Χαιρετισμός της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη στα εγκαίνια της Αρχαιολογικής Συλλογής Σάμης
«Αποτελεί για μένα ιδιαίτερα χαρά να βρίσκομαι σήμερα εδώ, μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού και τους συνεργάτες μας, υψηλόβαθμα στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού, και πάλι στην Κεφαλονιά, με αφορμή αυτή τη φορά ένα χαρούμενο γεγονός, τα εγκαίνια της Αρχαιολογικής Συλλογής εδώ, στη Σάμη, τηρώντας την υπόσχεσή που έδωσα πριν μερικούς μήνες, και παρά τον ιδιαίτερα μεγάλο φόρτο εργασίας όλων μας, που επιβάρυναν περαιτέρω οι πρόσφατες, μεγάλης έκτασης πυρκαγιές στην πατρίδα μας, από τις οποίες απειλήθηκαν, αλλά ευτυχώς δεν επλήγησαν, σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Μιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που όπως οι μελέτες και τα προγνωστικά πρότυπα των επιστημόνων τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν, θα υφίσταται με αυξανόμενη ένταση τους κινδύνους και τις απειλές από φυσικές καταστροφές, τις οποίες επιτείνουν οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης σε παγκόσμια κλίμακα. Άλλωστε, η Κεφαλονιά και ιδιαίτερα η Σάμη, δοκίμασε η ίδια πριν από 11 μήνες, αυτούς τους κινδύνους από τον «Ιανό». Από τον «Ιανό» επλήγη και ένα μεγάλο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού και χάρη στην έγκαιρη επέμβαση της Πολιτείας, πολλά από αυτά τα μνημεία αποκαθίστανται και ολοκληρώνεται η αναστήλωση και η συντήρησή τους.
Αναγνωρίζοντας έγκαιρα τους κινδύνους αυτούς και την αναγκαιότητα συντονισμένης δράσης, η Ελληνική Κυβέρνηση, υπό την προσωπική καθοδήγηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, έχει αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες τόσο σε διεθνές επίπεδο, προωθώντας στον ΟΗΕ και άλλους Οργανισμούς τη Σύμπραξη των Φορέων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Αντιμετώπιση των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προχωρεί τις διαδικασίες κατάρτισης του Εθνικού Σχεδίου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην Πολιτιστική Κληρονομιά, αλλά και στην εκτέλεση συγκεκριμένων πιλοτικών έργων ενταγμένων στο Ταμείο Ανάκαμψης, που θα μας προσφέρει τη δυνατότητα της τεχνογνωσίας και των καλών πρακτικών, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε ευρύτερα, σε όλη την Επικράτεια, τέτοιου είδους προβλήματα οψέποτε προκύπτουν.
Τα έργα αυτά για την ενιαία και ολιστική προστασία και διαχείριση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και τοπίου, λειτουργούν ασφαλώς παράλληλα και συμπληρωματικά προς τις συστηματικές δράσεις αποκατάστασης και ανάδειξης του τεράστιου μνημειακού αποθέματος, που αποτελεί τεκμήριο του ιστορικού παρελθόντος, αλλά και κεφάλαιο με εξαιρετικά μεγάλη κοινωνική και οικονομική αναπτυξιακή δυναμική και αξία για το παρόν και το μέλλον των τοπικών κοινωνιών, αλλά και της Χώρας συνολικά.
Κατά την παρούσα χρονική στιγμή στην Κεφαλονιά βρίσκονται εν εξελίξει ή εκκινούν άμεσα, με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Ιονίων Νήσων 2014-2020, έργα πολιτισμού συνολικού προϋπολογισμού σχεδόν 8 εκ. ευρώ. Σε αυτά περιλαμβάνονται, εκτός από το εμβληματικού χαρακτήρα έργο της στερέωσης, προστασίας και ανάδειξης του Θολωτού Τάφου στα Τζανάτα, η ανάπλαση του ρωμαϊκού βαλανείου και του κτηριακού συγκροτήματος στο Λουτρό, η ανάπλαση και ανάδειξη του ταφικού περιβόλου στο Φισκάρδο και της ρωμαϊκής έπαυλης στην Αγία Ευφημία, η αποκατάσταση του καθολικού της παλαιάς Μονής Σισίων και του καθολικού και του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου της Ι.Μ. Αγίων Φανέντων, οι εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης του Ιερού Ναού Αγίας Μαρίνας Σουλλάρων, και ασφαλώς η διαμόρφωση του κτηρίου στέγασης της Αρχαιολογικής Συλλογής Σάμης, το οποίο έχουμε τη χαρά και την τιμή να εγκαινιάζουμε απόψε. Στην ουσία, να παραδίδουμε στους κατοίκους της Σάμης, αυτό το οποίο τους ανήκει. Γιατί εσείς, κ. Δήμαρχε και οι συμπολίτες σας, είστε οι φορείς αυτού του πολιτισμού, ο οποίος εξελίσσεται σε τούτη τη γη, στη μακρά ιστορική διάρκεια των χιλιετιών.
Όλα αυτά τα έργα που είπαμε, δημιουργούν ένα νέο τοπίο για την Κεφαλονιά, και συμβάλλουν καθοριστικά στις τρέχουσες δυνατότητες, αλλά και στις μελλοντικές προοπτικές της τοπικής κοινωνίας, επιφέροντας τόσο άμεση, όσο και μακροπρόθεσμη τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης, δημιουργώντας νέους και ισχυρούς πόλους έλξης επισκεπτών και ενίσχυσης του πολιτιστικού τουρισμού, και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης για το μέλλον. Σίγουρα υπάρχουν πολλά που μπορούν και πρέπει να γίνουν ακόμη, μικρά και μεγάλα, από τις εργασίες στερέωσης στα σπήλαια, Μελισσάνης και Δρογκαράτης και την πλήρη αποκατάσταση των ζημιών στο κάστρο του Αγίου Γεωργίου, έως τη διευθέτηση του θέματος του Μουσείου Αργοστολίου, που επλήγη καίρια από το σεισμό του 2014, και από το 2014 μέχρι σήμερα το πρωί που το είδα, δεν έχει αλλάξει δυστυχώς στο παραμικρό -πέντε χρόνια έφυγαν- και για το οποίο εξετάζονται οι βέλτιστοι δυνατοί τρόποι αντιμετώπισης των ζητημάτων που έχουν ανακύψει, ώστε να καταστεί το ταχύτερο δυνατό εφικτή η υλοποίηση του έργου. Εξυπακούεται ότι τόσο ο Γενικός Γραμματέας, όσο και εγώ και όλες οι συναρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ συνδράμουν και θα συνδράμουν την προσπάθεια αυτή με κάθε διαθέσιμο μέσο. Είναι πραγματικά λυπηρό και αδιανόητο, η Κεφαλονιά, με αυτή την πολιτιστική κληρονομιά, με αυτόν τον τεράστιο πλούτο στο πολιτιστικό της απόθεμα, όλα αυτά τα χρόνια να είναι χωρίς μουσείο.
Επιστρέφοντας στην Αρχαιολογική Συλλογή της Σάμης: Η δημιουργία ενός χώρου κατάλληλου για την έκθεση του πλήθους των σημαντικών ευρημάτων, που προέκυψαν τις τελευταίες δεκαετίες και εξακολουθούν να προκύπτουν από τις έρευνες σωστικού χαρακτήρα στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή της Σάμης και του Φισκάρδου, αποτελούσε επί χρόνια ένα εύλογο αίτημα των κατοίκων. Για το σκοπό αυτό παραχωρήθηκε το 2002 στο Υπουργείο Πολιτισμού το συγκεκριμένο ακίνητο, στο οποίο αρχικά στεγάζονταν γραφεία της τότε κοινότητας Σάμης. Θυμάμαι αυτή την παραχώρηση. Προήδρευα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο όταν περάσαμε τη διαδικασία αυτή.
Αργότερα, το 2009, παραχωρήθηκε από το Δήμο και το τμήμα της πλατείας μπροστά από το κτήριο για την έκθεση και των ψηφιδωτών δαπέδων, που αποκαλύφθηκαν κατά καιρούς σε ανασκαφικές έρευνες και δεν ήταν δυνατό να διατηρηθούν κατά χώρα. Την ίδια περίοδο ξεκίνησαν και οι αναγκαίες μελέτες ωρίμανσης του έργου, το οποίο εντάχθηκε τελικά στο ΕΣΠΑ το 2013 και συνεχίστηκε και κατά την τρέχουσα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 ως μεταφερόμενο έργο.
Η υλοποίηση του έργου, που ενείχε την επισκευή και διαμόρφωση του κτηρίου, την τεκμηρίωση, τη συντήρηση και την έκθεση των κινητών ευρημάτων σε πέντε αίθουσες-θεματικές ενότητες, την ανάπτυξη επικουρικών πολυμεσικών ψηφιακών εφαρμογών τρισδιάστατης εικονικής περιήγησης και εκπαιδευτικού χαρακτήρα, καθώς και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου για την υποδοχή των ψηφιδωτών δαπέδων, υπήρξε μια σύνθετη και απαιτητική διαδικασία, την οποία έφερε αισίως και άριστα σε πέρας η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Κεντρικές Διευθύνσεις του ΥΠΠΟΑ.
Θερμές ευχαριστίες και συγχαρητήρια οφείλονται προς το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης. Στο πρόσωπο του Εφόρου Γρηγόρη Γρηγορακάκη αποδίδονται και οι ευχαριστίες σε όλους τους προκατόχους του, που συνέδραμαν καθοριστικά για το έργο αυτό, ένα έργο, το οποίο είναι άρτιο επιστημονικά και έχει ένα εξαιρετικά υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά και προς τις κεντρικές διευθύνσεις του Υπουργείου και ιδιαίτερα προς την Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νέωτερων Μνημείων, που έχει επενδύσει κόπο και πόνο, κατά την αρχαία έννοια, πολλών ετών για τη συντήρηση αυτών των ψηφιδωτών, αλλά και κάποιων ακόμη, που πρόκειται να εκτεθούν εδώ.
Προς την Περιφέρεια Ιονίων για την ένταξη του έργου στις δύο χρηματοδοτικές περιόδους. Προς όλους εσάς που με τον τρόπο του ο καθένας αγκαλιάζει και υποστηρίζει έργα Πολιτισμού στο νησί σας. Κύριε Δήμαρχε, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Εφορεία Αρχαιοτήτων, παραδίδουν σε εσάς και στους συμπολίτες σας, το συγκεκριμένο έργο, ως μία απόδειξη της εξαιρετικά καλής συνεργασίας που έχετε, όλα αυτά τα χρόνια, αναπτύξει.
Σας ευχαριστώ».
Περισσότερο φωτογραφικό υλικό εδω:
