Κεφαλονιά, Σάμη
Η παλαιοχριστιανική βασιλική στη θέση ” Άης Δημήτρης ”
Στο δυτικό όριο της πόλης της Σάμης στη τοποθεσία «Αης Δημήτρης» υπάρχει η παλαιοχριστιανική βασιλική που η προφορική μακραίωνη παράδοση έχει διασώσει ότι ήταν αφιερωμένη στον ομώνυμο άγιο. Μετά την επιμελημένη, πρόσφατη, αποψίλωση του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου από την οικεία Ε.Α.Κ.Ι τον επισκεφθήκαμε και παραθέτουμε τις ακόλουθες πληροφορίες που ερανισθήκαμε από ιστοσελίδα του ΥΠΠΟΑ.
Σύμφωνα,,λοιπόν,με την ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (βλ. πηγή) η(τότε) 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (ΕΒΑ)διενήργησε ανασκαφές στη θέση «Αης Δημήτρης» κατά τα έτη 1995 και 2003.
Σε νεώτερες ανασκαφές της 20ης ΕΒΑ, το έτος 2006, προσδιορίστηκε ότι ο αρχιτεκτονικός τύπος του ναού είναι τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα και εξωνάρθηκα, ενώ εντοπίστηκαν και προσκτίσματα στη νότια πλευρά του. Η αψίδα του ιερού είναι ημικυκλική με τρείς αντηρίδες εξωτερικά.Η βασιλική έχει διαστάσεις 33 μ. μήκος και 17 μ. πλάτος, ενώ εάν συνυπολογισθούν και τα προσκτίσματα η νότια πλευρά του συγκροτήματος εγγίζει τα 23 μ. περίπου. Οι τοίχοι σώζονται σε χαμηλό ύψος,όπως φαίνεται στις φωτογραφίες.
Το δάπεδο του ιερού καλύπτεται με μεγάλες ορθογώνιες πλάκες, ενώ στον κυρίως ναό διασώζεται και ψηφιδωτό δάπεδο με φυτικά και γεωμετρικά σχέδια. Στο βόρειο κλίτος της βασιλικής αποκαλύφθηκε σταυρόσχημη κολυμπήθρα, ενώ στον περιβάλλοντα χώρο του ναού εκτεινόταν νεκροταφείο, με κτιστούς και κεμαροσκεπασμένους τάφους.
Σε μεταγενέστερη φάση, όταν η παλαιοχριστιανική βασιλική εγκαταλείφθηκε, κτίστηκε μονόχωρος ναός μικρών διαστάσεων, ο οποίος καταλάμβανε τμήμα του κεντρικού κλίτους και της αψίδας του αρχικού ναού. Σήμερα, ένα μικρό σύγχρονο παρεκκλήσι με καντήλι και εικονίσματα έχει κτισθεί στην αψίδα του ιερού, με ένα ανεστραμμένο τεκτονικό κιονόκρανο να χρησιμοποιείται ως βάση της Αγίας Τράπεζας.
Η θρησκευτική σημασία της θέσης επιβιώνει, λοιπόν, από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια μέχρι τις ημέρες μας.
Είναι ανάγκη να ολοκληρωθεί η ανασκαφή του μοναδικού αυτού μνημείου, να προσδιορισθούν με ακρίβεια οι διάφορες οικοδομικές φάσεις του, και στη συνέχεια να καταστεί επισκέψιμο στο κοινό.
Επίσης να αναφερθεί ότι στο ΙΑ’Πανιόνιο Συνέδριο ,που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2018 στην Κεφαλονιά, την Τρίτη 22 Μαΐου στις 09:00- 9:15 π.μ στην αίθουσα διαλέξεων της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης η Προϊσταμένη της Ε.Α. Κερκύρας κ.Τένια Ρηγάκου στην σημαντική ανακοίνωσή της με θέμα «Νεώτερα στοιχεία για την παλαιοχριστιανική και πρωτοβυζαντινή Κεφαλονιά» έκαμε σημαντικές ανακοινώσεις και για την προαναφερθείσα βασιλική.
Πηγή
Τάκης Τόκκας
Για το casa-Museo / οίκος-Μουσείο – Καραβόμυλος Κεφαλονια
