Ο Θεόφιλος Τσιμάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κεφαλονιά. Ξεκίνησε τις σπουδές του στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στην συνέχεια αποφοίτησε από την Δραματική Σχολή Ιάκωβος Καμπανέλλης. Παράλληλα με τις θεατρικές του σπουδές ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα στη φωτογραφία. Παρακολούθησε μαθήματα φωτογραφίας στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ με δασκάλους την Αθανασία Παναγέα και την Ηώ Πάσχου. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται σαν φωτογράφος στην Αθήνα. Φωτογραφίζει πορτρέτα καλλιτεχνών, μόδας, έχει συνεργαστεί με θεατρικούς φορείς απαθανατίζοντας με την κάμερα του θεατρικές παραστάσεις, εξώφυλλα βιβλίων κλπ.
Η πρώτη του ατομική έκθεση με τίτλο ENCRUSTED πραγματοποιήθηκε μέσω του MetroStages στο μετρό της Ακρόπολης τον Φλεβάρη του 2018. Η έκθεση είχε να κάνει με τον συμβολισμό της μάσκας στο χθες και το σήμερα. Η μάσκα είναι μια έμφυτη ανάγκη αλλαγής προσωπικότητας που αποσκοπεί στην θεραπεία και τη λύτρωση ή άλλο ένα μέτρο κάλυψης, ανασφάλειας και συνεχιζόμενης αποφυγής της αυτογνωσίας;
Τον Μάιο του 2018, παρουσίασε την επόμενη έκθεσή του με τίτλο ΑΣΦΥΚΤΙΚΑ ΟΜΟΡΦΕΣ, στο Υπόγειο του Ωδείου Αθηνών ( Πρώην Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ). Η θεματική της έκθεσης αποτελούσε ένα σχόλιο στη γυναικεία ομορφιά και αισθητική, όπως αυτή διαμορφώθηκε με βάση τα πρότυπα του δυτικού πολιτισμού. Σκοπός της έκθεσης, μέσα από τα πορτρέτα, ήταν να αναδειχθεί το γυναικείο πρόσωπο στη τελευταία και πιο ανθηρή φάση της ζωής του, την ωριμότητα.
Τον Σεπτέβριο του 2018 ταξίδεψε στην Νέα Υόρκη. Δούλευε εκεί μέχρι τον Ιούνιο του 2019 υλοποιώντας διάφορα project. Έκτοτε ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Πραγματοποίησε μεγάλη έρευνα για τις γυναικοκτονίες τα τελευταία δύο χρόνια και ετοιμάζεται να παρουσιάσει την νέα του φωτογραφική έκθεση με τίτλο FEMICIED.
Συνέντευξη:
- 1. Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τη φωτογραφία και κατ’ επέκταση με τη τέχνη; Τι σε ενέπνευσε για το project της γυναικείας κακοποίησης;
Αρχικά ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη μουσική και το θέατρο. Μου άρεσε πολύ η διαδικασία της έκθεσης και της εσωτερικής αναζήτησης. Κατά την διάρκεια των θεατρικών μου σπουδών, στο δεύτερο έτος, ανακάλυψα την φωτογραφία. Άρχισα να κλικάρω τις πρόβες και τις παραστάσεις, να φτιάχνω πορτρέτα συμφοιτητών μου και τις υπόλοιπες ώρες, γυρνούσα την Αθήνα με τον φακό στο χέρι, αποτυπώνοντας ό,τι μου έκανε εντύπωση. Η φωτογραφία μου άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο να δω τους ανθρώπους και το τοπίο και να κατανοήσω περισσότερα πράγματα γι αυτούς. Άρχισα να μελετάω τις αποστάσεις, τους όγκους, την γεωμετρία του κάδρου, το χρώμα και σιγά σιγά, με τη βοήθεια δασκάλων μου από το ΙΕΚ, προχώρησα στη σπουδή του ασπρόμαυρου. Μελέτησα τον σκοτεινό θάλαμο με την κ. Ηώ Πάσχου και θα σταθώ ιδιαίτερα στην κ. Αθανασία Παναγέα που με ενέπνευσε να κινηθώ στον εξωτερικό χώρο, να ανταποκριθώ σε συγκεκριμένες θεματικές και να αφήσω την φαντασία μου να λειτουργήσει χωρίς περιορισμούς. Η ενασχόλησή μου λοιπόν με την φωτογραφία, άρχισε να μου δίνει μεγάλη ευχαρίστηση και να με εξιτάρει συνεχώς. Έγινε κυρίαρχη στη ζωή μου και αποφάσισα ότι θέλω να αναζητώ την αλήθεια μέσα απ’το φακό.
Οι πρώτες μου δουλειές αφορούσαν στις γυναίκες γιατί τις αγαπώ και τις θαυμάζω. Μετά τη σπουδή της μάσκας και της γυναικείας ωριμότητας, η καινούργια θεματική δεν προέκυψε τυχαία. Ζώντας σε ένα γυναικοκρατούμενο σπίτι, δεν μπορούσα αρχικά να καταλάβω, το φόβο που αισθάνεται μια γυναίκα που γυρίζει αργά και βάζει το κλειδί στην πόρτα. Εγώ αισθανόμουν ελεύθερος. Οι γυναίκες του σπιτιού μου όμως μιλούσαν για το φόβο. Έπεσα πάνω σε μια στατιστική έρευνα και το 80% των γυναικών θα έβγαινε να περπατήσει ελεύθερα στην περίπτωση που εξαφανιζόντουσαν οι άντρες. Αυτό έκανε κλικ μέσα μου. Έβγαλα τις πρώτες φωτογραφίες με τη βοήθεια αγαπημένων μου προσώπων. Μετά άρχισε το μπαράζ των γυναικοκτονιών στη χώρα μας και όχι μόνο. Τα ίδια τα γεγονότα λοιπόν, έκαναν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη μου να ασχοληθώ με αυτό το θέμα. Διάβασα και μελέτησα άρθρα, μαρτυρίες, υλικό από δίκες και αποφάσισα να είναι αυτό το επόμενο θέμα μου. Είναι ακόμα σε εξέλιξη.
2. Τι σημαίνει για σένα θηλυκότητα και ποια η επίδραση της στη ζωή σου;
Η θηλυκότητα και η αρρενωπότητα δημιουργούνται μέσα από επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές του φύλου. Πολλές φορές η θηλυκότητα συγχέεται με στερεότυπα όπως η ομορφιά, η σεξουαλική γοητεία κά. Για μένα η θηλυκότητα εμπεριέχει την ευαισθησία, την μαχητικότητα, την ταπεινότητα, την ενσυναίσθηση και την οξυδέρκεια. Δεν μου αρέσουν οι κοινωνικά κατασκευασμένοι όροι και οι εύκολες κατηγοριοποιήσεις. Έχω φίλες και φίλους με αρρενωπά και θηλυκά χαρακτηριστικά και αποδέχομαι ότι οι άνθρωποι ειμαστε σύνθετα όντα και μπορούμε να κινούμαστε ελεύθερα χωρίς περιοριστικά στερεότυπα.
3. Πώς συμβάλλουν οι τέχνες και δη η φωτογραφία στην ευαισθητοποίηση του ευρύ κοινού για τα κοινωνικά ζητήματα;
Πόσα πράγματα δεν θα ξέραμε για την Κατοχή και την Αντίσταση αν δεν φωτογράφιζε η Βούλα Παπαϊωάννου; Πόσα πράγματα δεν θα ξέραμε για τους πρόσφυγες αν δεν φωτογράφιζε ο Γιάννης Μπεχράκης; Πόσα πράγματα δεν θα ξέραμε για τους περιφρονημένους και τους φτωχούς της Αμερικής αν δεν φωτογράφιζε η Dorothea Lange; Ενδεικτικά αυτοί οι φωτογράφοι που αναφέρω, ζούμαραν σε αυτό που αγαπούσαν, λειτουργούσαν όχι μόνο ως καλλιτέχνες αλλά και ως άνθρωποι και ευαισθητοποίησαν την ελληνική αλλά και την παγκόσμια κοινότητα για τα μεγάλα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα της εποχής τους. Στο παγκόσμιο χωριό του internet η δύναμη της εικόνας είναι τεράστια και οι φωτογραφίες έχουν μεγάλη απήχηση στο ευρύ κοινό.
4. Ποιά η άποψη σου για τη συνεχιζόμενη κλιμάκωση περιστατικών κακοποίησης εντός σχέσης ή και οικογένειας; Που αποδίδεις την αύξηση των αριθμών των γυναικοκτονιών;
Ζούμε σε μια πατριαρχική κοινωνία με πολλά στερεότυπα, μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και με άνιση μεταχείριση των γυναικών, στο σπίτι, στη μόρφωση, στην εργασία, στην ανάλυψη θέσεων ευθύνης κλπ. Κάθε μέρα πληροφορούμαστε περιστατικά ακραίας κακοποίησης και γυναικοκτονίες. Το πρόβλημα είναι κοινωνικό, πολιτικό και νομοθετικό. Ακόμα και τα ΜΜΕ βαφτίζουν τις γυναικοκτονίες, εγκλήματα πάθους από έρωτα και ζήλεια. Ο εγκλεισμός στα σπίτια λόγω COVID19, τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας και η ατιμωρησία εκτόξευσαν την ενδοοικογενειακή έμφυλη βία. Παγκόσμια οι στατιστικές αναφέρουν ότι πάνω από 140 γυναίκες δολοφονούνται καθημερινά ανά τον κόσμο από τον σύντροφό τους ή από συγγενή τους και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, θεωρεί ότι η γυναικοκτονία είναι η ανθρωποκτονία από πρόθεση γυανικών επειδή είναι γυναίκες. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και κάθε μέρα οι μαρτυρίες φρικιαστικές. Χρειάζονται ριζικές αλλαγές από την ίδια την πολιτεία, την νομοθεσία, την εκπαίδευση, για να αλλάξει η νοοτροπία και ο τρόπος αντιμετώπισης απέναντι στις γυναίκες.
5. Ποιά πιστεύεις πως θα ήταν καλό να είναι η στάση του ανδρικού φύλου στα ζητήματα ισότητας των ατόμων;
Κανένας άνδρας δεν μπορεί να παραμείνει ουδέτερος σε καταστάσεις τέτοιου είδους, αλλιώς τάσσεται με την πλευρά του θύτη. Πρέπει να συμμετέχει στον αγώνα για έμφυλη ισότητα, να είναι σύμμαχος των γυναικών και να κατανοεί και οι ίδιος τους περιορισμούς που του έχουν επιβληθεί. Όσο και αν η πατριαρχία του δίνει τον κυρίαρχο ρόλο, πρέπει να διεκδικεί την ισότητα και να τάσσεται ανοιχτά υπέρ των γυναικών. Μακάρι να γίνει φεμινιστής. Ας θυμηθούμε πόσες φορές ακούσαμε “οι άντρες δεν κλαίνε”, “να φέρεσαι σαν άντρας”, “μην κάνεις σαν κορίτσι” και να ξεκινήσουμε πρώτοι εμείς να αλλάξουμε αυτή την νοοτροπία. Να μπορούμε να εκφράσουμε όλα μας τα συναισθήματα, να φερόμαστε και να ντυνόμαστε ελεύθερα και να μπορούμε να ζητάμε και εμείς βοήθεια.
6. Βοηθά η τέχνη και δη η φωτογραφία στην ορατότητα των Queer ατόμων;
Η τέχνη της φωτογραφίας βοηθά να συμπορευτούν όλοι οι άνθρωποι και κανένας να μην περισσεύει. Η τέχνη της φωτογραφίας απαιτεί τη συμμετοχή μας για ισότητα και ελευθερία. Αν η πατριαρχία μας εγκλωβίζει σε συγκεκριμένους έμφυλους ρόλους, στόχος των καλλιτεχνών είναι η ανυπακοή και η ανάδειξη αυτών των κινημάτων.
7. Ποιά είναι τα μελλοντικά σου καλλιτεχνικά σχέδια;
Θα ήθελα να ολοκληρώσω το project FEMICIDE και να πραγματοποιηθεί μια έκθεση για το κοινό. Να συνεχίσω να φωτογραφίζω πρόσωπα και θεατρικές παραστάσεις και κάποια στιγμή κορονοιού επιτρέποντος να βρεθώ στο εξωτερικό.
