More
    Αρχική ΤΟΠΙΚΑ Πολιτισμός

    Τα ξεχωριστά Θεοφάνια της Ερμιόνης με το έθιμο «γιάλα-γιάλα»

    333

    Ευρισκόμενη σχετικά κοντά στο Ναύπλιο –έναν πολύ αγαπητό προορισμό για τους κατοίκους της πρωτεύουσας– αλλά και ανάμεσα σε φημισμένα κοσμοπολίτικα θέρετρα σαν το Πόρτο Χέλι, τις Σπέτσες και την Ύδρα, δεν είναι η πρώτη που έρχεται κατά νου όταν μιλάει κανείς για την περιοχή. Πρόκειται όμως για έναν ιδιαίτερα γραφικό τόπο, εύκολα προσβάσιμο από την Αθήνα, ο οποίος διατηρεί τους δικούς του θαυμαστές μέσα στα χρόνια.

    Ο λόγος για την Ερμιόνη, την παραθαλάσσια κωμόπολη της νοτιοανατολικής Αργολίδας, η οποία είναι χτισμένη πάνω στην ομώνυμη χερσόνησο. Πρόκειται για μια περιοχή προικισμένη με αρκετό φυσικό κάλλος, που κατοικείται σταθερά από την αρχαιότητα, με τον σημερινό πληθυσμό να ανέρχεται σε 2.505 άτομα (σύμφωνα με την απογραφή του 2011).

    Παλιότερα ο πληθυσμός αυτός στηριζόταν στις αγροτικές καλλιέργειες και στην αλιεία για την επιβίωσή του. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η Ερμιόνη μπήκε δυναμικά και στον σύγχρονο τουριστικό χάρτη, χάρη σε μια πολιτική στοχευμένης ανάπτυξης, η οποία έφερε κοντά της επισκέπτες από διάφορα μέρη του κόσμου. Ερχόμενοι εδώ, λοιπόν, οι περισσότεροι από αυτούς βρήκαν μια μικρή πόλη-λιμάνι με σημαντική ιστορία, που αφήνει τη ζωηρή εντύπωση ότι είναι χτισμένη σε νησί και όχι σε μια ακτή της Πελοποννήσου.

    Η Ερμιόνη μέσα στα χρόνια

    Η Ερμιόνη έχει αρχαίο μα και πολύ ιδιαίτερο παρελθόν, γιατί η ίδρυσή της αποδίδεται σε Δρύοπες, αντανακλώντας μια περίοδο αναταραχών και μετακινήσεων ελληνικών και πρωτοελληνικών φύλων στην κεντρική Στερεά Ελλάδα. Σίγουρα, πάντως, τη βρίσκουμε να μετέχει στον Τρωικό Πόλεμο, αφού ο Όμηρος τη συγκαταλέγει ανάμεσα στους συμμάχους των Αχαιών –οπότε είμαστε βέβαιοι ότι στεκόταν ήδη στην Αργολίδα του 1300 π.Χ. Μετά την πτώση των μεγάλων μυκηναϊκών κέντρων στην Πελοπόννησο (1100 π.Χ.) προσαρτήθηκε στο Άργος, διατηρώντας ωστόσο μια κάποια αυτονομία. Ανέκτησε την ανεξαρτησία της τον 7ο αιώνα π.Χ. και έκτοτε υπήρξε πιστή σύμμαχος της Σπάρτης, επιζώντας ως τη ρωμαϊκή κατάκτηση του 146 π.Χ.

    Τα ρωμαϊκά και πρώτα βυζαντινά χρόνια βρήκαν την Ερμιόνη σε τροχιά ανόδου χάρη στην επεξεργασία και εμπορία της περίφημης πορφύρας (ανεξίτηλης φυσικής βαφής που παράγεται από όστρακο), αλλά κατά τον 12ο αιώνα η ανθηρή περίοδος είχε πια τελειώσει. Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τους Φράγκους (1210) συνέβησαν και πληθυσμιακές μετατροπές –με τη μαζική εγκατάσταση Αρβανιτών– που είχαν ως αποτέλεσμα τη μετονομασία της περιοχής σε Καστρί. Γύρω στο 1750 η πόλη ακμάζει ξανά, γεγονός που αντανακλάται και στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, αφού εκεί ξεκίνησε τις εργασίες της η Γ’ Εθνοσυνέλευση το 1827. Κατά τον 20ό αιώνα, έπειτα, ο πληθυσμός γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις, αλλά από τη δεκαετία του 1990 και μετά (χάρη και στην τουριστική ανάπτυξη, μα και στις καλλιέργειες ροδιών, τα οποία θεωρούνται από τα καλύτερα σε όλη την Ελλάδα) έφτασε ξανά στα επίπεδα του 1896.

    Πώς να έρθετε στην Ερμιόνη και τι να δείτε

    Η Ερμιόνη απέχει 169 χιλιόμετρα από την Αθήνα, τα οποία διανύονται εύκολα οδικώς –υπολογίστε ότι θα χρειαστείτε περίπου 2,5 ώρες για να φτάσετε εδώ. Στον Ισθμό της Κορίνθου θα παρακάμψετε για Λουτρά Ωραίας Ελένης και αργότερα, προσεγγίζοντας στη γέφυρα της Επιδαύρου, θα κατευθυνθείτε προς το χωριό Κολιάκι. Λίγο πριν μπείτε στο Κρανίδι, έπειτα, θα πάρετε τον δρόμο προς Ερμιόνη. Εναλλακτικά μπορείτε να έρθετε και με ιπτάμενο δελφίνι από τον Πειραιά, περνώντας από τον Πόρο, την Ύδρα και τις Σπέτσες. Το ταξίδι αυτό διαρκεί 2 ώρες.

    Η καλοκαιρινή Ερμιόνη διαθέτει κάμποσες επιλογές για μπάνιο, αφού σε κοντινή απόσταση βρίσκονται ωραίες παραλίες σαν π.χ. την Κουβέρτα (με σκούρα άμμο) ή τη Λεπίτσα, έναν γραφικό κολπίσκο με γαλανά νερά. Όμως και οι υπόλοιπες εποχές του χρόνου έχουν τη δική τους χάρη. Πρώτα-πρώτα, η Ερμιόνη είναι μια κωμόπολη που αξίζει να την περπατήσετε για να τη «γνωρίσετε», αφού είναι κάτι που γίνεται εύκολα και θα σας φέρει σε άμεση επαφή με τα πλακόστρωτα σοκάκια της, αλλά και με τα ασβεστωμένα αρχοντικά με τα γαλάζια παραθυρόφυλλα. Μάλιστα, μπορείτε να προσαρμόσετε έτσι τους χρόνους σας ώστε να περάσετε και από το πρωτότυπο Μουσείο Παιχνιδιών στην Εστία Πολιτισμού «Μιχαήλ Παπαβασιλείου», το οποίο απλώνει τα εκθέματά του από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή.

    Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, όμως, υπάρχει και η διαδρομή προς το πευκόφυτο ακρωτήρι Μπίστι, απέναντι ακριβώς από την Ύδρα και το νησί Δοκός. Είναι μια ωραία βόλτα, η οποία, πέρα από το τοπίο, θα σας συστήσει και το αρχαίο παρελθόν της περιοχής, αφού εδώ βρίσκονταν ο ναός της Σοφίας της Αθηνάς, όπως και ιερά αφιερωμένα στον Ποσειδώνα, στον Ήλιο και στη Δήμητρα. Τα παγκάκια που έχουν ανεγερθεί στην περιοχή προσφέρουν ξεκούραση με θέα στη θάλασσα, ενώ στη «μύτη» της χερσονήσου, στο λεγόμενο Ποσείδιο, θα δείτε τον κατάλευκο μύλο των Μητσαίων, οικογένειας που έπαιξε σημαίνοντα ρόλο στην Επανάσταση του 1821.

    Μια άλλη ειδυλλιακή διαδρομή, η οποία θα σας πάρει μόλις μισή ώρα, είναι προς το μικρό φαράγγι του Καταφυκιού, προς την κατεύθυνση του γειτονικού χωριού Φούρνοι. Η βλάστηση είναι πλούσια, υπάρχουν τρεχούμενα νερά κι ένα ιστορικό γεφύρι μέσα στα πεύκα, ενώ θα περάσετε και από το εκκλησάκι του Άη-Νικόλα, το οποίο στέκει εκεί από το 1740, σε τοποθεσία όπου υπήρχε και μεσαιωνική οχύρωση (σώζεται τμήμα της, στον περίγυρό του). Περάστε όμως και από τον αρχαίο λόφο που λέγεται «Πρωνός». Στις μέρες μας φιλοξενεί την όμορφη, νησιωτικού τύπου εκκλησία του Άγιου Γεράσιμου, διακρίνοντας το λιμάνι της Ερμιόνης (όπου αγκυροβολούν τα δελφίνια) από τα Μανδράκια, που αποτελούν επίκεντρο της βραδινής διασκέδασης και της κοινωνικής ζωής. Από εδώ, η θέα φτάνει μέχρι την Ύδρα.

    Διαμονή-καφές-φαγητό

    Η τουριστική ανάπτυξη της Ερμιόνης εγγυάται τόσο τις υποδομές που θα βρείτε ερχόμενοι εδώ, όσο και τις ποικίλες επιλογές που σας προσφέρονται, ανάλογα και με το μπάτζετ το οποίο σκοπεύετε να διαθέσετε.

    Πέρα από τις προσφορές ενοικίασης διαμερισμάτων ή σπιτιών που θα βρείτε σε δημοφιλείς πλατφόρμες τύπου Airbnb, υπάρχουν και εξαιρετικά ξενοδοχεία, σαν π.χ. το «Grand Bleu Apartments & Villas», μόλις 1 χιλιόμετρο από το λιμάνι, με υπέροχη θέα στη θάλασσα. Η «Πανσιόν Ζωή», επίσης, εντοπίζεται σε μια πιο ήσυχη γειτονιά, διαθέτοντας κοινόχρηστη βεράντα με πανοραμική θέα.

    Πολλά από τα πιο δημοφιλή καφέ και μπαρ της πόλης βρίσκονται στην περιοχή Μανδράκια, όπου, όπως είπαμε και πιο πριν, αποτελεί επίκεντρο της νυχτερινής ζωής –είναι όμως και το πιο παραδοσιακό τμήμα της Ερμιόνης. Αρκετή κίνηση, ωστόσο, υπάρχει και στο γραφικό λιμάνι. Το «Casa Dei» στα Μανδράκια είναι περίφημο για τα μοχίτο αγγούρι του, το «Εν Λευκώ» (στην ίδια τοποθεσία) θεωρείται στέκι με σταθερούς θαμώνες, ενώ το «Yacht Café Ermioni» στεγάζεται σε αναπαλαιωμένη παραδοσιακή οικία στο λιμάνι.

    Ανάλογα πολλές είναι βέβαια και οι επιλογές που σας προσφέρονται όσον αφορά το φαγητό. Ο «Γανώσης» στο λιμάνι υπάρχει από το 1918 και ειδικεύεται στα μαγειρευτά και στην ελληνική κουζίνα, ενώ ο «Σπυραντρέας» αποτελεί σταθερή αξία για τους λάτρεις των φρέσκων θαλασσινών. Αξίζει ωστόσο να περάσετε μια βόλτα και από το «Maria’s», ένα καφενείο με ιστορία 53 ετών, χωρίς συμβατικούς κανόνες ταβέρνας, όπου θα γευτείτε υπέροχους μεζέδες, αλλά και φανταστικό γαλακτομπούρεκο.

    Γιάλα-γιάλα, το ιδιαίτερο έθιμο των Φώτων

    Εάν έρθετε στην Ερμιόνη στις μέρες που πέφτουν τα Φώτα, τότε δεν πρέπει να χάσετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά το ξεχωριστό, τοπικό έθιμο Γιάλα-Γιάλα. Παραδοσιακά, τα πάντα ξεκινούν από την προηγούμενη ημέρα των Θεοφανείων, όταν οι νέοι που θα συμμετάσχουν σε αυτό μεταβαίνουν στο λιμάνι, ώστε να στολίσουν με φύλλα φοίνικα τις βάρκες από όπου θα βουτήξουν για να πιάσουν τον σταυρό και την εικόνα της Παναγίας.

    Έπειτα, κατά τα ξημερώματα των Φώτων, οι νέοι τριγυρίζουν την κωμόπολη ντυμένοι με ναυτικές στολές. Τραγουδώντας «γιάλα-γιάλα» (από όπου και το όνομα του εθίμου) περνάνε από σπίτι σε σπίτι, όπου οι κάτοικοι τους προϋπαντούν με ευχές και κεράσματα. Το «γιάλα-γιάλα» συνεχίζεται μέχρι την ώρα που μεταβαίνουν πια στο λιμάνι κι ανεβαίνουν στις στολισμένες βάρκες. Τις οποίες και κουνάνε με δύναμη καθώς βγάζουν τις στολές τους και πέφτουν στα θαλασσινά νερά.