Ηλίας Μπεριάτος
7 απαντήσεις και μια ερώτηση στο Kefalonia Press για το Μουσείο
Κατ’ αρχάς, ευχαριστώ την συντακτική ομάδα του Kefalonia Press για τα ερωτήματα που απευθύνει (προς κάθε κατεύθυνση μεν αλλά αναφέρεται ..μόνο σε μένα), καθώς και για τη συμμετοχή της στο διάλογο που άνοιξε με πρωτοβουλία του ΙΚΙ για το κτήριο του Μουσείου και ο οποίος έδωσε τη ευκαιρία να αποκαλυφθούν πολλά και να ακουστεί και η άλλη άποψη που συνήθως αποκρύβεται.
Σε όλη τη ρητορική που αναπτύσσεται μέσω αυτών των ερωτημάτων βλέπει κανείς καθαρά ότι επιχειρείται, εν είδει σοφίσματος, μια εσκεμμένη μετατόπιση και διολίσθηση της συζήτησης από το ουσιαστικό θέμα για το κτήριο του Μουσείου σε θέμα για τον ‘Μπεριάτο’ (όπως έγραψε εύστοχα και κάποιος σχολιαστής τις προάλλες). Δηλαδή, αλλού είναι το πρόβλημα και αλλού κτυπάτε!. Συνηθισμένη τακτική όταν κάποιοι δεν ενδιαφέρονται για το ‘πάπλωμα’αλλά περί άλλων τυρβάζουν…Απαντώ λοιπόν σε όλα τα ερωτήματα της ομάδας σας, που εδώ τα βλέπετε με πλάγια γράμματα.
- 1. Μιλάει για την κοινωνία των πολιτών ο κ. Μπεριάτος και δεν γνωρίζει την απόφαση του του Δημοτικού Συμβουλίου Αργοστολίου που με συντριπτική πλειοψηφία αποφάσισε την ανέγερση νέου κτιρίου; Εκφράζει ή δεν εκφράζει το κάθε δημοτικό συμβούλιο την κοινωνία των πολιτών τυπικά και ουσιαστικά;
Βεβαίως και εκφράζει την τοπική κοινωνία γενικά, το εκάστοτε Δημοτικό Συμβούλιο, Αργοστολίου και κάθε πόλης, τόσο η πλειοψηφία του όσο και η μειοψηφία του. Αλλά όχι μόνο αυτό. Υπάρχουν και οι παντός είδους συλλογικότητες (σωματεία σύλλογοι κλπ.) που λειτουργούν σε ένα σύστημα συμμετοχικής δημοκρατικής διακυβέρνησης και όχι απλά διοίκησης. Υπάρχει όμως και το θέμα της αποφασιστικής αρμοδιότητας που στην προκειμένη περίπτωση ανήκει ως γνωστόν στο κράτος. Από την άλλη πλευρά το κτήριο αρχαιολογικού μουσείου που βρίσκεται στο Αργοστόλι δεν έχει αναφορά μόνο στον ομώνυμο σήμερα δήμο αλλά σε ολόκληρη την Κεφαλονιά και όχι μόνο. Και άρα, αφού αποδέχεστε πανηγυρικά, την κατά πλειοψηφία αρνητική για το θέμα μας απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αργοστολίου, ανάλογα είναι αποδεκτή η θετική κατά πλειοψηφία απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ληξουρίου .
Πέραν αυτών θα έπρεπε η συντακτική ομάδα σας να γνωρίζει ότι σε ορισμένα κανονιστικά θέματα για την υγεία, την πολιτιστική κληρονομιά και το περιβάλλον (το οποίο εκ του συντάγματος είναι κρατική αρμοδιότητα) δεν ισχύει ο κανόνας της πλειοψηφίας. Παραδείγματα: Σκεφθείτε, σε μια δημόσια αίθουσα που δεν επιτρέπεται το κάπνισμα να αποφάσιζε η πλειονότητα των καπνιστών αν θα έπρεπε να καπνίζουν… Σκεφθείτε αν αποφάσιζαν, στην περίπτωση ενός αρχαίου τάφου ή διατηρητέου, πλειοψηφικά οι περίοικοι αν θα προστατευθεί ή όχι… Σκεφθείτε αν σε μια περιοχή προστασίας της φύσης η ενός εθνικού δρυμού έμπαινε θέμα πλειοψηφίας για την κήρυξή τους και την προστασία τους… Το παράδειγμα του οικισμού της Ιθάκης με το δημοψήφισμα, που ανέφερα στην ομιλία μου στις 11-1-20 στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη και δημοσιεύτηκε στα τοπικά ΜΜΕ, είναι σχετικό και άκρως διδακτικό. Μπορείτε να το συμβουλευτείτε.
- 2. Μιλάει για την κοινωνία των πολιτών ο κ. Μπεριάτος όταν όλοι κι όλοι αυτοί που υπέγραψαν το κείμενο της έκκλησης του για το Μουσείο ήταν 129 άτομα εκ των οποίων μόνο οι 94 Κεφαλονίτες (και με αρκετές επιφυλάξεις όπως ακούγεται αν “like” στα social media έχουν μετατραπεί σε υπογραφές ).
Με αυτή την απαξιωτική δήλωση σας, μπορεί να μην το συναισθάνεστε, αλλά προσβάλλετε βάναυσα δεκάδες συμπατριώτες μας (δεν είναι ‘μόνο’ 94 Κεφαλονίτες αλλά τα ¾ των υπογραφόντων, η συντριπτική «πλειοψηφία» όπως λέτε και σεις). Είναι άνθρωποι της επιστήμης, των γραμμάτων και των τεχνών με μεγάλη και πολύτιμη προσφορά στον τόπο μας. Από τη άλλη πλευρά, το γεγονός ότι υπέγραψαν και μη Κεφαλονίτες για ένα θέμα της Κεφαλονιάς, μεταξύ των οποίων και 25 καθηγητές του ΕΜΠ, δεν είναι τυχαίο. Κάτι σημαίνει αυτό, που πρέπει να σας προβληματίσει…Το κτήριο του μουσείου ως νεότερο αρχιτεκτονικό μνημείο ξεπερνάει και τα όρια της Κεφαλονιάς, ανήκει στο πεδίο της νεοελληνικής τέχνης και ευρύτερα του Μοντερνισμού.
Όσον αφορά στις επιφυλάξεις σας για τα “like” στα social media σας πληροφορώ ότι δεν έχω face book . Η κα Δώρα Μαρκάτου που έχει, θεωρείτε ότι είναι τόσο αφελής ώστε να μετράει τα “like” για υπογραφές ; Αν είχαν μπει τα “like” οι υπογραφές θα ήταν πολλαπλάσιες!.. Σε κάθε περίπτωση, σας πληροφορώ ότι έχουμε κρατήσει όλα τα e-mails και όλα τα μηνύματα με τις υπογραφές και τις λεκτικές δηλώσεις των υπογραφόντων ως αποδεικτικά στοιχεία για όποιον τα αμφισβητεί.
- Γιατί ο κ. Μπεριάτος δεν κινούσε την διαδικασία όταν για χρόνια ήταν Κρατικό υψηλόβαθμο στέλεχος ως Νομάρχης Κεφαλονιάς, Γενικός Γραμματέας Υπουργείων ακόμα και Βουλευτής ;
Σε όποια θέση ευθύνης υπηρέτησα προσπάθησα και έκανα κάτι (λίγο η πολύ θα το κρίνουν άλλοι) στον τομέα της κτισμένης κληρονομιάς και του δομημένου περιβάλλοντος για τον τόπο μας μαζί με τον αείμνηστο Α. Τρίτση αλλά και μετά. Όσο είχα αρμοδιότητα στο ΥΠΕΧΩΔΕ κανείς και ποτέ δεν μου πρότεινε την κήρυξη ενός κτηρίου ( δημόσιου ή κοινωφελούς ) ως διατηρητέου κτίσματος ή ενός παραδοσιακού οικισμού. Ό,τι έκανα ήταν από δική μου πρωτοβουλία για τον τόπο και μάλιστα με πολλές αντιδράσεις. Προφανώς και δεν ‘πρόκαμα’ να κάνω όλα όσα ήθελα και χρειάζονταν μέσα σε τρία χρόνια στο ΥΠΕΧΩΔΕ (1998-2001) και έξι μήνες βουλευτής επικρατείας το 2009… Εγκαλούμαι μήπως γι’ αυτό; Και μάλιστα από κάποιους που ούτε καν πρότειναν ποτέ τίποτε;;
Ζητώ συγγνώμη λοιπόν που δεν … ‘πρόκαμα’ ΤΑ ΠΑΝΤΑ στον τομέα της κτισμένης κληρονομιάς (από μια θέση με αρμοδιότητα που αφορούσε στην Ελλάδα ολόκληρη) όταν κάποιοι τοπικοί παράγοντες και άρχοντες (νομάρχες, βουλευτές, δήμαρχοι κλπ.) αποκλειστικά στην υπηρεσία της Κεφαλονιάς, δεν απασχολήθηκαν καθόλου με το θέμα για δεκαετίες… Αναρωτιέμαι, μήπως πρέπει να ζητήσω συγγνώμη και για το προπατορικό αμάρτημα ;;;
Σημειώνω πάντως ότι…‘πρόκαμα’ τουλάχιστον τα δύο κτήρια μοντέρνας αρχιτεκτονικής που αποκαταστάθηκαν (για τα οποία δεν αναφέρετε τίποτα): το κτήριο του Δημοτικού Σχολείου του αρχιτέκτονα Θ. Βαλεντή στο Ληξούρι για το οποίο χρειάστηκαν προσπάθειες και αγώνες 20 χρόνων για να επισκευαστεί και το περίπτερο του Αίνου για το οποίο χρειάστηκαν 10 χρόνια προσπαθειών για να αποκατασταθεί. Προηγήθηκαν αυτά από όλα τα μοντέρνα, γιατί έπρεπε να γίνουν μελέτες για τις οποίες υπήρχαν πιστώσεις. Δεν ‘πρόκαμα’ δυστυχώς δύο εξίσου σημαντικά και εμβληματικά μετασεισμικά κτήρια, το Δημαρχείο και το Ξενία για τα οποία έχω επανειλημμένως απευθύνει γραπτές εκκλήσεις από το 2005.
Να θυμίσω ακόμα για τους επιλήσμονες ότι …’πρόκαμα,΄ ευτυχώς, να προωθήσω την κήρυξη τριάντα (31) παραδοσιακών οικισμών (όταν υπήρχαν μόνο τρεις (3) στο νομό μας από το 1978 !) και η οποία βασίστηκε στην μελέτη αναγνώρισης της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του νομού επί υπουργίας Α. Τρίτση. Πράγμα που δεν είχε προτείνει ποτέ και κανείς και έφερε την Κεφαλονιά, στο θέμα της προστασίας, σε ισότιμη θέση με την Κέρκυρα που έχει μεγάλη αρχιτεκτονική κληρονομιά και δεκάδες παραδοσιακούς οικισμούς.
- Γιατί ο κ. Μπεριάτος στις 30 Απριλίου 2001 όντας Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημ. Έργων υπέγραφε την 11371/3011 απόφαση (ΦΕΚ 402/ Δ/ 31-5-2001) με την οποία γινόταν ο χαρακτηρισμός ως διατηρητέων 18 κτιρίων στη νήσο Κεφαλληνίας (εκ των οποίων τα 10 στο Αργοστόλι) και καθορισμός ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης αυτών, ΔΕΝ έχει συμπεριλάβει το Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου;
Η απάντηση γιατί δεν συμπεριλήφθηκε το μουσείο στη πρώτη σειρά διατηρητέων δίνεται παρακάτω στο ερώτημα 6 (πρώτη παράγραφος). Εκεί εξηγείται η συγκυρία της εποχής του τέλους της δεκαετίας του ’90 και η μάχη με τον χρόνο για να γίνουν οι διαδικασίες για τα πολλά θέματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που έπρεπε να πάρουν σειρά μια και κανένα δεν είχε προωθηθεί από εκείνους που σήμερα κατηγορούν εκ των υστέρων και εκ του ασφαλούς!.
- Γιατί ο κ. Μπεριάτος ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε από το 1995 (ακόμα και όταν υπηρέτησε βουλευτής επικρατείας το 2009) και δεν ζήτησε να συμπληρωθεί με το Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου η απόφαση 3554/53067/ 25-10-1995 του Υπουργείου Πολιτισμού (ΦΕΚ 946/ Β΄/ 16-11-1995) με την οποία κηρυσσόταν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και τόποι 8 στοιχεία του Αργοστολίου;
Επειδή, όπως όλοι γνωρίζουν, την εποχή εκείνη, το 1995 ήμουν απλός πολίτης (από το 1989), θα πρότεινα στην συντακτική σας ομάδα να ρωτήσει καλύτερα εκείνους που είχαν την πρωτοβουλία της κήρυξης των οκτώ στοιχείων και τις σχετικές συνεννοήσεις (στις οποίες δεν μετείχα) για ποιο λόγο δεν περιέλαβαν και άλλα στοιχεία / κτήρια κλπ. στην τότε απόφαση.
- 6. Γιατί ο κ. Μπεριάτος «ξέχασε» να συμπεριλάβει το Αρχαιολογικό Μουσείο όχι μόνο στην δική του απόφαση το 2001 (σημείο 3 παραπάνω) αλλά δεν το ανέφερε καν σε επιστολή του στα τοπικά μέσα στις 29/11/2007 με αφορμή την αγορά από τον Δήμο Αργοστολίου του κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδας ενώ υποστήριζε «ότι και το Ματζαβινάτειο Νοσοκομείο του Ληξουρίου πρέπει να κηρυχθεί διατηρητέο ως σπάνιο δείγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής στο νησί μας, έργο του γνωστού κεφαλονίτη αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού» . Τώρα ξέχασε το Μαντζαβινάτειο;
Δεν «ξέχασα» καθόλου το Μουσείο, όπως αρέσκονται μερικοί να πιπιλίζουν, με κάθε ευκαιρία, λες και με αυτό απαλλάσσονται από τις δικές τους ευθύνες. Ξέρουν όμως ότι αγωνιζόμουν να προωθήσω την κήρυξη για την πρώτη σειρά των διατηρητέων (των παραδοσιακής τεχνοτροπίας) χωρίς καμία βοήθεια από κανέναν για τα στοιχεία, με πολλές δυσκολίες και αντιδράσεις και επίσης προωθούσαμε στο υπουργείο τα δύο μοντέρνα μεσοπολεμικά κτήρια του Ληξουρίου και του Αίνου που είχαν επείγοντα χαρακτήρα, λόγω των διατιθέμενων πιστώσεων για μελέτες και κατασκευές (βλέπε παραπάνω απάντηση Νο 3). Δυστυχώς δεν ήμουν …μόνιμος στο υπουργείο για να προωθήσω και τα υπόλοιπα (ας σημειωθεί επιπλέον ότι δεν είχε ακόμη αναπτυχθεί η κίνηση για τα μοντέρνα. Συγγνώμη που δεν υπήρξα μετά Χριστόν προφήτης!).
Επίσης δεν ξέχασα τώρα κανένα Ματζαβινάτειο το οποίο αναφέρω συνεχώς από πολλά χρόνια πριν (από το 2004), όταν ερευνώντας ανακαλύψαμε ότι είναι του Π. Καραντινού πράγμα που αγνοούσαν πολλοί. Ας μην συγχέουμε όμως τα πράγματα διότι τότε, το 2007, αγωνιζόμαστε για το κτήριο της Τράπεζα Ελλάδος το οποίο είχαμε εμείς κηρύξει διατηρητέο. Δεν νομίζω ότι είναι έγκλημα που δεν αναφέρω κάθε φορά, από την αρχή, τα πάντα σε κάθε παρέμβασή μου!…
- Γιατί οκ. Μπεριάτος επικαλείται μεν την Yπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων (Πάτρα) του Υπουργείου Πολιτισμού ισχυριζόμενος γενικά και αόριστα ότι «έχει ζητήσει να κηρυχθεί το Μουσείο νεότερο μνημείο από το 2018 !!» (δικά του τα θαυμαστικά…) αλλά δεν αναφέρεται σε απάντηση της πρώην Υπουργού Πολιτισμού κ. Καραϊνδρου σε ερώτηση του (τότε) βουλευτή Αχαΐας κ. Νικολόπουλου σχετικά με το Μουσείο Αργοστολίου όπου αποκαλύπτεται ότι πολύ πριν το 2018 «Τόσο η ΛΕ’ ΕΠΚΑ, αρμόδια στο παρελθόν, όσο και πρόσφατα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας, έχει προτείνει να εξετασθεί η λύση της ανέγερσης νέου μουσείου, με αποθηκευτικούς χώρους, εργαστήριο και χώρο γραφείων στο ακίνητο του προσεισμικού Κοργιαλένειου Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου (αρ. πρ. Φ666/Ι2- 03/312/9.2.2010, Φ666/Ι2-03/1671/24.6.2010, Φ666/Ι2-03/296/22.2.2013, Φ666/Ι2- 03/2455/2.2.2016, Φ666/Ι1-02/595/11.4.2016 έγγραφα). Ωστόσο, η λύση αυτή δεν προχώρησε καθώς το ακίνητο φέρεται να ανήκει στον ΕΟΤ και έχει χαρακτηρισθεί ως «Ελεύθερος χώρος – Αστικό Πράσινο», σύμφωνα με έγγραφο της Διεύθυνσης Δόμησης;
Σε αναμονή απαντήσεων και όχι εκθέσεων ιδεών…
Επικαλούμαι την περιφερειακή υπηρεσία νεωτέρων μνημείων στην Πάτρα γιατί απλούστατα είναι φύσει και θέσει η αρμόδια η υπηρεσία για να κρίνει την κήρυξη ενός κτίσματος ως νεότερο μνημείο με τη νομοθεσία του υπουργείου πολιτισμού (γιατί υπάρχει και εκείνη του ΥΠΕΧΩΔΕ/ΥΠΕΝ. Η ΛΕ’ ΕΚΠΑ δεν ήταν αρμόδια για κήρυξη νεότερου μνημείου όπως δεν είναι ούτε η νυν Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας. Αλλά εσείς επικαλείστε την τοπική εφορεία για ένα διαφορετικό θέμα : Ότι πρότεινε την ανέγερση νέου μουσείου σε κάποια άλλη θέση που υπάρχουν προβλήματα οικοδόμησης. Η τοπική εφορεία, δεν μπορεί να κρίνει για το αν είναι ή δεν είναι διατηρητέο ως νεότερο μνημείο το υπάρχον κτήριο του Μουσείου (ή και όποιο άλλο κτίριο), γιατί απλούστατα είναι αναρμόδια. Απλώς προτείνει την ανέγερση ενός νέου μουσείου σε άλλη θέση (πράγμα με το οποίο συμφωνούμε και εμείς, χωρίς όμως να κατεδαφιστεί το υπάρχον).
Αυτό όμως δεν αναιρεί ούτε ακυρώνει την αξία και τη σημασία της πρότασης της αρμόδιας υπηρεσίας νεωτέρων μνημείων που κρίνει ότι είναι διατηρητέο /νεότερο μνημείο το Μουσείο. Αδυνατώ να κατανοήσω τη λογική σας και τον τρόπο με τον οποίο συσχετίζετε τα δύο θέματα…
Επομένως δεν αναφέρομαι και δεν ασχολούμαι με την απάντηση της τότε υπουργού γιατί απλώς δεν έχει σχέση με το θέμα του διατηρητέου. Όσον αφορά στα λεγόμενά σας ότι δηλαδή αναφέρομαι γενικά και αόριστα ότι «έχει ζητήσει [η υπηρεσία] να κηρυχθεί το Μουσείο νεότερο μνημείο από το 2018 !!» σας πληροφορώ, επειδή όπως φαίνεται δεν το γνωρίζετε, ότι υπάρχουν έγγραφα!! (δικά μου τα θαυμαστικά) ενώ το διαπίστωσα και ο ίδιος σε απευθείας επικοινωνία που είχα με την υπηρεσία !..
Μια ερώτηση
Εν κατακλείδι ας μου επιτραπεί να σας ρωτήσω και εγώ κάτι. Η συντακτική σας ομάδα αναγνωρίζει ότι το κτήριο είναι αξιόλογο και πρέπει να διατηρηθεί; Ναι ή όχι; Απαντήστε ευθέως. Διότι περί αυτού δεν ακούσαμε απολύτως τίποτα. Συζήτηση δεν γίνεται με σοφίσματα και αποπροσανατολιστική τακτική. Μιλήστε για το ‘πάπλωμα’ και όχι για τον Μπεριάτο. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού…
Και μια καλοπροαίρετη συμβουλή : θα σας παρακαλούσα να αφήσετε εκτός αστεϊσμών τις εκθέσεις ιδεών με τις οποίες οι δάσκαλοι και καθηγητές μας, μας έμαθαν (και σας έμαθαν) γράμματα. Και εξακολουθούν να το κάνουν και σήμερα παρά τις δυσκολίες. Οι ιδέες, οι σκέψεις και οι στοχασμοί κινούν πάντα τον κόσμο και μας προφυλάσσουν από τα σοφίσματα και τους σοφιστές.
Σας ευχαριστώ και πάλι για τη συμμετοχή σας στο διάλογο.
Ηλίας Μπεριάτος
