Σε φάση πλήρους ανάκαμψης το 2022 βρίσκονται τα εγχώρια, ευρωπαϊκά ταξίδια, ενώ, οι διεθνείς αφίξεις στην Ευρώπη προβλέπεται να είναι 30% χαμηλότερες από τον όγκο του 2019, με τη Δυτική Ευρώπη να είναι η περιοχή με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως, φέτος, αν και μειωμένες κατά 24%, σε σύγκριση με το 2019. Την ίδια στιγμή, η ολική επαναφορά της Ανατολικής Ευρώπης μετατίθεται για το 2025, εξαιτίας των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία.
Σε βασικό παράγοντα ανάκαμψης του ευρωπαϊκού τουρισμού εφέτος αναδεικνύονται τα υπερατλαντικά ταξίδια μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης.
Ανθεκτικότητα συνεχίζει να επιδεικνύει ο ευρωπαϊκός τουρισμός το 2022, αν και με βραδύτερο ρυθμό απ’ ό,τι αρχικά προβλεπόταν, όπως διαπιστώνει στην τελευταία έκδοση της τριμηνιαίας έκθεσής της “European Tourism Trends & Prospects”, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών (European Travel Commission-ETC), παρά τις προκλήσεις τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει, με κυριότερη τη γεωπολιτική αβεβαιότητα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ειδικότερα, το 2022, οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις στην Ευρώπη προβλέπεται ότι θα είναι 30% χαμηλότερες από τον όγκο του 2019, υποστηριζόμενες από τα ταξίδια εσωτερικού και τα ταξίδια μικρών αποστάσεων. Τα εγχώρια ταξίδια προβλέπεται να ανακάμψουν πλήρως το 2022, ενώ τα διεθνή ταξίδια δεν αναμένεται να υπερβούν τα επίπεδα του 2019 μέχρι το 2025.
Παρά το γεγονός ότι εξακολουθούν να παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο, τα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2022 έδειξαν ότι οι αφίξεις θα είναι 43% χαμηλότερες, σε σχέση με το 2019, παρουσιάζοντας, ωστόσο σχετική βελτίωση, σε σχέση με την πτώση κατά 60% που παρατηρήθηκε το προηγούμενο τρίμηνο.
-
Oι προορισμοί που εμφάνισαν τον ταχύτερο ρυθμό ανάκαμψης, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία έως τον Φεβρουάριο, είναι η Σερβία (-11%) και η Τουρκία (-12%). Άλλοι προορισμοί που ανακάμπτουν με ταχύ ρυθμό, με βάση τα στοιχεία του διμήνου Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2022, είναι η Βουλγαρία (-18%), η Αυστρία (-33%), η Ισπανία, το Μονακό (-34% έκαστη) και η Κροατία (-37%).
Σχολιάζοντας τα στοιχεία της έκθεσης, ο Luís Araújo, πρόεδρος της ETC, δήλωσε: “Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο ευρωπαϊκός τουριστικός τομέας έχει αποδείξει την ικανότητά του να αντιμετωπίζει αβεβαιότητες και προκλήσεις. Ο τομέας ανακάμπτει σταθερά από τον Covid-19 και υπάρχει λόγος για αισιοδοξία. Ωστόσο, ο ευρωπαϊκός τουρισμός θα πρέπει να διατηρήσει αυτό το σθένος καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς η Ευρώπη συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις σημαντικές επιπτώσεις της συνεχιζόμενης ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης. Η ETC καλεί τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. να συνεχίσουν να παρέχουν επαρκή και έγκαιρη οικονομική βοήθεια και άλλη στήριξη στον τομέα, ιδίως σε προορισμούς που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό από τη Ρωσία και την Ουκρανία”.
Περιορίζεται η επιρροή του Covid-19 στους διεθνείς ταξιδιώτες
Σύμφωνα με την έκθεση, η πανδημία ως ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει τα ταξιδιωτικά σχέδια των καταναλωτών, υποχωρεί, και, πλέον, οι καταναλωτές εμφανίζονται λιγότερο διστακτικοί στο να επισκεφθούν την Ευρώπη, υποβοηθούμενοι από τα εμβόλια και τα πρωτόκολλα υγείας που εφαρμόζονται στις χώρες. Κάποιες χώρες δε, όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία, έχουν καταργήσει την απαίτηση για εξέταση Covid πριν από το ταξίδι, υπό την προϋπόθεση οι ταξιδιώτες να είναι εμβολιασμένοι. Ως αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών, η Δυτική Ευρώπη προβλέπεται να είναι η περιοχή με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως φέτος, αν και 24% κάτω από τα επίπεδα του 2019.
Οι ΗΠΑ παραμένουν σταθερά μεταξύ των βασικών πηγών εισερχόμενου τουρισμού για τη Γηραιά ήπειρο, με τον ετήσιο μέσο όρο ανάπτυξης από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη να αναμένεται να διαμορφωθεί στο 33,6% την πενταετία 2021-2026, με την ταχύτερη αύξηση να παρατηρείται στη Βόρεια Ευρώπη (41,5%). Συνολικά, κατά τη διάρκεια του 2022 τα υπερατλαντικά ταξίδια μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης θα αποτελέσουν έναν από τους βασικούς μοχλούς της ανάκαμψης του ευρωπαϊκού ταξιδιωτικού τομέα.
Αντίθετα, δεν υπάρχουν άμεσες ενδείξεις ότι οι αφίξεις Κινέζων τουριστών θα επιστρέψουν στα προ-πανδημικά επίπεδα. Η Κίνα, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ταξιδιών στον κόσμο, “υποφέρει” σήμερα από μια σοβαρή επιδημία της παραλλαγής Omicron του κορωνοϊού στην Σαγκάη και σε άλλες μεγάλες πόλεις, γεγονός που ώθησε τις αρχές να επιβάλουν εκ νέου αυστηρά lockdown και υποχρεωτικές εξετάσεις για την καταστολή της εξάπλωσης του ιού. Πάνω από το 50% των προορισμών που υπέβαλαν στοιχεία ανέφεραν μείωση άνω του 90% στις αφίξεις Κινέζων τουριστών, σε σύγκριση με το 2019.
Η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση επηρεάζει τον ευρωπαϊκό ταξιδιωτικό τομέα
Την ίδια στιγμή, ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται ότι θα έχει ως συνέπεια τη μείωση των εξερχόμενων ταξιδιών, τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Ουκρανία, με τις γειτονικές χώρες και εκείνες που εξαρτώνται περισσότερο από τις δύο χώρες ως αγορές προέλευσης ταξιδιωτών να επηρεάζονται περισσότερο βραχυπρόθεσμα. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάκαμψη της Ανατολικής Ευρώπης έχει μετατεθεί για το 2025, με τις αφίξεις να προβλέπεται τώρα ότι θα είναι 43% χαμηλότερες το 2022, σε σύγκριση με το 2019.
Οι χώρες που προβλέπεται πως θα πληγούν περισσότερο είναι η Κύπρος, το Μαυροβούνιο, η Λετονία, η Φινλανδία, η Εσθονία και η Λιθουανία, όπου οι Ρώσοι αποτελούσαν τουλάχιστον το 10% των συνολικών εισερχόμενων ταξιδιών το 2019. Πέρα από τις επιπτώσεις στον αριθμό των αφίξεων, το πλήγμα θα είναι ακόμη πιο σοβαρό στο πεδίο των τουριστικών δαπανών, καθώς οι Ρώσοι τουρίστες είναι υψηλού εισοδηματικού επιπέδου.
Το 2019, οι τουριστικές δαπάνες από τη Ρωσία συνέβαλαν στο 34% των συνολικών τουριστικών δαπανών στο Μαυροβούνιο, στο 25% στην Κύπρο και στο 16% στη Λετονία. Έτσι, δεν αναμένεται άμεση ανάκαμψη για τις χώρες με υψηλή εξάρτηση από τον ρωσικό τουρισμό στο εγγύς μέλλον.
Εν τω μεταξύ, εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις σε επίπεδο τουριστικών αφίξεων και εσόδων, ο πόλεμος δημιουργεί και άλλα προβλήματα στον ευρωπαϊκό ταξιδιωτικό τομέα. Η πληθωριστική επίδραση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα συνεχίσει να επιδεινώνει την άνοδο στις τιμές των καυσίμων που προκαλούν αυξήσεις στις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων φέτος. Άλλα αυξανόμενα κόστη, όπως των τροφίμων, ενδέχεται να υπονομεύσουν την καταναλωτική ζήτηση και να επηρεάσουν περαιτέρω τα ταξίδια σε μια σειρά από αγορές. Επιπλέον, το κλείσιμο του εναέριου χώρου της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Λευκορωσίας για τους περισσότερους αερομεταφορείς της Δυτικής Ευρώπης, θα επηρεάσει την αεροπορική συνδεσιμότητα Ευρώπης-Ασίας.
