Πολυκεντρικό-Διαχρονικό Μουσείο Κεφαλονιάς 2020
Έχει η Κεφαλονιά την ανάγκη ενός Πολυκεντρικού- Διαχρονικού Μουσείου; Ενός Μουσείου, δηλαδή, που θα αναδεικνύει την εξέλιξη του πολιτισμού στο νησί από τις πρώτες εκφάνσεις του μέχρι και το ορόσημο του 1953 στον 20ο αιώνα; Και αν πράγματι υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας ενός παρόμοιου μουσείου σε τι κτήριο θα στεγαστεί? Από πού θα συλλέξει τα εκθέματα ιδιαίτερα των τελευταίων τεσσάρων αιώνων;
Γιατί σαφώς δεν μπορεί κανείς εχέφρων άνθρωπος να διανοηθεί καν ότι θα υπάρξει Υπηρεσία που θα αποτολμήσει να ζητήσει από ιδιωτικά και δημόσια τοπικά μουσεία έργα τους για το Διαχρονικό Μουσείο! Δηλαδή επί της ουσίας να απογυμνωθούν τα ήδη υπάρχοντα μουσεία από τα έργα για τα οποία τα επισκέπτονται! Και αλήθεια που και πως θα φυλαχθούν σωστά αυτά τα έργα –αν υποθέσουμε ότι δανείζονται- και που θα εκτεθούν;
Ένα Διαχρονικό Μουσείο έχει ουσιώδη και ειδοποιό διαφορά από την ήδη υφιστάμενα μουσεία γιατί εξ ορισμού δεν δημιουργήθηκε να αποτελεί απλώς παράθεση αντικειμένων διαφόρων εποχών. Τα εκθέματα θα πρέπει να παρουσιάζονται κατά τρόπο διδακτικό, ο οποίος θα αναδεικνύει πτυχές της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής του νησιού. Θα αφηγείται την ιστορική του πορεία και θα συμβάλλει στην κατανόηση του ευρύτερου πλαισίου εντός του οποίου αναπτύχθηκε ο πολιτισμός του. Προφανώς, ο στόχος αυτός δεν επιτυγχάνεται μόνον μέσω της μόνιμης έκθεσης. Περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ομιλίες, ημερίδες και επιστημονικά συνέδρια αποτελούν προϋποθέσεις, ώστε ένα σύγχρονο μουσείο να επιτελεί τον επιστημονικό και παιδευτικό του ρόλο.
Θεωρούμε ότι ένα διαχρονικό μουσείο το χρειάζεται η Κεφαλονιά. Αυτό όμως πρέπει να είναι πολυκεντρικό και να αναπτύσσεται σε διάφορες περιοχές στο νησί. Ας μην λησμονάμε ότι η Κεφαλονιά είναι τουριστικός προορισμός και ένα πολυκεντρικό μουσείο με αυτή την αντίληψη θα ωφελούσε το νησί. Ας σκεφτούμε ότι είναι πολύ σημαντικό η οικεία Εφορεία Αρχαιοτήτων να χειρίζεται τα αρχαιολογικά μουσεία Αργοστολίου, Σάμης, των αναστηλωμένων δυο μουσειακών ναών στους Αγίους Φανέντες και πιθανόν ό,τι αναφέρεται στην συνέχεια του άρθρου!
Και πάλι για το Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου
Άραγε υπάρχει πολίτης που να πιστεύει ότι αυτές οι λειτουργίες που συναπαρτίζουν ένα διαχρονικό μουσείο μπορούν πραγματικά να επιτελούνται σε ένα κτήριο ανάλογου μεγέθους με αυτό του υφιστάμενου Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου;
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου, κατασκευασμένο με τους πόρους και τα μέσα της δεκαετίας του 1950, επί δεκαετίες παρουσίαζε τον αρχαίο (και μόνον) πολιτισμό του νησιού, σαφώς με όλους τους περιορισμούς που επέβαλλε η έλλειψη επαρκούς χώρου. Πόσο αφελείς θα πρέπει να είμαστε, ώστε να πιστεύουμε ότι σε ίδιας ή παραπλήσιας έκτασης χώρο μπορούν να εκτεθούν επί πλέον 17 αιώνες πολιτισμού (4ος -20ος αι. μ.Χ.); ( Αναφέρουμε παραπλήσιας έκτασης γιατί, αν έχουμε σωστή πληροφόρηση, αν κατεδαφιστεί το κτήριο σύμφωνα με τους νέους ρυμοτομικούς σχεδιασμούς της πόλης θα πρέπει να ανεγερθεί μικρότερο).
Ένα μουσείο δε καθίσταται “Διαχρονικό” απλώς και μόνον εκθέτοντας μερικές εικόνες από ναούς, ένα τέμπλο – πιθανότατα προερχόμενο από κάποιον βενετσιάνικης εποχής ναό αφημένο στην τύχη του επί 70 έτη ή κάποιο συντηρημένο τέμπλο από ιδιωτική καπέλα της οποίας το κτίσμα είναι πιθανόν σε ερειπιώδη κατάσταση ή κάποια πορτραίτα ευγενών ή και οτιδήποτε άλλο!
Πιστεύοντας ότι είναι ανάγκη να προβληθεί ουσιωδώς ο μεσαιωνικός και νεώτερος πολιτισμός της Κεφαλονιάς, πρόσφατα υποστηρίξαμε δημοσίως την ανάγκη δημιουργίας ενός σύγχρονου, και πραγματικά διαχρονικού, μουσείου στην θέση του προσεισμικού Αρχαιολογικού Μουσείου (Αγγλικανική Εκκλησία), στην περιοχή του Μέτελα στο Αργοστόλι.(Διάβασε εδώ )
Εάν, όμως, το ΥΠΠΟΑ επιμένει στην παραμονή του Μουσείου στην σημερινή του θέση, τότε αυτό καλό θα ήταν αυτό να παραμείνει αφιερωμένο στην αρχαιότητα, όπως συνέβαινε έως τους σεισμούς του 2014, και να δημιουργηθεί εκ των ενόντων ένα Μουσείο Μεσαιωνικού και Νεώτερου Πολιτισμού στο Κάστρο του Αγίου Γεωργίου, όπως έχουμε προτείνει εγγράφως τόσο προς το ΥΠΠΟΑ το 2016 αλλά και προς την Π.Ι.Ν ,εφόσον ποικίλοι λόγοι δεν θα επιτρέψουν την ανέγερση νέου κτηρίου στη περιοχή του Μέτελα.( Διάβασε εδώ)
Στο κάστρο του Σαν Τζόρτζη αποκατεστημένοι χώροι στο εσωτερικό του, όπως το λεγόμενο σπίτι του πρεβεδούρου/ προβλεπτή και οι φυλακές παραμένουν κλειστοί χώροι στο κοινό, ενώ θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ένα μουσείο στο οποίο θα αναδεικνύεται η ιστορική, κοινωνική και πολιτιστική ταυτότητα του νησιού κατά τον Μεσαίωνα και του Νεώτερους χρόνους – κατά το πρότυπο του εξαίρετου μουσείου στο κάστρο Χλεμούτσι /Clermont στην Κυλλήνη. Στο πλαίσιο, μάλιστα, ενός πολυκεντρικού μουσείου, ερειπωμένοι από τους σεισμούς του 1953 βενετσιάνικης εποχής ναοί στην περιοχή του Μπόργου και εξώμπουργου του κάστρου του Σαν Τζόρτζη, θα μπορούσαν να αποκατασταθούν και να αξιοποιηθούν στεγάζοντας θεματικές ενότητες του μουσείου (π.χ. Άγιος Σπυρίδων, Άγιοι Θεόδωροι, Άγιος Δημήτριος, Φανερωμένη).Να σημειωθεί ότι ο ιστορικός ναός της Βαγγελίστρας (Ευαγγελίστριας) στο μπόργο λειτουργεί –άτυπα- ως εκκλησιαστικό μουσείο μια και είναι φυλαγμένες και εκτεθειμένες σε προθήκες αλλά και εντός του ιερού εικόνες διαφόρων ιστορικών περιόδων. Σχετικά κάτι παρόμοιο και στο κάστρο στην Άσσο.
Το όφελος θα ήταν πολλαπλό, αφού δίδοντας νέα χρήση στα εν λόγω μνημεία, αυτά θα διασώζονταν από την επαπειλούμενη καταστροφή, αποτελώντας παράλληλα ζωντανό μάρτυρα του Επτανησιακού πολιτισμού. Μια τέτοια πρωτοβουλία, πέραν της αδιαμφισβήτητης πολιτιστικής της διάστασης, θα είχε επίσης σημαντικά οικονομικά οφέλη για το νησί, αφού θα προσέλκυε σημαντικό αριθμό επισκεπτών.
Σε κάθε περίπτωση, ένα Μουσείο Διαχρονικό ή ένα Μουσείο Μεσαιωνικού και Νεώτερου Πολιτισμού οφείλει να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά προς τα υφιστάμενα μουσεία, δημόσια και ιδιωτικά, τα οποία επί δεκαετίες και με περιορισμένα μέσα προστατεύουν και προβάλλουν τον πολιτισμό μας και πρέπει εμπράκτως να τυγχάνουν της απαιτούμενης στήριξης και αναγνώρισης. Είναι αδιανόητη η σκέψη να απογυμνωθούν υφιστάμενα μουσεία από εμβληματικά έργα που φιλοξενούν με σκοπό να κοσμήσουν ένα υπό ίδρυση μουσείο.
Τάκης Τόκκας
Για το Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου-Ionian center- casa-Museo /οίκος-Μουσείο Καραβομύλου
