Οι εικόνες που τράβηξε ο φακός του Τάκη Τόκκα αποκαλύπτουν μια θλιβερή πραγματικότητα: έναν ανεκτίμητο πολιτιστικό θησαυρό σε πλήρη εγκατάλειψη.
Πρόκειται για τη φουντάνα στον Άη Δημήτρη, στα παλιά Ζερβάτα του Δήμου Σάμης, που βρίσκεται ανάμεσα σε αιωνόβιους πλάτανους, φέρνοντας στο φως ένα κομμάτι της ιστορίας που έχουμε σχεδόν ξεχάσει.
Η φουντάνα αυτή δεν ήταν απλώς ένα σημείο υδροληψίας. Προσεισμικά λειτουργούσε και ως δημόσιο πλυντήριο, όπου οι γυναίκες των χωριών έπλεναν τα στρωσίδια και τα ρούχα τους. Σε κάθε χωριό της Κεφαλονιάς όπου υπήρχε τρεχούμενο νερό, οι κάτοικοι δημιουργούσαν τέτοιες φουντάνες για τις ανάγκες των κοπαδιών, αλλά και για την καθημερινότητα των κατοίκων. Οι φουντάνες δεν ήταν απλώς υποδομές, ήταν ζωτικά κέντρα κοινωνικής δραστηριότητας. Οι γυναίκες μαζεύονταν εκεί για να μοιραστούν τα βάσανά τους, να ανταλλάξουν κουβέντες, κουτσομπολιά και γνώση, διαμορφώνοντας έτσι ένα χώρο κοινωνικού πολιτισμού.
Σήμερα, όμως, αυτός ο τόπος είναι εγκαταλειμμένος, με τις εικόνες να μιλούν από μόνες τους. Οι ρωγμές στους τοίχους και τα υπολείμματα φύλλων και χώματος στους νεροχύτες αποδεικνύουν την αδιαφορία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν χρειάζεται να μιλήσουμε για τη συντήρηση αυτής της κληρονομιάς με όρους τουριστικής ανάπτυξης. Η φουντάνα του Άη Δημήτρη πρέπει να αποκατασταθεί, όχι για τον τουρισμό, αλλά για τις ίδιες τις ρίζες μας, για την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Ο Δήμος Σάμης έχει υποχρέωση, όχι μόνο απέναντι στους κατοίκους του σήμερα, αλλά και απέναντι στις γενιές που προηγήθηκαν. Εδώ, σε αυτή τη φουντάνα, στάθηκαν οι πρόγονοί μας, μίλησαν, μάλωσαν, επικοινώνησαν. Μας άφησαν κληρονομιά αυτόν τον χώρο, με τα αιωνόβια πλατάνια και τη μοναδική φυσική ομορφιά του. Και εμείς, τι κάναμε; Αφήσαμε τον τόπο αυτό να καταντήσει σε αυτά τα χάλια, δείχνοντας πλήρη ασέβεια προς την ιστορία μας.
Δεν γνωρίζουμε αν ο Δήμος Σάμης έχει συμπεριλάβει την αποκατάσταση αυτής της φουντάνας στα σχέδιά του. Αν την έχει, είναι επιτακτική ανάγκη να επισπευστούν οι διαδικασίες. Αν όχι, τότε είναι καιρός να την εντάξει άμεσα σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αδιαφορούμε άλλο. Είναι καθήκον μας να σεβόμαστε ό,τι κληρονομήσαμε και να το παραδίδουμε καλύτερο στις επόμενες γενιές.
Η εγκατάλειψη της φουντάνας του Άη Δημήτρη δεν είναι απλώς ένα τεχνικό ζήτημα. Είναι μια ηθική αποτυχία, που αποκαλύπτει την αδιαφορία μας για το παρελθόν μας. Αν δεν αναλάβουμε δράση τώρα, θα χάσουμε όχι μόνο ένα κομμάτι της ιστορίας μας, αλλά και την ευκαιρία να μεταφέρουμε κάτι πολύτιμο στις επόμενες γενιές.
Ε.Χ.
Φωτογραφίες : Τάκης Τόκκας
