Oι παγκόσμιες αφίξεις θα αυξηθούν κατά 30% το 2023, μετά άνοδο στο 60% φέτος, αλλά θα παραμείνουν κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα.
Η οικονομική ύφεση, οι κυρώσεις στη Ρωσία και η στρατηγική της Κίνας για μηδενικό Covid θα καθυστερήσουν την ανάκαμψη, υπογραμμίζει μεταξύ άλλων στην ανάλυση της η Economist Intelligence Unit (EIU), για τον Τουρισμό το 2023.
Τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και τα αεροδρόμια θα δυσκολευτούν να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, τις μισθολογικές απαιτήσεις και τις υψηλές τιμές τροφίμων και ενέργειας.
Παρόλα αυτά, οι διεθνείς αεροπορικές εταιρείες αναμένεται να επιστρέψουν στην κερδοφορία τους, επωφελούμενες από τη ζήτηση.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στη βιομηχανία θα γίνει πιο εμφανής. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η έλλειψη νερού και οι πλημμύρες θα αναγκάσουν τους τουριστικούς προορισμούς να αναλάβουν δράση.
«Η τουριστική βιομηχανία είδε μια ισχυρή ανάκαμψη το 2022 και αναμένουμε ότι θα συνεχιστεί το 2023, ιδιαίτερα εάν η Κίνα αρχίσει να άρει την πολιτική της για μηδενικό Covid όπως αναμένεται, επισημαίνει η Ana Nicholls, Διευθύντρια Ανάλυσης Βιομηχανίας της EIU.
Ο κλάδος σίγουρα δεν θα μείνει άτρωτος στην οικονομική επιβράδυνση. Το κόστος για καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, τρόφιμα και προσωπικό έχει ήδη αυξηθεί κατακόρυφα. Οι εταιρείες θα μετακυλίσουν αυτό το κόστος στους καταναλωτές που ήδη πλήττονται από το υψηλότερο κόστος ζωής.
Ως αποτέλεσμα, η EIU δεν εκτιμά ότι θα υπάρξει πλήρης ανάκαμψη στις διεθνείς αφίξεις.
Τώρα δεν περιμένουμε να επιστρέψουν στα επίπεδα του 2019 μέχρι το 2024, αν και η Μέση Ανατολή είναι μια περιοχή που θα είναι μπροστά από την καμπύλη».
Το «εκρηκτικό κοκτέιλ» που φρενάρει την παγκόσμια τουριστική ανάκαμψη το 2023
Πέρυσι, η EIU εκτιμούσε ότι οι παγκόσμιες αφίξεις τουρισμού θα ανέκαμπταν σχεδόν σε επίπεδα πριν από την πανδημία μέχρι το τέλος του 2023, καθώς ο φόβος του Covid-19 υποχωρεί και οι περιορισμοί αίρονται.
Ωστόσο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, η συνοδευτική πολιτική αστάθεια, ο παγκόσμιος πληθωρισμός και η οικονομική επιβράδυνση καθώς και η αυστηρή στρατηγική της Κίνας για μηδενικό Covid, έχουν αμβλύνει αυτές τις προσδοκίες.
Τώρα οι προβλέψεις της τοποθετούν την ανάκαμψη του τουρισμού μέχρι το 2024, με σημαντικές αναταράξεις πιθανές στο ενδιάμεσο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, αναμένεται ότι η περιορισμένη ζήτηση για ταξίδια θα οδηγήσει το 2023 σε αύξηση 30% στις διεθνείς τουριστικές αφίξεις, ανεβάζοντας τις στο 1,6 δις.
Αυτό ακολουθεί ανάπτυξη 60% το 2022, αλλά δεν θα είναι ακόμα αρκετή για να φτάσει τις συνολικές αφίξεις στο επίπεδο του 2019 του 1,8 δις.
Ωστόσο, η τροχιά θα διαφέρει ανά περιοχή. Μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής, ενισχυμένο από τις υψηλές τιμές του πετρελαίου, έχει ήδη ανακάμψει πλήρως.
Η Ανατολική Ευρώπη θα πρέπει να περιμένει μέχρι το 2025 λόγω των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι περισσότερες περιοχές θα φτάσουν σε πλήρη ανάκαμψη το 2024.
Οι Κινέζοι ταξιδιώτες θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό απόντες
Ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καθυστερήσει την ανάκαμψη του τουρισμού, ένας ακόμη μεγαλύτερος παράγοντας ήταν η πολιτική της Κίνας για τον μηδενισμό του Covid.
Η Κίνα αντιπροσώπευε περίπου το ένα δέκατο των παγκόσμιων τουριστικών αναχωρήσεων πριν από τον κορωνοϊό, αλλά τώρα τα σύνορα της θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό κλειδωμένα τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2023.
Υπάρχει ακόμη και ο κίνδυνος να παραταθεί η πολιτική μηδενικού κορωνοϊού εάν η πανδημία συνεχίσει να αποτελεί απειλή.
Εάν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, οι αρχές θα λάβουν σταδιακά μια λιγότερο αυστηρή στάση απέναντι στον ιό, χαλαρώνοντας (αλλά όχι άρση) των υποχρεωτικών μέτρων καραντίνας και των ελέγχων στα εισερχόμενα ταξίδια.
Ωστόσο, οι συχνές μαζικές δοκιμές του πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις και τα περιστασιακά lockdown σε μικρότερες πόλεις θα συνεχίσουν να ελέγχουν τα κρούσματα.
Σε αυτό το σενάριο, η EIU αναμένει ότι ο αριθμός των εξερχόμενων ταξιδιωτών από την Κίνα θα υπερδιπλασιαστεί το 2023, σε περίπου 59 εκατομμύρια.
Ακόμα κι έτσι, αυτό θα ήταν μόνο λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των 155 εκατομμυρίων αναχωρήσεων το 2019, όταν η Κίνα ήταν η μεγαλύτερη πηγή τουριστών στον κόσμο.
Αυτή η μειωμένη ζήτηση θα επηρεάσει πρωτίστως τους τουριστικούς προορισμούς στην Ασία, συμπεριλαμβανομένης της Ταϊλάνδης και του Χονγκ Κονγκ, που εξαρτώταν σε μεγάλο βαθμό από τους Κινέζους επισκέπτες.
Αλλά η επιβραδυντική επίδραση θα είναι επίσης αισθητή στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και αλλού.
Ακόμη και ο εγχώριος τουρισμός της Κίνας -ο οποίος επίσης υποχώρησε το 2020-2022, θα επηρεαστεί από την οικονομική επιβράδυνση της χώρας.
Αναμένεται αύξηση του ΑΕΠ «μόλις» 4,7% για την Κίνα το 2023, η οποία θα μοιάζει με ύφεση, σε μια χώρα που έχει συνηθίσει σε ισχυρή ανάπτυξη.
Οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και οι υψηλές τιμές προσθέτουν προβλήματα
Ο πληθωρισμός δεν θα επηρεάσει μόνο τους ταξιδιώτες το 2023, αλλά και τον τουριστικό τομέα.
Ξενοδοχεία, μπαρ και εστιατόρια παλεύουν με υψηλές τιμές τροφίμων και ενέργειας, ενώ οι αεροπορικές εταιρείες παλεύουν με υψηλούς λογαριασμούς καυσίμων.
Οι αεροπορικές εταιρείες αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενες μισθολογικές πιέσεις εν μέσω χρόνιας έλλειψης εργατικού δυναμικού. Μετά την απόλυση προσωπικού κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλές εταιρείες δυσκολεύτηκαν να επαναπροσλάβουν.
Αυτή η έλλειψη προσωπικού έχει προκαλέσει ουρές στα αεροδρόμια και ανώτατα όρια στον αριθμό των επιβατών, καθώς και ακυρώσεις πτήσεων και χαμένες αποσκευές το καλοκαίρι του 2022.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Χίθροου προειδοποίησε ότι τα προβλήματα θα διαρκέσουν μέχρι το τέλος του 2023.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα, επειδή το Brexit έχει εμποδίσει τη ροή εποχικών εργαζομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε όλη την Ευρώπη και στις ΗΠΑ, όπου η απασχόληση στη βιομηχανία αναψυχής και ψυχαγωγίας εξακολουθεί να απέχει σχεδόν 1 εκατομμύριο από τα επίπεδα του 2019.
Η οικονομική επιβράδυνση θα πρέπει να διευκολύνει τις προσλήψεις εάν οι απώλειες θέσεων εργασίας αυξηθούν αλλού.
Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Ζηλανδίας και πιθανώς του Ηνωμένου Βασιλείου, θα διευκολύνουν επίσης τις απαιτήσεις βίζας. Ακόμα κι έτσι, θα χρειαστεί χρόνος για να αντικατασταθούν οι δεξιότητες που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Επιπλέον, αυτή η βιομηχανία εργασίας είναι επίσης πιθανό να δει περισσότερες απεργίες το 2023, καθώς οι ίδιοι οι εργαζόμενοι απαιτούν υψηλότερους μισθούς για να αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο κόστος ζωής.
Οι αεροπορικές εταιρείες θα πλησιάσουν πιο κοντά στο κέρδος
Οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες στις ΗΠΑ μείωσαν το κόστος καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας απολύοντας προσωπικό, αναδιαρθρώνοντας και δανείζοντας στόλους.
Έλαβαν επίσης μεγάλα κρατικά προγράμματα διάσωσης, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και τμήματα της Ασίας.
Τα δάνεια, οι επιδοτήσεις μισθών και οι αναβαλλόμενοι φόροι ανήλθαν συνολικά σε 243 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021.
Ωστόσο, η Διεθνής Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (IATA) αναμένει ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα υποστούν συνδυασμένη καθαρή ζημία 9,7 δις δολαρίων το 2022, αφού έχασαν περίπου 180 δις δολάρια το 2020-2021.
Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, τα σημάδια για το 2023 είναι πιο φωτεινά και η IATA εκτιμά ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα κατευθυνθούν προς την κερδοφορία εάν τα ταξίδια ανακάμψουν όπως αναμένεται.
Ένας μεγάλος κίνδυνος θα είναι το κόστος των καυσίμων. Οι τιμές του πετρελαίου τώρα μειώνονται, αποτιμώνται σε δολάρια ΗΠΑ και το δολάριο ενισχύεται έναντι σχεδόν κάθε νομίσματος. Ως αποτέλεσμα, οι αεροπορικές εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ είναι οι πιο πιθανό να είναι κερδοφόρες το 2023, ενώ οι αερομεταφορείς σε άλλες περιοχές θα δυσκολευτούν.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής θα αυξηθεί
Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη αρχίσει να έχει αντίκτυπο σε βασικούς τουριστικούς προορισμούς, με τα χιονοδρομικά κέντρα να στερούνται χιονιού και τα καλοκαιρινά θέρετρα να επηρεάζονται από ξηρασίες και πυρκαγιές.
Το 2023 αυτές οι επιπτώσεις θα γίνουν σαφέστερες εάν τα καιρικά φαινόμενα συνεχίσουν να γίνονται πιο ακραία.
Tο 2009, η Ένωση Βρετανών Ταξιδιωτικών Πρακτόρων (ABTA) όρισε το 2023 ως την ημερομηνία-κλειδί για τον αειφόρο τουρισμό, που είχε ως στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη βιώσιμων μεταφορών.
Ωστόσο, δεν έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος και ο τουρισμός αντιπροσωπεύει πλέον μεταξύ 5% και 8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Το Νεπάλ είναι μια χώρα που θέτει το 2023 ως την αρχή μιας νέας κίνησης για τον αειφόρο τουρισμό.
Η ευαισθητοποίηση των ταξιδιωτών για τις περιβαλλοντικές συνέπειες του τουρισμού μπορεί επίσης να αλλάξει τα ταξιδιωτικά τους σχέδια το 2023.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το 37% των Κινέζων, το 22% των Ευρωπαίων και το 22% των Αμερικανών λένε ότι θα αποφύγουν να πετούν λόγω του κλίματος ανησυχίες για αλλαγή.
Μερικοί από εκείνους που εξακολουθούν να θέλουν να ταξιδέψουν θα είναι έτοιμοι να πληρώσουν υψηλότερες τιμές για πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές ή για προσπάθειες αντιστάθμισης του άνθρακα.
Το 2023 θα ολοκληρωθεί η εθελοντική πιλοτική φάση του προγράμματος αντιστάθμισης και μείωσης του άνθρακα για τη διεθνή αεροπορία για τη μείωση των εκπομπών από τις διεθνείς πτήσεις.
Οκτώ ακόμη χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Καμπότζης, της Κούβας και της Ζιμπάμπουε, θα ενταχθούν, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των συμμετεχόντων κρατών σε 115.
Μέση Ανατολή
Η Μέση Ανατολή γνώρισε μια εξαιρετικά ισχυρή αναζωπύρωση του τουρισμού το 2022. Οι διεθνείς αφίξεις αυξήθηκαν κατά 287% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2022, φτάνοντάς τις κοντά στα επίπεδα του 2019.
Η Σαουδική Αραβία, η οποία έχει δει την επανέναρξη του προσκυνήματος Χατζ, έχει ιδιαίτερα μεγάλα σχέδια για τον τουριστικό της τομέα στο πλαίσιο του σχεδίου οικονομικής ανάπτυξης του Vision 2030.
Αυτά περιλαμβάνουν την ανάπτυξη του Red Sea Project, με 50 ξενοδοχεία σε 22 νησιά. Αν και δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας, το έργο θα δεχθεί τους πρώτους επισκέπτες του στις αρχές του 2023.
Τουριστικά τέλη
Ορισμένα σημαντικά τουριστικά αξιοθέατα πειραματίζονται με τουριστικά τέλη και φόρους για να βοηθήσουν στη μείωση του πλήθους ή στη χρηματοδότηση υποδομών.
Από τις 16 Ιανουαρίου, οι ημερήσιοι ταξιδιώτες στην Βενετία της Ιταλίας και σε ορισμένα από τα νησιά της θα πρέπει να κάνουν κράτηση με κόστος μεταξύ 3 και 10 ευρώ, ανάλογα με τη ζήτηση.
Το τέλος όχι μόνο θα μειώσει τα πλήθη, αλλά θα μειώσει και τους φόρους για τους κατοίκους της Βενετίας.
Οι τουρίστες που διανυκτερεύουν θα εξαιρούνται επειδή θα πληρώνουν ήδη τη διαμονή τους.
Η Ταϊλάνδη και οι Μαλδίβες εισήγαγαν τουριστικά τέλη το 2022 και το Λονδίνο εξετάζει επίσης ένα.
Βασικό σενάριο κινδύνου: Μια νέα πανδημία ή πόλεμος θα μπορούσε να ανατρέψει τα ταξίδια
Ο κλάδος των ταξιδιών ήταν ο κλάδος που επλήγη περισσότερο από την πανδημία του covid-19, με τις διεθνείς αφίξεις και πτήσεις να μειώνονται κατά πάνω από 70% σε επίπεδα το 2019 τόσο το 2020 όσο και το 2021.
Μια νέα πανδημία ή ακόμα και μια νέα θανατηφόρα παραλλαγή του Covid, θα είχε ως εκ τούτου ο μεγαλύτερος αντίκτυπος στην ανάκαμψη του κλάδου.
Θα αποτρέψει την Κίνα από το να ανοίξει ξανά τα σύνορά της και θα μπορούσε να ωθήσει άλλες χώρες να επιβάλουν εκ νέου ταξιδιωτικές απαγορεύσεις.
Η διεύρυνση του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας θα μπορούσε να έχει εξίσου καταστροφικές συνέπειες.
Ο πόλεμος επηρεάζει ήδη την τουριστική βιομηχανία με διάφορους τρόπους όπως απώλεια Ρώσων και Ουκρανών τουριστών, περιορισμοί στις αεροπορικές εταιρείες και τη χρήση του εναέριου χώρου και υψηλότερο κόστος τροφίμων και καυσίμων.
Ωστόσο, ένας ευρύτερος πόλεμος θα έπληττε πολύ την εμπιστοσύνη των ταξιδιωτών και το διαθέσιμο εισόδημα, καθώς και νέους περιορισμούς στις αεροπορικές διαδρομές.
