ή μακρο- πρόθεσμα (π.χ. η Πύλη της Κυάτιδος που υπήρχε προσεισμικά ή Πύλες του Κάστρου), αλλά για έργα που είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν άμεσα. Κατά καιρούς, από προγράμματα, έγιναν έργα σχετικά με την μερική ανάδειξη των ακροπόλεων και το καθάρισμά τους. Επειδή όμως τα δέντρα και οι θάμνοι ήδη μεγαλώνουν, δεν είναι μακριά, ο καιρός που ξανά θα χαθεί η εικόνα τους. Πιστεύω πως αν περιφραχτούν, τουλάχιστον ένα μέρος τους (π.χ. στο Κάστρο) κι αν κτιστεί ένα μικρό κτίσμα (κιόσκι) θα μπορέσουν οι τουρίστες να τις περιηγούνται με εισιτήριο, βέβαια, που μπορεί να είναι κοινό και για επισκέψεις σε άλλα μνημεία της περιοχής.
3. ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΦΑΝΕΝΤΕΣ: Έχει σημαντικότατες, υψίστης καλλιτεχνικής αξίας, αγιογραφίες περασμένων αιώνων στους μισογκρεμισμένους τοίχους του. Κατά καιρούς μπήκαν κάποια στέγαστρα που καταστράφηκαν όχι όμως και οι αγιογραφίες, που, επιμένουν, να αντιστέκονται στους ενάντιους καιρούς. Για πόσο όμως; Δεν θα μιλήσω για αναστήλωση του ναού (αυτή θα ήταν η λύση), αλλά για ένα σταθερό στέγαστρο ή ακόμη και ένα υποτυπώδες κτίσμα που θα προφύλασσε τις αγιογραφίες. Γνωρίζω ότι για το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει κάποια πρόοδος, αλλά, νομίζω, απαιτείται ένας αναγκαίος συντονισμός των φορέων και πρωτίστως του Δήμου.
4. (Δ)ΡΑΚΟΣΠΙΤΟ: Είναι τα ρωμαϊκά λουτρά. Στην άκρη υπάρχει και σχετικό ψηφιδωτό σκεπασμένο τώρα με χώμα. Μια καλύτερη περίφραξη κι ένα υποτυπώδες κτίσμα θα έδινε ζωή σε αυτό το μεγάλης αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας κτίσμα.
5. ΦΥΤΙΔΙ: Πρόκειται για σπήλαιο παλαιολιθικής εποχής, στη Λάκα, που από μόνο του θα μπορούσε να προσελκύσει τουρίστες. Είναι το μοναδικό σπήλαιο στη Δυτική Ελλάδα και μεταθέτει τις χρονολογίες οριοθέτησης της παλαιολιθικής εποχής στη χώρα μας, χιλιάδες χρόνια πριν. Ενδεχομένως χρειάζεται ανάδειξη του μπροστινού του μέρους και μια μικρή περίφραξη με ένα επίσης μικρό και υποτυπώδες κτίσμα.
6. ΚΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ: Είναι ένα κτήριο, «φάντασμα», ανεκμετάλλευτο σχεδόν από το χτίσιμό του. Κι ένας μύθος που το ακολουθεί είναι αυτός του «επικίνδυνου», λόγω σταθερότητας, κτηρίου. Πρέπει επιτέλους να αποφασίσει ο Δήμος αν θα γίνει αναπαλαίωση ή αν θα κτιστεί στη θέση του κάποιο άλλο κτήριο, πιθανόν συνδεδεμένο με το διπλανό, το παλιό κτίσμα της ΔΕΗ, το οποίο δεν γνωρίζω αν ανήκει στον Δήμο ή αν είναι ιδιόκτητο. Όμως θα αναφερθώ στην πρώτη περίπτωση. Η αναπαλαίωση του κτηρίου θα δώσει λύσεις σε θέματα πολιτισμού. Π.χ. στέγαση βιβλιοθήκης, αίθουσα συνεδριάσεων, εκδηλώσεων, εκθέσεων εικαστικών κ.ά. δράσεων.
7. ΜΟΥΣΕΙΟ: Υπάρχουν ευρήματα ήδη σε αποθήκες. Τα κατά καιρούς σημαντικότατα αρχαιολογικά ευρήματα υποθέτω ότι βρίσκονται στη Σάμη, στο Αργοστόλι ή κάπου αλλού. Η λειτουργία του Μουσείου (έχουν γίνει βήματα) είναι απαραίτητο να συντομευτούν. Κι εδώ απαιτείται ο άμεσος συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων, πρωτίστως του Δήμου.
8. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: Το μοναδικό μέρος της Κεφαλονιάς είναι η Σάμη που δεν είχε ποτέ βιβλιοθήκη. Υπάρχουν βιβλιοθήκες στο Αργοστόλι, στο Ληξούρι, στα Μεσοβούνια, στην Αγία Ευφημία, στον Πόρο. Στο κτήριο των Προσκόπων είναι, 7 χρόνια τώρα, αποθηκευμένα 70 κιβώτια βιβλία και εγκυκλοπαίδειες για τα παιδιά και τους εφήβους της περιοχής. Υπάρχει και η δυνατότητα του εμπλουτισμού με χιλιάδες βιβλία ακόμη, Είναι αλήθεια ότι με έξοδα του Δήμου Κεφαλονιάς πήγαν, το 2012, εκεί τα βιβλία, τα οποία «απαιτούν», όχι κάποια προσωρινή, δηλαδή …μόνιμη φιλοξενία, αλλά τη «δική» τους μόνιμη βιβλιοθήκη, με συμβολική και ουσιαστική σημασία. Είναι δυνατόν η Σάμη, η ιστορική Σάμη, να μην έχει βιβλιοθήκη;
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι:
ανέφερα ενδεικτικά κάποιες πολιτιστικές αναγκαιότητες (είναι τυχαία η παράθεσή τους) για την περιοχή. Υπάρχουν και άλλες που είναι απαραίτητες (π.χ. σχετικά με τις ρωμαϊκές και τις αρχαίες ελληνικές κρήνες, τον ναό του Απόλλωνος στο Αλεποβούνι, τις κατοικίες παλαιολιθικής εποχής στη Λάκα, το αρχαίο λιμάνι στο Λουτρό, τις ετοιμόρροπες εκκλησίες κ.ά.). Η ιεράρχησή τους είναι δικό σας θέμα –πάντα, βέβαια, λαμβάνοντας υπόψη και την υπόλοιπη περιοχή του Δήμου-, όπως και τα χρονικά όρια για την υλοποίησή τους. Αλλά, οι παραπάνω τυχόν περαιώσεις των έργων συνιστούν μέγιστη πολιτιστική πράξη από μέρους σας.
Η συγκεκριμένη επιστολή είχε αποσταλεί μέσω της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΡΟΥΠΑΚΙ σχεδόν αυτούσια και κατά τις προηγούμενες εκλογές. Οι καιροί όμως δεν περιμένουν. Όλοι εμείς και οι νέοι, ιδιαίτερα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε στη λαίλαπα των καιρών δυσυπέρβλητα εμπόδια. Ας οικοδομήσουμε ισχυρά πολιτισμικά μετερίζια και ας δώσουμε ρηξικέλευθες και οραματικές λύσεις που θα αποτελέσουν αληθινές και κραταιές, για το μέλλον, οάσεις πολιτισμού.
Αξιότιμοι κ.κ. υποψήφιοι Δήμαρχοι: στον φόρτο της εργασίας σας και στις εξαγγελίες σας, σας παρακαλώ, προσθέστε πειστικές απαντήσεις στα παραπάνω θέματα. Επιπλέον, επιτρέψτε μου να ζητήσω από εσάς, όχι γενικόλογες ή ενταγμένα τα παραπάνω θέματα σε φαινομενικά πειστικές πλην αόριστες εξαγγελίες. Έχω την πεποίθηση ότι, αν το τμήμα του προγράμματός σας περιέχει τις παραπάνω ή κάποιες από τις παραπάνω ή και άλλες ξεκάθαρες και στοχευμένες πολιτιστικές εξαγγελίες με δεσμεύσεις μαζί, θα αποδειχτεί, νομίζω, ότι το ενδιαφέρον σας θα είναι αληθινό, μόνιμο και ουσιαστικό για τη Σάμη και τον πολιτισμό της.
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων και σας εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο σας, για την πολιτιστική και εν τη γένει Ανάπτυξη της περιοχής μας αλλά και ολόκληρης της Κεφαλονιάς.
Με εκτίμηση
Γιάννης Σ. Παπαδάτος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
√ Η φωτογραφία του εξώφυλλου ειναι επιλογή του Kefaloniapress. Εϊναι το Αρχαιολογικο Μουσειο στο Γιαλό της Σάμης. Πηγή φωτο : IONION CENTER
