Tο 2020 μόνο καλό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί για την ελληνική, αλλά και την παγκόσμια τουριστική βιομηχανία, με ξενοδόχους, αεροπορικές και λοιπούς επαγγελματίες στον τουρισμό να μετρούν απώλειες εσόδων και ζημίες και όλους να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον γρήγορο, μαζικό κι αποτελεσματικό εμβολιασμό κατά του κορονοϊού.
Γράφει η Μαριάννα Μαρμαρά
Μόνο στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τον αντίκτυπο της πανδημίας στη βαριά βιομηχανία της χώρας, στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2020, τα ταξιδιωτικά έσοδα σημείωσαν, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, βουτιά της τάξης του 77%!
Ειδικότερα, μείωση κατά 64% κατέγραψαν τον Οκτώβριο του 2020 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 526 εκατ. ευρώ, έναντι 1,462 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019, ενώ μείωση κατά 79,2% παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές (Οκτώβριος 2020: 54 εκατ. ευρώ, Οκτώβριος 2019: 259 εκατ. ευρώ).
Η μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην πτώση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 65,6%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι αυξήθηκε κατά 10,3%. Μάλιστα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων μειώθηκε κατά 59,3%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών κατά 91,4%.
Η μείωση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης ήταν αποτέλεσμα της πτώσης της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ΕΕ των 27 κατά 60,2% και της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες εκτός της ΕΕ κατά 73,6%.
SOS εκπέμπουν οι ξενοδόχοι
Την ίδια ώρα, μηδενικές πληρότητες, ελάχιστοι επισκέπτες και βουτιά στον τζίρο συνθέτουν το ζοφερό σκηνικό που επικρατεί στα ξενοδοχεία της χώρας τα οποία μετά το πλήγμα του καλοκαιριού δέχονται νέο χτύπημα από το δεύτερο lockdown που έχει ως αποτέλεσμα να «παγώσουν» πλήρως οι κρατήσεις στους χειμερινούς προορισμούς. Κατά τη διάρκεια των εορτών, δεν επετράπη η μετακίνηση από νομό σε νομό παρά μόνο για τη συνένωση οικογενειών φοιτητών και επαγγελματιών.
Σε παλαιότερη συνέντευξή του, ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων κ. Γρηγόρης Τάσιος είχε περιγράψει την κατάσταση που βιώνουν οι ξενοδόχοι σε 18 ορεινούς προορισμούς με τη λέξη «παγωνιά», δηλώνοντας απαισιόδοξος για άμεση βελτίωση της κατάστασης.
Ο ίδιος είχε τονίσει την ανάγκη επιδότησης των ζημιών που έχει προκαλέσει η πανδημία έως του ποσού των 3 εκατ. ευρώ προβλέποντας πάντως πως απαιτείται μια 5ετία για την ανάκαμψη του κλάδου.
Μοναδική ελπίδα ο άμεσος και μαζικός εμβολιασμός
Αναφερόμενος στις προσδοκίες του κλάδου για τη νέα τουριστική χρονιά ήταν κατηγορηματικός: «Δεν βλέπω φως για την αρχή της σεζόν. Πάμε για μια πολύ δύσκολο χρονιά», είπε χαρακτηριστικά επισημαίνοντας παράλληλα πως το εμβόλιο είναι αυτό που θα καθορίσει τις συνθήκες με τις οποίες θα κινηθεί ο τουρισμός κατά το 2021.
Την ίδια άποψη συμμερίζονται και οι παγκόσμιοι κολοσσοί της τουριστικής βιομηχανίας που μετρούν ζημίες. Μόνο η TUI, μια από τις μεγαλύτερες ταξιδιωτικές και τουριστικές εταιρείες στον κόσμο, έλαβε μέσα στο 2020 ήδη τρία πακέτα διάσωσης συνολικής αξίας 4,8 δισ. ευρώ από τη γερμανική κυβέρνηση, προκειμένου να μην βάλει οριστικό λουκέτο.
Έρευνα της Allianz έδειξε ότι αν και οι πολίτες διψούν για τα ταξίδια, υπάρχουν πολλές αμφιβολίες για το πόσο μπορεί να ανακάμψει η τουριστική βιομηχανία. Συγκεκριμένα, στην έρευνα, που διεξήχθη στις ΗΠΑ λίγο μετά τις ανακοινώσεις των Pfizer / BioNTech και Moderna για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων τους κατά του κορονοϊο, το 49% των ταξιδιωτών δήλωνε πως θα ξεκινήσει εκ νέου να ταξιδεύει μετά την έναρξη των εμβολιασμών.
Σύμφωνα με το εξειδικευμένο στον συγκεκριμένο τομέα portal, traveldailymedia.com, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες διαπίστωσαν ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κρουαζιέρα και τις αερομεταφορές είδαν αμέσως μετά τις ανακοινώσεις, άνοδο στις αναζητήσεις και τις κρατήσεις για το 2021.
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία του βρετανικού ταξιδιωτικού site κρατήσεων KAYAK.co.uk για το τριήμερο 9-11 Νοεμβρίου στο οποίο διαπιστώθηκε μια αύξηση 76% στις διεθνείς αναζητήσεις για τα Χριστούγεννα, σε σχέση με το τριήμερο προ των ανακοινώσεων 2-4 Νοεμβρίου. Να σημειωθεί ότι αμέσως μετά την ανακοίνωση στις 10 Νοεμβρίου της Pfizer για 95% αποτελεσματικότητα του εμβολίου της, οι διαδικτυακές αναζητήσεις για ταξίδια στις 11 Νοεμβρίου, αυξήθηκαν μέσα σε ένα 24ωρο κατά 27%. Ωστόσο, τις επόμενες ημέρες το ποσοστό κατέβηκε στο 6%.
Αύξηση κατά 20% στις κρατήσεις παρατήρησε και ο CEO της Dnata Travel Group, στο οποίο ανήκουν τα Travelbag, Travel Republic και Netflights, Τζον Μπέβαν. Όπως δήλωνε στο CNN, αυτοί που μπορούν να πληρώσουν ένα ταξίδι στο εξωτερικό για το 2021 τρέχουν να κάνουν κράτηση για να προλάβουν τις προσφορές του κορονοϊού. «Οι περισσότεροι δεν πήγαν διακοπές το 2020, για αυτό φροντίζουν να κακομάθουν τους εαυτούς τους από τώρα για το 2021, κλείνοντας ακριβότερα δωμάτια σε σχέση με πέρυσι» δήλωνε στα τέλη του 2020.
Την ίδια άποψη έδειχνε πως συμμερίζεται και ο συνιδρυτής της εταιρείας πολυτελών ταξιδιών αναψυχής Black Tomato, Τομ Μάρσαντ. «Οι άνθρωποι έχασαν με απελπισία την ευκαιρία να ταξιδέψουν και θέλουν κάτι να περιμένουν στο μέλλον. Έτσι λένε: “Αυτό το πρώτο μου ταξίδι, θα το κάνω ξεχωριστό”» δήλωνε.
Η επιστροφή στην κανονικότητα θα αργήσει
Ωστόσο, όπως μεταδίδει το αμερικανικό δίκτυο CNBC, για να φτάσει η ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία σε εποχές προ-κορονοϊού, μπορεί να χρειαστούν χρόνια και οι εν δυνάμει ταξιδιώτες κρατούν μια στάση αναμονής.
Ο αναλυτής της InsuranceQuotes.com Μπράιαν Ο’ Κόνελ δεν εμφανιζόταν αισιόδοξος. «Δεν είμαι αισιόδοξος για τα ταξίδια στο πρώτο μισό του 2021, ακόμη και αν μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, γίνει μαζική παραγωγή εμβολίων. Η λέξη κλειδί είναι η προσοχή, καθώς το εμβόλιο θα πάρει μήνες μέχρι να διανεμηθεί ευρέως σε ΗΠΑ και στο εξωτερικό» είχε πει.
Ο CEO της Kayak Στιβ Χάφνερ εμφανιζόταν στο CNBC αισιόδοξος για το δεύτερο μισό του 2021 με την προϋπόθεση ότι θα έχει διατεθεί μαζικά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Βαλίτσες και… πιστοποιητικό εμβολιασμού
Την ίδια ώρα, η πανδημία φαίνεται πως θα αλλάξει μια για πάντα τον τρόπο που ταξιδεύουμε, αλλά και τον τρόπο των κρατήσεων. Σε έρευνα που διεξήγαγαν τον Οκτώβριο Tripadvisor και Phocuswright, το 63% των ταξιδιωτών δήλωσαν πως στη μετά-κορονοϊού εποχή θα ελέγχουν τις πρακτικές απολύμανσης και υγιεινής των ξενοδοχείων πριν κλείσουν δωμάτιο.
Όπως δήλωνε στο CNN η επικεφαλής ιατρός στην Trailfinders Travel Clinic στη Μεγάλη Βρετανία Δρ. Φελίσιτι Νίκολσον, «θα πάρει καιρό μέχρι να επιστρέψουμε στην κανονικότητα». Η ίδια εκτιμούσε πως πολλά κράτη, κυρίως στην αρχή, θα υιοθετήσουν μια αυστηρή πολιτική και πως για να επιτρέψουν την είσοδο σε ταξιδιώτες θα τους υποχρεώνουν πρώτα να έχουν εμβολιαστεί.
Κατά την ίδια, η πρακτική που ακολουθείται από συγκεκριμένες χώρες και υποχρεώνει τον ταξιδιώτη να φέρει το διεθνές πιστοποιητικό εμβολιασμού για συγκεκριμένα εμβόλια, θα υιοθετηθεί από το σύνολο των χωρών για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δήλωσε ότι ο οργανισμός εξετάζει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να συστήσει στις χώρες να υποχρεώσουν τους ταξιδιώτες να φέρουν μαζί με το διαβατήριό τους και το πιστοποιητικού εμβολιασμού κατά του κορονοϊού. Όπως είχε δηλώσει στο Reuters, ο ΠΟΥ δεν προτείνει στις χώρες να προχωρήσουν σε «διαβατήρια ανοσίας» για εκείνους που πέρασαν τη νόσο Covid-19, αλλά ερευνά πολύ σοβαρά την προοπτική των πιστοποιητικών εμβολιασμού.
«Παρακολουθούμε από πολύ κοντά τις χρήσεις της τεχνολογίας για να ανταποκριθούμε στην Covid-19, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε με τα κράτη-μέλη μας πάνω σε ένα ηλεκτρονικό πιστοποιητικό εμβολιασμού» δήλωσε από την Κοπεγχάγη, ερωτώμενος για το θέμα των ταξιδιών στη μετά-covid εποχή.
Στις 30 Δεκεμβρίου, ο γ.γ. Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, έδωσε διευκρινίσεις αναφορικά με το ψηφιακό πιστοποιητικό που θα χορηγείται στους πολίτες που θα εμβολιάζονται στην Ελλάδα.Σύμφωνα με τον κ. Θεμιστοκλέους, όλοι όσοι θα λαμβάνουν και τη δεύτερη δόση του εμβολίου, θα μπορούν να λαμβάνουν σε ψηφιακή μορφή πιστοποιητικό εμβολιασμού, το οποίο θα μπορούν να το αξιοποιούν για προσωπική χρήση και θα περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία του εμβολιαζόμενου (πότε εμβολιάστηκε κλπ.).
Στο ζήτημα αυτό αναφέρθηκε και ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Πιερρακάκης, υποστηρίζοντας ότι θα υπάρχει σίγουρα απόδειξη εμβολιασμού, αλλά το θέμα πρέπει πρώτα να συζητηθεί σε επίπεδο Ένωσης, γιατί εμπλέκονται οι ευρωπαϊκές αρχές και το GDPR (Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων της ΕΕ), καθώς υπάρχει ζήτημα προσωπικών δεδομένων των πολιτών.
Ανέπαφα ταξίδια
Εκτός από αυτό, οι αεροπορικές και τα αεροδρόμια φαίνεται πως θα επιδοθούν σε ένα ράλι προσαρμογής της νέας πραγματικότητας για ανέπαφα ταξίδια.
Μιλώντας στο CNN, ο Μπέβαν εκτιμά πως όλες οι διαδικασίες ελέγχου στα αεροδρόμια θα γίνουν ανέπαφες, ενώ οι αεροπορικές εταιρείες φαίνεται πως θα υιοθετήσουν τα αυστηρά πρωτόκολλα καθαριότητας. «Τον Αύγουστο πέταξα με EasyJet στην Ελλάδα και η καμπίνα ήταν πεντακάθαρη και μας υποχρέωσαν να καθόμαστε στις θέσεις μας μέχρι να βγουν οι επιβάτες της μπροστινής μας σειράς πρώτοι κι έτσι δεν υπήρξε αυτός ο γνωστός συνωστισμός για την αποβίβαση. Ήταν όλα τόσο ήρεμα» είπε χαρακτηριστικά.
Όσο για τους περιορισμούς στην κατανάλωση φαγητού μέσα στο αεροπλάνο, ο ίδιος εκτιμά πως αυτοί θα παραμείνουν έως ότου ο κόσμος να αισθανθεί και πάλι άνετα. «Θεωρώ ότι θα είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν μπορώ να μας φανταστώ να αγκαλιαζόμαστε ή να κάνουμε χειραψίες με ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε για αρκετό καιρό» πρόσθεσε.
Η ευελιξία ήρθε για να μείνει
Μέσα όμως, σε αυτή τη θλιβερή κατάσταση, η πανδημία έφερε κι ένα καλό αναφορικά με τα αεροπορικά ταξίδια. Ποιο είναι αυτό; Η ευελιξία. Οι περισσότερες ταξιδιωτικές προσφορές για το 2021 είναι απόλυτα ευέλικτες και φαίνεται πως αυτό είναι κάτι που συνεχιστεί σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Για παράδειγμα, η Black Tomato προσφέρει συνολική επιστροφή χρημάτων μέχρι και 30 ημέρες πριν από την αναχώρηση. Και σύμφωνα με τους ειδικούς, η ευελιξία είναι ο μοναδικός τρόπος να ανακάμψει η τουριστική βιομηχανία μετά την πανδημία. «Οι υπηρεσίες μας δεν ήταν ποτέ καλύτερες. Είμαι πολύ περήφανος για τον τρόπο που επιχειρούμε να κινηθούμε αυτή τη χρονιά» δήλωσε από την πλευρά του στο CNBC ο Στιβ Χάφνερ.
