Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Flightradar24, στα μέσα Μαΐου, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας καταγράφηκαν πάνω από 250.000 εμπορικές πτήσεις σε όλο τον κόσμο μέσα σε μόνο μία ημέρα. Με μία απλή αναγωγή αυτό σημαίνει ότι μέσα σε έναν χρόνο, σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός του πλανήτη βρίσκεται μέσα σε ένα αεροπλάνο.
Ήταν κάτι παραπάνω από αναμενόμενο ότι μετά από τρία χρόνια εγκλεισμού λόγω πανδημίας, τα ταξίδια με αεροπλάνο θα παρουσίαζαν μία εκρηκτική αύξηση. Και παρά την εκτίναξη των εισιτηρίων , η χρήση του αεροπλάνου έχει εκδημοκρατιστεί στο μέγιστο βαθμό, με διαρκώς νέους επιβάτες να κατακλύζουν τα αεροδρόμια και να δοκιμάζουν τις αντοχές των κανόνων ασφαλείας στις πτήσεις.
Το ταξίδι με ένα αεροπλάνο είναι a priori μία δύσκολη συνθήκη.
Αν το δούμε κάπως σχηματικά μιλάμε για μία σιδερένια κάψουλα που στέκει επίφοβα χιλιάδες μέτρα πάνω στη γη, μεταφέροντας μέσα σε ένα στενό και συμπιεσμένο περιβάλλον εκατοντάδες ανθρώπους στριμωγμένους τον έναν δίπλα στον άλλο. Μιλάμε δηλαδή για συνθήκες που δοκιμάζουν τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και της κοινωνικής συνοχής. Είναι προφανές λοιπόν ότι όσο και αν το όνειρο της πτήσης και η πρόκληση ενός ταξιδιού γεμίζουν με ευφορία έναν άνθρωπο της εποχής μας, άλλο τόσο δύσκολη είναι η διαδικασία της μεταφοράς μέσα σε αυτή την μακρόστενη και άβολη καμπίνα. Κάτι που χειροτερεύει ακόμα περισσότερο με την εισαγωγή όλο και περισσότερων νέων και “ανεκπαίδευτων” επιβατών, οι οποίοι καλούνται να ανταποκριθούν σε συμπεριφορές και καταστάσεις με τις οποίες δεν είναι εξοικειωμένοι.
Για όσους κάνουν τώρα τα πρώτα τους βήματα, ή για όσους γνωρίζουν αλλά βολεύονται με το να “ξεχνούν”, στις παρακάτω γραμμές υπενθυμίζουμε τους 20+1 κανόνες των καλών τρόπων και των σωστών συμπεριφορών κατά την διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού.
O προγραμματισμός είναι το παν. Πριν μπείτε στο αεροπλάνο, φροντίστε να έχετε κάνει ένα πλάνο για το τι θα χρειαστείτε κατά την διάρκεια της πτήσης. Σχεδιάστε τις κινήσεις σας έτσι ώστε να έχετε εύκαιρα όλα τα μικροαντικείμενα που σας είναι απαραίτητα. Το να πρέπει να ξυπνήσετε τους διπλανούς στη μέση της πτήσης σας για να πάρετε ένα προγραμματισμένο φάρμακο που βρίσκεται στην βαλίτσα σας, δεν είναι ότι πιο ευχάριστο. Συγκρατείστε όσο γίνεται τον ενθουσιασμό σας και διατηρείστε όσο γίνεται πιο χαμηλό προφίλ και τον τόνο της φωνής σας. Μπορεί για εσάς να είναι ένα ονειρεμένο ταξίδι που περιμένατε τόσο καιρό και δικαιολογημένα βρίσκεστε σε κατάσταση έξαψης και πολυλογίας. Υπάρχουν όμως δίπλα σας άλλοι συνεπιβάτες που πιθανόν κάνουν την ίδια διαδρομή για πολλοστή φορά μέσα στο μήνα για επαγγελματικούς λόγους και δεν συμμερίζονται τη χαρά σας. Αλλά και άλλοι επιβάτες που μπορεί να έχουν ταξιδέψει από την άλλη άκρη του πλανήτη, έχοντας περάσει ώρες αγρύπνιας και στριμώγματος, που απλά θέλουν να τελειώσει αυτή η διαδικασία όσο πιο γρήγορα και αθόρυβα γίνεται.
Μην πιάνετε κουβέντα με το ζόρι. Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι δεν παίζετε σε ταινία του Χόλιγουντ όπου το σενάριο έφερε να κάθεται δίπλα σας ο μελλοντικός σύντροφος της ζωής σας. Τα πράγματα είναι πάντα πολύ πιο πεζά. Αν δείτε ότι ο συνεπιβάτης σας δεν έχει όρεξη για πολλά-πολλά, ασχοληθείτε με κάτι άλλο. Αν όμως διαπιστώσετε ότι αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας ή μπορεί να φοβάται με τις έντονες αναταράξεις, προσπαθήστε να τον βοηθήσετε με ευγενικό τρόπο. Και πάντα στον βαθμό που σας το επιτρέπει.
Το μεσαίο κάθισμα δικαιούται και τα δύο υποβραχιόνια. Αυτός που κάθεται στη μέση είναι σαφώς ο πιο αδικημένος χωροταξικά, οπότε καλό θα ήταν οι εκατέρωθεν καθήμενοι να φροντίσουν να του κάνουν την ζωή πιο εύκολη. Δεν είναι κανόνας, αλλά στοιχειώδης κοινωνική ευαισθησία για κάποιον που έχει ακριβώς τα ίδια δικαιώματα στο άνετο ταξίδι με τους άλλους δύο ευνοημένους του check-in.
Μην είστε απαιτητικοί στην ανταλλαγή θέσης. Αν δεν έχετε προβλέψει να κλείσετε τις θέσεις που σας φέρνουν κοντά στην παρέα σας είναι αποκλειστικά δικό σας λάθος. Η ανταλλαγή της θέσης σας με κάποιον άλλον, άγνωστο επιβάτη δεν είναι αυτονόητη υποχρέωση από μέρους του.
Ο κανόνας λέει ότι δεν μπορείτε να ανταλλάξετε μία πιο “προνομιακή” θέση (διάδρομο ή παράθυρο) με μία χαμηλότερης άνεσης (στο κέντρο). Μην ξεχνάτε επίσης ότι κάποιοι επιβάτες έχουν προβλέψει να “τσεκάρουν” νωρίτερα . Ή μπορεί να έχουν πληρώσει έξτρα χρήματα για να βρίσκονται σε συγκεκριμένες θέσεις μέσα στο αεροπλάνο έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερη άνεση ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο αυτοί έχουν επιλέξει (για παράδειγμα θέλουν το αριστερό και όχι το δεξί παράθυρο γιατί βολεύονται καλύτερα ή ίσως γνωρίζουν ότι θα έχουν καλύτερη θέα). Σε κάθε περίπτωση η ευγενική προσέγγιση και οι καλοί τρόποι θα διευκολύνουν το αίτημά σας. Αν πάλι υπάρξει άρνηση, θα πρέπει να συμβιβαστείτε χωρίς παράπονα. Λίγες ώρες είναι το ταξίδι, μπορείτε να κάνετε υπομονή. Και να μην χαλάσετε ούτε την δική σας διάθεση ούτε των άλλων που απλά ήταν πιο προνοητικοί από εσάς.
Ανάκληση καθίσματος. Μέγα θέμα σύγκρουσης μεταξύ των επιβατών. Ο βασικός κανόνας λέει ότι δεν ρίχνετε την πλάτη του καθίσματος όταν σερβίρεται το φαγητό. Επίσης όταν αποφασίστε να το κάνετε, καλό θα ήταν να ρίξετε μία ματιά στο πίσω κάθισμα, και να ελέγξετε αν ο επιβάτης που κάθεται εκεί κάνει κάποια εργασία στο τραπεζάκι του (στο laptop για παράδειγμα). Η κίνηση της ανάκλησης θα πρέπει να είναι πάντα αργή και ποτέ απότομη, έτσι ώστε να δώσει χρόνο στον πίσω επιβάτη να προετοιμαστεί. Πάντως, και με δεδομένο ότι οι αεροπορικές εταιρίες περιορίζουν όλο και περισσότερο τον ζωτικό χώρο της οικονομικής θέσης, η ανάκληση του καθίσματος είναι σημείο τριβής μέσα στην καμπίνα και τείνει να εκλείψει. Μάλιστα υπάρχουν εταιρίες που έχουν ξεκινήσει την κατάργηση αυτής της δυνατότητας στην οικονομική θέση.
Χαμηλώστε την ένταση της οθόνης και του ήχου. Αν βλέπετε ταινία και τα φώτα της καμπίνας έχουν χαμηλώσει σε κάποια νυχτερινή πτήση, καλό θα ήταν να χαμηλώσετε και εσείς την ένταση της οθόνης του tablet (ή του συστήματος Infontainment που παρέχει η εταιρία στην πλάτη του καθίσματος). Αυτονόητο είναι ότι χρησιμοποιείτε πάντα ακουστικά και ποτέ τα ηχεία, ό,τι και να κάνετε στις φορητές συσκευές σας. Το σίγουρο είναι ότι οι όμορφες ημέρες που περάσατε στο ταξίδι σας δεν ενδιαφέρουν κανέναν από τους συνεπιβάτες σας.
Προσέξτε το περιεχόμενο της ταινίας που θα δείτε. Μην ξεχνάτε ότι ο χώρος του αεροπλάνου είναι ένας δημόσιος χώρος και μάλιστα σε συνθήκες αφόρητου συνωστισμού. Μην επιλέξετε να δείτε κάποια ταινία με σκηνές σεξ ή βίας (ή να παίξετε κάποιο παιχνίδι με αντίστοιχο περιεχόμενο). Μπορεί πίσω σας ή δίπλα σας να βρίσκεται κάποιο παιδί ή ένας ενήλικας μιας άλλης αντίληψης (θρησκευτικής και όχι μόνο) ο οποίος θα βρίσκεται στην εξαιρετικά δυσχερή θέση να παρακολουθεί θέλοντας και μη κάτι που τον ενοχλεί. Αφήστε τα extreme για τον καναπέ του σπιτιού σας και επιλέξτε κάτι πιο ανάλαφρο. Θα είναι μάλλον εξίσου τονωτικό και για εσάς.
Μην δοκιμάζετε για πρώτη φορά ένα νέο φάρμακο σε μία πτήση. Αν υπάρξουν παρενέργειες, θα είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές και πιθανόν δεν θα γνωρίζετε τους τρόπους για να τις αντιμετωπίσετε. Ούτε επίσης θα μπορούν κάποιοι από το προσωπικό της πτήσης να σας παρέχουν βοήθεια.
Αποφύγετε τις έντονες μυρωδιές. Ένας τόσο κλειστός χώρος μεγεθύνει το πρόβλημα των άσχημων οσμών ή της έντασης κάποιων οσμών από τα ρούχα και τα σώματα.
Μην μπαίνετε στην καμπίνα έχοντας δοκιμάσει ότι υπήρχε στα αρώματα του Duty Free. Υπάρχουν συνεπιβάτες σας που υποφέρουν από αλλεργικές ή άλλες ασθένειες του αναπνευστικού, και τέτοιες εντάσεις στον αέρα τους κάνουν την ζωή δύσκολη. Αποφύγετε επίσης να φέρετε μαζί σας τρόφιμα με έντονες μυρωδιές. Ένα απλό σνακ είναι η καλύτερη επιλογή. Και αποφύγετε το αλκοόλ για λόγους που -εκτός των άλλων- σχετίζονται και με την προσωπική σας υγεία (μειώνει ακόμα περισσότερο την υγρασία του σώματος σε ένα περιβάλλον με εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά υγρασίας στον αέρα).
Μην μετακινείτε αποσκευές άλλων επιβατών. Η χρήση των ντουλαπιών γίνεται με την λογική “first come, first serve”. Αν φθάσατε από τους τελευταίους στην καμπίνα και οι αποσκευές σας δεν χωράνε πάνω από την θέση σας, ζητείστε την βοήθεια του προσωπικού για να διευθετήσει την κατάσταση. Μην μετακινήσετε εσείς ξένα πράγματα όπως δεν θα θέλατε να το κάνουν στα δικά σας. Αν πάλι νομίζετε ότι είναι κάτι σχετικά απλό, ρωτήστε σε ποιον ανήκει η αποσκευή και πάρτε την άδειά του για να την μετακινήσετε, πάντα με προσοχή σαν να ήταν δική σας.
Προσέξτε τα πόδια σας. Τα κάτω άκρα είναι αυτά που υποφέρουν περισσότερο στα ταξίδια με αεροπλάνο. Μην βγάζετε τα παπούτσια σας για οποιονδήποτε λόγο (ή ακόμα χειρότερο τις κάλτσες σας), ακόμα και αν θεωρείτε ότι αυτό δεν ενοχλεί κάποιον. Μην απλώνετε τα πόδια σας σε σημεία που θα ενοχλούν τους άλλους επιβάτες όπως στον χώρο ανάμεσα στα εμπρός καθίσματα. Όσοι κάθονται στον διάδρομο θα πρέπει να μην ενοχλούν όσους κινούνται σε αυτόν, ιδίως τις αεροσυνοδούς.
Γονείς και παιδιά.
Η μετακίνηση των παιδιών μέσα στο αεροπλάνο θα πρέπει να ακολουθεί την ίδια λογική με την μετακίνηση στο αυτοκίνητο: ζώνη ασφαλείας και παιδικό καθισματάκι. Και όσο γίνεται πιο ήσυχα. Φροντίζουν επίσης να έχουν μαζί τους σνακς τα οποία δεν λερώνουν και δεν θα αφήσουν πίσω ένα βομβαρδισμένο τοπίο στα συνεργεία καθαρισμού. Αν οι γονείς δεν τηρούν αυτή τη βασική αρχή, τότε μία ευγενική παρατήρηση ίσως φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Αν όχι, ζητήστε -και πάλι ευγενικά- από το προσωπικό του αεροσκάφους να βρει κάποια λύση. Αυτοί έχουν τον τρόπο να το κάνουν. Προσοχή: Ποτέ δεν τα βάζουμε απευθείας με τα παιδιά! Αυτό συνήθως θα οδηγήσει σε προστριβές με τους γονείς τους και σε μεγέθυνση του προβλήματος. Στο εξαιρετικά δυσάρεστο σενάριο του μωρού που κλαίει, προσπαθήστε να κρατήστε την ψυχραιμία σας και μην τα βάλετε επ’ ουδενί με τους γονείς, οι οποίοι υποφέρουν περισσότερο από εσάς. Δείτε αν υπάρχει θέση ελεύθερη σε άλλο σημείο του αεροπλάνου. Αν όχι, ίσως να είναι η κατάλληλη ευκαιρία να αγοράσετε από in flight shopping εκείνα τα ακουστικά με noise cancelling που πάντα θέλατε.
Μην τσακώνεστε με το προσωπικό του αεροπλάνου. Βρίσκονται εκεί για να εξυπηρετήσουν εσάς αλλά και διακόσιους ακόμα επιβάτες. Να γνωρίζετε τα δικαιώματά σας και να μην ζητάτε παράλογα πράγματα. Αν βρίσκεστε κλεισμένοι ήδη μία ώρα στο αεροπλάνο και δεν έχει ακόμα ξεκινήσει, δεν φταίνε οι αεροσυνοδοί. Ούτε ο πιλότος. Οι αεροπορικές εταιρίες θέλουν πολύ περισσότερο από τους επιβάτες να τηρούνται τα προγράμματα, γιατί αυτό σημαίνει τη μέγιστη δυνατή κερδοφορία.
Η χρήση της τουαλέτας. Αν έχετε κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, ζητάτε από το προσωπικό στο check-in να σας δώσουν θέση στον διάδρομο, και ίσως και κοντά στην τουαλέτα. Μην περιμένετε να φθάσει η τελευταία ώρα για να πάτε εσείς μαζί με πολλούς άλλους προς την τουαλέτα. Η καλύτερη στιγμή είναι στα περίπου 40 λεπτά πριν την προσγείωση, όταν θα ακούσετε τους κινητήρες του αεροπλάνου να “κόβουν” κάτι που σημαίνει ότι ξεκινά και η διαδικασία της καθόδου.
Δεν χρειάζεται να πούμε ότι αφήνετε την τουαλέτα όπως θα θέλατε να την βρείτε όταν μπήκατε. Και μην ξεχνάτε να τραβάτε το καζανάκι (ψάξτε λίγο καλύτερα για το κουμπί, κάπου εκεί δίπλα είναι).
Πότε ξυπνάτε έναν συνεπιβάτη; Εκτός από εξαιρετικά άβολες καταστάσεις (όταν για παράδειγμα αποφασίσει να σας χρησιμοποιήσει για μαξιλάρι και γείρει επάνω σας), προσπαθείτε να μην διακόψετε τον ύπνο του συνεπιβάτη σας. Αποφύγετε επίσης την διαδικασία να τον υπερπηδήσετε, καθώς μάλλον θα τον ξυπνήσετε (και μαζί όλους τους άλλους στην εμπρός σειρά). Μία εύκολη λύση είναι να κάνετε υπομονή μέχρι την ώρα που το προσωπικό θα περάσει με κάποιο τρόλεϊ ή για το σερβίρισμα των ποτών. Αν πάλι έχει φθάσει η κατάσταση στο απροχώρητο και ο διπλανός σας κοιμάται πολύ βαριά, μία έξυπνη ιδέα -αλλά μην το παρακάνετε με το κουμπί για ψύλλου πήδημα- είναι να καλέσετε την αεροσυνοδό και να ζητήσετε ένα ποτήρι νερό για παράδειγμα.
Ποιος ελέγχει το παράθυρο; Η ερώτηση μοιάζει να έχει εύκολη απάντηση. Αυτός που έχει την θέση κοντά στο παράθυρο μπορεί να το ανοίγει και να το κλείνει όταν αυτός επιθυμεί. Όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις που το πλήρωμα επιβάλει ανοιχτά ή κλειστά παράθυρα (ανοιχτά κατά την φάση της προσγείωσης ή κλειστά ακόμα και την ημέρα σε μεγάλες πτήσεις), οι καλοί τρόποι συμπεριφοράς επιβάλλουν σε αυτόν που κάθεται κοντά στο παράθυρο να έχει την προσοχή του και σε αυτό που θέλουν οι συνεπιβάτες του.
Για παράδειγμα, αν ο επιβάτης του μεσαίου καθίσματος σας ζητήσει να χαμηλώσετε λίγο το σκιάδιο για να μην τον τυφλώνει ο ήλιος ή για να μπορέσει να κοιμηθεί, την ώρα που πετάτε πάνω από τα σύννεφα, καλό θα ήταν να ανταποκριθείτε στην έκκλησή του. Ή ακόμα καλύτερα θα ήταν να το έχετε προβλέψει μόνος σας. Σε πολύωρες πτήσεις, ο βασικός κανόνας είναι να ακολουθήσετε ότι κάνουν οι άλλοι: αν τα σκιάδια είναι κατεβασμένα, κρατήστε και το δικό σας χαμηλά.
Μην στέκεστε χωρίς λόγο στον διάδρομο. Εκτός από τους προφανείς λόγους ασφαλείας, είναι και ενοχλητικό για τους επιβάτες που βρίσκονται στα γύρω καθίσματα. Αν θέλετε να “ξεπιαστείτε” κάνετε ένα πάνω-κάτω τον διάδρομο, προσπαθώντας να μην ενοχλείτε τους συνεπιβάτες σας. Αν θέλετε να πιάσετε κουβεντούλα με κάποιον φίλο σας σε άλλη σειρά καθισμάτων, σκεφτείτε ότι ενοχλείτε με πολλούς τρόπους. Μπορείτε να κάνετε υπομονή μέχρι να φτάσετε στον προορισμό σας όπου θα έχετε όλο τον χρόνο να ανταλλάξετε τις απόψεις σας.
Μην κάνετε την προσωπική σας υγιεινή στα καθίσματα. Καθώς οι ώρες στο αεροπλάνο περνούν βασανιστικά αργά, υπάρχουν αρκετοί που βρίσκουν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνουν όσα ξέχασαν στο σπίτι τους. Για παράδειγμα να κόψουν τα νύχια τους ή να δουν τι θα γίνει με την ψαλίδα στα μαλλιά τους. Προφανώς μιλάμε για κάτι που γίνεται μόνο στην τουαλέτα (όχι του αεροπλάνου) και είναι άκρως ενοχλητικό όταν γίνεται δίπλα σε έναν άλλον επιβάτη που δεν μπορεί να απομακρυνθεί.
Τα προσκέφαλα δεν είναι χειρολαβές. Όταν μετακινείστε στον διάδρομο, μην πιάνεστε από τα προσκέφαλα των καθισμάτων των άλλων επιβατών. Το ίδιο και όταν κάθεστε στο κάθισμά σας και θέλετε να αλλάξετε θέση. Μην σπρώχνετε με τα πόδια σας τα εμπρός καθίσματα προσπαθώντας να βρείτε έξτρα χώρο (δεν υπάρχει!). Το μόνο που καταφέρνετε είναι να ενοχλείτε τον μπροστινό επιβάτη.
Γίνετε ο ειρηνοποιός. Αν υπάρξει κάποια ένταση μέσα στην καμπίνα, φροντίστε να είστε από εκείνους που θα οδηγήσουν την κατάσταση προς αποκλιμάκωση. Βοηθήστε το προσωπικό να κάνει την δουλειά του και να ηρεμήσουν τα πράγματα. Μη ρίξετε λάδι στην φωτιά, ακόμα και αν έχετε καταφανώς δίκιο έχοντας απέναντί σας έναν μεθυσμένο επιβάτη. Ένα αεροπλάνο που βρίσκεται -κυριολεκτικά και μεταφορικά- στον “αέρα” δεν είναι ότι πιο ευχάριστο ούτε και το πιο ασφαλές. Και στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγεί σε έξτρα καθυστερήσεις στην αποβίβαση, όταν μία ένταση φτάσει στα άκρα και οι Αρχές στο έδαφος θα έρθουν να αναλάβουν τα περαιτέρω. Να θυμάστε πάντα: Η ευγένεια και η συγκαταβατική διάθεση είναι ο καλύτερος τρόπος να αρχίσει και να τελειώσει ένα ταξίδι με αεροπλάνο.
Μην βιάζεστε να κατεβείτε. Όταν σβήσει η φωτεινή επιγραφή για τις ζώνες, απλά σηκωθείτε από το κάθισμα και κάνετε τον προγραμματισμό των κινήσεών σας (ιδίως αν είστε μία οικογένεια) για τη στιγμή που θα έρθει η σειρά σας να κατεβείτε από το αεροπλάνο. Συγχωρούνται όσοι έχουν καθυστερήσει για την επόμενη πτήση (θα πρέπει όμως να έχουν συνεννοηθεί με το προσωπικό καμπίνας). Μαζέψτε τα πράγματά σας και ελέγξτε μην ξεχάσατε τίποτα. Μην αρχίσετε να κατεβάζετε τις αποσκευές σας με κίνδυνο να χτυπήσετε κάποιον συνεπιβάτη ή να ενοχλείτε όλους όσοι βρίσκονται γύρω σας. Περιμένετε την σειρά σας.
Το ταξίδι σας με το αεροπλάνο μόλις ολοκληρώθηκε. Και αν ακολουθήσατε όλους τους παραπάνω “κανόνες” μάλλον θα το ευχαριστηθήκατε κιόλας.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image
