Γράφει Βαγγέλης Στεργιόπουλος
Στις 18 Ιουλίου 1941, επί Κατοχής, έφυγε από τη ζωή ο Διονύσιος Λαυράγκας, μια εξαίρετη καλλιτεχνική φυσιογνωμία της πατρίδας μας, ένας σπουδαίος κεφαλλονίτης μουσουργός, που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το ελληνικό μελόδραμα (θεατρικό είδος πρόζας, όπου η μουσική υπογραμμίζει τις δραματικές στιγμές του έργου και ακολουθεί την είσοδο των ηρώων στη σκηνή).
Ο Λαυράγκας, ο οποίος συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές του ελληνικού μελοδράματος αλλά και στους σκαπανείς της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής, υπήρξε φορέας μιας μουσικής γλώσσας που συνδύαζε τη λαϊκή μουσική των Επτανήσων με επιρροές από τη μουσική της Ευρώπης.
Το συνθετικό έργο του περιλαμβάνει συμφωνική μουσική, μελοδράματα, θρησκευτική μουσική, μουσική δωματίου, τραγούδια για μονωδίες και χορωδίες.
Ο Λαυράγκας, ο οποίος είχε γεννηθεί στο Αργοστόλι το 1860, έλαβε τα πρώτα μαθήματα μουσικής στη γενέτειρά του, ακολούθως δε σπούδασε στο Ωδείο της Νάπολης και στο περίφημο Ωδείο των Παρισίων.
Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, το 1894, ο Λαυράγκας εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ανέλαβε τη διεύθυνση της χορωδίας της Φιλαρμονικής Εταιρείας Αθηνών.
Το 1896 ανατέθηκε στον Λαυράγκα και στον Ιωάννη Πολέμη (ποιητή και θεατρικό συγγραφέα) η σύνθεση ενός συμφωνικού ποιήματος («Πένταθλον» ήταν ο τίτλος του) για την επίσημη συναυλία στο τέλος της πρώτης ημέρας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Από το 1899 ο Λαυράγκας άρχισε τη μακρόχρονη και σοβαρή ενασχόλησή του με το ελληνικό μελόδραμα, το δραματικό θέατρο, έχοντας ως αμετάθετο στόχο του τη δημιουργία ενός σταθερού ελληνικού μελοδραματικού σχήματος.
Καρπός των επίπονων και υπό αντίξοες συνθήκες προσπαθειών του Λαυράγκα υπήρξε το επονομασθέν Γ’ Ελληνικό Μελόδραμα (είχαν προηγηθεί, στα τέλη της δεκαετίας 1880-1890, οι φιλότιμες αλλά χωρίς μεγάλη χρονική διάρκεια προσπάθειες των εμπνευστών του Α’ και του Β’ Ελληνικού Μελοδράματος, με προεξάρχουσα μορφή τον Ναπολέοντα Λαμπελέτ).
Το Γ’ Ελληνικό Μελόδραμα (1900-1938), ο μόνιμος μελοδραματικός θίασος του Λαυράγκα, αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία θεμελιώθηκε –ως οργανική συνέχειά του– το μετέπειτα δημιουργηθέν οικοδόμημα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), που ιδρύθηκε επί Μεταξά, το 1939.
Ο επτανήσιος μουσικοσυνθέτης δεν ήταν δυστυχώς πλέον εν ζωή όταν θεσμοθετήθηκε η Εθνική Λυρική Σκηνή ως ανεξάρτητος οργανισμός (αυτό συνέβη πριν από την Απελευθέρωση, το 1944), αλλά ούτε και όταν ιδρύθηκε η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (αυτό έγινε με την κρατικοποίηση της Συμφωνικής Ορχήστρας του Ωδείου Αθηνών, το 1942).
