Πως έπεσαν τα σπίτια μας στους σεισμούς του ’53. Του αείμνηστου Τάκη Παυλάτου

Το σύγγραμμα του αείμνηστου Τάκη Παυλάτου και συγκεκριμένα το τρίτο κεφάλαιο με τίτλο «Πως Έπεσαν τα Σπίτια μας»  είχε δημοσιεύσει το 2008 το blog  https://tilevoaskefalonias.blogspot.com/.  Το αναδημοσιεύουμε σήμερα, μέρες μνήμης για την καταστροφή του νησιού μας και το χαμό των ανθρώπων μας στους σεισμούς του Αυγούστου του 1953.

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ
ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ 9ης – 12ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1953

«ΠΩΣ» ΕΠΕΣΑΝ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΜΑΣ
ΤΑΚΗ ΠΑΥΛΑΤΟΥ

(Α΄)
Κακή θεμελίωση, επάνω σε έδαφος με επικινδυνότητα, που «παρέμενε» χωρίς βελτίωση, κακή τέχνη και συστήματα δόμησης στην Αναδομή, που γρήγορα σαν «άρρωστη» και σαν «κουρασμένη», από τα πλήγματα συνεχών σεισμών «εγέραζε» και κύρια έλλειψη υπεύθυνης καθοδήγησης και εποπτείας, για μια στοιχειώδη, αντισεισμική, αντοχή και προστασία ανθρώπων και κτηρίων, στην «ποιο σεισμόπληκτη» περιοχή της χώρας μας, την Κεφαλονιά, ακόμη και μετά το 1928, το έτος, που είχαν σημειωθεί οι καταστρεπτικοί σεισμοί της Κορίνθου, είναι τα τρία βασικά κακά που έθαψαν τους αλησμόνητους Νεκρούς μας και γκρέμισαν τα σπίτια μας, στις 9 – 12 Αυγούστου 1953.
Σήμερα θα περιελάμβανα χαρακτηριστικά και την αυθαίρετη δόμηση, που σ’ ένα μεγάλο Σεισμό την πληρώνουν με την ζωή τους, όπως και τότε στις αγροτικές περιοχές μας και πάλιν οι Φτωχοί.
Από αγάπη προς την Αλήθεια, αφορμή την ανωτέρω Ημερομηνία – Καμπή για την Πατρίδα και ερέθισμα, αποσπάσματα Κειμένων Δημοσιευμάτων, που δεν ενημερώνουν σωστά την Κοινή Γνώμη, γράφεται το παρόν.

(Β΄)

Έχει αναφερθεί σε Κείμενο Δημοσιεύματος, ότι «ο σεισμός του 1953 της Κεφαλλονιάς , δύναται να παραβληθεί μόνο με τον καταστρεπτικό σεισμό της Λισσαβώνας».
Είναι διεθνώς γνωστό από τα Σεισμολογικά Ινστιτούτα όλης της Γης,
(α) ότι ο Σεισμός της Κεφαλονιάς της 12ης Αυγούστου 1953 είχε Μέγεθος 7 1/4 RICHTER, το πολύ,
(β) ότι ο Σεισμός της Λισσαβώνας του 1755 είχε μέγεθος 8,9 R.,
(γ) ότι στον δεύτερο (Λισσαβώνας), εκλύθηκε 50 φορές περισσότερη σεισμική ενέργεια, απ’ όση στον πρώτο (Κεφαλλονιάς).
Επομένως οι δύο Σεισμοί δεν παραβάλλονται.
Στο ίδιο κείμενο, έχει αναφερθεί επίσης, ότι «το 1953 η συμφορά της Κεφαλλονιάς και η καταστροφή του Αργοστολιού ωφείλετο βασικά στο μέγεθος και ένταση του σεισμού» και ακόμη ότι «ο σεισμός αυτός ήτο ο χείριστος των νεοτέρων χρόνων».
Η γνώση της Επιστήμης και η σεισμική πείρα λέγουν τα εξής:

(α) ο χείριστος σεισμός δεν είναι και ο μεγαλύτερος,
(β) η έκταση των βλαβών, δεν είναι ανάλογος του Μεγέθους του Σεισμού,
(γ) το Μέγεθος του Σεισμού της 12ης Αυγούστου 1953, δεν δικαιολογεί την έκταση των βλαβών στην Κεφαλλονιά κ.τ.λ.
Στην Ελλάδα έχουν σημειωθεί Σεισμοί μεγέθους 7,5 και 81/4 R., που όμως επροξένησαν μικρότερες βλάβες, απ’ ότι ο Σεισμός του 71/4 R. της Κεφαλλονιάς.
Στις 26/6/1926 έγινε σεισμός 81/4 R στη Ρόδο, δηλαδή μια τάξη μεγέθους μεγαλύτερος του σεισμού του 1953 στην Κεφαλλονιά, δηλαδή 32 φορές μεγαλύτερης ποσότητας σεισμικής ενέργειας του σεισμού του 71/4 R. της Κεφαλλονιάς και όμως οι βλάβες ήσαν λιγότερες, απ’ ότι στην Κεφαλλονιά.

Απ’ τη γνώση σε βάθος της σεισμικής Ιστορίας της Περιοχής μας, προκύπτει αμάχητα, ((Α)) ότι στην Κεφαλλονιά μέχρι το 1953 είχαμε Κόπωση των σπιτιών λόγω:
(α) της ηλικίας των,
(β) της παλαιότητας δομής των,
(γ) των προηγούμενων επανειλημμένων και συνεχών σεισμικών επιβαρύνσεων των.
Πολλά σπίτια είχαν υποστεί και υποφέρει τους Σεισμούς του 1912 (24/1/1912 Μέγεθος σεισμού 63/4 R) και άλλα σπίτια είχαν υποστεί και υποφέρει ακόμη παλαιότερους.
Ο Σεισμός του 1953 τους έδωσε τη χαριστική βολή.
Το περιώνυμο Δημαρχείο, δεν επρόλαβε ούτε τον μεγάλο σεισμό της 12 Αυγούστου (71/4R).
Ρηγματώθηκε σοβαρά από τον μικρότερο σεισμό της προηγουμένης 11ης /8 (Μέγεθος 63/4R) για να σωριαστεί κυριολεκτικά την επομένη.

((Β)). Στο Αργοστόλι υπάρχει – και στο Γεωλογικό Χάρτη του φαίνεται – Ζώνη επαφής δύο διάφορων γεωλογικών στρωμάτων (ασβεστολιθικών και αργιλικών προσχώσεων).

Στη Ζώνη αυτή η συμπεριφορά του εδάφους αλλάζει, την ώρα που μεταδίδεται ο σεισμός, γιατί τα στρώματα αυτά έχουν διαφορετική μηχανική συμπεριφορά, από πλευράς πλαστικότητας. Έχουν διαφορετικάς πλαστικάς ιδιότητας και τα σπίτια κραδαίνονται με άλλη ταχύτητα. Ειδικότερα στη ζώνη επαφής, το πλάτος της κινήσεως αυξάνει απότομα. Μετασεισμικά, δεν είναι άσχετη η χάραξη και η κατασκευή της πλατειάς Λεωφόρου Βεργωτή, στη διαμήκη περιοχή της ζώνης αυτής.
Εκτός από τις προσχώσεις και την ανωτέρω ζώνη επαφής, γνωρίζουμε τώρα όλοι και πόσο χαμηλός είναι υδροφόρος ορίζοντας στο Αργοστόλι.
Έτσι – επαναλαμβάνω – το Δημαρχείο – το κτίριο που μας υπεδείκνυαν με εμπιστοσύνη για βομβαρδισμούς, σεισμούς κ.τ.λ. – καταστράφηκε από τις 11 Αυγούστου, πριν το μεγάλο σεισμό της 12ης /8.
Και με πόσα θύματα ………………..

Στην ίδια θέση του προσεισμικού Δημαρχείου, εμελέτησα το μετασεισμικό – αντισεισμικό Διοικητήριο. Όταν έσκαψα στην περιοχή, έβγαλα από κάτω παλαιές δέστρες καραβιών…..
Πέραν από αυτές τις φυσικές παλαιές προσχώσεις τα’ Αργοστολιού, έγιναν προς την Παραλία οι νέες, τεχνικές απορρίψεις και προσχώσεις, από τα ερείπια του 1953.
Επάνω στις τελευταίες, γιατί δεν υπήρχε και άλλη θέση, ετόλμησε ο υποφαινόμενος πέραν από Ελλ. Αντισεισμικό Κανονισμό, να μελετήσει και κατασκευάστηκαν το Λιμεναρχείο, Τελωνείο, Χημείο, το Συγκρότημα της Δημοτικής και της Ιδιωτικής Αγοράς, το μονοκόμματο Κτήριο της Λαχαναγοράς κ.τ.λ., αλλά με προεργασία υποθεμελίωσης και αντισεισμικά συστήματα θεμελίωσης, που δεν είχαν, ατυχώς, τα ανεγερθέντα μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς της Κορίνθου του 1928 – τα παθήματα και τα μαθήματα από αυτούς – Κτήρια της Κεφαλονιάς.
Τα νέα μετασεισμικά Κτήρια, που παραπάνω ανέφερα, αν και επί προσχώσεων νέων, έδειξαν μέχρι σήμερα άριστη συμπεριφορά και εδοκιμάσθησαν με επιτυχία σ’ ένα σπουδαίο «φυσικό πείραμα», τους σεισμούς του 1972 (17/9 και 30/10. Μεγέθη = 61/4 R και 6,0 R.) όπως επίσης και ο μεγάλος, ευρύχωρος και αβέρτος, γνωστός Μητροπολιτικός Ναός, που εσήκωσα με βαρεία θεμελίωση και υποθεμελίωση, πλάι στην ανωτέρω ζώνη επαφής των δύο διάφορων γεωλογικών στρωμάτων του Αργοστολιού. Την ίδια άριστη συμπεριφορά έδειξαν και πάλι, στην πρόσφατη σεισμική δράση των Σεισμών της 17ης /1/1983 (Μ=6,5R), που απείχαν μόλις 40 ΚΜ από τις πλησιέστερες ακτές της Κεφαλονιάς και είχαν σε βάθος, 27 μόνο ΚΜ την Εστία τους.

Και ένα άλλο, αποδεικτικό και συγκριτικό για το Αργοστόλι: Στη πόλη της Ζακύνθου, που το έδαφος της είναι ομοιογενές, όλο χαλαρό (παρά το ότι στο έδαφος τούτο το 71/4 R του σεισμού της Κεφαλλονιάς, έχει «μεγαλύτερη» σεισμική επιβάρυνση), δεν κατέρρευσαν το 1953 τα τρία (3) προσεισμικά κτήρια, που έγιναν «μετά» τους σεισμούς της Κορίνθου (1928), δηλαδή η Εθν. Τράπεζα, ο μέγας Ναός του Αγίου Διονυσίου και το Σχολείο.

Το παράδειγμα είναι εύγλωττο, για το έδαφος και τις προσεισμικές κατασκευές τ’ Αργοστολιού, αλλά και για το πόσο βασικός λόγος της Καταστροφής μας ήταν μόνο το Μέγεθος του Σεισμού του 1953, που εύκολα του τα αποδίδουμε όλα, για κάλυψη «ευθυνών».
Ακόμη και στα ίδια τα Ερείπια του προσεισμικού Δημαρχείου, η λεπτομερής εξέταση τους, «ο τρόπος κατάρρευσης του», ο θρυμματισμός του κ.τ.λ. καθώς και «η ίδια επιστημονική εξέταση, που ευσυνείδητα εγένετο, στα Ερείπια», σ’ όλη την Κεφαλονιά, επί χρόνια πολλά, «εμίλησαν» και «μιλούν» ακόμη, για όλα αυτά.

Σπίτια κ.α. που είχαν ένα καλοφτιαγμένο κτίσιμο και μια σχετικά καλή διάταξη και ομοιογένεια, δεν κατέρρευσαν (Βαλλιάνειος Επαγγελματική Σχολή Ληξουρίου, μονώροφες Κατοικίες του ΥΠ. Ανοικοδομήσεως στην οδό Ηλία Μηνιάτη).
Λυπάται κανείς, που βλέπει σε Δημοσιεύματα να λένε άλλα αντ’ άλλων, άγνωροι του θέματος, που κάνουν τους σεισμομηχανικούς.
Έγινε και το θέμα τούτο, όπως και η Ιστορία της μετασεισμικής Ανοικοδομήσεως, ξέφραγο αμπέλι.
Αναφέρεται Δημοσίευμα για επιχείρημα στο θέμα των Καταστροφών των Ιωνίων Νήσων, στους ξένους Επιστήμονες, ενώ αποδίδει «έλλειψη συναίσθησης» και «πτώση αξίας κρίσης», στο κορυφαίο Έλληνα σεισμολόγο – Καθηγητή Κο Άγγελο Γαλανόπουλο, επειδή ο τελευταίος τότε, 1953, εγνωμοδότησε και είπε την καθαρή και σκληρή επιστημονική αλήθεια (δυσάρεστη βέβαια για τους υπευθύνους), πως τα σπίτια μας (για τους Σεισμούς) δεν ήσαν καλά.
Εφ’ όσον έχουμε μπροστά μας το σώμα της Πατρίδας μας, με τις ρηγματώσεις και τις πληγές του και ξέρουμε βαθειά την σεισμική Ιστορία του τόπου μας, τι χρείαν έχουμε των ξένων, οι οποίοι πέραν του ότι τίποτε προσέθεσαν στα αντισεισμικά αυτά θέματα, απεδείχθησαν, σαν ήλθαν καλά ……τρωκτικά; !!
Όμορφα βέβαια ήσαν τα προσεισμικά σπίτια μας και αισθητικά τα κτήρια μας, αλλ’ όχι να τα παρουσιάζουμε ακόμη και τώρα, «που είδαμε και πάθαμε», για τους σεισμούς καλά: «Αυτά είναι τα σπίτια που αντιμετώπισε ο σεισμολόγος καθηγητής…» και ακόμη περισότερο να γράφεται: «…μένει ανερμήνευτος η γνωμοδότηση του κ. καθηγητού». Για ποιο λόγο; Επειδή με την επιστημονική Γνωμοδότηση του Γαλανόπουλου, δεν εκαλύπτοντο οι ευθύνες αυτών, που παρέβλεψαν να γίνουν τα κτήρια και τα σπίτια μας αντισεισμικά, ακόμη και τα νεώτερα, αυτά που έγιναν στην σεισμογόνο Κεφαλλονιά «μετά» τους σεισμούς της Κορίνθου του 1928 σε μια ολόκληρη 25ετία από το 1928 μέχρι το 1953 ; Ενώ, εάν η γνωμοδότηση έλεγε, αόριστα, ότι π.χ. βασικά φταίει το Μέγεθος του Σεισμού (οπότε και οι ευθύνες των αρμοδίων θα εσκεπάζοντο), τότε δεν θα ήταν «ανερμήνευτος»;
Γιατί δεν έγιναν αντισεισμικά π.χ. το μεγαλόπρεπο κτήριο των Α/φών Παγουλάτου στην αρχή του Λιθοστρώτου, το κατάστημα των Α/φών Λυκούδη στην παραλία, το Δημαρχιακό Μέγαρο;
Άλλο συναισθηματικά «ωραίο» και άλλο το «αντισεισμικό» και πιο πάνω, άλλο το επιστημονικά αληθινό.

Σαν παράδειγμα θ’ αναφερθώ σ’ ένα προσεισμικό, που εθεωρείτο τότε, καλοφτιαγμένο σπίτι.
Γεννήθηκα και κατοίκισα στο Αργοστόλι, σ’ ένα τριώροφο, σχετικά νέας κατασκευής, που χωρίς φειδώ οι ιδιοκτήτες του το είχαν ανεγείρει σε έδαφος συμπαγές (στην Ανάληψη).
Δέος με κυριεύει, όταν αναλογίζομαι, τώρα «που» έμενα.
Τέσσερις (4) λιθόκτιστοι τοίχοι απέξω, τέσσερα όρθια μαχαίρια, δέκα (10) μέτρων ύψους κι από μέσα διαχωριστικά μοροφίντα, επάνω στα ξύλινα πατώματα. Τα πατώματα εστηρίζοντο σε τράβα, που εισχωρούσαν στους εξωτερικούς τοίχους για στήριξη.
Από κάτω αβέρτο όλο το ημιυπόγειο, χωρίς έστω ένα κατακόρυφο στήριγμα, ενδιάμεσα, για την οροφή του, που ήταν και το πρώτο πάτωμα.
Από πάνω μας ένα φορτίο φοβερό, μια πολύ βαριά από τράβα και μεγάλα κεραμίδια στέγη που επικαθόταν στους δύο απέναντι εξωτερικούς τοίχους.
Ήταν καλό, έστω και για έναν μικρό σεισμό, αυτό το σπίτι; ….. (επειδή απέξω εφάνταζε και το φωτογράφιζαν ντόπιοι και ξένοι;….). Μας το συνιστούσαν, τότε, για καταφύγιο στους βομβαρδισμούς του 1940, γιατί ήταν….όμορφο !!!
Έμενα λοιπόν μέσα σε τέσσερις (4) όρθιους διατρυπημένους από τα τράβα των πατωμάτων τοίχους, που ενώ ταλαντευόντουσαν σε κάθε μικροσεισμό και τα πατώματα του και η στέγη του τρίζανε, κατά το Κείμενο του Δημοσιεύματος ήταν καλό και έπρεπε να κοιμάσαι ήσυχος…..
Τι να πω για το μπαλκόνι μου …..
Μια ολόσωμη βαριά, από τη Φάλαρη, πλάκα, 20 περ. εκατοστών πάχους και δυόμισι (2,5) μέτρα μήκους, αμφιέρειοτη σε δύο λίθινα (όμορφα κατά τα άλλα και κομψά) φουρούσια, που μπηγόντουσαν στους λίθινους τοίχους και κρατιόντουσαν από την πίεση και το βάρος των υπερκείμενων στρωμάτων της τοιχοποιίας.
Και σκέφτομαι τώρα πως καμιά φορά, σ’ αυτό το μπαλκόνι κοιμόμουν, κοιτάζοντας και την Πανσέληνο στον Κούταβο !!
Πίσω προς τον κήπο, ήταν η μεγάλη Βεράντα του Α΄ ορόφου. (Διάβασα εκεί το πρώτο μου Αναγνωσματάριο) 1,5 Χ 4,0 μ., από τέσσερις (4) γούλινες πλάκες 1,0 Χ 1,5 μ. η κάθε μια πάχους 20 περίπου εκατοστών, που πατούσαν από το ένα μέρος τους στον τοίχο του σπιτιού και από το άλλο μέρος σε μια (καλλιτεχνικότατη κατά τα άλλα και ορατή) βαριά σιδηροδοκό διπλού ταφ, 30 εκατοστών ύψους.
Η δοκός αυτή μετέφερε όλο το βάρος της βεράντας και στηριζόταν αμφιέρειστα κατά το ένα άκρο της στον λιθόκτιστο τοίχο της προεξέχουσας κουζίνας του ισογείου και κατά το άλλο άκρο της στο εξωτερικό μεγάλο κλιμακοστάσιο, από είκοσι δύο (22) ολόσωμα γούλινα σκαλιά της Φάλαρης, δύο (2) μέτρων μήκους το καθένα, που από την αυλή του Ισογείου ανέβαινε με ένα γύρισμα, στη βεράντα του Α΄ ορόφου.
Όχι μόνο αυτό! Και ολόκληρο το βαρύ και σύνθετο αυτό στοιχείο του Κλιμακοστασίου ακουμπούσε (για σιγουριά!!) στον τοίχο του Ισογείου…..!!
Γι’ αυτό λοιπόν το σπίτι, που γκρεμίστηκε, φταίει κατά το Δημοσίευμα μόνο, το Μέγεθος του Σεισμού και δεν φταίνε π.χ. το ανομοιογενές από βαρύτατες μάζες σύνολο κατασκευάσματος ή το αστάθμητο του από κάθε και απλή ακόμη στατική άποψη;
Σ’ αυτά υπήρχε αντισεισμική στοιχειώδης εμπιστοσύνη;!!!
Τι να πει κανείς για άλλα σπίτια μας, τρισχειρότερα, στην πόλη και στα χωριά μας…
Ούτε τη γάτα μας σήμερα, εάν γινόταν σεισμός, σ’ εκείνα τα σπίτια δεν θ’ αφήναμε.
Ας συγκρίνει κανείς «πως» ήταν το προσεισμικό και «πως» έχτισε το σημερινό του σπίτι.
Και μόνος του ας κρίνει, γιατί το 1953 έπεσε το πρώτο.

Δεν αρμόζει για τους Κεφαλλήνες, σε Κείμενο Δημοσιεύματος, που εξέδωσε το γεραρό Σωματείο, η Κεφαλληνιακή Αδελφότητα, να περιλαμβάνονται οι ανωτέρω φράσεις «έλλειψη συναίσθησης», «πτώση αξίας κρίσης», ανερμήνευτος η γνωμοδότηση», για έναν Ακαδημαϊκό, τον κο Άγγελο Γαλανόπουλο, Καθηγητή της Σεισμολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντή του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου, που έχει παγκόσμιο κύρος, ακτινοβολία και καταξιωθεί στο διεθνές επίπεδο, ενώ, το ανωτέρω Δημοσίευμα τον ειρωνεύεται.
Και είναι επιπόλαιο τούτο, όταν στο Κείμενο του ιδίου Δημοσιεύματος παρουσιάζεται για επιχείρημα, η φωτογραφία σ’ ένα σπίτι του 1910 στ’ Αργοστόλι, λιθόκτιστο, που και μόνο το μωσαϊκό σύστημα κτισίματος, της (ωραίας κατά τα άλλα) μάνδρας του, κραυγάζει, ότι είναι «το χείριστο σύστημα» και από απλής ακόμη δομικής και στατικής πλευράς, στην «πιο σεισμόπληκτη» περιοχή της Χώρας, την Κεφαλλονιά, αλλά και από αντισεισμικής πλευράς και τότε και σήμερα «πλήρως απορρίψιμο….».
Και για τον πέτρινο κατακόρυφο πρόβολο της μετώπης του ιδίου σπιτιού, που παρουσιάζεται σαν υπόδειγμα, τι να προσθέσω; Φτάνει, ότι, μετασεισμικά, ούτε σ’ ένα σπίτι κτίστηκε τέτοιο λίθινο στοιχείο ή ότι, παντελώς, το απαγορεύει ο Ελλην. Αντισεισμικός Κανονισμός.
Ούτε πέραν του σεισμολογικού του μέρους, στην Ανοικοδόμηση, είχε ανάμειξη ο Γαλανόπουλος, όπως στο Δημοσίευμα γράφεται: «αυτός επικεφαλής της υπηρεσίας της ανοικοδόμησης δίνει τον ρυθμό και τον τόνο της κρίσης», αλλά και δεν μπορούσε να έχει.
Έγινε αναφορά από τον Συγγραφέα, στον Κο Γαλανόπουλο, χωρίς πιστεύω να είναι γνωστός του ο άνθρωπος, ούτε ο επιστήμων και «Τι» όλοι οι Έλληνες και ιδία οι Σεισμόπληκτοι, οφείλουμε σ’ αυτόν. Σε ποια στιγμή και τώρα δεν δίνει το παρών του και δεν τιμά πάντα την Ελληνική Πατρίδα;
Επαναλαμβάνεται η αχάριστη μεταχείριση και το λάθος ορισμένων Κεφαλλήνων, προς κάποιον άλλον Κολοσσόν, που έφυγε πικραμένος, τον Μεγάλον ΟΡΛΑΝΔΟ.
Όταν το Ελληνικό Κράτος μετά τους Σεισμούς το 1953, εξέφραζε την αδυναμία του να μας βοηθήσει, τότε στον Ναοδομικό μετασεισμικό μας Πρόβλημα. Αυτός, μόνος, με ένα λόγο έστω, με ενεθάρρυνε για να μελετήσω 153 Εκκλησιές, 43 Καμπαναριά και 6 Μονές στην κατεστραμμένη μας Πατρίδα.
(ΕΡΓΑΣΙΑ – ΑΦΙΕΡΩΜΑ: « στα τριμμένα Ράσα, που υπέθαλψαν, τα φτωχά Καρυοφίλια, στα 400 χρόνια της Δουλείας.»
Έτσι, ξανακούστηκαν οι Καμπάνες, ξαναστηλώθηκαν τα Τέμπλα, ξανά σύγκορμη δονήθηκε η Κεφαλληνία πέρα ως πέρα, στις 11,30΄ της 16/8/1963, μόλις από ψηλά μετά 10 χρόνια, ήχησαν, ξανά οι καμπάνες, στο Μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου, ενώ 10.000 Λαού, με το Σημείο του Σταυρού, γονάτιζαν αυθόρμητα κι ανάμεσά τους, ακανόνιστες υπό την πίεση του Κόσμου, σειρές Στρατού και άλλοι ξεκομμένοι σκόρπια φαντάροι, «παρουσίαζαν το Όπλα τους» μόνοι, χωρίς κανένα παράγγελμα, μπροστά στο περίτεχνο, ολόϊδιο νέο Καμπαναριό του, που ξανά ακούμπαγε και τώρα πάλιν, πέρα ως πέρα στον Κόσμο όλο, ειρηνική, ομόψυχη, όλη ξανασηκωμένη Πατρίδα).
Είναι πολλά, σύνθετα και ειδικά θέματα και δεν μπορεί το Κείμενο του Δημοσιεύματος που ανέφερα, να καταπιάνεται «λίγο απ’ όλα» χωρίς κίνδυνο.